پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
سومین گردهمایی روابط عمومی‌های اکوسیستم فناوری و نوآوری با عنوان گراف‌دی با هدف بررسی تجربیات مسؤولیت اجتماعی در ایران و جهان امروز دهم اسفندماه برگزار شد. گراف دی، رویدادی در حوزه روابط عمومی است که در نظر دارد گروهی از کارشناسان و فعالان این حوزه را گرد هم جمع آورد و زمینه‌ای را برای ایجاد ارتباط پایدار و عمیق میان آنها فراهم سازد. در این گزارش نگاهی به بخش اول این رویداد داشتیم.
به گزارش راه پرداخت، در ابتدای این رویداد داوود زارعیان، رئیس شورای سیاست‌گذاری گراف‌دی درباره مفهوم مسئولیت اجتماعی صحبت کرد. طبق گفته‌های او، مسئولیت اجتماعی یک مفهوم جهانی است و دارای استانداردها و روش‌های خاصی است که در سطح بین‌المللی بسیار به آن پرداخته می‌شود و در کشور ما نیز چند سالی است که توجه‌ها به آن جلب شده است تا این مفهوم در سطح کشور نیز عمومیت پیدا کند و به‌عنوان یک مسئولیت اساسی در کشور شناخته شود. او صحبت‌هایش را درباره رویداد گراف دی و تاثیر آن بر توسعه این مفهوم در کشور ادامه داد و گفت: «امیدواریم این همایش به توسعه مفهوم مسئولیت اجتماعی در کشور کمک کند. یکی از بخش‌‌هایی که در حوزه مسئولیت اجتماعی وظیفه زیادی دارد، روابط عمومی‌ها هستند؛ روابط عمومی که خود می‌تواند مسئول بخش مسئولیت اجتماعی در سازمان باشد و یا در آن نقش پررنگی داشته باشد.»
رئیس شورای سیاست‌گذاری گراف‌دی به چند وظیفه اصلی روابط عمومی‌ها پرداخت. طبق صحبت‌های او، اعتمادسازی، بسترسازی، سخنگوی سازمان، مدیریت افکار عمومی، اطلاع‌رسانی و اطلاع‌یابی جزو وظیفه‌های اصلی روابط عمومی‌ها است. او در این باره توضیح داد: «من در تقسیم وظایفی که برای روابط عمومی دارم، چند وظیفه را به‌عنوان وظیفه اصلی روابط عمومی می‌دانم اما چند سالی است که موضوع مسئولیت اجتماعی را نیز جزو مسئولیت‌های روابط عمومی‌ها تعریف می‌کنم. مسئولیت اجتماعی مجموعه وظایف و تعهداتی است که سازمان‌ها با هدف حفظ و مراقبت و کمک به جامعه‌ای که در آن فعالیت دارند، انجام می‌دهند؛ درواقع تلاشی است برای تصویرسازی مثبت، افزایش ارزش نام تجاری، دسترسی بیشتر به منابع تامین مالی، گسترش فرهنگ ارتباطات در جامعه، جلب بیشتر وفاداری مشتریان و… توجه داشته باشید ما در دنیایی زندگی می‌کنیم که دنیایی غیرمتعادل است و در این دنیا اگر نمی‌توانیم تعادل کامل را ایجاد کنیم، حداقل باید اقداماتی را در راستای بهبود انجام دهیم.»
ناشناخته بودن مسئولیت اجتماعی در کشور
زارعیان با بیان اینکه در ایران با وجود تلاش‌هایی که در حوزه مسئولیت اجتماعی در کشور شده است، اما همچنان این حوزه ناشناخته است، درباره یک پرسشنامه صحبت کرد و توضیح داد: «پرسشنامه‌ای که بین ۴۰۰ شرکت ایرانی توزیع شد، نشان داد که در ایران این مفهوم به دلیل نو بودنش هنوز رایج نشده است که وظیفه روابط عمومی سازمان‌ها این است که این مفهوم را توسعه دهند.»
طبق گفته‌های او، تصوری که صاحبان صنایع از مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها دارند، فعالیت‌های حداقلی زیست‌محیطی، کمک‌های خیریه، کمک به تیم‌های ورزشی، ایجاد و حفظ اشتغال و تلاش‌هایی است که منجر به دریافت گواهینامه‌هایی چون رعایت حقوق مصرف‌کننده یا تعالی سازمانی با زیست‌محیطی شده است؛ ما در کشور نتوانسته‌ایم حوزه مسئولیت اجتماعی را باز و آن را معرفی کنیم و وقتی درباره این مفهوم صحبت می‌شود، تنها بخش کوچکی از آن به ذهنمان می‌آید؛ درواقع این مفهوم در سازمان‌های ما هنوز خیلی کم‌اهمیت است که روابط عمومی‌ها باید کمکی در راستای توسعه مفهوم مسئولیت اجتماعی داشته باشند.
رئیس شورای سیاست‌گذاری گراف‌دی درباره ابعاد مسئولیت اجتماعی اینطور گفت: «ابعاد مسئولیت اجتماعی شرکتی متنوع است و همه حوزه‌ها را در برمی‌گیرد. ازجمله رهبری و فرایندهای درون‌سازمانی، بازار و صنعت، محیط کار، محیط‌زیست و جامعه و کشور را شامل می‌شود.»
او سپس با بیان اینکه مسئولیت اجتماعی عین روابط عمومی است، توضیح داد: «روابط عمومی یک عمل اخلاقی است و مسئولیت اجتماعی نیز یک عمل اخلاقی است؛ اما اخلاق در حوزه روابط عمومی و مسئولیت اجتماعی تعاریف خاص خود را دارند. هم روابط عمومی و هم مسئولیت اجتماعی مردم‌داری هستند. روابط عمومی مرکز توسعه دوستی است و مسئولیت اجتماعی مرکز توسعه مهربانی است. توجه داشته باشید که مسئولیت روابط عمومی فراتر از مسئولیت سازمانی است و مسئولیت اجتماعی مهم‌ترین مسئولیت روابط عمومی‌ها است. درواقع روابط عمومی متولی مسئولیت اجتماعی است.»
سرمایه‌گذاری و تامین مالی مسئولانه
در ادامه سومین رویداد گراف‌دی، محمدمهدی مومن‌زاده، مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری سامان مجد به بررسی سرمایه‌گذاری و تامین مالی مسئولانه پرداخت. او ابتدا به سیر تکاملی مفهوم مسئولیت اجتماعی اشاره کرد و اینطور توضیح داد: «مسئولیت اجتماعی زمانی که شروع شد، ابتدا به‌عنوان مسئولیت اجتماعی تجار و بازرگانان مطرح شد و بر وجدان اجتماعی بازرگانان تاکید داشت سپس یک نگرش اخلاقی به مسئولیت اجتماعی اضافه شد و گفتند که شرکت سالم در جامعه بیمار نمی‌تواند وجود داشته باشد. سپس مسئولیت اجتماعی به واکنش اجتماعی شرکت‌ها تبدیل شد و بر رویکرد حمایتی شرکت‌ها تاکید داشت. در ادامه این مفهوم به عملکرد اجتماعی شرکت‌ها تبدیل شد. سپس مسئولیت اجتماعی و تئوری ذینفعان و مسئولیت اجتماعی و شهروند شرکتی شد. در نهایت نیز به این رسید که شرکت‌ها ابعاد اجتماعی و محیطی را در عملیات کسب‌وکار خود مد نظر قرار داده و بر مبنای رویکرد داوطلبانه با ذینفعانشان در تعامل باشند. این تعریف ساده است ولی کلی کلیدواژه دارد که باید به آنها توجه شود.»
طبق گفته‌های مومن‌زاده، نقش مدیر در مسئولیت اجتماعی سازمان‌ها بسیار مهم است؛ درواقع او باید بتواند بین خواسته‌های جامعه و خواسته‌های سازمان تعادل ایجاد کند؛ مسئولیت اجتماعی سازمان این است که بین اهداف سودآور خود و هدف‌های اجتماعی تعادل ایجاد کند. او صحبت‌هایش را ادامه داد: «امروز نقش روابط عمومی با روابط عمومی ۱۰ سال قبل فرق کرده است. پارادایم فعالیت‌های مسئولانه نیز در حال تغییر هستند و «پایداری و مسئولیت شرکتی» جایگزین «مسئولیت اجتماعی شرکت» شده است. از این رو به جای اینکه فقط بر مسئله‌های اجتماعی تمرکز کنیم، بایستی به سمت شناخت فرصت‌های فعالیت مسئولانه حرکت کنیم و با انجام سرمایه‌گذاری‌های اجتماعی و مسئولانه، از این فرصت‌ها به درستی بهره‌برداری کنیم.»
جنبش سرمایه‌گذاری مسئولانه اجتماعی
او در ادامه به تعریفی که سازمان ملل از پایداری کسب‌وکار دارد، اشاره کرد و گفت: «این تعریف می‌گوید که پایداری کسب‌وکاری، هدایت عملیات کسب‌وکار جهت دستیابی به نیازهای موجود بدون تاثیر بر توانایی نسل‌های آینده در تامین نیازهایشان و توجه به تاثیر آن بر مسائل زیست‌محیطی، اجتماعی و اداره زندگی جامعه است. در این بخش مسئولیت اجتماعی شکل دیگری دارد و به سمت توانمندسازی و مشارکت هوشمندانه می‌رود.»
طبق صحبت‌های او، کسب‌وکاری پایدار است که ارزش اقتصادی ایجاد کند، ثروت عمومی همراه با مکانیسم مناسب برای توزیع آن را افزایش دهد، توجیه اقتصادی داشته باشد، محیط‌زیست را تخریب نکند، اخلاقی هدایت شود و مطابق با همه قوانین و مقررات باشد. مومن‌زاده سپس به سرمایه‌گذاری مسئولانه پرداخت و درباره آن اینطور توضیح داد: «جنبش سرمایه‌گذاری مسئولانه اجتماعی، فرصتی است برای اینکه ارزش‌های کسب‌وکار به رفتارهایی در بازار منجر شود. این جنبش از دهه ۱۹۶۰ اصلی‌ترین حرکت در سرمایه‌گذاری اخلاقی به شمار آمد و در دو دهه گذشته، رشد زیادی کرد و نهایتا به جریان فکری اصلی CDR از دیدگاه سرمایه‌گذاری تبدیل شد. سرمایه‌گذاری مسئولانه از یک نظام مبتنی بر حذف به نظامی تبدیل شده که امکان پاداش‌ده‌ی به عملکرد و اقدامات صحیح را میسر می‌سازد.»
در ادامه مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری سامان مجد به بحث تامین مالی مسئولانه اشاره کرد. طبق گفته‌های او، اشتیاق بسیاری از شرکت‌ها برای نشان دادن مسئولیت اجتماعی خود به‌وسیله شاخص‌های SRI موجب تقویت و رواج آن شده است. بر این اساس، اطلاعات ارائه شده از سوی سازمان‌های سرمایه‌گذاری مسئولانه اجتماعی، توسط شرک‌ها و به‌عنوان نشانی از مسئولیت‌پذیری‌شان و همچنین توسط سازمان‌های جامعه مدنی در بر آورد اعتبار شرکت‌ها مورداستفاده قرار می‌گیرد.
او صحبت‌هایش را در این باره اینطور توضیح داد: «جنبش SRI بر جریان اصلی تامین مالی اثرگذار بوده است. این اثرگذاری از طریق ارائه اطلاعات و چارچوب‌هایی به سرمایه‌گذاران عمومی و علاقه‌مند به ریسک‌های اجتماعی و زیست‌محیطی بوده است. این جنبش توانسته نقش‌آفرینان اصلی صنعت تامین مالی و همچنین نقش‌آفرینان متعهدتری را که خواهان استفاده از سرمایه‌گذاری برای اجتماعی کردن کسب‌وکارها هستند را به خود جذب کند. علاوه بر این، شرکت‌ها را تشویق کرده تا مسئولیت اجتماعی خود را هم به‌منظور جذب سرمایه و هم برای کسب مشروعیت بیشتر آشکار سازند.»
روابط سرمایه‌گذاران، روابط عمومی نیست
به گفته او، در کشور سه مدل ابزار تامین مالی مسئولانه وجود دارد که شامل اوراق قرض‌الحسنه، اوراق وقف و صندوق‌های سرمایه‌گذاری نیکوکارانه است. مومن‌زاده با بیان اینکه اقتصاد سبز نیز پارادایم جدیدی است که در اقتصاد شکل گرفته است و ما در کشور خیلی به سمت آن نرفته‌ایم، گفت: «سازمان ملل درباره اقتصاد سبز می‌گوید که اقتصاد سبز الگویی است که با کاهش خطرات زیست‌محیطی و کمبودهای اکولوژیکی به افزایش رفاه انسان و برابری اجتماعی منجر می‌شود. اقتصاد سبز شاخص جهانی نیز دارد. علاوه بر این، مفهومی به نام تامین مالی سبز نیز شکل گرفته است. بدین معنا که سیستم مالی سبز مجموعه‌ای از سیاست‌ها، ترتیبات نهادی و زیرساخت‌هایی است که منابع مالی را از طریق وام‌ها، انتشار سهام، انتشار اوراق بدهی، بدهی و سایر خدمات مالی به سمت پروژه‌های سبز هدایت می‌کند و به گسترش سرمایه‌گذاری‌های مولد اقتصادی و افزایش درآمد و در نتیجه به افزایش رشد اقتصادی و کاهش نابرابری‌های درآمدی منجر می‌شوند.»
او همچنین با بیان اینکه در دنیا بحثی تحت عنوان روابط سرمایه‌گذاران وجود دارد که مفهوم آن نزدیک به مفهوم روابط عمومی است ولی روابط عمومی نیست، گفت: «در دنیا هر شرکت یک بخش روابط سرمایه‌گذاران دارند و یک ادبیات علمی حول آن شکل گرفته است ولی در کشور ما خیلی روی آن کار نشده است و این در حالی است که روابط سرمایه‌گذاری بسیار مهم است. روابط سرمایه‌گذاران به فرایند سازمان‌دهی و هماهنگی یک شرکت پذیرفته شده برای برقراری و حفظ رابطه‌ای دو سویه و موثر با سهامداران خود، فعالان حوزه مالی و سایر ذینفعان اطلاق می‌شود.»
درواقع طبق گفته‌های او، روابط سرمایه‌گذاران، روابط عمومی نیست و مدیریت قیمت سهام شرکت محسوب نمی‌شود. او در پایان صحبت‌هایش گفت: «اگر ما این‌گونه بخش‌ها را در سازمان‌ها نداشته باشیم نمی‌توانیم به سمت مسئولیت‌پذیری اجتماعی برویم. ما باید بدانیم ذی‌نفعانمان از ما چه می‌خواهند و منافع شرکت چه چیزی هست و آن‌وقت می‌توانیم سیاست‌های مسئولیت اجتماعی شرکت خود را یا بهبود ببخشیم و یا آن را توسعه دهیم.»
بانک خاورمیانه و مسئولیت اجتماعی
در ادامه این رویداد، پنلی با حضور محسن کریمی، مدیر روابط عمومی بانک خاورمیانه و سعید کریمی، دبیر رویداد گراف‌دی برگزار شد و در آن درباره موضوع چگونگی استفاده از دانش مسئولیت اجتماعی در جهت انتقال پیام صحبت شد. دبیر گراف‌دی با بیان اینکه بانک خاورمیانه یکی از نهادهایی هست که در حوزه بانکداری شرکتی بر اساس ارزیابی‌هایی که صورت گرفته، بسیار خوب عمل کرده است، از مدیر روابط عمومی بانک خاورمیانه درباره این عملکرد خوب و اقداماتی که در این راستا انجام داده‌اند پرسید. محسن کریمی نیز در پاسخ به این سوال اینطور توضیح داد: «ما کار خاصی انجام نداده‌ایم؛ درواقع صرفا مقررات و استانداردها را رعایت کرده‌ایم و این رعایت کردن، باعث شد تا بتوانیم عملکرد خوبی داشته باشیم. خوشبختانه در حوزه بانکداری استانداردهای بین‌المللی مانند استانداردهای بازل وجود دارند که رعایت کردن آنها به شفافیت کارهایمان کمک کرد.»
مدیر روابط عمومی بانک خاورمیانه درباره شکل‌گیری مسئولیت اجتماعی در این بانک نیز صحبت کرد و توضیح داد: «بعد از اینکه مدیران ارشد پذیرفتند که فرایندی تحت عنوان مسئولیت اجتماعی و شرکتی در بانک وجود داشته باشد، به سمت استانداردهای موجود این حوزه رفتیم تا بتوانیم آنها را پیاده‌سازی و رعایت کنیم؛ در نهایت نیز این استانداردها و قوانین خیلی به ما کمک کردند تا به سرعت جلو برویم و بخش بزرگی از کار را اجرایی کنیم.»
او با بیان اینکه بخشی از بودجه تبلیغات بانک را صرف مسئولیت اجتماعی کرده‌اند، گفت: «بعد از شکل‌گیری مسئولیت اجتماعی در بانک، در مجمع عمومی سهامداران مطرح شد که بخشی از بودجه تبلیغات بانک به این حوزه تعلق گیرد که این موضوع با استقبال مواجه شد و حتی آن بودجه را دو برابر کردند. از آن سال، هر سال بودجه‌ای را برای مسئولیت اجتماعی در نظر می‌گیریم.» طبق گفته مدیر روابط عمومی بانک خاورمیانه، نکته مهم در پیاده‌سازی مسئولیت اجتماعی در سازمان‌ها این است که کارکنان با اهداف سازمان همدل باشند و در قبال انجام مسئولیت احساس وظیفه کنند.
روابط عمومی و مسئولیت اجتماعی واستراتژی بکارگیری این دو دانش
آخرین بخش از رویداد گراف‌دی پنلی بود که درباره روابط عمومی و مسئولیت اجتماعی و استراتژی به کار‌گیری این دو دانش برگزار شد. در این پنل محمدرضا بیدخام مدیرکل ارتباطات و امور بین‌الملل شرکت مخابرات ایران، سارا علی‌محمدی سرپرست دیجیتال مارکتینگ شرکت لابراتوار دکتر اخوی، علیرضا الفت معاون برنامه‌ریزی و توسعه پرداخت الکترونیک سداد، بهداد نامورد مدرس و مشاور ارتباطات بازاریابی و برندسازی و تایماز سید مصطفایی به عنوان دبیر پنل حضور داشتند.
مسئولیت اجتماعی رویکرد کاملا سختی در کشور ما است؛ زیرا به جز ترمزهای بالادستی و قانونی، ترمزهای درون سازمانی هم برایش وجود دارد و باید مدیران را قانع کرد که انجام مسئولیت اجتماعی به معنای همان خیریه نیست. زمانی می‌توان گفت مسئولیت اجتماعی که کاری را فراتر از الزام انجام دهید. برای میزان اندازه‌گیری آن هم در دنیا ابزاری به نام GRI قرار دارد و این امکان را در اختیار شرکت‌ها قرار می‌دهد تا خودشان را ارزیابی کنند. در این پنل بیشتر درباره تجربیاتی که هر کدام از اعضا در این حوزه و در شرکت خودشان داشتند، صحبت شد.
دبیر پنل به عنوان اولین سوال از علی محمدی پرسید که چگونه مسئولیت اجتماعی استراتژیک و روابط عمومی را در سازمانشان تعریف کردند. علی محمدی با اشاره به فعالیت‌هایی که در حوزه CSR داشته و همینطور سه دهه فعالیت لابراتوار اخوی در حوزه محصولات آرایشی و بهداشتی، توضیح داد: «شرکت در این سال‌ها فعالیت‌های خیریه‌ای زیادی انجام داده بود که خیلی در حوزه CSR گنجانده نمی‌شد. امسال به خاطر شیوع ویروس کرونا نتوانستیم رویدادهایی که همه‌ساله به مناسبت تاسیس شرکت برگزار می‌کردیم را برگزار کنیم. به همین خاطر تصمیم گرفتیم به صورت یک کار کدورن شده و با هدف یک کار CRS، برنامه‌ریزی کنیم و یک کمپین CSR انجام دهیم. برنامه ما این بود که برای بانوان بد سرپرست یک کار سلامتی انجام دهیم. در این زمان با خیریه مهرآفرین آشنا شدیم و توانستیم طی چند روز پک‌هایی که آماده کرده بودیم را به بانوان بدهیم. در فاز دوم این کمپین ما چند نفر از این بانوان را به مطب‌های زیبایی بهداشتی بردیم و سعی کردیم هم روز خوبی برایشان فراهم کنیم و هم اینکه به کارهای پوستی‌شان رسیدگی کنیم و محصولاتی که نیاز داشتند را در اختیارشان قرار دادیم. یک سری ویدیو و عکس از کمپین را در اینستاگرام شرکت قرار دادیم.»
به گفته علی‌محمدی، گزارشی که از کمپین تهیه کردند هم به خاطر دلایل درون سازمانی و هم به خاطر دلایل بیرون سازمانی بود و در توضیح بیشتر گفت: «دلایل درون سازمانی این بود که من احساس کردم تمام کارکنان شرکت با این کمپین ارتباط خوبی برقرار کرده بودند. دلیل بیرون سازمانی هم این بود که با اشخاصی که همسو و هم فکر ما بودند در کمپین‌های CSR آشنا شدیم و اخباری که در شبکه‌های اجتماعی پخش شد، کمک کرد تا شرکت بتواند به کمپین CSR اعتتقاد پیدا کند و ما بتوانیم این کمپین‌ها را به صورت ادامه‌دار داشته باشیم.»
در ادامه بیدخام درباره تجربه‌ای که در خصوص چیدن استراتژی‌های شرکت طبق مولفه‌های اصلی CSR داشت گفت. او ابتدا به شعار شرکت اشاره کرد که ارتباط فراگیر و ارائه ارتباطات به همه نقاط ایران است. به گفته او نقاط مختلف ایران از مخاطبین و فرهنگ‌های خاص تشکیل شده است و وظیفه مسئولیت اجتماعی شرکت مخابرات ایران ایجاب می‌کند که تنها به فکر درآمد نباشد و در نقاط مختلف کشور علی‌رغم اینکه سودی به دست نمی‌آید، شرایط ارتباطی یا زیرساخت‌ها را فراهم کند. البته بیدخام در صحبت‌هایش گله‌ای هم بخش‌های حاکمیتی کرد که آن همیاری‌های لازم را با آنها نمی‌کنند و تعرفه‌های این شرکت در بخش تلفن‌های ثابت تقریبا مربوط به ۱۷ سال پیش است و نیاز به تغییرات دارد.
به گفته بیدخام پیشینه مسئولیت‌های اجتماعی در مخابرات ایران قدمت طولانی دارد و در این باره توضیح داد: «ما اداره‌ای به نام مسئولیت‌های اجتماعی داریم که در آیتم‌های هفت‌گانه موفق بودند. نگاه هیئت‌مدیره شرکت در چند سال اخیر تغییر پیدا کرده است. روابط عمومی‌ها و حوزه ارتباطات بین‌الملل شرکت مخابرات ایران، سفیران حوزه CSR هستند. کسب‌و کار خوب نتیجه اعتماد خوب مردم است. اگر ما به وسیله CSR بتوانیم اعتماد مردم را کسب کنیم کسب‌وکار ما رونق می‌گیرد. مسئولیت اجتماعی هیچ مغایرتی با کسب‌وکار ندارد و باعث رونقش می‌شود. ما حتی در تعریف مسئولیت‌هایمان از نمادهای مربوط به مسئولیت اجتماعی استفاده کردیم. البته در این حوزه توجه به دو موضوع هم اهمیت دارد؛ اینکه شرکت مستقیما وارد شود یا به صورت غیرمستقیم.»
بعد از صحبت‌های بیدخام، مصطفایی به گزارش GRI که مخابرات ایالات متحده ارائه می‌کند اشاره کرد که در آن ذی‌نفعانش را طبق ماتریس اهمیتی که دارند، شناسایی می‌کند و سرویسی که ارائه می‌دهد برپایه ماتریس اهمیت است. در این خصوص بیدخام هم عنوان کرد که چنین اتفاقی در شرکت مخابرات ایران هم به صورت کم و بیش، رخ می‌دهد.
در ادامه پنل بحث شفافیت مالی و ارتباطی سداد با عموم مردم مطرح شد. اینکه سداد، به عنوان شرکتی که با عموم مردم کار می‌کند، چقدر این مسائل را رعایت می‌کند. الفت در ابتدای صحبت‌هایش به رویکردهای جدید تدوین استراتژی اشاره کرد که در رویکردهای جدید ابتدا ارزش‌ها و همینطور مسائلی که سازمان می‌خواهد نسبت به آنها وفادار باشد، نوشته می‌شد و مسئولیت اجتماعی به عنوان یک عنصر تزئینی با آنها عجین می‌شود. به گفته او اگر در استراتژی، رویکردمان را به سمت حمایت ارزش‌ها ببریم و در ارزش‌ها، مسئولیت اجتماعی باشد، عملا یک استراتژی با رویکرد مسئولیت اجتماعی لحاظ می‌شود. او در ادامه توضیح داد:
«در سداد ما با در نظر گرفتن مسئولیت اجتماعی به عنوان دومین ارزش، تدوین استراتژی‌مان را انجام دادیم. در کسب‌وکار ما رویکرد به سمت شفافیت با مشتریانمان رفته است. اگر اشکالی در سیستم من وجود دارد و سواستفاده‌ای می‌شود من باید این را به اطلاع مشتری برسانم. مشتری آگاه برای من یک ارزش است و نه تهدید. رویکرد دیگر در حوزه مسئولیت اجتماعی به این برمی‌گردد که نسبت به جامعه چه کار می‌کنیم. در رابطه با این موضوع هم در نظر گرفتیم که هزینه‌های تبلیغاتی خودمان را هدفمندتر کنیم. رویکرد دیگر ما نسبت به اجتماع، ایجاد اشتغال است. ما مشاغل و نیروهایمان را از دست می‌دهیم و در این باره نسبت به کشور مسئولیت داریم. سعی کردیم در این چهار، پنج ماه گذشته بیشتر به سمت تولید برویم. اینها چیزهایی است که با کمک روابط عمومی در حوزه استراتژیک ما شکل گرفته است.»
مصطفایی در صحبت‌هایش به فیلم خوب بد زشت اشاره کرد و گفت که بنگاه‌های اقتصادی و خدمات امروز در چشم مخاطبین هرکدام خوب، بد یا زشت هستند و این خود ما هستیم که تصمیم می‌گیریم کدام‌یک باشیم. البته در این مسیر CSR و مسئولیت‌های اجتماعی بسیار کمک‌کننده است. انجام این مسئولیت‌های اجتماعی وفاداری را ایجاد می‌کند و وفاداری، باعث ایجاد اعتماد می‌شود.
نامور معتقد است که ما انجام کار خیر که از گذشته در فرهنگ ما وجود داشته را با CSR اشتباه گرفته‌ایم به همین خاطر است که سازمان‌های بسیاری در کشور، خیریه دارند و از طرف دیگر شرکت‌هایی داریم که به شکل نهادی همین کارهای خیریه‌ای را انجام می‌دهند اما نه به صورت درست. نامور در این باره مثالی زد و گفت: «برای مثال زلزله‌ای در سی‌سخت آمده و می‌رویم یاری‌گری می‌کنیم این کار باعث می‌شود سازمانی مانند هلال احمر کارش را درست انجام ندهد. یا مدرسه‌سازی می‌کنیم درحالی که این کار وظیفه آموزش و پرورش است. به همین جهت من یک زاویه‌ای با موضوع CSR در ایران دارم. تا در دیدگاه مدیران ارشد سازمان‌ها مسئولیت اجتماعی تبیین نشود و در ذهنشان جا نگیرد، هرکاری که می‌کنیم به بیراهه رفتن است. ما سازمان‌هایی داریم که کمک می‌کنند به کارهای بیرون از سازمانشان ولی باید بگویم چراغی که به خانه روا است به مسجد حرام است. وقتی نیروهای سازمان خودمان حالشان خوب نیست و فشارهای زیادی رویشان است، مطمئنا نمی‌توانند خدمات‌رسانی درستی انجام دهند و محصول درستی ایجاد کنند. نتیجه این می‌شود که از بیرون مخاطب می‌گوید که فلان نیرو در فلان سازمان با او بد رفتار کرده است و دیگر آن برند و اعتماد، از بین می‌رود. ما کارهای بسیاری در بیرون سازمان کرده‌ایم ولی به نیروهای خودمان توجهی نکردیم.»
به گفته نامور وقتی نگاه در نگاه مدیران ارشد و میانی سازمان مسئولیت اجتماعی شکل نگرفته است مسلما در بین کارکنان هم این نگاه وجود ندارد. به همین خاطر در رابطه با استراتژی در حوزه مسئولیت اجتماعی باید دیدگاه مدیران ارشد سازمان‌ها تغییر کند حتی نامور معتقد است که نگاه مدیران ارشد مملکتی هم باید تغییر کند و ادامه می‌دهد: «وظایف سازمان‌ها با مسئولیتشان متفاوت است. اگر این دو تا با همدیگر به خوبی انجام شود، اتفاق خوبی رخ می‌دهد. در سازمان‌های خارجی خیلی وقت‌ها حوزه‌هایی مانند بیمه عمر و بیمه‌های تکمیلی و وضع تحصیلی فرزندان کارکنان نیز مورد بررسی قرار می‌گیرد تا آن کسی که در سازمان کار می‌کند با خیال راحت وظایفش را انجام و خدمات درست ارائه دهد. آنجاست که می‌شود گفت ما کار درستی در حوزه مسئولیت‌های درون سازمانی انجام دادیم.»
به عقیده نامور ما در کشور توسعه پایدار نداریم. وضعیت هوا و محیط زیست خراب است، بیکاری زیاد است، خط فقرمان خراب است و همه هم این موضوعات را می‌دانند پس چرا هیچکدام درست نمی‌شود؟ چون به گفته او توسعه پایدار در کشور اتفاق نیفتاده است و باید دید کاری که در حوزه مسئولیت اجتماعی انجام می‌شود همسو با سازمان خودمان است یا نه و آیا همپوشانی با کارهای دیگری که در حال انجام است دارد یا نه. اما چون به چنین چیزهایی توجه نمی‌شود نتیجه این می‌شود که همه ما در سازمان‌های مختلف، مدرسه‌سازی می‌کنیم، به خیریه‌ها کمک می‌کنیم، به مناطق زلزله‌زده کمک می‌کنیم ولی درنهایت اتفاق مثبتی رخ نداده است.
او با اشاره به اینکه اگر اتفاقاتی که در حوزه برندینگ رخ می‌دهد نمود بیرونی نداشته باشد، چرخه اعتماد و وفاداری ایجاد نمی‌شود، گفت: «توصیفی وجود دارد در حوزه کسب‌وکاری. ما وقتی وارد حوزه کسب‌وکار می‌شویم، باید بدانیم که بنگاه خیریه باز نکردیم؛ یعنی هر اقدامی که انجام می‌دهیم چه در حوزه CSR باشد چه ارائه خدمات و غیره، باید حتما همسو با سودآوری شرکت باشد. این سودآوری به دو شکل می‌تواند اتفاق بیفتد یکی به صورت ریالی و دیگری به صورت معنوی تا مردم بیشتر به ساختار آن شرکت اعتماد کنند. هیچ کسب‌وکاری محض رضای خدا باز نشده و حتما باید سودآوری داشته باشد و این سودآوری خودش را درون سازمان نشان دهد. CSR حتما باید برند سازمان را تقویت کند در غیر این صورت ما صرفا در حال انجام کار خیر هستیم و برای کسب‌وکار خودمان هیچ کاری انجام ندادیم. صرفا کاری کردیم که حالمان را خوب کند.»
بیدخام در ادامه صحبت‌های نامور توضیح داد که اول انجام وظیفه مهم است و بعد کمک‌های داوطلبانه. او به نکته دیگری که در بحث برندسازی سازمان‌ها وجود دارد اشاره کرد و گفت: «سازمانی برای اینکه برندش را تقویت کند، برند داخلی را تضعیف می‌کند و برند خارجی‌اش را تقویت می‌کند. هر CSR باید با یک برنامه سازمان‌یافته و یک استراتژی خاص باشد.»
بعد از این صحبت‌ها علی‌محمدی در رابطه با اینکه آیا انتقال تجربه و دانش در این شرکت به خوبی انجام شده یا نه و اینکه چقدر کارکنان شرکت برای شرکت در کمپین‌هایی که داشتند، داوطلب بودند، گفت: «شرکت لابراتوار اخوی در سال ۱۳۶۹ تاسیس شده و یکی از دلایل تاسیسش هم این بوده که جامعه به شدت در آن زمان به محصولات پوستی نیاز داشت. درمورد مسئله CRS هم که باید بین مدیران و کارمندان شکل بگیرد باید بگویم هنوز این موضوع به دانش تبدیل نشده است. درباره کمپین‌ها هم باید بگویم که کارمندان خودشان به صورت داوطلبانه دوست داشتند این کار را انجام دهند و مشارکت داشته باشند. حتی بعد از این اتفاق محبت بینشان هم بیشتر شده است. من فکر می‌کنم این کمپین‌ها میان کارکنان شرکت تاثیر مثبتی داشته است. البته باید بگویم که کمیپن‌های CSR علاوه بر مزایا می‌تواند معایبی هم داشته باشد؛ مانند زلزله کرمانشاه چراکه فهمیدم کمک‌هایی که آن دوره انجام شده به ضرر مردم آنجا شد درصورتی که اگر کمک‌ها مدون‌شده و از طریق سازمان‌های مربوطه انجام می‌شد، خیلی بهتر می‌توانست کمک کند.»
الفت بر این باور است که مفهوم CSR یک مفهوم انتزاعی و پیش پا افتاده نیست و درباره‌اش فکر شده است و چیزی تحت عنوان مسئولیت اجتماعی شرکتی ایجاد شده که محتوایی را حمل می‌کند. براساس صحبت‌های او از سال ۱۹۹۶ این موضوع بسیار جدی شد که در چهار لایه مختلف بین بخش‌های زیست‌محیطی، اقتصادی و اجتماعی توازن برقرار شود. یکی از این لایه‌ها، اقتصادی و سودآوری است. دیگری حوزه حقوقی است که در این مورد رعایت ضوابط و ایمنی در محیط کار ساده‌ترین شکل آن است. در حوزه اخلاقی الفت توضیح می‌دهد: «در حوزه اخلاقی بحث این است که انفاق کنیم و یک سری هنجارها را در جامعه رواج دهیم و از سلبریتی‌ها برای الگو‌سازی‌های درست کمک بگیریم. کارهای خیریه انجام دادن هم بخشی از مسئولیت اجتماعی شرکتی است.» او در ادامه به شرکت گوگل به عنوان یک شرکت پیشرو که رتبه اول مسئولیت اجتماعی شرکتی در سال ۲۰۲۰ را داشته اشاره کرد و گفت: «باید ببنییم که چقدر مشابه گوگل هستیم و چه چیزی را در اختیار مردم قرار می‌دهد. او دنیا را به جای بهتری برای زندگی کردن تبدیل کرده است. اگر بتوانیم این کار را انجام دهیم، رویکردمان به این سمت و سو باشد و استراتژی‌مان را با آن تنظیم کنیم، بسیاری از مواردی که ابهام دارد برطرف می‌شود.»
بعد از صحبت‌های الفت، نامور به همسو کردن نیروهای سازمان‌ها با رویکردهای عمومی سازمان اشاره کرد. ازجمله این کارها وارد شدن در انجام کارهای داوطلبانه است که زیرمجموعه CSR قرار می‌گیرد. او سپس به مشکلات حوزه گزارش‌نویسی در کشور اشاره کرد و گفت: «ما به شکل فرهنگی در ایران اهل نوشتن و یادداشت‌برداری نیستیم چه برسد به گزارش نوشتن. واقعیت این است که هرچقدر ما شفاف‌تر شویم و از ایهام و کنایه و استعاره فاصله بگیریم، وارد گزارش‌نویسی شفاف می‌شویم. وقتی این کار را انجام دهیم برای سازمان خودمان خوب است. موضوع دیگر اینکه ما این دانش را هم می‌توانیم به افراد دیگر انتقال دهیم. ما پروسه‌ای در ایران به عنوان مدیریت دانش نداریم برای همین بسیاری از سازمان‌ها و شرکت‌ها به فرد متکی هستند و اگر آن فرد استعفا دهد همه چیز افت می‌کند. ما حتما نیازمند گزارش نویسی هستیم حتما نیازمند این هستیم که شفافیت را در گزارش نویسی داشته باشیم. بعضی وقت‌ها اینقدر از کنایه و ایهام استفاده می‌کنیم که شفافیت از بین می‌رود. در گزارش باید شفاف نوشت تا بتوان از آن دفاع کرد و به نسل‌های دیگر هم برسد. وقتی این کار انجام شود مطمئنا اول خودمان مشکلمان با خودمان حل می‌شود و واقع‌نگری نسبت به سازمانمان ایجاد می‌شود. بعد از آن می‌توانیم به مردم هم گزارش بدهیم.»
او همچنین درباره موضوع نوآوری در سازمان‌ها معتقد است که نوآوری در سازمان‌های بزرگی مانند مخابرات مطمئنا راحت‌تر می‌تواند انجام شود چون می‌توانند برای اینکار بودجه اختصاص دهند اما در سازمان‌های کوچکتر کار نوآوری انجام دادن، کار سخت و پیچیده‌ای است چون بودجه‌گذاری برایش سخت است و شاید تیمی برای این کار نداشته باشند.
او در پایان صحبت‌هایش اینطور به پایان رساند که جدا از مقوله CSR، افراد در حوزه مسئولیت اجتماعی هیچ کاری انجام نمی‌دهند و از همه خواهش کرد در حوزه مسئولیت اجتماعی، حتی شده یک قدم کوچک بردارند. او اظهار امیدواری کرد که همه ما مسئولانه‌تر زندگی کنیم و سازمان و کشورمان مسئولانه‌تر رفتار کند.