پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
نگاهی به دومین رویداد توکن‌تاک / اولین حضور صمدی‌راد به‌عنوان مدیرعامل شرکت ققنوس
رویداد توکن‌تاک 13 دی با موضوع NFT، رمزارزها و تحلیل بلاکچین به میزبانی سهیل نیکزاد، مدیرعامل و بیت‌کوینر برگزار شد. حامیان این رویداد شرکت ققنوس،اوپکس و مرکزنوآوری باز پرابلم بودند. در ابتدای این رویداد به تحلیل‌های تکنیکال و فاندامنتال بازار رمزارزها اختصاص داشت. در بخش بعدی یک پنل چهارنفره با موضوع NFT برگزار شد که سیاوش تفضلی، مدیرعامل شرکت نیلین؛ سهیل قاسمی، فعال NFT؛ محمدجواد صمدی‌راد، مدیرعامل ققنوس و سهیل نیکزاد اعضای آن بودند.
NFT؛ راه‌حل مشکلات املاک در ایران
قاسمی با اشاره به هنرمند هندی‌ای که اولین‌بار اثر خود را توکنایز کرد و با قیمت گران فروخت، گفت: «دو روز بعداز انتشار این خبر با NFT آشنا شدم و دقیقاً فردای همان روز به‌دنبال یادگیری NFT رفتم و شب عید 1400 اثرم را در پلتفرم فاندیشن با هزینه 250 دلار (شش میلیون تومان وقت) آپلود کردم. این اثر نیم اتریوم، معادل دو هزار دلار خریداری شد. به گفته قاسمی، او از اولین ایرانی‌هایی است که در فاندیشن کار فروخته است.»
تفضلی در ادامه گفت: «ما از سال 2017 به‌دنبال معادل‌سازی اقلام دنیای واقعی در فضای NFT بودیم و ایده مورد نظرمان هم رهگیری مرسولات و مواد غذایی بود. البته این ایده، آن زمان هم ایده بکری نبود. به‌مرور بازی عوض شد و فضا به سمت دیگری حرکت کرد، در حال حاضر واژه NFT هنرمندان و آرتیست‌بازی را یادآوری می‌کند و همه به این فکر می‌کنند که صفحه‌ای را خط‌خطی و به قیمت چند هزار دلار بفروشند.»
قاسمی در واکنش به صحبت‌های تفضلی اظهار کرد: «کسب‌وکار من تولید آثار هنری است، اما طرفدار این مدل NFT هستم و معتقدم هیجان هنرمندان به‌مرور کم می‌شود. اگر NFT وارد حوزه مواد غذایی و املاک شود، بسیاری از مشکلات موجود در کشور حل می‌شود. تکنولوژی NFT با این مفهوم برای دنیا مفیدتر است.»
صمدی‌راد با اشاره به اهمیت پاسداری از زبان فارسی صحبت‌هایش را آغاز کرد: «ما در ققنوس نام NFT را به بیتا تغییر داده‌ایم و توکن بیتا را هم در کتابخانه ملی برای اثبات مالکیت افراد بر میراث کتابخانه ملی ارائه کردیم. بیتای ققنوس با NFTهای مرسوم پلتفرم‌ها متفاوت است؛ زیرا معمولاً فعالان حوزه اعتقادی به رگولاتور و فضای حقوقی ندارند، این رویکرد هم بسیار محترم است، اما ققنوس از ابتدا سعی داشته همه اقداماتش با معیارهای رگولاتور همسو باشد.»
او اضافه کرد: «زمان بسیار زیادی را صرف مطالعه برای ایجاد اسناد قضایی معتبر در محاکم قانونی کرده‌ایم؛ اسنادی که قابلیت اثبات‌پذیری داشته باشد. بیتا در واقع نسخه‌ای از مفهوم NFT است.»
قاسمی به سؤال نیکزاد مبنی بر اینکه از کجا شروع کنیم، پاسخ داد: «برای فعالیت بر بستر اتریوم، ابتدا باید یک کیف پول متامکس داشته باشیم. چند پلتفرم خریدوفروش NFT وجود دارد، معروف‌ترین این پلتفرم‌ها Opensea است که بزرگ‌ترین مارکت معامله به‌شمار می‌رود. برای خرید هم مقداری اتریوم را در کیف پول‌تان شارژ می‌کنیم.»
او خاطرنشان کرد: «بعد از خرید یک اثر، توکن آن برای شماست و اثر همیشه به نام خالق آن باقی می‌ماند. برای همین می‌توان از یک اثر چندین نسخه منتشر کرد، یعنی به جای اینکه یک اثر را یک اتریوم قیمت‌گذاری کنم، 10 اثر را به یک‌دهم اتریوم می‌فروشم. در این حالت احتمال فروش بیشتر می‌شود.»
قاسمی ادامه داد: «افرادی که قصد دارند آثار خود را در شبکه NFT منتشر کنند، باید با چند اصطلاح آشنا شوند. یکی از این اصطلاحات مینت ( آپلود) است که به معنای ضرب‌کردن (سکه، طلا و…) است. مفهوم دیگر فهرست‌کردن یا همان قیمت‌گذاری است.»
ققنوس به‌دنبال حل مسئله است
صمدی‌راد با بیان اینکه به‌دنبال ارائه راه‌حل برای مشکلات هستیم، گفت: «مبنای انتشار توکن‌های بیتا بر پایه مفاهیم احرازکننده و بازار است. این دو مؤلفه هم با مفاهیم مرسوم دنیای NFT متفاوت است. در حالت مرسوم فرد اثری را به نام خودش آپلود می‌کند، اما اگر فردی اثر شخص دیگری را به نام خودش منتشر کند، چه؟ طرف سومی به‌عنوان احرازکننده تخصصی باید برای صحت‌سنجی وجود داشته باشد.»
به گفته او، این اثر می‌تواند نقاشی، جواهرات، سیم‌کارت، ملک و هر شیئی که قابلیت توکنایز شدن دارد، باشد. باور دارم در بلاکچین به‌دنبال حل مسئله هستیم و می‌توانیم مسائل‌مان را با دیجیتال‌کردن اسناد و هویت به شکل یکتا حل کنیم.
صمدی‌راد در راستای مزایای روش ققنوس گفت: «هیچ شناسنامه دیجیتالی برای آثار هنری وجود ندارد. چه‌بسا هنرمندانی که آثار 15 سال قبل خود را انکار می‌کنند یا هنرمندی کپی کار خود را چندین‌بار می‌فروشد. این دغدغه‌های رایج بازار هنر است که با بیتا حل خواهد شد.»
قاسمی در پایان صحبت‌هایش خاطرنشان کرد: «با این دید که یک‌شبه پولدار می‌شوید، وارد حوزه NFT نشوید.»
تفضلی نیز بیان کرد: «توجه داشته باشید که میزان نقدشوندگی NFT با اعداد موجود در سایت متفاوت است. ممکن است صاحب NFTهایی با ارزش‌های میلیاردی باشید، اما واقعاً آن‌قدر پول ندارید. منظورم این نیست که وارد این مارکت نشوید، هشدار می‌دهم که سرمایه‌تان را به‌تدریج وارد مارکت کنید.»
معرفی کتاب تجاری‌سازی بلاکچین
در بخش دیگری از رویداد، سجاد ذوقی، مؤلف کتاب تجاری‌سازی بلاکچین، اهمیت کتاب و کتاب‌خوانی در یادگیری و افزایش بینش و آگاهی را متذکر شد. او معتقد است کتاب برای یادگیری همه حوزه‌ها از جمله فناوری ابزاری کارآمد است. به گفته او، کتاب تجاری‌سازی بلاکچین برای افزایش بهره‌وری از اصول ایجاد علاقه، یادگیری و بهره‌وری استفاده کرده است.
ذوقی توضیح داد: «گام اول درک درست از مفاهیم، علاقه‌مندی است. بر همین اساس فصل اول کتاب را صرف ایجاد علاقه در خواننده کرده‌ایم. در فصول بعدی آموزش شروع می‌شود و هر فصل به فراخور محتوا سخت و دشوارتر خواهد شد. در فصل پایانی نحوه استفاده از دانش یا در اصطلاح تخصصی‌تر چگونگی تجاری‌سازی بلاکچین برای خوانده تشریح می‌شود.»
ذوقی ادامه داد: «کتاب تجاری‌سازی بلاکچین توسط انتشارات بورس منتشر شده و در 324 صفحه، 12 فصل را در خود جای داده است. هش‌کردن، الگوریتم اجماع، امضای دیجیتال دفاتر کل مجوز‌دار و بدون مجوز در فصل 1، قرارداد هوشمند، وب 3 و تحلیل توکن‌های رمزنگاری‌شده در فصل 2، تیم‌سازی برای بلاکچین، بلاکچین و مدل کسب‌وکار در فصل 3 و رابطه کد و قانون و حالات قانون‌گذاری در فصل 4 بعضی موضوعاتی هستند که کتاب به آنها پرداخته است. این کتاب برای علاقه‌مندان به حوزه فناوری مناسب است، اما مخاطبان اصلی آن مدیران، مهندسان و دانشجویان‌اند.»
به گفته او، شبکه بلاکچین برای افرادی که با فناوری آشنا نیستند، مفهومی انتزاعی است؛ برای همین در کتاب از تصاویر و جداول زیادی استفاده شده است.
بدعهدی رگولاتور با وجود رعایت موازین
صمدی‌راد یک‌هفته‌ای است که به‌عنوان مدیرعامل شرکت ققنوس معرفی شده، برای همین بخش پایانی نشست یا همان صندلی داغ برای او در نظر گرفته شده بود. صمدی‌راد داستان حضورش در ققنوس را تعریف کرد: «زمانی که در گروه مالی پارسیان فعالیت می‌کردم، پروژه‌ای تحت عنوان blockchain adoption یا همان پذیرش بلاکچین داشتیم. این پروژه اینکه بلاکچین چگونه می‌تواند به بانک پارسیان و شرکت‌های زیرمجموعه بانک کمک کند را بررسی می‌کرد. در نتیجه کندوکاوها دریافتیم راه‌اندازی کربنکینگ‌های جداگانه برای ما مناسب نیست و نگاه ما باید به سمت مجموعه‌ای از ابزارها و شبکه‌های غیرمتمرکز باشد.»
او با اشاره به شکل‌گیری کنسرسیوم ققنوس گفت: «همکاران‌مان در سایر بانک‌ها مانند بانک ملی و مجموعه‌هایی مانند فناپ و سداد و بهسازان نیز به همین نتیجه رسیدند و آقای ولی‌الله فاطمی در بخش خصوصی هم به همین صورت‌مسئله برخورد کرد. فاطمی اعلام کرد که توسن به‌تنهایی نمی‌تواند شبکه بلاکچین داشته باشد. در نتیجه این دغدغه مشترک، در اردیبهشت 1396 کنسرسیوم ققنوس شکل گرفت. در شهریور 1397 تکنولوژی مدنظرمان را انتخاب و تکمیل کردیم و در بهمن 1397 تست سرویس را بالا آوردیم.»
صمدی‌راد در خصوص مشکلات ققنوس طی این سال‌ها گفت: «ساعت 11 شب 8 بهمن 1397، بانک مرکزی پیش‌نویس ضوابط رمزارز بانک مرکزی را معرفی کرد. فردای آن روز ساعت 9 صبح وایت‌پیپر ققنوس را منتشر کردیم. این همزمانی تا حدی بود که خبرگزاری‌های خارجی گمان می‌کردند ققنوس به‌دنبال رمزارز بانک مرکزی است و تا مدت‌ها پیگیری می‌کردند که آیا ققنوس می‌خواهد رمزارز بانک مرکزی را منتشر کند یا خیر؟»
او با اشاره به رگولاتور بیان کرد: «این همزمانی‌ها نشان می‌دهد که ما هنگام تدوین وایت‌پیپر ققنوس، هماهنگی با رگولاتور را به‌عنوان اصل مهمی در نظر گرفته بودیم، اما در سال 1398 با بی‌مهری رگولاتور مواجه شدیم. بدعهدی‌های رگولاتور حدود یک سال اهداف ققنوس را به تعویق انداخت و مجبور به تغییر استراتژی شدیم. حوزه مالی را به رگولاتور مربوط به خودش سپردیم و خودمان به سمت حوزه‌های غیرمالی مانند توکن‌های NFT (بیتا)، انتخابات غیرحضوری، برات و تعهدات و امضای غیردیجیتال حرکت کردیم. این اتفاقات ضررهای زیادی برای ما به همراه داشت، اما تجربه بود و از آن آموختیم. برخی پروژه‌های ما شکست خورد و برخی پیروز شدند و تعدادی از آنها به ایجاد یک محصول منجر شدند.
او در پاسخ به سؤال سهیل نیکزاد، میزبان رویداد در خصوص تحریم‌ها گفت: «نگرانی‌ای از بابت تحریم‌شدن نداریم؛ زیرا در کشور مجموعه‌های مؤثرتری از ما مشغول فعالیت‌های فناوری و اقتصادی هستند.»
نیکزاد درباره علت طرح این پرسش توضیح داد: «15 نفر وایت‌پیپر ققنوس را نوشتند، اما از ترس تحریم 10 نفر از آنها وایت‌پیپر را امضا کردند.»
صمدی‌راد در همین راستا گفت: «دقیقاً سه روز بعداز انتشار وایت‌پیپر، فهرست تحریم‌ها علیه ایران هم منتشر شد. یکی از این موارد تحریم توسعه‌دهندگان فناوری بلاکچین بود. در تمام بازه‌های زمانی این دل‌نگرانی‌ها وجود داشته، اما من به‌عنوان فردی که عاشق فناوری هستم باور دارم که فناوری بلاکچین به بهبود زندگی بشر کمک خواهد کرد، برای همین به تحریم به‌عنوان دغدغه نگاه نمی‌کنم.»
صمدی‌راد اضافه کرد: «دنیا قرار است به سمت مفهوم جدیدی به نام اینترنت ارزش حرکت کند. آنچه ما امروز درباره متاورس، بلاکچین و NFT می‌خوانیم، مانند همان اینترنت سال‌های اول و صفحات یاهو است. اینترنت ارزش همه آنچه در صنعت پولی، مالی، بانکی، سرمایه‌گذاری و پرداخت وجود دارد را تحت پوشش قرار خواهد داد. احتمالاً شکل بازار سرمایه تغییر می‌کند و نقل‌وانتقال دارایی‌ها به‌صورت کنونی نخواهد بود. ایران هم باید در خصوص جایگاه خود در اینترنت ارزش تصمیم بگیرد، می‌خواهد مصرف‌کننده باشد یا در حکمرانی اینترنت ارزش و تولید محتوایش مؤثر واقع شود.»
به گفته او، اینترنت ارزش همچون اینترنت کنونی به مرزها وابسته نیست. اینکه چقدر در ایجاد ارزش پررنگ باشیم، به خودمان بستگی دارد. تصمیم بیت‌کوینرهای امروز در آینده بسیار مؤثر خواهد بود.
صمدی سوابق کاری خود را بیشتر در زمینه امنیت می‌داند. او از سال 1380 در حوزه امنیت سایبری فعالیت می‌کرده است. از سال 1385 تا 1388 توسط یک واسطه درگیر پروژه کارت سوخت می‌شود، به همین وسیله به فضای کارت پرداختی هم ورود می‌کند. در دوره‌ای در شرکت خدمات انفورماتیک فعالیت می‌کرده و بعد از آن به هلدینگ آی‌تی بانک شهر دعوت می‌شود. بعد از مدتی هم به بانک پارسیان می‌رود و در نهایت وارد شرکت ققنوس می‌شود.