پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
مدیر آکادمی صاد از الزامات ایجاد یک اکوسیستم در کسب‌وکار می‌گوید / با چند شرکت کنار هم نمی‌توان اکوسیستم ایجاد کرد
معرفی ابعاد مهم اکوسیستم در کسب‌وکار یک اکوسیستم (Ecosystem) یا زیست‌بوم به‌عنوان یک محیط به همراه هرگونه موجود زنده (Biotic Component) و تمام عوامل غیرزنده (Abiotic) که درون آن محیط وجود دارند، تعریف می‌شود.
اکوسیستم همه جنبه‌های یک زیستگاه را مشخص می‌کند که شامل تمام برهم‌کنش‌های بین عناصر متفاوت آن است. بنابراین مهم‌ترین اکوسیستم در طبیعت دیده می‌شود. اما در زمینه کسب‌وکارها نیز نوعی اکوسیستم وجود دارد که آرش قَشمی، مدیر آکادمی صاد، در نهمین همایش سالانه بانکداری الکترونیک و نظام‌های پرداخت که اول و دوم اسفند در مرکز همایش‌های برج میلاد تهران برگزار شد در مورد خدمات بانکی برمبنای اکوسیستم گفت: «آیا چند شرکتی که دور هم جمع شوند تشکیل اکوسیستم می‌دهند؟ یا مشتری‌ها وارد اپلیکیشن شوند و چند تراکنش ثبت شود، تشکیل اکوسیستم داده‌ایم؟ جواب منفی است. در اکوسیستم تمامی ارکان با هم در ارتباط هستند. بنابراین هر مدل جمع شدن شرکت و بانک‌ها لزوماً اکوسیستم تشکیل نمی‌دهد. در اکوسیستم ما یک تولیدکننده داریم که در اصل نقش گیاه در اکوسیستم طبیعی محیط زیست را دارد که ابتدای زنجیره قرار دارد.»
او ادامه داد: «الان به زنجیره دیجی‌کالا توجه کنید که در حقیقت یک مصرف‌کننده است و تولیدکننده‌های آن نزدیک 700 شرکت کوچک و متوسط هستند که در پشت این اکوسیستم قرار دارند و به قول معروف غذای اکوسیستم را تهیه می‌کنند.»
آرش قَشمی تأکید کرد: «توجه داشته باشید که بانک در اکوسیستم یک مصرف‌کننده محسوب می‌شود؛ چراکه خدمات مالی به بازار ارائه می‌دهد و در محل تلاقی عرضه‌کننده و تقاضاکننده قرار گرفته است. کار بانک اینجا این است که به مشتری اعتبار داده و به تقویت زنجیره کمک می‌کند. پیش‌فرض ما برای ورود به اکوسیستم، اقتصاد باز و بازار آزاد و مشارکت همه اعضا خواهد بود. بانک‌های ما نه تولید اکوسیستم کردند و نه اجازه دادند اکوسیستم طبیعی محیط به کار خودش ادامه دهد. اینکه مدام گفته می‌شود بانک‌ها بنگاه‌داری نکنند برای همین موضوع است. بنابراین ما در مواقعی نظم اکوسیستم را به هم‌ریختیم در صورتی که یکی از مصرف‌کننده‌ها محسوب می‌شویم. بنابراین اگر سیستم اقتصادی درست کار و فعالیت کند، غذای ما هم تأمین خواهد شد.»
مدیر آکادمی صاد تأکید کرد: «حالا بیزینس اکوسیستم چیست؟ جواب خیلی ساده است. تنازع بقا در محیط‌های کسب‌وکار بیزینس اکوسیستم است که از طریق رقابت انجام می‌شود. برخی از شرکت‌ها در اکوسیستم نقش رهبری دارند. یعنی تضمین می‌کنند که همه در جایگاه خود قرار دارند. دوره‌ای که بانک‌ها فقط خدمات مالی ارائه می‌دادند گذشته و الان به این موضوع نگاه می‌کند که در زنجیره چه جایگاهی باید داشته باشد تا بیشترین سود را دریافت کند.»
او گفت: «مهم‌ترین اهداف اکوسیستم در ایجاد همکاری‌های جدید و استفاده از خلاقیت و نوآوری خلاصه می‌شود. کسب‌وکارهای سنتی به پایان عمر خود رسیده و نمی‌توانیم با مشخصات قبلی وارد تعاریف جدید جهانی شویم و اکوسیستم را تعریف کنیم. افتتاح حساب، کارت به کارت، تعویض رمز دوم و غیره دیگر سرویس‌هایی نیست که به خاطر آن اکوسیستم جذاب شده و ایجاد مزیت کند. پس خلاقیت و نوآوری به ارائه خدمات جدید نیازمند است.»
آرش قَشمی به ابعاد مختلف یک اکوسیستم اشاره کرد و گفت: «یک اکوسیستم پویا هشت بعد مهم دارد که عبارت از فناوری اطلاعات، مدیریت سیستم‌های پیچیده، صنایع مختلف، تبادل ارزش، ارتباطات، مشارکت ، باز بودن و در نهایت استراتژی صحیح خواهد بود. خلاقیت و نوآوری به صورت‌بندی‌های جدید منجر خواهد شد. ارائه خدمات جدید از سوی تمام ارکان اکوسیستم بسیار مهم است. فرایند یادگیری و به اشتراک‌گذاری بینش‌ها در داخل اکوسیستم به‌عنوان یکی دیگر از اهداف شناخته می‌شود. اگر اکوسیستم‌ها درک مشترکی نسبت به هدف کسب نداشته باشند قطار آنها به مقصد نخواهد رسید و موفق به جذب گروه مشتریان هدف نخواهند شد.»
او در ادامه با تأکید بر اینکه بانک‌ها نوعی کسب‌وکار هستند تشریح کرد: «الان بیشتر توجه بانک‌ها حول محور عملیات‌هاست. اما بانکداری عملیات نیست و یک کسب‌وکار محسوب می‌شود. متأسفانه بانکداری در ایران سیاسی شده و این به سود آنها نیست. بانک‌ها مالک و مجمع دارند و در این کسب‌وکار باید سود داشته باشند تا سهامداران خود را راضی نگه دارند.»
آرش قَشمی به موضوع استراتژی‌های اکوسیستم پرداخت و گفت: «اما اکوسیستم‌ها استراتژی‌های مهمی هم دارند که برخی از آنها عبارت از قانون‌گذاری، آموزش و مهارت‌افزایی، شراکت خصوصی و دولتی، میزان نفوذ، تخصصی‌سازی و همکاری در سطح ملی هستند. ابتدا تمرکز بانکداری الکترونیک روی چنل بود و به دستگاه‌های کارت‌خوان و ATM توجه زیادی می‌شد، اما در حال حاضر تمرکز روی مشتری و اکوسیستم است. بنابراین بی‌راه نیست اگر بگوییم بزرگترین ثروت بانک‌ها، مشتری‌های آنها هستند. پس در این حالت هدف عملیاتی ما ایجاد ارزش برای مشتری است. یعنی اکوسیستمی باید ساخته شود که برای مشتری ارزش خلق کند.»
مدیر آکادمی صاد ادامه داد: «در نظر داشته باشیم که سه عامل مؤثر بر انتخاب استراتژی در اکوسیستم شامل دامنه اکوسیستم، پیشنهاد ارزش مشارکت‌کننده و پیشنهاد ارزش مشتری خواهد بود. پس نوآوری در اکوسیستم‌سازی بسیار مهم است و در نبود آن کسب‌وکارها محکوم به فنا هستند.»
او در پایان گفت: «نوآوری همان ویژگی‌ای است که اکوسیستم ما را جذاب می‌کند. به‌عنوان مثال اسنپ و دیجی‌کالا اگر مدام اقدام به نوآوری نکنند رقبا بازار آنها را تصاحب خواهند کرد. در نظر داشته باشید که مشتری‌های دیجیتال معمولاً بی‌وفا هستند به این دلیل که دائماً در پلتفرم‌های دیگر نوآوری‌های دیگر را تجربه می‌کنند. ارتباط مشتری در بانکداری دیجیتال هم اساساً از طریق دیجیتال شکل می‌گیرد. جالب است بدانید در حال حاضر یک میلیارد و هشتصد میلیون نفر در دنیا بدون داشتن حساب، خدمات بانکی دریافت می‌کنند. این دقیقاً مشتری اکوسیستمی است. مثلاً از اسنپ استفاده می‌کنیم اما عملاً به دلیل سیستم یکپارچه‌شده از بانک هم خدمات دریافت می‌کنیم. به همین دلیل تعریف مشتری فعال در سیستم بانکداری عوض شده است؛ بنابراین بانک‌ها باید برنامه خاصی برای مشتریان غیر صاحب حساب هم داشته باشند.»