پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
ایده‌پردازان و صاحبان اندیشه و خلاقیت در حوزه اقتصاد هوشمند، روز پنجشنبه ۳۰ اردیبهشت با حضور در همایش «اقتصاد هوشمند» که توسط پژوهشکده اموراقتصادی برگزار شد درباره جزئیات روند اقتصاد هوشمند در کشور به بحث و تبادل نظر پرداختند. در این همایش که علاوه بر مسئولان دولتی، نمایندگان کسبوکارها و فعالان بخش خصوصی به شکل گسترده‌ای حضور داشتند، مباحث مختلفی از جمله اهمیت و چیستی بلاکچین و سندباکس بازار سرمایه نیز مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت. تحلیل و بررسی فناوری و اقتصاد هوشمند در این همایش از آنجایی است که این موضوع اهمیت قابل‌توجهی دارد که همه ابعاد آن از جریان عمومی زندگی تا بخش‌های تخصصی را مورد واکاوی قرار داده است.
در آستانه ورود به تکنولوژی نسل پنجم
نصرالله جهانگرد، نماینده ویژه رئیس‌جمهور در امور دولت الکترونیکی در این همایش اعلام کرد: «کاندیداهای ریاست‌جمهوری باید پارادایم قدیم را کنار بگذارند و درک کنند که چه فضایی پیش رویشان قرارداد؛ با توجه به زندگی شهروندان در بستر پلتفرم‌های جهانی اگر از درک این فضا ناتوان بمانند در آینده مشکلات امنیتی ایجاد خواهد شد.»
جهانگرد با اشاره به اقداماتی که در دوره اول ریاست‌جمهوری روحانی برای گسترش زیرساخت‌های پهن باند صورت گرفته است گفت: «اگر در آن دوره دسترسی مردم به اینترنت پرسرعت فراهم نشده بود مشخص نیست در دوران کرونا چگونه می‌خواستیم این بیماری را کنترل کنیم و اطلاعات لازم را در اختیار افراد قرار دهیم چراکه در چنین شرایطی دیگر رسانه‌های سنتی جوابگوی نیاز نیستند.»
او با اشاره به اینکه ما در آستانه ورود به تکنولوژی‌های جدید نسل پنجم ارتباطات موبایل و بلاکچین قرار گرفته‌ایم گفت: «ما در قله دگردیسی ایستاده‌ایم. با تحلیل داده‌ها هوشمندی افزایش می‌یابد و رمزارزها می‌توانند نظام پولی ایران و جهان را تغییر دهند و اگر در این مسیر سریع حرکت نکنیم ضربه خواهیم خورد.»
به گفته جهانگرد، کل ارزش تولید شده از سوی شرکت‌های دانش‌بنیان ما به یک درصد GDP کشور نمی‌رسد که این شاخص بسیار تأثرانگیزی است از سویی ۷۰۰ شهرک صنعتی نیز در کشور فعالیت می‌کنند که مسیر خود را طی می‌کنند.
تدوین ۵ لایحه برای حفاظت از داده‌ها
رضا باقری اصل، دبیر شورای اجرایی فناوری اطلاعات و رئیس کارگروه تعامل‌پذیری دولت الکترونیکی نیز در نشست «صنعت و تجارت هوشمند» که در همایش اقتصاد هوشمند برگزار شد گفت: «تاکنون برای حفاظت از داده‌ها و نحوه حکمرانی آنان ۵ لایحه تدوین شده است که از میان این لوایح لایحه مقررات عمومی حفاظت از داده در مراحل تصویب در هیئت‌وزیران را طی می‌کند.»
به گفته باقری اصل در دو سال گذشته یا پیش از آن تنها در مورد حکمرانی داده شنیده می‌شد؛ امروز وقتی کشور با کرونا روبرو شد این تعامل چندسویه را برقرار کردند. او در این مورد همچنین مثالی ارائه داد و گفت: «۴۵ هزار نفر از کسانی که کرونای مثبت داشتند و سوار مترو شدند یا مسافرت رفتند، شناسایی شدند و همراهی داده سلامت و داده حمل و نقل از جنس حکمرانی داده است یا وقتی به کسانی که کرونای مثبت داشتند، بلیت در فرودگاه فروخته نشد. این نشان‌دهنده تعامل چندسویه بین سیستم‌ها و خدمت‌ها است نقش داده در این مورد پررنگ شده است.»
او همچنین افزود: «ما اولین‌بار سند چهارچوب تعامل‌پذیری دولت الکترونیکی را تهیه کردیم. ما در مسیری بودیم که هم کیفیت و هم تعامل‌پذیری داده‌هایی که در پایگاه اطلاعات اصلی دولت هستند نیز ارتقا پیدا کرد. برای اولین‌بار دو مرکز داده بزرگ و مرکز ملی تبادل داده افتتاح کردیم. این مرکز امروز حجم عظیمی از داده‌ها را حمل می‌کند. به‌جای اینکه مردم به دنبال آن داده‌ها باشند، سیستم‌ها داده‌ها را برای مردم فراهم می‌کنند.»
به گفته باقری اصل آمار سال گذشته یک میلیارد و دویست میلیون تراکنش بوده است و به نظر می‌رسد تبادل داده هم در سال جاری پررنگ می‌شود. او همچنین بیان کرد: «سامانه‌ای هم تحت عنوان DATA.GOV برای داده باز کشور راه‌اندازی شد. سامانه‌ای تحت عنوان دسترسی آزاد به اطلاعات راه‌اندازی شد که ۲۰ هزار تقاضای مردم برای دسترسی به داده‌ها را پوشش داد.»
مجوز سندباکس بورس از طرف وزارت اقتصاد ارائه شد
امیر هامونی، مدیرعامل فرابورس نیز در بخش دیگری از این همایش، درباره مجوز سندباکس بازار سرمایه خبر داد و گفت: «خبر مجوز راه‌اندازی سندباکس بازار سرمایه را از کارگروه مدیریت یکپارچه و هماهنگی محیط‌های آزمون وزارت امور اقتصادی و دارایی دریافت کرده‌ایم. محیط‌های آزمون فضای ورود تکنولوژی‌ها به بازار‌های سنتی هستند. تکنولوژی‌هایی مانند بلاکچین، هوش مصنوعی، تحلیل داده و ارتقای کیفیت بازار در این محیط‌ها معرفی خواهد شد.»
به گفته هامونی این سندباکس یک دوره آزمون یک‌ساله دارد که پس از گذر از این دوران و تأیید هیئت داوران، تکنولوژی‌ها در محیط واقعی ظهور می‌کنند و به مرحله مقررات‌گذاری و قانون‌گذاری می‌روند.
او همچنین از سیستم‌های نظارتی که برای کشف کج‌رفتاری‌ها و معاملات ناسالم به کار گرفته می‌شود صحبت کرد و گفت: «سیستم‌های Alerting، Detection، Reporting و Visualization از جمله سیستم‌های نظارتی هستند که هوش مصنوعی و بلاکچین اهمیت بالایی در کارایی و عملکرد آنها دارد.»
از سویی دیگر هامونی به شرکت‌های خارجی در این حوزه اشاره کرد و گفت: «در حال حاضر در بازار سرمایه آمریکا شرکت‌هایی فعال هستند که به‌واسطه تکنولوژی‌های روز مانند هوش مصنوعی و یادگیری عمیق، روابط هوشمند بین افراد و معاملات را کشف و معاملات ناسالم را مشخص می‌کند. علاوه بر این، بازار بورس آلمان هم جداگانه روی ۱۴ استارت‌آپ حوزه فین‌تک سرمایه‌گذاری کرده که کار اصلی آنها نظارت بر بازار‌های مالی است.»
کاربرد نوآورانه فناوری در خدمات مالی
در بخش دیگری از این همایش، رضا قربانی، رئیس کمیسیون فین‌تک سازمان نصر تهران روند رگولاتوری را مورد تحلیل و بررسی قرار داد و گفت: «سه رگولاتور حوزه پولی و مالی کشور یعنی بیمه مرکزی، بانک مرکزی و بورس هرچند تا ۱۰ سال پیش با توجه به ساختاری که برایشان تعریف شده بود به‌خوبی فعالیت می‌کردند اما در شرایط فعلی باید خود را به‌روز کنند چراکه فعالان نوظهوری وارد بازار شده‌اند و برای بحث تأمین مالی هوشمند نیازمند رگولاتوری هوشمند و پویا هستیم.»
به گزارش پیوست، رضا قربانی در نشست تأمین مالی هوشمند، به توضیح در مورد سیستم مالی و ستون‌های اصلی آن یعنی ستون فنی، ستون امنیت و ستون مدیریت به توضیح نوآوری در حوزه مالی پرداخت و گفت: «نوآوری یعنی خلق پیشنهادی جدید و عملی. نوآوری را نباید با خلاقیت هنرمندانه اشتباه بگیریم. خلاقیت و آشفتگی که در فضاهای هنری وجود دارد با نوآوری که در فضای عملی کسبوکارها و اقتصاد وجود دارد متفاوت است.» او افزود: «وقتی از فین‌تک صحبت می‌کنیم، تمام اساس آن بر مبنای نوآوری است.»
او از بخش رگولاتورها به‌عنوان زیرساخت اکوسیستم مالی کشور نام برد و گفت: «مسئله اعتماد و هویت در سیستم‌های مالی وابستگی شدیدی به بخش رگولاتوری دارد.»
قربانی از بانک مرکزی، بیمه مرکزی و سازمان بورس به‌عنوان رگولاتورهای اکوسیستم مالی کشور نام برد و توضیح داد: «تجربه جهانی نشان داده که رگولاتورهای بیشتری می‌تواند در این حوزه وجود داشته باشد. تصور غلطی در ایران وجود دارد که فکر می‌کند ما از تورم قوانین رنج می‌بریم درحالی‌که این یک گزاره اشتباه است.»
او در توضیح اکوسیستم مالی کشور یک‌لایه بالاتر رفت و در مورد فعالان اصلی که تغییرات عمده در این اکوسیستم را به وجود آورده‌اند یعنی شرکت‌های فناوری و شرکت‌های پرداخت، توضیح داد: «بهتر است که این دو یعنی شرکت‌های فناوری و شرکت‌های پرداخت را از یکدیگر جدا نکنیم اما ازآنجایی‌که یک رگولاتور بخشی به اسم شاپرک در امتداد بانک مرکزی برای شرکت‌های پرداختی وجود دارد آنها را از یکدیگر جدا کردیم. در اواخر دهه ۷۰ شرکت‌هایی مانند توسن و فناپ در ایران به وجود آمد که تغییرات مهم و جدی که امروز شاهد آن هستیم که فعالیت‌های تراکنشی می‌تواند خارج از بانک‌ها شکل بگیرد، مدیون حضور آنهاست.»
او با اشاره به فعالان نوظهور اکوسیستم کشور می‌گوید: «۹ بخش دیگر در اکوسیستم مالی کشور به وجود آمده که نباید آنها را متمرکز بر استارت‌آپ‌ها دید. این‌طور نیست که وقتی از فین‌تک صحبت می‌کنیم فقط منظور استارت‌آپ‌های فین‌تک باشند بلکه برخی از آنها شرکت‌های بسیار بزرگی هستند.»
قربانی با اشاره به پی‌تک‌ها گفت: «پی‌تک کسب‌وکار‌هایی بودند که در اکوسیستم فین‌تک کشور با تمرکز بر فضای آنلاین و درگاه‌های پرداخت خلق شدند و آن‌قدر گسترش پیدا کردند که ما تا همین یکی دو سال پیش تلاش می‌کردیم ثابت کنیم فین‌تک فقط پی‌تک یا پرداخت نیست.»
بانک‌تک‌ها، بخش دیگری بود که به گفته قربانی در ایران کمتر شناخته شده و از حدود یک سال گذشته در حال فعال‌شدن در کشور است. او از نئوبانک‌ها به‌عنوان یکی از مصادیق بانک‌تک‌ها یادکرد و توضیح داد: «نئوبانک‌ها یا بانک‌های بدون شعبه همه خدمات بانکی را بر بستر اینترنت به مشتریان ارائه می‌کنند. همچنین قوانین تشکیل بانک‌های مجازی از ابتدای سال ۹۰ در ایران وجود داشته اما متأسفانه به‌تازگی و از همین یک سال پیش بعضی از تیم‌ها وارد این حوزه شده‌اند و فعالیت‌های خوبی را هم‌شکل داده‌اند.»
او در خصوص لندتک به ارائه توضیحاتی پرداخت و گفت: «لندتک روی تکه‌ای دست گذاشته که تا امروز سیستم بانکی سنتی در ارائه تسهیلات از آن عبور می‌کرده و آن هم تأمین مالی خرد به شکل وام و اعتبار است. شرکت‌های پرداخت ارزی یا رمیتنس بخش دیگر این اکوسیستم است که با وجود تحریم‌های بین‌المللی شرکت‌های فعال در این زمینه رشد بسیار زیادی را تجربه کرده‌اند. شرکت‌هایی که مدیریت مالی برای افراد انجام می‌دهند یا PFMها بخش دیگر این اکوسیستم هستند.»
به گفته قربانی به دلیل سواد مالی پایین و عدم پرداخت مالیات به‌صورت اشخاص حقیقی در ایران، مدیریت مالی برای افراد از اهمیت بالایی برخوردار نیست. اما با طرح جامع مالیاتی و تغییراتی که به‌مرور اتفاق می‌افتد، شاید افراد به این جمع‌بندی برسند که هر فرد مانند یک شرکت باید بتواند مدیریت مالی را انجام دهد و در نتیجه شرکت‌های PFM که در ایران شکل‌گرفته‌اند شکل جدی‌تری به خود بگیرند.
قربانی در ادامه بیان کرد: «اینشورتک، خدمات فناوری در فضای بیمه، رگ‌تک‌ها، کسب‌وکار‌هایی که به دلیل رشد تکنولوژی با هدف واردکردن تکنولوژی به بدنه رگولاتورها به وجود آمده‌اند و ولث‌تک‌ها، تکنولوژی‌های مبتنی بر فضای سرمایه‌گذاری و به طور خاص بازار‌های بورسی از دیگر فعالین اکوسیستم فین‌تکی در ایران بودند که قربانی به‌اختصار در مورد آنها توضیح داد. اما شاید اصلی‌ترین بخش در مورد فعالین نوظهور اکوسیستم مالی کشور مربوط به حوزه بلاکچین است.»
قربانی در توضیح بلاکچین افزود: «این بخش از لحاظ فلسفی متفاوت با تمام بخش‌های دیگر فکر می‌کند و به‌نوعی زیر میز می‌زد و می‌گوید همه بخش‌های دیگر را کنار بگذارید و در یک فضای دیگری فکر کنید. در فضای بلاکچین قرار است بانک‌ها، شرکت‌های پرداخت و پول‌هایی خلق شود که هیچ بانک مرکزی و هیچ نهاد رگولاتور متمرکزی ندارد. بلکه همه افراد می‌توانند در رگولاتوری نقش داشته باشند.»
او در پایان این نشست، گفت: «تمام فعالان حوزه مالی معتقدند عرصه مالی، عرصه نوآوری و آزمون‌وخطا نیست. ما نیاز داریم که یک فضای جدیدی برای این کار خلق شود و برای آنکه تأمین مالی هوشمند برای کسب‌وکار‌های کوچک و فین‌تک شکل بگیرد، باید ضابطه‌مندی و رگولاتوری هوشمند و پویا داشته باشیم.»
نگاهی به تحول اقتصاد با تحول نسل
ولی‌الله فاطمی، مدیرعامل ققنوس، در بخش دیگری از نشست تأمین مالی هوشمند اعلام کرد: «تحول از اقتصاد سنتی به اقتصاد هوشمند در گرو دگرگونی در عملکرد یا در ارتباطات چهار بازیگر اصلی اقتصاد یعنی افراد، اشیا، دولت و کسب‌وکار به وجود خواهد آمد. همچنین پلتفرم‌های هوشمند با جمع‌آوری و تحلیل درست اطلاعات می‌توانند درست‌ترین پیشنهاد‌ها را به کاربران دیجیتال بدهند.»
فاطمی معتقد است ریسک‌پذیری بالای نسل Z اگر هوشمند نباشد می‌تواند چالش‌های بزرگی ایجاد کند. اینجاست که تحلیل علمی داده‌هایی که وجود دارد باید به نسل Z کمک کند که تصمیمات ریسک‌پذیرش را هوشمندانه و با کمک تحلیل داده بگیرد. مفهوم هویت در فضای دیجیتال با آنچه که در فضای سنتی وجود داشت به کل تغییر کرده و حالا هویت‌های دیجیتالی حتی دیگر حاکمیتی هم نیستند و تولید و ارائه هویت دیجیتالی بسیار ساده‌تر از هویت سنتی است.
او در ادامه افزود: «دسترس‌پذیری و اثربخشی پلتفرم‌ها در ارائه هویت دیجیتالی برای نیاز نسل Z، نیاز این نسل را به‌خوبی برطرف کرده است. حالا حاکمیت و رگ‌تک باید سعی کند با فناوری خودش را در کنار پلتفرم‌ها قرار دهد. اگر حاکمیت در پلتفرم حضور داشته باشد، می‌تواند بهترین نظارت را داشته باشد؛ نه اینکه پلتفرم‌ها را به چارچوب‌ها و مقررات قبلی محدود کند. نسل جدید دوست دارد در فضای دیجیتال همه دارایی‌های ملموس و ناملموسش را ثبت و مدیریت کند. دارایی صرفاً برای اضافه‌شدن و سود گرفتن نیست. بلکه دارایی برای این است که بشود همه تعاملات و نیاز‌ها را با آن پاسخ داد.»
فاطمی پس از توضیح در مورد تغییر الگو‌ها و نگاهی گذرا به نیاز‌ها، به بررسی نقش پلتفرم‌های هوشمند تأمین مالی در برطرف‌کردن این نیاز‌ها پرداخت. او دراین‌خصوص توضیح داد: «مهم‌ترین نکته‌ای که پلتفرم‌ها باید مد نظر قرار دهند این است که در فضای اقتصاد هوشمند، هیچ شخصی به‌عنوان کاربر یک‌بارمصرف به اقتصاد ورود نمی‌کند. بلکه قرار است همه رفتار‌ها و تعاملات یک کاربر در یک فضای زمانی طولانی‌مدت در این پلتفرم‌های هوشمند انجام شود. در نتیجه این هم‌بستگی، سیستم بهترین یادگیری را خواهد داشت و در نتیجه، بهترین پیشنهاد‌ها را به کاربر نمایش می‌دهد.»
او همچنین با اشاره به فضای هوشمند ادامه داد: «ما فضایی را هوشمند می‌دانیم که بتواند در کنار سرعت بالا و شفافیت، هزینه‌ها را کاهش دهد، با تخصیص بهتر منابع کارایی و عدالت را به وجود آورد و اینکه همیشه حق انتخاب و تنوع انتخاب را به کاربران پیشنهاد دهد.»
فاطمی پس از توضیح در مورد تغییر الگو‌ها، و نگاهی گذرا به نیاز‌ها، به بررسی نقش پلتفرم‌های هوشمند تأمین مالی در برطرف‌کردن این نیاز‌ها پرداخت. او در این خصوص توضیح داد: «مهم‌ترین نکته‌ای که پلتفرم‌ها باید مد نظر قرار دهند این است که در فضای اقتصاد هوشمند، هیچ شخصی به‌عنوان کاربر یک‌بارمصرف به اقتصاد ورود نمی‌کند. بلکه قرار است همه رفتار‌ها و تعاملات یک کاربر در یک فضای زمانی طولانی‌مدت در این پلتفرم‌های هوشمند انجام شود. در نتیجه این هم‌بستگی، سیستم بهترین یادگیری را خواهد داشت و در نتیجه، بهترین پیشنهاد‌ها را به کاربر نمایش می‌دهد.»
بلاکچین و رمزارزها
بیش از هشت هزار رمزارز شناخته شده در سطح بین‌المللی وجود دارد که ارزش بازاری حدود هزار و پانصد میلیارد دلار را تشکیل می‌دهند. همچنین حجم معاملات رمزارزها متوسط روزانه‌شان حدود ۲۴۲ میلیارد دلار است. حدود ۸۰درصد بانک‌های مرکزی دنیا در حال انجام مطالعات خود بر روی رمز پول هستند. حدود ۵۰درصد آنها هم در حال ایجاد زیرساخت برای پیاده‌سازی انتشار رمز پول‌ها هستند. حدود ۱۰درصد بانک‌های مرکزی دنیا هم نزدیک به انتشار هستند و برخی هم رمز پول خود را منتشر کرده‌اند که می‌توان به چین اشاره کرد. این کشور رمز پول بانک مرکزی خود را در چهار استان چین منتشر کرده و هفته گذشته هم حقوق بخشی از کارکنان دولتی را با رمز پول و یا یوان رمزنگاری شده پرداخت کرده است.
شمس‌الدین حسنی، دانشیار گروه اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی درباره توسعه استفاده از رمزارز توسط دولت‌ها در همایش اقتصاد هوشمند گفت: «متعجب هستم که بانک مرکزی در اولین سند خود از رمزارز ملی استفاده کرده است. این یک کار غلط است چون ارز به معنای پول خارجی است، شاید این اشتباه رایج به‌خاطر استفاده افراد از این کلمه است. این برعهده ما است که جلوی این خطاها را بگیریم.»
او پس از ارائه توضیحاتی در خصوص ماهیت پول با اشاره به پول‌های دیجیتال نیز عنوان کرد: «پول‌های دیجیتال را از دو بعد فنی و نهادی مورد بررسی قرار می‌دهم. در بعد فنی پول دیجیتال می‌توانیم از پایه رمزنگاری یا سایر تکنولوژی‌ها استفاده کنیم. اگر بخش بانکی بخواهد منتشر کند انتشار از طریق بانک تجاری به صورت CoBCC است و بانک مرکزی نیز به‌صورت CBCC منتشر خواهد کرد. نهاد غیربانکی نیز به‌صورت PIDC منتشر خواهد کرد. از نظر جنبه نهادی پول دیجیتال در صورت انتشار پول بانکی یا حاکمیتی، بانک تجاری آن را به‌صورت COBDC و بانک مرکزی نیز به‌صورت CBDC منتشر می‌کند. در صورت انتشار از طریق پول غیرحاکمیتی یا خصوصی نیز به‌صورت PIDC خواهد بود. مطالعات نظری و تجربی نیز حکایت از ظرفیت جایگزینی پول‌های غیرحاکمیتی (مثل بیت‌کوین) به‌جای پول‌های حاکمیتی (مثل دلار) دارد.»
مهدی نوری نیز در بخش دیگری با اشاره به صحبت‌های حسینی درباره مفهوم رمزارز گفت: «در صورت تصویب شدن رمزارز به این نام ممکن است اثراتی در اکوسیستم بلاکچین و کلا رمزارز در ایران داشته باشد باید در این رابطه بیشتر دقیق شد چون کلمه رمزارز مفهوم واقعی را به دنبال خود ندارد. در ابتدای امر روسای بانک مرکزی خیلی توجهی به رمز پول نداشتند اما هرچقدر که پیش رفتیم به این مسئله رسیدند که راهی نیست و نمی‌توان جلوی پیشرفتش را گرفت.»
تمرکز قدرت و اختیار در نهاد مرکزی
محسن کریمی، مدیرعامل شرکت رانک نیز به ویژگی‌های نظام بانکداری بین‌المللی اشاره کرد و گفت: «اولین ویژگی این نظام مرکزیت، دومین ویژگی دانای کل و سومین ویژگی امکان اعمال حاکمیت توسط نهاد مرکزی است. تمرکز قدرت و اختیار در نهاد مرکزی امکان سوءاستفاده برای نهاد قدرتمند ایجاد می‌کند.»
او با اشاره به فناوری بلاکچین و ظهور آن در جریان مالی کشورها گفت: «این فناوری ادعا کرد که می‌تواند بدون اینکه نظم را از بین ببرد، سلطه را از بین ببرد. فناوری بلاکچین ادعا کرده که نظام جدیدی را ایجاد می‌کند و چالش‌ها را حل می‌کند و می‌تواند آبادی جدید ایجاد کند، بدون اینکه نظامی را آشفته کند. این فناوری نشان داد که مسئله اعتماد احتیاجی به مرکزیت ندارد، مسئله عدم انکار، نیاز به دانایی کل ندارد؛ یعنی نیاز نیست تمام اطلاعات و محتواها را در اختیار نهاد قابل‌اعتماد قرار دهیم. او تأکید کرد که این فناوری نشان داده است که وجود نظم نیازمند به نهاد قدرتمند نیست؛ بنابراین زیرساخت آینده نظام بانکداری بین‌الملل مانند شبکه‌ها و استانداردها و نهادها و پول‌های بین‌المللی می‌تواند دستخوش تغییرات شود.»
ظرفیتی برای توکن‌سازی در قوانین دیده نشده
در ادامه این نشست محمدجواد صمدی راد، قائم‌مقام ققنوس در خصوص توکن‌سازی صحبت کرد و گفت: «در فضای توکن‌سازی یک مفهومی به نام دارایی دیجیتال خلق شده است. دارایی دیجیتالی اول با بیت‌کوین و رمزارز مطرح شد. هدف انتقال ارزش و جایگزینی پول بود؛ اما به‌مرور جنس آن تغییر کرد. بحث رگولاتور این است که نمی‌دانند این دارایی از چه جنسی است. اول فکر می‌کردند ارز است پس بانک مرکزی درمورد آن صحبت کند. حالا می‌گویند این جنس اوراق بهادار است و سازمان بورس باید تصمیم‌گیری کند.»
صمدی راد با اشاره به چالش‌های بعدی توکن‌سازی گفت: «چالش دیگر این حوزه عدم وجود استانداردهای حسابداری و ثبت مالی دارایی دیجیتالی است. حوزه چارچوب مالیاتی هم مشخص نیست. اگر دارایی دیجیتال به‌عنوان دارایی مطرح است پس مالیات بر ارزش افزوده چگونه پرداخت می‌شود. آیا مشمول مالیات خواهد بود. در این موارد ساختار جدی نداریم درصورتی‌که دغدغه جدی است.»
چالش‌های فناوری بلاکچین
مهدی بخشی، مدیر کسب‌وکار رستاک در ادامه این نشست به چالش‌های فناوری بلاکچین اشاره کرد و گفت: «اولین چالش بحث امنیت است. ما یک تعداد کوین روی بلاکچین ذخیره کردیم و وقتی از امنیت صحبت می‌کنیم یعنی کسی نمی‌تواند آنها را تغییر دهد یا بلوک‌ها و تراکنش‌ها را پاک کند. سیستم امنی است که در مقابل حملات از اموال ما حمایت می‌کند. روی این بستر تعدادی از حملات صورت می‌گیرد. ما باید این حملات را تشخیص دهیم.»
او ادامه داد: «چالش بعدی درمورد حریم خصوصی است. وقتی بخواهید برای همکار خود مبلغی جابه‌جا کنید و آدرس را از او بگیرید می‌توانید به تمام اطلاعات آن دست پیدا کنید. البته نبود حریم خصوصی فقط تهدید نیست بلکه مزایایی دارد و به‌راحتی می‌توانید تمام تراکنش‌ها را ردیابی کنید و جلوی پول‌شویی را بگیرید. امکان به دولت‌ها می‌دهد تا برای استفاده از این سیستم‌ها نظارت بیشتری داشته باشند. کارمزد بالا چالش دیگر بسترهای بلاکچین است و کاربر، زمانی که می‌خواهد تبادل یا جابه‌جایی انجام دهند، باید هزینه بسیاری پرداخت کنند چون طراحی بلاکچین به این صورت که ظرفیت کمی دارد و هرکس که کارمزد بیشتری پرداخت کند، می‌تواند سریع‌تر تراکنش انجام دهد. چالش دیگر نوسان قیمت است. از ابتدا هم هدف این نبود که رمزارزها قیمت ثابتی داشته باشند و در نیم‌سال اخیر قیمت رمزارز نوسان زیادی داشته است. امکان دارد برای ما که می‌خواهیم به‌عنوان سرمایه‌گذاری از رمزارز استفاده کنیم، خیلی مناسب نباشد چون ارزش آن با زمان تغییر می‌کند.»
حاکمیت به ظرفیت تأمین مالی جمعی توجه کنند
عباس امامی، مؤسس و مدیرعامل شرکت کارچین هم درمورد جذب سرمایه جمعی با بیان اینکه مفهوم تأمین مالی جمعی را می‌توان جزئی از مفهوم برون‌سپاری جمعی دانست، گفت: «در تأمین مالی جمعی از ظرفیت تعداد زیادی از افراد برای یک کاری استفاده کنیم. می‌تواند کار خیریه باشد یا عملی کردن ایده نوآوری. وقتی فناوری بلاکچین و رمزارز مطرح شد، برای ایجاد آن به سراغ تأمین مالی جمعی آمدند؛ اما علاقه‌ای نداشتند که این کار را در تأمین مالی جمعی متمرکز انجام دهند. به همین خاطر قرار شد تا عرضه اولیه سکه (ICO) صورت گیرد. سکه در اینجا رمزارزی است که در پلتفرم موردنظر مورد استفاده قرار می‌گیرد. در همین فضا اگر توکن هم داشته باشید، هم قابل‌عرضه است.»
امامی همچنین به مزیت‌های عرضه عمومی توکن به‌صورت ICO (عرضه عمومی سکه) اشاره کرد و گفت: «چون مبتنی بر تکنولوژی بلاکچین است، شفاف است. نیازی به اعتماد کسی ندارد. کارمزدها کمتر است چون انحصار ندارد. روند بسیار ساده است و نیازی به فرایند خاصی ندارد. درگیر رگولاتوری‌های پیچیده هم نمی‌شوید. البته این روش ضد رگولاتوری نیست بلکه موانع رگولاتوری و کند بودن آن مانع تأمین مالی روی پروژه‌های نوآورانه نمی‌شود.»
