پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
برای هر سرمایه‌گذار، مهم‌ترین معیار عملکرد در سرمایه‌گذاری به‌عنوان تشخیص موفقیت، بازگشت سرمایه (ROI) یا سود در سرمایه‌گذاری آن است. سود در سرمایه‌گذاری یک معیار مالی است که نشان می‌دهد سرمایه‌گذاران چقدر سرمایه خرج می‌کنند تا ثروت بیشتری ایجاد کنند. در ادامه به‌صورت کامل به نحوه محاسبه سود در سرمایه‌گذاری پرداخته شده است.
سود در سرمایه‌گذاری و بازار بورس
به بیان بسیار ساده تفاوت قیمت میان خریدوفروش به‌عنوان سود یا زیان در نظر گرفته می‌شود. اما در این تعریف هزینه‌ها به‌صورت کلی در نظر گرفته نشده‌اند. برای محاسبه سود سهام باید کارمزد کارگزاری، کمیسیون و مالیات (معاملات بورسی در کشور ما از مالیات معاف هستند) در نظر گرفته شود.
به فرض ۱۰۰۰ سهم از یک شرکت را با قیمت اولیه ۱۰۰۰ تومان در هنگام عرضه در نظر بگیریم، به این معنی است که در ابتدا یک میلیون تومان هزینه پرداخت شده؛ سپس با گذشت زمان و رشد این سهام، قیمت هر عدد سهم به ۵۰۰۰ تومان می‌رسد و میزان سرمایه در این لحظه معادل پنج میلیون است.
از تفریق این دو عدد مبلغ ۴ میلیون به دست می‌آید اما این عدد سود ناخالص است و باید کارمزد کارگزاری برای انجام معاملات از آن کم شود که به مبلغ سود خالص برسد، به‌طور مثال اگر ۷۰ هزار تومان کارمزد پرداخت‌شده، و هزینه دیگری وجود نداشته، میزان سود از این معامله ۳ میلیون و ۹۳۰ هزار تومان خواهد بود. با تقسیم این عدد به تعداد سهم، میزان سود به‌دست‌آمده در ازای هر سهم به دست می‌آید.
نرخ بازگشت سرمایه یا ROI چیست؟
نرخ بازگشت سرمایه یک معیار مالی است که به سرمایه‌گذار اجازه می‌دهد سطح موفقیت مالی را با مقایسه نسبت سود کل تولیدشده به هزینه سرمایه‌گذاری اندازه‌گیری کند. از ROI می‌توان برای تعیین میزان سرمایه‌گذاری فردی یا مجموعه‌ای از سرمایه‌گذاری‌ها استفاده کرد.
این سرمایه‌گذاری ممکن است بر روی افزایش دانش از طریق شرکت در دوره‌ها، کارگاه‌ها، دانشگاه و غیره تمرکز داشته باشد و یا بر روی شکل‌های سنتی‌تری از سرمایه‌گذاری انجام شود.
افراد می‌توانند باهدف ایجاد بازدهی و سود در قالب تغییر ذهنیت (افزایش دانش) سرمایه‌گذاری کنند تا با فراگیری مهارت‌ها یا دانش جدید به هدف خود برسند و یا بر کسب ثروت ملموس‌تری در قالب دارایی‌ها، مانند پول نقد، سهام و املاک وارد عمل شوند. بااین‌حال، ازآنجایی‌که اندازه‌گیری سود برای دانش دشوار به نظر می‌رسد از این معیار بیشتر برای اندازه‌گیری رشد ناشی از سرمایه‌گذاری‌های ملموس استفاده می‌شود.
یک سرمایه‌گذار یا یک کسب‌وکار می‌تواند از نرخ بازگشت سرمایه به‌عنوان معیار جذابیت مالی قبل از سرمایه‌گذاری یا هنگام فروش سرمایه‌گذاری برای تعیین درصد خالص سود استفاده کند. همه سرمایه‌گذاری‌ها ثمربخش نیستند، بنابراین میزان سود می‌تواند بر اساس قیمت خریدوفروش سرمایه‌گذاری مثبت یا منفی باشد.
اگرچه میزان بازگشت سرمایه به درک بازدهی حاصل از سرمایه‌گذاری کمک می‌کند، اما ارزش زمانی پول، یا بازدهی بر اساس مدت‌زمانی که سرمایه‌گذاری انجام‌شده است، را در معادله در نظر نمی‌گیرد. با محاسبه درصد بازده سرمایه‌گذاری، در مجموع سود، یا زیان به‌عنوان درصدی از کل سود یا زیان نشان داده می‌شود. اگرچه این‌یکی از روش‌های محاسبه بازگشت سرمایه است، اما به‌صورت کلی دو روش معمول برای محاسبه آن برای نتایج مشابه وجود دارد.
نحوه محاسبه سود در سرمایه‌گذاری بر اساس نرخ بازگشت سرمایه
نرخ بازگشت سرمایه به روش‌های مختلف قابل محاسبه است. در ادامه دو روشی را که بیشتر برای تعیین ROI استفاده می‌شود بررسی شده است ازآنجایی‌که در اکثر روش‌ها از املاک و مستغلات به‌عنوان یک وسیله درآمد منفعل نام برده می‌شود، مثالی در مورد سرمایه‌گذاری در املاک و مستغلات طراحی شده است.
- روش اول:
یکی از راه‌های مؤثر محاسبه ROI استفاده از این فرمول است:
ROI = بازده خالص سرمایه‌گذاری تقسیم‌بر هزینه سرمایه‌گذاری ضربدر ۱۰۰ درصد
مراحل زیر را هنگام استفاده از این فرمول دنبال کنید:
۱. تعیین بازده خالص سرمایه‌گذاری
فرض کنید فردی یک‌خانه تک واحده را به قیمت ۳۰۰ میلیون تومان خریداری کرده‌است. یک سال بعد، به دلیل تقاضای زیاد و عرضه پایین، توانسته همان خانه را با ۶۰ میلیون تومان افزایش به قیمت ۳۶۰ میلیون تومان بفروشد. ازآنجاکه فروشنده به نماینده هر طرف کمیسیون می‌پردازد، فرض کنید فرد ۵ درصد از ارزش فروش ملک (۲.۵ درصد برای هر طرف) یا ۱۸ میلیون تومان پرداخت کرده. هنگام فروش خانه، همچنین باید از سپرده برای انتقال سند خانه و کارهای سند استفاده شود، که به‌طور مثال ۳ درصد دیگر از ارزش فروش شما یا ۱۰ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان برای شما هزینه دارد. فرد همچنین به‌طور مثال باید ۲۵ درصد بابت مالیات و عوارض شهرداری خرج کند ، که ۱۵ میلیون تومان دیگر هزینه دارد. ممکن است هزینه‌های دیگری در هنگام خریدوفروش ملک متحمل شود ، اما برای ساده نگه‌داشتن مثال، فرض می‌کنیم این‌ها تمام هزینه‌هایی است که فرد متحمل شده است.
(توجه داشته باشید که تمام اعداد بر اساس فرض مشخص‌شده‌اند و هزینه‌های ممکن برای شما بالاتر و یا پایین‌تر باشد)
با اطلاعات ارائه‌شده، بازده خالص سرمایه قابل محاسبه است:
در این قسمت قیمت خرید از ارزش فروش خانه کم می‌شود، پس‌ازآن باید هزینه‌های دیگری را که برای به دست آوردن یا فروش ملک خرج شده کم شود . این شامل هرگونه کمیسیون به نمایندگان، مالیات بر سود سرمایه و غیره می‌شود.
برای این کار ابتدا از ۳۶۰ میلیون تومان، ۳۰۰ میلیون (هزینه اولیه خانه) کم می‌شود که عدد ۶۰ میلیون تومان به دست می‌آید، سپس از ۶۰ میلیون تومان تمام خرج‌ها کم و عددی ۱۶ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان باقی می‌ماند.
۲. تعیین هزینه سرمایه‌گذاری
فرض کنید ۳۰۰ میلیون تومان هزینه خرید خانه در آن زمان از طریق وام مسکن با ۲۰ درصد سرمایه اولیه یا ۶۰ میلیون تومان خریداری پرداخته شده، بنابراین هزینه سرمایه‌گذاری در اینجا ۶۰ میلیون تومان خواهد بود.
۳. تقسیم سود خالص سرمایه‌گذاری بر هزینه سرمایه‌گذاری و ضربدر ۱۰۰ درصد
آخرین مرحله این است که بازده خالص سرمایه‌گذاری ۱۶ میلیون و دویست هزارتومانی از مرحله ۱ بر هزینه سرمایه‌گذاری ۶۰ میلیون تومانی مرحله ۲ تقسیم و اعشار در ۱۰۰ درصد ضرب شود تا ROI در قالب درصد به دست بیاید. نتیجه ۲۷ درصد خواهد بود.
- روش ۲
یکی دیگر از روش‌های مؤثر محاسبه ROI، روش زیر است:
ROI = (ارزش نهایی سرمایه‌گذاری – ارزش اولیه سرمایه‌گذاری) / هزینه سرمایه‌گذاری ۱۰۰٪x
سخن پایانی
محاسبه سود سرمایه‌گذاری فقط به فرمول‌های بالا محدود نمی‌شود و راه‌ها و حتی ابزارهای زیادی برای آن وجود دارد. بسیاری از اپلیکیشن‌ها سرمایه‌گذاری در بورس این امکان را برای افراد فراهم می‌کنند، که سود خود را مشاهده کنند.
اما باید هزینه‌های جانبی در سرمایه‌گذاری نیز در نظر گرفته شود. به‌طور مثال اگر فردی برای مشارکت در بورس کلاس رفته و هزینه کرده این هزینه‌بر سود او تأثیر گذاشته خواهد داشت. همچنین برای محاسبه دقیق‌تر سود سرمایه‌گذاری باید فاکتور زمان نیز در نظر گرفته شود، به‌طور مثال اگر نرخ رشد سود از تورم کمتر باشد، بهتر است در سرمایه‌گذاری تجدیدنظر شود.
منبع
مانو