پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشتماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطبترین رسانه ایران در زمینه فناوریهای مالی، بانکداری و پرداخت و استارتآپهای فینتک است.
ماینینگ، سپربلای صنعت برق فقیر / صالحی: با مطرحکردن مسئله رمزارزها همه مسائل اصلی صنعت برق به حاشیه رانده شده است
زمستان سال گذشته بود که چالش قطعی سراسری برق بیش از هر زمان دیگری توجه شهروندان را جلب کرد. چراکه به طور معمول در روزهای سرد سال کشور با کمبود برق و قطعی سراسری مواجه نمیشد. موضوع ماینینگ و اثرگذاری آن بر قطعی برق بهعنوان عامل اصلی مشکلات تأمین برق بر سرزبانها افتاد. همان روزها هم طی پیگیریهایی که راه پرداخت انجام داد، نتیجهای برخلاف مسیر حرکت افکارعمومی را نشان داد. باتوجهبه حجم مصرفی دستگاههای استخراج رمزارز، ماینینگ عامل قطعی برق به نظر نمیرسید. منطق و معادلات محاسباتی نتیجهای خلاف موج غالب بر جامعه را داشت.
در نهایت چراغ اتوبانها و خیابانهای پایتخت خاموش ماند. مازوت سوزی ادامه پیدا کرد و ماینینگ هم متهم ردیف اول از طرف افکارعمومی شناخته شد. حالا با شروع موج جدید قطعی برق در کشور بار دیگر انگشت اتهام به سمت ماینینگ نشانه رفته است. اما سؤال اصلی اینجاست که آیا ماینینگ عامل اصلی قطعی برق است؟ مگر نه اینکه زمستان سال ۹۹ ماینینگ و مزارع استخراج بهعنوان متهم ردیف اول شناخته شدند؛ عدم تعطیلی و ادامه فعالیت آنها چرا باید تا امروز ادامه پیدا میکرد؟ از طرفی اگر ماینینگ نقشی تا این اندازه پررنگ در آسیب به صنعت برق کشور دارد، جلسات متعدد مجلس شورای اسلامی با فعالان این حوزه و وزارت صمت چرا همچنان پیگیری میشود؟
در حال حاضر طق آماری غیر رسمی گفته میشود ۴.۵ درصد از کل ماینرهای جهان در ایران مشغول به کار هستند. برایناساس حدود ۷۰۰ مگاوات مصرف برق کشور به ماینینگ اختصاص پیدا کرده است که حدود ۳۰۰ مگاوات آن شناسنامهدار و ۴۰۰ مگاوات آن هم قاچاق و زیرزمینی است. در حال حاضر نیز ماینرهای قانونی و وزارت نیرو اعلام کردهاند که در حال حاضر فعالیت تمامی مزارع استخراج رمزارز متوقف شده است.
چالش صنعت برق به دلیل عدم سرمایهگذاری
حمیدرضا صالحی، عضو هیئتمدیره سندیکای صنعت برق و عضو اتاق بازرگانی ایران در گفتوگو با راه پرداخت بیش از اینکه ماینینگ را عامل اصلی قطعی برق بداند، عدم سرمایهگذاری در صنعت برق طی سالهای گذشته را عامل اصلی این اتفاق میداند. او دراینخصوص میگوید: «صنعت برق ایران به دلیل عدم سرمایهگذاری در دولتهای نهم و دهم اکنون با چالش مواجه شده است. در این دوره سرمایهگذاری در صنعت برق از طرف دولت ممنوع اعلام شد و طبق برنامهریزی انجام شده بنا بود تا بخش خصوص در این زمینه ورود و سرمایهگذاری کند. برنامههای توسعهای صنعت برق کشور نیز در این چارچوب دیده شد، اما به دلیل نوسانات نرخ ارز، عدم امنیت اقتصادی و عدم ثبات و واقعی نبودن قیمت خرید برق بخش خصوصی نتوانست وارد سرمایهگذاری در این حوزه شود».
به گفته صالحی مجموعه این شرایط باعث شد در دورهای که باید توسعه صنعت برق کشور انجام میشد و سالانه باید رشد مطلوبی را رقم میزد این اتفاق رخ نداد. او با اشاره به برنامه ششم توسعه معتقد است: «در برنامه ششم هم پیشبینیشده بود که سالیانه ۵ هزار مگاوات رشد و افزایش تولید در صنعت برق کشور انجام شود. این افزایش تولید شامل ۴ هزار مگاوات تولید برق نیروگاههای حرارتی و هزار مگاوات تولید برق تجدیدپذیر بود. نگاهی به آمار افزایش تولید بیانگر این است که شاهد افزایش تولید پیشبینیشده نیستیم و این موضوع نشان میدهد که ما یک مشکل اساسی در کشور داریم و با مطرحکردن مسئله رمزارزها همه مسائل اصلی به حاشیه رانده شده است.»
این عضو سندیکای صنعت برق کشور در ادامه با اشاره به افزایش دما و شروع فصل گرما ادامه میدهد: «در حال حاضر با افزایش دمای ناگهانی مواجه هستیم. کاهش باران در طول سالهای گذشته این مشکل را بیشتر کرده و ذخیره آب پشت سدها ۳۰ درصد کاهشیافته است و این موضوع باعث شده تا فعالیت برخی از توربینهای برقآبی کشور متوقف شود.»
صالحی در پایان با اشاره به مشکلات موجود در صنعت برق کشور و نیاز جدی به تعمیرات صنعت برق میگوید: «از همه این موضوعات مهمتر اینکه تعمیرات اساسی نیروگاهها انجام نشده و نیروگاههای تولید برق کشور نیازمند تعمیرات هستند. به دلیل مشکلات مالی که وجود دارد همه این تعمیرات با تأخیر مواجه شده است.»
مشکلات مالی و چشم دوختن به ماینینگ
مشکلات مالی و سرمایهگذاری در صنعت برق مسئلهای نیست که امروز و دیروز و آن هم به طور ناگهانی در این صنعت نمود پیدا کند. آسیبهای موجود در صنعت برق کشور باید سالها قبل موردتوجه قرار میگرفت. بر اساس محاسبات و دادههای متخصصان صنعت برق، سالیانه حدود ۵۰۰۰ مگاوات در کشور باید افزایش تولید برق داشته باشیم. این در حالی است که در اواخر دولت محمود احمدینژاد و اوایل دولت یازدهم این مورد انجام نشده است. از سویی دیگر در حال حاضر با حدود ۹۰۰۰ مگاوات کسری برق مواجه هستیم و حداقل بالای ۳ سال زمان نیاز است تا بازسازی و تولید برق به نقطه مطلوب برسد. این موضع اما در شرایطی است که واردات برق را بپذیریم یا از چشم به آسمان باشیم برای افزایش بارشهای جوی و بهبود شرایط نیروگاههای برقآبی.
مشکلات تأمین برق، در دو یا سه سال قبل کشور را دچار بحران جدی نکرده بود. این در حالی است که مشکلات جدی به طور ناگهانی شاید نزدیک به دو سال است که صنعت برق را به چالش کشیده و قطعی برق در فصلهای مختلف مردم را هم نسبت به موضوع بحران برق آگاه کرده است. دلیل وضعیت آرام و بحرانی نشدن صنعت برق در سالهای گذشته نبود آسیب در صنایع برق نبود بلکه پرآبی و بارندگی کشور بود. بارشهای مناسب نیروگاههای آبی را تأمین کرده و این نیروگاهها با تمام ظرفیت تولید برق را پیش بردند. آمارهای موجود و اظهارنظرهای فعالان صنعت برق بیانگر آن است که افزایش عملکرد نیروگاههای آبی در نهایت منجر به آن شد که 6 تا ۷ هزار مگاوات برق اضافه بر ظرفیت تولید شود و در نهایت کسری تولید در بخشهای دیگر صنعت برق کشور را دچار بحران کمبود برق نکرد.
همچنان این پرسش وجود دارد که موضوع کاهش تولید برق آیا ارتباطی با معاهدات بینالمللی دارد یا خیر. برخی منابع آگاه در که نخواستند نامی از آنها برده شود در این باره معتقدند که این موضوع ربطی به معاهدات بینالمللی ندارد و شایعات غیرکارشناسی، فقط اذهان عموم جامعه را پریشان و تخریب میکند. خسارت مهم در این روند خارج کردن پول صنعت برق توسط احمدینژاد بود. رئیس دولت نهم و دهم بهجای سرمایهگذاری مجدد و ساخت نیروگاه، نقدینگی را به شکل یارانه در اختیار مردم قرار داد عملاً جیب صنعت برق خالی شد. این روند در دولت یازدهم و دوازدهم هم ادامه پیدا کرد و دیگر ساخت نیروگاه بر اساس نیازهای صنعت برق کشور متوقف شد. در نتیجه باید برای ۳ سال تابستان مشکلدار آماده باشیم، فارغ از اینکه چه کسی رئیسجمهور باشد.