پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشتماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطبترین رسانه ایران در زمینه فناوریهای مالی، بانکداری و پرداخت و استارتآپهای فینتک است.
یک کسبوکار در 40 کیلومتری رشت
برخی تصور میکنند اینترنت مجموعهای از خوبیها و بدیها را دارد. از نظر این گروه که قدرت تصمیمسازی بالایی هم دارند، ما میتوانیم خوبیهای اینترنت را برداریم و بدیهایش را حذف کنیم. این گروه با ایدههایی مانند طرح صیانت، اینترنت پاک، اینترنت ملی و دهها ایده دیگر در سالهای گذشته تلاش کردهاند خوبیهای اینترنت را به مردم هدیه بدهند و این کشور و مردم را از شر بدیهای اینترنت مصون نگه دارند!
از نظر این گروه، اینترنت به دو بخش ملی و بینالمللی تقسیم میشود. از نظر آنها اینترنت ملی میتواند همه آن چیزهایی را که مردم از اینترنت میخواهند به آنها بدهد و صرفاً کافی است زیرساختهای اینترنت ملی توسعه یابد، از طریق وام و دستور اپلیکیشنهای ملی ساخته شود و در نهایت مردم به خوبی و خوشی از اینترنت بهرهمند شوند؛ در این صورت آسیبهای اینترنت بینالمللی هم دیگر متوجه کسی نخواهد شد.
این گروه در سالهای گذشته به جای اینکه تلاش کنند زیرساختهای رگولاتوری و تنظیمگری اثربخش اینترنت، فضای مجازی و فضای سایبری را بسازند، تلاش کردهاند با راهحلهای زودبازده تصویر ایدهآل خود از اینترنت را خلق کنند، غافل از اینکه این ایده اساساً پتانسیل واقعیشدن ندارد.
بگذارید مثالی بزنم. این روزها در روستاهای گیلان و بسیاری از استانهای دیگر پدیدهای رواج یافته به نام «بومگردی». این پدیده تماماً وابسته به رشد اینترنت در سالهای گذشته در ایران بوده است. بهعنوان نمونه بومگردیای را میشناسم که در فاصله 40 کیلومتری رشت در استان گیلان است و مؤسس آن هم پیرمردی است که معتمد آن محل بوده است.
این بومگردی در جایی قرار دارد که هر کسی که به آنجا میرود به احتمال بسیار زیاد از طریق یکی از اپلیکیشنها مانند شب، جاجیگا و مشابه آن این محل را پیدا کرده است. احتمال اینکه فردی به 40کیلومتری رشت برود و بدون استفاده از این اپلیکیشنها بخواهد چنین جایی را انتخاب کند، تقریباً صفر است. انتخاب جایی برای شبماندن تابع پارامترهای زیادی است که این اپلیکیشنها به همه آنها پاسخ میدهند.
نکته جالب برای من این است که پیرمرد قصه ما که از مواهب اقتصاد دیجیتال بهرهمنده شده، ممکن است در زندگیاش حتی چیزی از این مفهوم نشنیده باشد و اینترنت را عامل اغتشاشات بداند و حتی موافق قطع اینترنت هم باشد. این فرد نمیداند چگونه از مواهب اقتصاد دیجیتال بهرهمند شده و اگر قطع و اختلال در اینترنت باعث زمینگیرشدن اقتصاد دیجیتال شود و در آینده نزدیک این بومگردی رونق خودش را از دست بدهد، شاید درک کند که چیزی تغییر کرده است.
کسانی که اینترنت منهای ارتباط با جهان، کعبه آمال آنهاست، ممکن است بگویند در اینترنت ملی دسترسی به اپلیکیشنها ممکن است و بنابراین چیزی تغییر نکرده و اتفاقاً این فرصتی برای کسبوکارهای ایرانی است. در دنیای خیالی آنها این اپلیکیشنهای مفید میتوانند کار کنند.
چیزی که آنها در نظر نمیگیرند، این است که کسانی که چنین اپلیکیشنهایی را ساختهاند، این ایده را از ارتباط با جهان آزاد گرفتهاند؛ اگر سالها پیش برای اینکه بدانیم در جهان چه تغییراتی در حال وقوع است، لازم بود به مسافرتهای سنگین برویم و سیر انفس کنیم، امروز اما این اینترنت است که به ما کمک میکند بهسرعت همه جای جهان را بگردیم و ایدههای گوناگون را رصد کنیم.
بهراستی تا قبل از اینکه موفقیت اپلیکیشنهایی مانند ایربیانبی را ببینیم، چند نفر به این ایده فکر کرده بودند یا حتی موفقشدن آن را باور داشتند؟ در سالهای گذشته کسبوکارهای زیادی در جهان خلق شدند و از بین رفتند و ما شاهد رشد برخی دیگر بودیم و اینترنت آن جهانی بوده که در آن گشتوگذار کرده و ایدههای خوب را شکار کردهایم.
با توجه به اینکه ایده ارزش چندانی ندارد و برای پیادهسازی ایدهها به ابزارهای بهروزی نیاز داریم که آن را هم مدیون اینترنت هستیم، امروزه توسعهدهندهای را نمیتوانیم پیدا کنیم که بدون استفاده از ابزارهای متصل، کار توسعه و برنامهنویسی، ساخت اپلیکیشن و وبسرویس را انجام دهد.
امروزه تمام مراحل توسعه نرمافزاری از طریق ابزارهای گوناگونی انجام میشود که مدام بهروز میشوند و هر چند سال یک بار هم ممکن است شاهد تغییرات گسترده در آنها باشیم. این تازه بخش کوچکی از این اکوسیستم است و در ادامه بخشهایی مانند بازاریابی داریم. حتی امروز یک وبسایت خبری وابسته به انواع نرمافزارها و اپلیکیشنهای جهانی است که سادهترین آنها هسته وردپرس است. هسته وردپرس و توسعه پیوسته آن و پلاگینهای ناتمامش به خیلیها اجازه داده با کمترین امکانات بتوانند قویترین کارها را انجام دهند. این فهرست همینطور ادامه دارد.
حالا وقتی از اینترنت ملی و اینترنتی صحبت میکنیم که به جهان متصل نیست، در واقعیت نهتنها در حال نابودی اقتصاد دیجیتال هستیم، بلکه در حال نابودی جامعهای هستیم که در سالهای گذشته بهواسطه رشد این بخش، رشد کرده و لزوماً بخشی از اقتصاد دیجیتال نیستند.
این مسیری که برخی در پیش گرفتهاند، در آینده نزدیک باعث بر باد دادن سرمایهگذاریهای آن پیرمردی میشود که بهواسطه رشد اقتصاد دیجیتال این روزها نوع دیگری از زندگی و کسبوکار را تجربه میکند.
در پایان تأکید میکنم که هیچ گاه از اینترنت رها دفاع نکردهام؛ معتقدم مانند همانهایی که اینترنت را خلق کرده و سعی کردند با تنظیمگری اثربخش آثار زیانبار آن را مدیریت کنند، ما هم چارهای نداریم جز تنظیمگری صحیح. بستن و اختلال نهتنها راهحل نیست؛ بلکه بهزودی خودش به بخشی از مسئله تبدیل میشود.