پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشتماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطبترین رسانه ایران در زمینه فناوریهای مالی، بانکداری و پرداخت و استارتآپهای فینتک است.
2030؛ پایان عصر پول نقد و شروع عصر کریپتو
شاید جالب باشد که ببینیم فناوری و امور مالی تا کجا پیش رفتهاند. تا حدود یک دهه قبل، عناوینی همچون استرایپ (Stripe)، اسکوئر (Square)، فورجی (4G) و حتی آیپد (Ipad)، تنها یکسری مفاهیم تئوری و ایده بودند و این در حالی است که به طرز عجیبی، در اواخر همان دهه، بیتکوین را داشتیم. فناوریای که اگرچه بسیار ساختارشکنتر از دیگران بوده، اما چندان هم جدید نیست و سابقهای نسبتاً طولانی دارد. صنعت پرداخت و امور مالی، فضایی است که همیشه در حال تغییر و بهروزرسانی بوده. ما سکههای طلایی و نقرهای را با اسکناسهای کاغذی، و اسکناسها را هم با کارتهای پلاستیکی تعویض کردهایم و اکنون، به عصر دیجیتال رسیدهایم. عصری که بدون شک، در مسیر استفاده ما از پول و درک ما از آن تأثیر بسزایی گذاشته است. به نظر میرسد که اکنون، بر لبه یک پرتگاه انقلاب مالی دیگر ایستادهایم که با انقلاب صنعتی چهارم گره خورده است.
بلاکچین (Blockchain)، هوش مصنوعی (AI)، اینترنت اشیا (IoT) و مجموعهای از فناوریهای دیگر، شروع به نفوذ در زندگی ما کردهاند و مدلها و فناوریهای قدیمیتر، یا از بین رفتهاند یا در تقلای ماندن هستند تا با تحول خود بتوانند به حیات ادامه دهند. یکی از نقاط روشن این تحول و رونق فناوری، ظهور رمزارزها است.
با اینکه پیشینه تاریخی رمزارزها، به قبل از آیپد و دیگر فناوریها برمیگردد، اما این ارزها طی سه چهار سال اخیر توانستهاند عمیقاً به زندگی مردم جهان نفوذ کنند و سرعت این نفوذ طی این چند سال، کاملاً مشهود است. تا پیش از این، با اینکه همه از بیتکوین خبر داشتند، اما آن را ارزی متفاوت از ارزهای فیات میدانستند که صرفاً وجود دارد با ارزشی غیرقابلمقایسه با دلار و یورو و غیره؛ اما اکنون، بیتکوین حضوری قوی در عرصه خدمات مالی و صنعت پرداخت دارد، با ارزشی باورنکردنی و تأثیری عمیق بر مراودات مالی. بسیاری از بانکهای بزرگ جهان نیز اکنون به جمع علاقهمندان بیتکوین و رمزارزها پیوستهاند و میبینیم که غولهایی مثل جیپیمورگان (JP Morgan) و ولزفارگو (Wells Fargo) در حال راهاندازی رمزارزهای خود هستند؛ ارزهایی که قرار است به شرکتهای بزرگ و حتی سازمانهای دولتی عرضه شوند.
با این حال، هنوز هم این سؤال مطرح است که رمزارزها، کی قرار است پول نقد و ارزهای فیات را مغلوب و منسوخ کنند و در مرکزیت امور مالی جهان قرار بگیرند؟ اصلاً آیا قرار است چنین اتفاقی بیفتد یا نه؟
یکی از بانکهایی که نسبت به آینده نهچندان دور رمزارزها خوشبین است، دویچه بانک (Deutsche Bank) است. این بانک، در نگاه خود به سال 2030 میلادی، پیشبینی کرده که در ده سال آینده، سیستم فعلی فیات میتواند متوقف شده و صحنه را برای چیز جدیدی باز کند؛ چیز جدیدی مثل رمزارزها!
پایان عصر پول نقد؟
بخش قابل توجهی از گزارش دویچه بانک، مبنی بر آینده امور مالی در ده سال آتی، به بررسی چشمانداز رمزارزها اختصاص یافته است. بر اساس این گزارش، رمزارزها که تاکنون صرفاً بهعنوان یک افزوده در کنار پول نقد و ارزهای فیات در نظر گرفته شدهاند، میتوانند مرکزیت پیدا کرده و بهعنوان جایگزینی برای پول نقد در نظر گرفته شوند.
در این گزارش آمده، رمزارزها همواره بهعنوان یک جایگزین برای موجودی پول در نظر گرفته شدهاند و بهرغم مزیتهای منحصربهفردشان نظیر امنیت، سرعت، حداقل هزینه تراکنش، سهولت ذخیرهسازی و نهایت ارتباط با عصر دیجیتال، نتوانستهاند جایی در صنعت پرداخت پیدا کنند.
با این اوصاف، با اینکه به نظر میرسد در چشمانداز ده سال آینده، پول نقد دیگر جایی نخواهد داشت و دیر یا زود از مراودات مالی حذف خواهد شد، اما هنوز آغاز عصر رمزارزها در هالهای از ابهام است. اگر قرار باشد رمزارزها جایگزین پول نقد و کارتها شوند، برخی مسائل کلیدی وجود دارند که باید حل شوند.
رمزارزها، برای اینکه بتوانند در مرکزیت امور مالی و صنعت پرداخت قرار گیرند، باید بر سه مانع اصلی فائق بیایند. اول، این ارزها باید قبل از هر چیز، از نظر دولتها و رگولاتورها به رسمیت شناخته شده و مشروعیت پیدا کنند. این رسمیت و مشروعیت، به مفهوم ثبات قیمت و ایجاد مزیت برای تجار و مصرفکنندگان است که خود مانع دوم قلمداد میشود. مانع سوم، فراهمکردن امکان دسترسی جهانی در بازار پرداخت است. برای این منظور، لازم است طیف گستردهای از فعالان صنعت پرداخت جهان، از اپلیکیشنهای موبایلی نظیر اپلپی (Apple Pay) و گوگلپی (Google Pay) گرفته تا ارائهدهندگان کارت مثل ویزا (Visa) و مسترکارت (Mastercard)، خردهفروشان نظیر آمازون (Amazon) و والمارت (Walmart) و سیستمهای مالی و بانکی با هم متحد شوند.
البته، اکنون نیز برخی از بانکها برای استفاده از مزیتهای رمزارزها دستبهکار شدهاند، یا خردهفروشانی نظیر والمارت سعی دارند دستکم در زنجیره تأمین خود از ماهیت خارقالعاده فناوری بلاکچین بهره بگیرند. اگرچه بلاکچین، فاصله زیادی با بیتکوین و رمزارزها دارد و نمیتوان خیلی روی این فعالیتها حساب باز کرد، اما در هر صورت، جهان را یک پله به چشمانداز ده سال آینده (که شاید رمزارزها بخش مهمی از آن باشند) نزدیکتر میکند.
عبور از این سه مانع بزرگ، بههیچعنوان ساده نخواهد بود. این در حالی است که به گفته دویچه بانک، با کاهش پول نقد و همزمان با آن، افزایش محبوبیت رمزارزها و نفوذ آنها به تعاملات مالی، چالشهای جدیدی نیز بروز خواهند کرد که کار را سختتر میکنند. برای مثال، اگر قرار باشد پول نقد حذف شده و رمزارزها مرکزیت پیدا کنند، تأمین انرژی برق خود یک چالش مهم برای دولتها خواهد بود. پشتیبانی از دادهها و ذخیره ایمن نسخههای پشتیبان نیز همینطور است. ضمن اینکه، انتقال کامل به یک پلتفرم تماماً دیجیتال، بدون شک چالشهای سایبری فراوانی نیز در پی خواهد داشت که مستلزم آمادگی کامل است.