پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
مطابق مشوق‌های بانک مرکزی، سقف انتقال وجه روزانه برای دارندگان حساب‌های تجاری به‌صورت غیرحضوری از ۱۰۰ میلیون تومان به ۵۰۰ میلیون تومان افزایش پیدا کرد و این میزان برای برداشت و انتقال وجه در ماه به‌صورت غیرحضوری به سه میلیارد تومان رسید.
به گزارش روابط عمومی بانک مرکزی، این بانک در راستای شفافیت در نظام بانکی و بر اساس دستورالعمل جدید تفکیک حساب‌های تجاری از شخصی، بانک‌ها را موظف کرده برای صاحبان حساب‌های تجاری در هفت بند مشوق‌هایی را در نظر بگیرند.
براساس دستورالعمل مذکور، دسته‌چک جدید در صورت بازگشت همه برگه‌های دسته‌چک‌های قبلی و نیز بازگشت سه‌پنجم (۶۰ واحد درصد) از برگه‌های آخرین دسته‌چک متصل به حساب تجاری اعطا می‌شود، تخفیف‌هایی در کارمزد خدمات بانکی حداکثر «تا ۴۰ درصد» در رابطه با سرفصل‌های «صدور انواع ضمانتنامه»، «حواله‌ها» و «وصول بروات» اعمال می‌شود. سقف روزانه برداشت غیرحضوری از همه حساب‌های تجاری مشتری، به حداکثر تا پنج میلیارد ریال می‌رسد و سقف ماهانه برداشت غیرحضوری از همه حساب‌های تجاری مشتری، حداکثر به ۳۰ میلیارد ریال افزایش پیدا می‌کند.
در اولویت قرار دادن ضمانت اشخاص دارای حساب تجاری به‌عنوان یکی از وثایق قابل قبول برای اعطای تسهیلات خرد، اعمال نشدن محدودیت‌های مربوط به تعداد مجاز حساب سپرده اشخاص حقیقی در افتتاح و نگهداری حساب تجاری و عدم ارائه مستندات به بانک برای نقل و انتقالات حضوری تا آستانه یک میلیارد تومان از دیگر مشوق‌های بانک مرکزی است.
معاون نظارت بانک مرکزی در این باره توضیح داد: «بانک مرکزی با هدف تسهیل معاملات و مبادلات تجاری اشخاص و همچنین افزایش شفافیت در تراکنش‌های بانکی که از طریق تفکیک حساب‌های سپرده تجاری از غیرتجاری حاصل می‌شود، مشوق‌های متعددی برای صاحبان این حساب‌ها در نظر گرفته است. به‌عنوان نمونه، در حال حاضر سقف نقل و انتقالات غیرحضوری تمامی حساب‌های اشخاص حقیقی در یک بانک از طریق ابزارهایی نظیر همراه‌بانک و اینترنت‌بانک روزانه یک میلیارد ریال و ماهانه پنج میلیارد ریال در نظر گرفته شده است و اشخاص حقیقی برای تراکنش‌های بالاتر از حدود مذکور باید به‌صورت حضوری به بانک مراجعه کنند.»
او ادامه داد: «بانک مرکزی برای صاحبان حساب‌های تجاری، آستانه روزانه نقل و انتقالات غیرحضوری را به پنج میلیارد ریال و ماهانه 30 میلیارد ریال افزایش داده است. علاوه بر این، از آنجا که ابزار چک در کسب‌وکارهای اشخاص کاربرد زیادی دارد، حد نصاب بازگشت چک‌های قبلی یا ثبت صدور و تأیید چک‌ها در سامانه صیاد برای صدور و اعطای دسته‌چک جدید که برای عموم مردم 80 درصد در نظر گرفته شده بود برای صاحبان حساب‌های تجاری به 60 درصد کاهش یافته است. مضافاً صاحبان حساب‌های تجاری دیگر لازم نیست برای نقل و انتقالات بیش از دو میلیارد ریال خود به بانک مستند ارائه کنند، بلکه بانک‌ها فقط برای نقل و انتقالات بالاتر از مبلغ 10 میلیارد ریال باید از این اشخاص مستندات مطالبه کنند. مشوق‌های دیگری نیز برای صاحبان حساب‌های تجاری در نظر گرفته شده که امید است با اعمال آنها، گام مثبتی در تسهیل مبادلات تجاری برداشته شود.»
حساب اشخاص مزدبگیر، غیرتجاری است
به گفته معاون نظارت بانک مرکزی، در مقرراتی که اخیراً ابلاغ شده، ترتیباتی اتخاذ شده که خدمات بانکی مرتبط با کسب‌وکار و امور تجاری فقط به صاحبان حساب‌های تجاری تخصیص داده شود. به‌عنوان مثال، اعطای تسهیلات در قالب‌هایی نظیر مضاربه، سلف، خرید دین، مشارکت مدنی و امثال ذالک و نیز گشایش اعتبارات اسنادی که صرفاً در امور تجاری کاربرد دارند، فقط به صاحبان حساب‌های تجاری تعلق پیدا می‌کند. وجه این تسهیلات نیز فقط باید به حساب تجاری اشخاص یا فروشندگان کالا و خدمات واریز شود. همچنین سایر انواع تسهیلات و تعهداتی که هم در امور تجاری و هم در امور غیرتجاری کاربرد دارند، در صورتی که برای امور تجاری به اشخاص ارائه شوند، باید منوط به وجود حساب تجاری به نام متقاضی باشند. ابزارهای پذیرش مانند POS و درگاه‌های پرداخت نیز فقط به صاحبان حساب‌های تجاری تعلق دارد؛ بنابراین چنانچه اشخاص قصد استفاده از خدمات بانکی تجاری را داشته باشند باید حساب‌های تجاری خود را اعلام کنند.
ابوذر سروش، معاون نظارت بانک مرکزی با اشاره به کارکرد‌های حساب تجاری گفت: «حساب تجاری، نوعی حساب سپرده بانکی است که اشخاص برای فعالیت‌های تجاری خود استفاده می‌کنند. انتظار می‌رود دریافت‌ها و پرداخت‌های مربوط به این حساب‌ها منعکس‌کننده کسب‌وکار اشخاص باشد. در رابطه با اشخاص حقوقی از هر نوعی که باشند ازجمله انتفاعی یا غیرانتفاعی، تجارتی یا غیرتجاری، دولتی یا غیردولتی، مسئولیت محدود، سهامی عام یا سهامی خاص و غیره حکم واحدی وجود دارد، مبنی بر اینکه همه انواع حساب‌های سپرده بانکی این اشخاص از لحظه افتتاح حساب به‌عنوان حساب تجاری محسوب می‌شود. در این میان ممکن است گروهی از اشخاص حقوقی مشمول معافیت‌های مالیاتی باشند، ولی این موضوع تأثیری در وضعیت حساب‌های اشخاص حقوقی ندارد و همان‌طور که بیان شد، همه حساب‌های آنها تجاری محسوب می‌شود.»
او تصریح کرد: «در رابطه با اشخاص حقیقی شرایط متفاوت است. بانک مرکزی در مقرراتی که اخیراً درباره شرایط و ضوابط ناظر بر حساب‌های تجاری تصویب و به شبکه بانکی ابلاغ کرده است، همه حساب‌های اشخاص حقیقی را غیرتجاری قلمداد می‌کند؛ مگر اینکه سازمان امور مالیاتی کشور یک یا چند حساب سپرده بانکی یک فرد را به‌عنوان حساب تجاری به بانک مرکزی اعلام کرده باشد. از آنجا که صاحبان کسب‌وکار همگی به موجب قانون باید نزد سازمان امور مالیاتی کشور دارای پرونده مالیاتی و شماره اقتصادی باشند، بنابراین این اشخاص باید اطلاعات حساب‌های تجاری خود را به روش‌هایی که در نظر گرفته شده به سازمان امور مالیاتی کشور اعلام کنند تا آن حساب‌ها مشمول شرایط در نظر گرفته شده شوند. سایر حساب‌های صاحبان کسب‌وکار و نیز تمامی حساب‌های اشخاص مزدبگیر که به‌صورت خویش‌فرما فعالیت اقتصادی ندارند، همگی غیرتجاری هستند.»
او در مورد نحوه تجاری‌شدن حساب اشخاص حقیقی که دارای کسب‌وکار هستند، توضیح داد: «این اشخاص به دو طریق می‌توانند حساب‌های موردنظر خود را به حساب تجاری تبدیل کنند: در روش نخست می‌توانند با مراجعه به درگاه‌های تعیین‌شده توسط سازمان امور مالیاتی کشور، شمارهحساب یا حساب‌های تجاری خود را اعلام کنند. معمولاً سازمان امور مالیاتی کشور هنگام تکمیل اظهارنامه‌های مالیاتی شماره‌حساب‌های تجاری صاحبان کسب‌وکار را از آنها استعلام می‌کند و بنابراین افراد می‌توانند از همان درگاه، شماره‌حساب‌های تجاری خود را اظهار کنند. پس از اظهار مودیان، سازمان امور مالیاتی کشور صحت اطلاعات حساب و تعلق آن به مودی را از سامانه سیاح بانک مرکزی استعلام می‌کند و در صورت تأیید، مراتب را به‌صورت سیستمی به بانک مرکزی اعلام می‌کند. بانک مرکزی نیز شمارهحساب دریافتی را به‌صورت سیستمی به بانک عامل برای تغییر وضعیت به حساب تجاری، اعلام می‌کند؛ بنابراین همه حساب‌های اعلامی از سوی سازمان امور مالیاتی کشور تجاری می‌شوند. البته به‌استثنای حساب‌های اشخاص خارجی دارای کسب‌وکار که مجوز کار یا سرمایه‌گذاری در کشور را از مراجع ذی‌صلاح دریافت نکرده باشند. بانک مرکزی اجازه تجاری‌شدن حساب‌های اشخاص خارجی که مجوزهای لازم را در اختیار ندارند به بانک‌های عامل نمی‌دهد. به این اشخاص یک سال فرصت داده شده تا مجوز کار یا سرمایه‌گذاری را اخذ و سپس حساب خود را تجاری کنند.»
او اضافه کرد: «در روش دوم، افراد می‌توانند به بانک‌های عامل مراجعه و اطلاعات حساب‌های خود نزد آنها را که می‌خواهند به حساب تجاری تبدیل شود اعلام کنند. در این حالت صاحبان کسب‌وکار باید شماره پرونده مالیاتی خود را نیز به متصدیان بانکی اعلام کنند. بانک عامل پس از ارسال سیستمی اطلاعات به سازمان امور مالیاتی کشور از مسیری که بانک مرکزی تدارک دیده است و دریافت تأییدیه از آن سازمان، می‌تواند حساب معرفی‌شده را تجاری کند.»
او در پاسخ به سؤالی در مورد حساب‌هایی که فعالیت کسب‌وکاری در آنها انجام می‌شود، ولی توسط صاحبان آنها به‌عنوان حساب تجاری معرفی نمی‌شوند و این اشخاص تمایلی به استفاده از مشوق‌ها ندارند و مخاطب خدمات بانکی تجاری نیز نیستند. اینکه آیا تمهیداتی در این خصوص اندیشیده شده است یا نه، گفت: «در اکثر کشورها تفکیک حساب‌های تجاری از غیرتجاری از سال‌های پیش انجام شده و اثرات مثبتی نیز به همراه داشته است. اقدامات بانک مرکزی در تمهید سیاست‌های تشویقی برای صاحبان کسب‌وکار نشان می‌دهد این بانک عمیقاً اعتقاد دارد که صاحبان کسب‌وکار به اثرات مثبت این طرح برای کشور اشراف دارند و در اجرای این طرح، دستگاه‌های مسئول را یاری خواهند کرد. با این حال در مورد حساب‌هایی که در فرضیه مطروحه در این سوال وجود دارد، روش‌های مشخصی در نظر گرفته شده که از آن جمله می‌توان به تعیین سطح فعالیت مورد انتظار اشخاص و مقایسه رفتار مالی حساب‌های غیرتجاری با سطح فعالیت مذکور و همین‌طور پیاده‌سازی الگوهای داده‌کاوی برای شناسایی حساب‌های مشکوک به فعالیت تجاری اشاره کرد.»