پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشتماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطبترین رسانه ایران در زمینه فناوریهای مالی، بانکداری و پرداخت و استارتآپهای فینتک است.
مدیر مرکز داده و تخصیص منابع دادهورزی سداد از چالشها و مزایای این مرکز میگوید / ایجاد تعادل میان فضا و هزینههای اقتصادی
بانک ملی ایران از سازمانهای تجاری – خصوصی ایران است که با گسترش فعالیتهای اقتصادی پس از جنگ جهانی دوم تجهیزات الکترونیکی مانند کامپیوترهای IBM را به کار گرفت. این کامپیوترها ابتدا در بخشهایی از اداره حسابگری بانک (در محوطه پردیس بانک ملی) و ادارات مرکزی فعلی که در آن زمان متعلق به فروشگاه فردوسی بود استفاده میشدند؛ تا سال 1396 که شرکت دادهورزی سداد برای بهبود سرویسدهی خدمات دادهمحور، مرکز داده خود را بر اساس استانداردهای ملی و بینالمللی مرکز داده طراحی کرد.
مراکز داده (دیتاسنتر) محور فعالیتهای دادهمحورند که عملیاتهای پردازش، ذخیرهسازی، آرشیو دادهها و تخصیص منابع فیزیکی و مجازی را انجام میدهند و زنجیره کسبوکار زیرساختهای امن و در واقع کانون استقرار سختافزارهای پردازش، ذخیرهسازی، شبکه و دیگر تجهیزات مرتبط با این بخشها هستند. مدیر مرکز داده و تخصیص منابع دادهورزی سداد میگوید: «تمامی خدمات مبتنی بر داده در یک سازمان بهصورت مستقیم و غیرمستقیم از سرویس مرکز داده استفاده میکنند؛ برای همین مراکز داده از حساسترین بخشهای هر سازمان به شمار میروند. مرکز دادهورزی سداد مانند سایر مراکز استاندارد دنیا در حال حاضر سرویسهای زیرساخت و هاستینگ، سرویس پردازشی و سرویس ذخیرهسازی را ارائه میدهد.»
دسته اول سرویس زیر ساخت برای نگهداری از سختافزارهای بخشهای مختلف خصوصاً پردازندهها و ذخیرهسازهاست. حسینی میگوید: «سرویس زیرساخت مرکز داده بهعنوان پایهایترین سرویس قابل ارائه، امکان تخصیص فضای مناسب جهت نصب تجهیزات، تأمین برق پایدار، برودت سازگار با تجهیزات IT و امنیت فضاهای مرکز داده را با قابلیت اطمینان بالا فراهم میکند.
در دسته دوم سرویسها، امکان ارائه سرویسهای پردازشی مختلف در قالبهای سرورهای اختصاصی، ماشینهای مجازی، فضاهای ابری و در نهایت Mainframe در این مرکز داده فراهم شده است. تأمین فضاهای مختلف ذخیرهسازی بر اساس نیازمندی سامانههای فعال توسط انواع ذخیرهسازهای Midrange و Enterprise هم در این مرکز داده ارائه میشود.
طبق گفتههای حسین حسینی، مدیر مرکز داده و تخصیص منابع، کلیه تجهیزات بهکار رفته در مرکز داده دارای بالاترین سطوح استاندارد هستند که سطح سرویس 99.984درصدی را برای کاربر فراهم میکنند. او میگوید: «استفاده از بهروزترین نسلهای تجهیزات پردازنده و ذخیرهساز در کنار معماری کاملاً افزونه شبکه ارتباطی LAN و SAN، این مرکز داده را به بستری امن جهت ارائه خدمات IT سازمان تبدیل کرده است.»
ضرورت استانداردسازی مراکز داده
او در خصوص ویژگیهای مرکز داده استاندارد نیز توضیح داد: «وقتی از یک مرکز داده استاندارد صحبت میشود، منظور رعایت مجموعهای از دستورالعملها، الزامات و راهکارهای بهینه است. استانداردهای طراحی مراکز داده اعم از استاندارد TIA 942 و ANSI BICSI002 یا دیگر استانداردهای مورد استفاده، قواعدی را بر اساس سطح سرویسهای مورد انتظار در طراحی مراکز داده الزام میکنند. UPTIME بر اساس این سطوح طراحی که بر اساس سطوح افزونگی مختلف طبقهبندیشده، سطح سرویس مورد انتظار را پیشبینی میکند و بر این اساس میزان دسترسپذیری (Availability) مرکز داده و مقدار خاموشیهای مورد انتظار مرکز داده در طول سال قابل تخمین زده میشود.»
او اضافه کرد: «مراکز داده در چهار رده دستهبندی میشود که با افزایش رده هر مرکز داده، تعداد افزونگیهای در نظر گرفته شده برای آن مرکز داده افزایش یافته و بالطبع سطح سرویس آن نیز بهبود پیدا میکند. مطابق با گزارش مؤسسه UPTIME، سطوح سرویس در این چهار رده عبارتاند از: 671/99 درصد برای رده یک (حداکثر 29 ساعت قطعی در طول سال) ، 749/99 درصد برای رده دو (با حداکثر 23 ساعت قطعی در طول سال) ، 982/99 درصد برای رده سه (حداکثر 6/1 ساعت قطعی در طول سال) و 995/99 درصد برای رده چهار (با حداکثر 25 دقیقه قطعی در طول سال).
در کنار استانداردهای ایجادشده، مجموعهای از راهکارهای بهینه یا Best Practice نیز جهت طراحی بخشهای مختلف مورد استفاده قرار میگیرد.»
به گفته او، این مجموعه، راهکارها یا پیشنهاداتی را شامل میشود که بهصورت عمومی در مراکز داده مورد استفاده قرار میگیرند یا باید برحسب نیاز و بر اساس شرایط بهرهبرداری از مرکز داده بازنویسی شوند. برای نمونه در سرویس ذخیرهسازی مرکز داده، چگونگی ایجاد تعادل بین مؤلفههای سرعت، میزان فضا و هزینههای اقتصادی امری است که بهراحتی قابل کمیسازی نیست و علاوه بر ضرورت شناخت راهکارهای موجود، شناخت کامل را از کسبوکار سازمان و فعالیتهای آن میطلبد.
حسینی با تأکید بر اینکه در نظر گرفتن ضرورت اقتصادی در شیوه نگرش به استانداردسازی مراکز داده امری ضروری است، توضیح داد: «افزایش در سطوح افزونگی بدون در نظر گرفتن میزان افزایش در قابلیت اطمینان و میزان هزینه مورد نیاز جهت انجام کار لزوماً در راستای استفاده بهینه منابع انجام نمیپذیرد.»
حملات الکترومغناطیسی؛ اصلیترین تهدید مراکز داده
عمده چالشهای مراکز داده به چهار حوزه مدیریت مصرف انرژی، مدیریت منابع پردازشی، مدیریت منابع ذخیرهسازی و مواجهه با تهدیدات امنیتی مربوط میشود. حسینی میگوید که در حوزه مصرف انرژی تلاش بر این است تا در کنار استفاده از تجهیزات پردازشی قدرتمند با مصرف کمتر انرژی از روشهایی همچون اتوماسیون تجهیزات خنککننده و روشنایی، استفاده از فناوریهای جدید در تأمین برودت مرکز داده، پیادهسازی چیدمانهای تجهیزات پرمصرف در نقاط مختلف مرکز داده و جلوگیری از ایجاد نقطه داغ (Hot Spot) جهت کاهش مصارف انرژی در مراکز داده استفاده شود.
او ادامه داد: «چالش دوم در مراکز داده به چگونگی استفاده بهینه از منابع پردازش این مراکز ارتباط دارد. نسلهای جدید پردازندهها بخشی از نیازمندیهای توسعه منابع پردازشی را پوشش میدهند. بهعلاوه راهکارهای مجازیسازی و پردازش ابری، امکان تخصیص بهینه منابع پردازشی اعم از GPU,RAM,CPU را فراهم میآورند. در صورت پایش مستمر منابع تخصیصیافته، امکان مدیریت مصرف منابع و صرفهجویی اقتصادی در خرید پردازندهها فراهم خواهد شد.»
حسینی چالش سوم مراکز داده را مربوط به گسترش روزافزون مصرف منابع ذخیرهسازی میداند: «این موضوع در کنار افزایش سرعت پاسخدهی سامانههای مختلف و به دنبال آن، نیاز به تأمین فضاهای ذخیرهسازی پرسرعت که جوابگوی این نیاز باشد، محدودیتهای قابل توجهی از نظر میزان فضای فیزیکی و صرف هزینه اقتصادی در بهرهبرداری مراکز داده ایجاد میکند. در این راستا در کنار استفاده از فناوریهای پیشرفتهتر در دیسکهای ذخیرهساز بهخصوص دیسکهای دارای رابطهای پرسرعت، راهکارهای VSAN و SDS نیز مورد توجه قرار گرفتهاند.»
از آنجا که مراکز داده جزو مراکز حساس طبقهبندی هستند، تهدیدات امنیتی یکی دیگر از چالشهای مراکز داده است. حسینی توضیح میدهد: «حملات سایبری و فیزیکی همواره مراکز داده را تهدید میکنند، اما حملات الکترومغناطیسی از اصلیترین تهدیدات پیش روی مراکز داده هستند که به از کار افتادن سرویس مرکز داده منجر خواهند شد. در این راستا در نظر گرفتن حفاظتهای لازم در مرکز داده مانند حفاظت EMP و تمهیدات امنیتی امری ضروری است که در دستور کار سداد قرار دارد.»
مدیر مرکز داده و تخصیص منابع در پایان صحبتهایش با نگاهی به برنامههای آتی مرکز داده سداد عنوان کرد که توسعه زیرساختهای مجازی و ابری، توسعه در فضاهای ذخیرهسازی در قالب SDS و استفاده از راهکارهای مناسبتر در آرشیو دیتا از برنامههای مرکز داده این شرکت در آینده است.