پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
گفت‌وگوی راه پرداخت با حسام مقصودلو در حاشیه همایش چهارم؛ کیف پول خرد الکترونیک، راه نجات صنعت پرداخت
گروه رسانه‌ای شفق در حاشیه چهارمین همایش بانکداری الکترونیک و نظام‌های پرداخت با بیش از ۳۰ نفر از فعالان و متخصصان برجسته صنعت پرداخت و بانکداری الکترونیک ایران و دنیا مصاحبه ویدیویی کرد که مجموعه کامل این گفت‌وگوها را هم به‌صورت متنی و هم به‌صورت ویدیویی، می‌توانید در «مجموعه گفت‌وگوهای راه پرداخت» مشاهده کنید.
آنچه در ادامه آمده است گفت‌وگوی اختصاصی راه پرداخت با مهندس حسام مقصودلو مدیرعامل شرکت اتیک در حاشیه چهارمین همایش بانکداری الکترونیک و نظام‌های پرداخت است.
.
رضا قربانی: با توجه به اینکه شما در حوزه پرداخت خرد الکترونیک فعالیت دارید، کمی درباره وضعیت و اهمیت پرداخت خرد الکترونیک در ایران توضیحی دهید.
مقصودلو: مهم‌ترین وجه اهمیت این موضوع این است که مقدار زیادی سکه و اسکناس در اختیار مردم برای انجام معاملات روزمره قرار دارد؛ به همین منظور پوشش دادن مقوله پرداخت خرد در یک بستر الکترونیکی جز مأموریت‌های ماست. خوشبختانه در کشور ما از ده سال پیش با ورود مترو به تهران این موضوع نیز سروشکلی به خود گرفت و پرداخت وجه کرایه با کارت بلیت الکترونیک نمود یافت.
از چند سال پیش بحث تسریع این کاربردها از حوزه حمل‌ونقل عمومی به سایر حوزه‌های پرداخت خرد در دستور کار قرار گرفت و زیرساخت‌های آن کم‌کم شکل گرفت و شرکت‌ها به خاطر نبودن قوانین روشن و مشخص، از همان کارت بلیت اتوبوس را در مترو، تاکسی و بخشی خدمات شهری دیگر استفاده کردند و سرویس تا حدودی گسترش یافت. به هر صورت زیرساخت‌های آن کم‌کم به وجود آمد و اکنون با ورود بانک مرکزی به این حوزه شرکت‌ها آماده هستند که با رسمیت پیدا کردن این مقوله کار خود را فراگیر کنند چون هنوز فقط در حد پایلوت هستند.
همان‌طور که می‌دانید میزان هزینه برای چاپ پول و اسکناس بسیار بالاست و هرچقدر که ما بتوانیم این معاملات خرد را با کارت الکترونیک انجام دهیم، هم می‌توانیم اسکناس و مسکوکات را به بانک برگردانیم، آن را قانون‌مدار کنیم، همچنین مسائل مانند مسائل بهداشتی و درگیری‌های بین فروشنده و مشتری بر سر نبودن پول خرد را از میان برداریم.
.
رضا قربانی: به نظر شما فضای استفاده از کیف پول خرد الکترونیک یا همان بلیت الکترونیک چقدر در جامعه جاافتاده است؟
مقصودلو: دلیل اصلی جانیفتادن کیف پول الکترونیک، بحث قانون‌گذاری آن است. تابه‌حال به این کارت به چشم یک پیش‌فروش خدمت نگاه می‌شده، نه به‌عنوان یک کیف پول. پیش‌فروش خدمت یعنی مثلاً بنده که یک سرویسی را ارائه می‌دهم، در محدوده خودم این سرویس یا خدمت را پیش‌فروش کنم و به مشتری بگویم که برو و در جاهایی که من هستم از این کارت استفاده کن؛ اما اگر بگویم می‌توانید این کارت را در پذیرنده‌های مختلف از این کارت استفاده کنید، دیگر خلق پول اتفاق می‌افتد؛ یعنی شما یک جایی یک پولی را می‌دهید و معادل آن روی کارتتان از پول الکترونیک استفاده می‌کنید؛ پس بحث قانون‌گذاری اینجا اهمیت داشت.
اتفاقاً مردم در استفاده از این سرویس استقبال خوبی داشته‌اند. همچنین موضوع کارمزد پذیرنده که در حوزه شتاب و شاپرک جنجال‌های زیادی را داشت، در حوزه پرداخت‌های خرد بیشتر پذیرفته شد چون از همان روز اول این موضوع با کارمزد همراه بوده است، یعنی آن راننده تاکسی یا اتوبوس از همان روز اول پذیرفته است که اگر دارد از پذیرش الکترونیک وجه با کیف پول الکترونیک استفاده می‌کند باید درصدی را به‌عنوان کارمزد به شرکت پذیرنده پرداخت کند. از طرف دیگر در این پروژه‌ها، درآمد از محل تراکنش از همان ابتدا تعریف‌شده لذا فرهنگ آن‌هم جاافتاده‌تر است. کارمزدهای موردنظر ما بسیار کمتر از کارمزدهای شاپرک است. همچنین در این پرداخت‌ها سرعت بالاست و تراکنش به‌صورت آفلاین انجام می‌شود؛ یعنی دیگر مشتری منتظر نیست پاسخی از مرکز دریافت شود بلکه کارتش را می‌زند و می‌رود. راننده هم آخر شب یک‌بار به سیستم وصل می‌شود و نهایتاً تا روز بعد پولش را دریافت می‌کند.
.
رضا قربانی: در رویداد کارتس هم یکی از جوایزی که داده شد به سیستم حمل‌ونقل لندن بود چراکه به‌هرحال این سیستم یکی از موارد مهم استفاده از پرداخت‌های خرد است.
مقصودلو: یک‌زمانی حتی کارت‌های شتاب هم زیاد مورداستفاده مردم قرار نمی‌گرفت و مردم هنوز عادت نداشتند که با کارت برای خرید بروند؛ اما موضوع یارانه‌ها باعث شد که حتی کسانی هم که قبلاً کارت شتاب نداشتند از آن استفاده کنند و درنتیجه تراکنش شتاب و شاپرک هم بالاتر رفت. در پرداخت خرد هم همین‌طور است. وقتی شبکه حمل‌ونقل بلیت کاغذی را حذف می‌کند، خودبه‌خود کارت پرداخت خرد مورداستفاده همگان قرار می‌گیرد. پس همیشه مبدأ ورود پرداخت خرد حوزه حمل‌ونقل است؛ چون تعداد زیادی از مردم از آن استفاده می‌کنند. هنگامی‌که شما کارت را در دست مردم قراردادید می‌توانید آن را در بخش‌های دیگری مثل نانوایی، سینما، دکه روزنامه فروشی و … هم توسعه دهید. شهرهایی مانند لندن، سئول، استانبول ازجمله شهرهایی هستند که توانستند شبکه یکپارچه‌ای را در سیستم حمل‌ونقل به وجود آورند و سپس از آن برای دیگر حوزه‌ها بهر بردند.
.
رضا قربانی: به نظر شما برای توسعه این بخش در ایران کدام قسمت باید به‌طورجدی دست بکار شود؟
مقصودلو: بخش خصوصی کار خود را برای توسعه پرداخت خرد انجام میدهد و خوب است که بانک مرکزی هم قانون‌گذاری انجام دهد تا بتوانیم یک یکپارچگی را بین شهرها به وجود آوریم.
خوشبختانه ما در کشورمان ازلحاظ تکنولوژیک، نرم‌افزاری و شبکه، برای این کار وابستگی نداریم هرچند ازلحاظ سخت‌افزاری هنوز وابسته کشورهای خارجی هستیم. فکر می‌کنم کم‌کم با ورود بانک مرکزی و جدیت قانون‌گذاری در خصوص کیف پول الکترونیک، می‌توانیم یک همگرایی بین خدمات شهرها و پذیرش این ابزارها ایجاد کنیم.
همچنین، یک مسئله مهم دیگر این است که اگر کارمزد شاپرک راه‌اندازی شود، دیگر برای فروشنده نمی‌صرفد که پرداخت‌های خرد خود را با شاپرک پذیرش کند و ترجیح میدهد که با سیستم ما یا همان کیف پول خرد الکترونیک که کارمزد کمتری دارد، آن را انجام دهد. پس با راه‌اندازی کارمزد برای پرداخت‌های شاپرکی، جرقه توسعه کیف پول خرد الکترونیک زده خواهد شد.
در مورد خودپردازها باید بگویم که در همه جای دنیا برای دریافت پول نقد یک کارمزدی هم می‌پردازند اما در ایران ارائه این وجه نقد به‌صورت رایگان انجام می‌شود؛ درصورتی‌که بانک‌ها برای این کار هزینه می‌کنند. پس اگر بانک بتواند این هزینه‌ها را کاهش دهد می‌تواند نرخ سود را هم کاهش دهد؛ بنابراین به نظر من اگر بخواهیم پرداخت‌های خرد در ایران جا بیفتد باید ابتدا تکلیف پذیرنده‌ها با شاپرک معلوم شود، کارمزد وضع شود و تراکنش‌های شتابی از مبلغی به بالا باشد که برای مغازهدار هم به‌صرفه باشد. اگر تمام این اتفاقات بیفتد پرداخت خرد هم مسیرش را پیدا می‌کند.
بخش اول ویدیو گفت‌وگوی راه پرداخت با حسام مقصودلو در حاشیه همایش چهارم
بخش دوم ویدیو گفت‌وگوی راه پرداخت با حسام مقصودلو در حاشیه همایش چهارم
بخش سوم ویدیو گفت‌وگوی راه پرداخت با حسام مقصودلو در حاشیه همایش چهارم
بخش چهارم ویدیو گفت‌وگوی راه پرداخت با حسام مقصودلو در حاشیه همایش چهارم
