معضلی به نامِ فقدان اخلاق تحول

مرتضی ترک تبریزی، عضو هیئت‌مدیره بانک تجارت / گاهی به این می‌اندیشم که چرا ما با این همه نیروی انسانی، زیرساخت، اپلیکیشن، بانک، شرکت‌های بانکی، پی‌اس‌پی، رگولاتوری بانک مرکزی و تمام ماژول‌ها و موجودیت‌ها، در حوزه بانکداری دیجیتال و تحول دیجیتال هنوز نتوانسته‌ایم از قالب بانکداری الکترونیکی فراتر برویم. چرا تمام کارهایی که انجام می‌دهیم، شبیه کارهای قبلی در بانکداری الکترونیکی است؟

چرا هنوز قدم بزرگی به سمت بانکداری دیجیتال برنداشته‌ایم و فقط از یکی، دو سال پیش قدم‌های کوچک و سطحی به سمت آن برداشته‌ایم؟ قبلاً می‌پنداشتم که شاید نیاز به زمان بیشتری داشته باشیم تا نیروی انسانی به بلوغ برسد، آدم‌ها بزرگ شوند، موجودیت‌ها رشد یابد و…؛ اگرچه تمام اینها درست بود، ولی یک چیز دیگر هم هست؛ رشد بانکداری دیجیتال علاوه بر همه اینها به همگرایی نیاز دارد. بین نهادهای مختلف ما و همچنین بین اجزای حاکمیت، مناقشه زیادی در این‌باره وجود دارد و این مسئله جلوی شکل‌گیری اخلاق تحولی را می‌گیرد؛ چه در سازمان ما و چه در سازمان‌های حاکمیتی موازی یا غیرموازی.

در قوای بالادستی و لایه‌های میانی کشور، هیچ هماهنگی برای انجام کارهای مشترک وجود ندارد. من اسم این مسئله را «نبود اخلاق در تحول» می‌گذارم. برای انجام بسیاری از امور، وقتی لازم باشد دو یا سه مرجع یا مدیر میانی در واحدهای مختلف با یکدیگر هماهنگ شوند؛ چه داخل یک بانک یا سازمان یا وزارتخانه باشند و چه در دو وزارتخانه یا سازمان موازی، هماهنگی بین آنها شکل نمی‌گیرد.

این موضوع در تحول دیجیتال به‌دلیل نگاه تغییر فرایند نمود شدیدی دارد؛ چه در عرصه «داده»، چه احراز هویت دیجیتال، چه در زمینه‌هایی که محصولات جدیدی می‌آید تا به مردم عرضه شود. حتی در داخل یک سازمان هم هماهنگی لازم شکل نمی‌گیرد و به همین دلیل بسیاری از محصولات ما در عرصه تحول و بانکداری دیجیتال به بلوغ کافی نرسیده‌اند یا فقط اسم‌شان مانده و در عمل به ظهور نرسیده‌اند.

اخلاق در تحول یعنی همگرایی، مشارکت، دوری از مناقشه، در کنار هم بودن و مشکلات را با هم حل‌کردن. اخلاق در تحول یعنی همه به سمت یک هدف مشترک پیش برویم و از فردگرایی بپرهیزیم؛ اینکه «این سازمان من است، آن سازمان تو است» را کنار بگذاریم. در هر کاری باید منافع کشور و مردم را در نظر بگیریم و جامعه را به پیش ببریم.

در بسیاری عرصه‌ها مثل «کیف پول»، کارمزد، امضای دیجیتال، داده و پلتفرم‌های موبایلی و بوم‌ها و مجوزها دچار یک مشکل مشابه هستیم؛ نداشتن اخلاق تحول. اخلاق شامل تمام کارهای مشارکتی، همگرایی و در کنار هم بودن است. سازوکارهای فنی و نیروی انسانی را آماده می‌بینم، اما سازوکار و روحیه با هم بودن، با هم فکر کردن و مشارکت را نداریم. روی این مطلب کار خواهم کرد. امیدوارم چنین روحیه‌ای در کشور جاری و ساری شود.