پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
کلاهبرداران ارزهای دیجیتال در کمین شما هستند / هیچ گربه‌ای محض رضای خدا موش نمی‌گیرد
سود‌آوری سرمایه‌گذاری در ارزهای دیجیتال و ماهیت این سرمایه‌گذاری که افراد در آن ناشناس یا نیمه‌ناشناس هستند، راه را برای سوءاستفاده از این نوع سرمایه‌گذاری‌ها باز می‌کند. آشنایی با روش‌های کلاهبرداری در حوزه ارزهای دیجیتال مهم است؛ چراکه معمولاً پیگیری قضایی این نوع از کلاهبرداری‌ها دشوار است و علاوه بر این، افراد، به‌سرعت به دام افتاده و به امید سودهای کلان سرمایه هنگفتی را از دست می‌دهند.
در کشورهایی همانند ایران، این نوع کلاهبرداری‌ها بسیار به چشم می‌خورند. یکی از دلایل وفور آن اقتصاد تضعیف‌شده ایران است. افرادی که در این اکوسیستم اقتصادی زیست می‌کنند با وعده سودهای یک‌شبه و هنگفت، بدون توجه به امنیت معاملات در دام کلاهبرداران می‌افتند.
دلیل دیگر تعدد افراد سوءاستفاده‌کننده در کشورهایی نظیر ایران و نداشتن یک قانون جامع و کامل در حوزه رمزارزهاست. فرار برخی دولت‌ها از رگولاتوری ارزهای دیجیتال، تنها و تنها به سود کلاهبرداران است. در این گزارش به چند روش رایج کلاهبرداری در زمینه ارزهای دیجیتال می‌پردازیم.
طرح‌های پانزی، هرمی و شبکه‌ای
ترفند پانزی نوعی عملیات سرمایه‌گذاری کلاهبردارانه است که سوءاستفاده‌کنندگان با وعده فرصت‌های سرمایه‌گذاری کمیاب و استثنایی و کسب سودهای کلان، افراد؛ به‌خصوص سرمایه‌گذاران تازه‌وارد و ناآگاه را به دام می‌اندازند؛ اما در اصل سرمایه‌گذاری وعده‌داده‌شده صورت نمی‌گیرد و این ترفند نوعی بازی با پول‌های شماست؛ به این صورت که عایدی‌هایی را از همان پول سرمایه‌گذاری‌شده یا پول‌هایی که توسط سرمایه‌گذاران جدید پرداخت شده به سرمایه‌گذاران قدیمی‌تر می‌پردازند تا از این طریق اعتمادسازی کرده و افراد را مجاب کنند که برای کسب سود بیشتر، دوستان و آشنایان خود را نیز وارد این بازی کنند.
بعد از گسترش این شبکه هرمی و زمانی که دیگر سرمایه‌گذار جدیدی وجود ندارد، شبکه از هم می‌پاشد و کلاهبرداران با پول‌های جمع‌آوری‌شده می‌گریزند.
بهتر است افراد قبل از سپردن پول خود به هر پروژه‌ای، به‌خصوص آنهایی که وعده سودهای کلان می‌دهند، نسبت به کسب اطلاعات در مورد مالکیت پروژه، سابقه فعالیت آن و آدرس دفتر مرکزی پروژه اقدام کنند. از مجوزهای قانونی و اطلاعات حقوقی آن اطمینان حاصل کرده و در تالار گفت‌وگو و وب‌سایت‌های مختلف، نظر دیگران را نیز جویا شوند.
استخراج ابری و روبات‌های تلگرامی استخراج
استخراج ابری نوعی استخراج رمزارز است که در آن نیازی به خرید، پیاده‌سازی و اجرای نرم‌افزارهای مورد نیاز یک مزرعه استخراج رمزارز وجود ندارد. جدای از کلاهبرداری‌هایی که از طریق استخراج ابری صورت می‌گیرد، اختلاف‌نظرهای بسیاری بین صاحب‌نظران حوزه ارزهای دیجیتال در زمینه این نوع استخراج رمزارز وجود دارد.
در این نوع کلاهبرداری افراد سعی می‌کنند برنامه‌های استخراج خود را تحت عنوان فرصت‌های کلاهبرداری سخاوتمندانه کسب درآمد معرفی کنند و سرمایه‌گذاران ناآگاه را بفریبند؛ اما در حقیقت بیشتر استخراج‌های ابری کلاهبرداری‌های پانزی هستند که با تیترهایی نظیر «استخراج ارزهای دیجیتال بدون دستگاه»، «درآمد میلیونی با استخراج بیت‌کوین»، «اجاره دستگاه استخراج» و «کسب بیت‌کوین رایگان»، افراد را به خود جذب می‌کنند.
شایان ذکر است که اشاره به نام وب‌سایت‌ها در رسانه‌های معتبر نشانه سالم‌بودن آنها نیست. وب‌سایت‌های معتبر استخراج ابری فقط هش‌ریت (قدرت پردازش) می‌فروشند، نه پنل سرمایه‌گذاری. بهتر است افراد از مکان دقیق و صحت ویدئو‌هایی که از مزارع استخراج که در وب‌سایت منتشر می‌شود، اطمینان حاصل کنند. خوب است بدانید که ۹۹ درصد از وب‌سایت‌های استخراج ابری معتبر نیستند.
صرافی‌ها و کیف پول‌های تقلبی
در این روش کلاهبرداران در ابتدا یک وب‌سایت یا نرم‌افزار با عنوان صرافی یا کیف پول طراحی می‌کنند و معمولاً با عباراتی نظیر کارمزد صفر یا بدون احراز هویت، سرمایه‌گذاران را می‌فریبند. زمانی که فرد قربانی، ارزهای دیجیتال خود را به صرافی یا کیف پول دیجیتال واریز می‌کند، دیگر برداشت از آن امکان‌پذیر نیست و این به معنای سرقت سرمایه است. لازم به ذکر است که گاهی اوقات این نرم‌افزارهای کلاهبرداری در پلتفرم‌های معتبری نظیر گوگل‌پلی قابل دریافت هستند.
افراد باید قبل از نصب این نرم‌افزارها، تعداد نصب، بازدید و تغییرات مشکوک و غیرمنطقی حجم معاملات را در نظر داشته باشند.
صفحات جعلی و فیشینگ
کلاهبرداران در این نوع حمله آدرس وب‌سایتی را به اشتراک می‌گذارند که دقیقاً مشابه وب‌سایت اصلی است که بر فرض مثال از روی یک پروژه قانونی صرافی کلون (clone) شده است. وب‌سایتی که با شما به اشتراک گذاشته می‌شود، عموماً متناسب بحث روز است؛ مثلاً اگر در ورود به حساب کاربری خود در صرافی بایننس مشکلی دارید، از این لینک استفاده کنید. ممکن است در وب‌سایت، فرد کلاهبردار از کاربران بخواهد تا صرافی جدیدی را امتحان کنند. در هر دو صورت کاربران اطلاعات شخصی خود را وارد می‌کنند. این اطلاعات کاربری، بعداً و زمانی که امنیت وب‌سایت‌ها پایین است، برای دسترسی به سایر حساب‌های کاربر استفاده می‌شوند. در این صورت، حساب کاربری فرد به خطر می‌افتد.
برای اجتناب از صفحات جعلی و فیشینگ، بهتر است افراد همیشه آدرس URL وب‌سایت را دوباره بررسی کنند و وب‌سایت‌هایی را که مرتباً از آنها بازدید می‌کنند، نشانه‌گذاری کنند. وب‌سایت‌های شبیه‌سازی‌شده از حروفی مشابه URL اصلی استفاده می‌کنند تا در نگاه اول مشابه وب‌سایت اصلی به نظر برسند.
تیم‌های پشتیبانی تقلبی
نوع دیگری از حملات فیشینگ، هنگامی اتفاق می‌افتد که کلاهبرداران ادعا می‌کنند تیم پشتیبانی پروژه‌ای خاص هستند و از شما اطلاعات شخصی، واریز وجه یا رمز عبور شخصی‌تان را طلب می‌کنند.
برای اجتناب از این روش کلاهبرداری، افراد باید برای تماس با پشتیبانی فقط از طریق سایت رسمی صرافی رمزارز یا کیف پول مورد نظر خود اقدام کنند. واتس‌اپ و تلگرام راه‌های مناسبی برای تماس با پشتیبانی نیستند؛ ضمناً این را به یا داشته باشید که تیم پشتیبان حقیقی از شما ارز دیجیتال یا گذرواژه حساب نمی‌خواهد.
اهدای رایگان ارزهای دیجیتال در توییتر
یکی از نمونه‌های رایج کلاهبرداری رمزارزی، طرح‌های اهدای بیت‌کوین در شبکه‌های اجتماعی هستند. افراد کلاهبردار با نام و تصویر افراد مشهور صفحه‌ای ایجاد می‌کنند و در زیر پست‌های پربازدید این افراد مشهور وعده می‌دهند که می‌خواهند بیت‌کوین رایگان اهدا کنند و اگر مقداری اندک ساتوشی به آدرس آنها ارسال کنید دو برابر آن را دریافت خواهید کرد.
نام و تصویر افراد مشهور در صفحات مجازی قابل کپی‌برداری است، اما نام کاربری یا همان یوزرنیم افراد منحصربه‌فرد است. همچنین داشتن تیک آبی به این معنا نیست که فرد نمی‌تواند کلاهبردار باشد.
استخراج با موبایل یا کامپیوتر خانگی
واضح است که در حال حاضر استخراج بیت‌کوین یا هر نوع ارز دیجیتال دیگری با موبایل یا کامپیوتر خانگی به هیچ عنوان صرفه ندارد و عباراتی نظیر «استخراج ساده رمزارز با موبایل» صرفاً یکی از ترفند‌های رایج کلاهبرداران است. در این نوع کلاهبرداری شما در شبکه‌های اجتماعی با لینکی مواجه می‌شوید که به شما می‌گوید با کلیک روی لینک و نصب نرم‌افزار می‌توانید با موبایل خود ارز دیجیتال استخراج کنید. در برخی نرم‌افزارهای این‌چنینی، همانند صفحات فیشینگ قابلیت سوءاستفاده از اطلاعات شخصی کاربر وجود دارد. ممکن است بعد از نصب این نرم‌افزارها صرفاً بیننده تبلیغاتی که برایتان ارسال می‌کند، باشید یا ممکن است یک بدافزار روی گوشی موبایل شما نصب شود.
برای اجتناب از این روش کلاهبرداری باید نسبت به عباراتی نظیر «استخراج ساده رمزارز با موبایل» حساس باشید و اطلاعات خود را در مورد استخراج ارزهای دیجیتال افزایش دهید.
فروش توکن بی‌ارزش
در این روش کلاهبرداری به فرد در شبکه‌های اجتماعی توکنی برای سرمایه‌گذاری پیشنهاد می‌دهند و به او گفته می‌شود که این توکن در آینده رشد بسیار زیادی خواهد داشت و فرد در آن ارز دیجیتال با هدف سود سرمایه‌گذاری می‌کند. تیم پروژه بعد از جمع‌آوری مقدار زیادی سرمایه با فروش توکن‌ها پروژه را رها می‌کنند و می‌گریزند. توکن نیز آرام‌آرام ارزش خود را از دست می‌دهد و از صرافی‌ها هم حذف می‌شود.
بهترین راه برای شناسایی یک توکن بی‌ارزش، مطالعه و تحقیق فراوان است. می‌توانید پرسش‌های چالش‌برانگیز در مورد پروژه بپرسید و واکنش طراحان پروژه به این چالش‌‌ها را زیر نظر بگیرید. ایده پروژه را با دوستان خود در صفحات مجازی به اشتراک بگذارید و نسبت به جعلی‌بودن آن بحث و گفت‌وگو کنید.
پامپ و دامپ
گروه‌های پامپ و دامپ قیمت و حجم معاملاتی یک رمزارز (ارزهای کمتر شناخته‌شده) را دستکاری می‌کنند. در ابتدا آنها با استفاده از خرید حجم زیادی از یک ارز دیجیتال در بازه زمانی کوتاهی آن را پامپ می‌کنند (افزایش می‌دهند) و سپس هنگامی که قیمت آن ارز دیجیتال به اوج خود رسید، آن را با فروشی گسترده دامپ می‌کنند؛ یعنی کاهش می‌دهند.
در روند پامپ و دامپ، معامله‌گرانی که از ابتدا وارد جریان معاملات می‌شوند، سود می‌برند و افرادی که اندکی بعدتر وارد بازار می‌شوند، متضرر خواهند شد.
برای اجتناب از این کلاهبرداران در ابتدا بهتر است در چنین گروه‌هایی شرکت نکنید، همچنین مراقب توکن‌هایی که حجم معاملات آنها به شکل ناگهانی و فوری زیاد می‌شود، باشید.
برای آشنایی بیشتر با ارزهای دیجیتال و اجتناب از دام‌های کلاهبرداران این حوزه می‌توانید کتاب یک ساتوشی انتشارات راه پرداخت را مطالعه کنید.
