پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
Escrow Services به خدماتی گفته می‌شود که مبلغ نزد یک واسطه به امانت باقی می‌ماند تا شرایطِ از پیش تعیین‌شده بین دو یا چند طرف یک معامله، فراهم شده و مبلغ آزاد شود. این خدمات از مواردی است که احتمالاً هر روز اسم آن به گوشتان نمی‌خورد ولی تعداد قابل توجهی از نیازهای مردم در کشورهای مختلف، از این طریق رفع و رجوع می‌شود که در این مطلب سعی شده توضیح مناسبی در مورد این خدمات و انواع آن ارائه شود.
به گزارش روابط عمومی تضمین‌چی، Escrow در زبان انگلیسی به معنای سپرده است که مترادف‌های آن در زبان انگلیسی Bond، Deed، Guarantee، Insurance، Pledge و Security هستند. کلماتی به معنای ضمانت‌نامه یا اوراق قرضه، سند، تضمین، ضمانت، بیمه، تعهد و امنیت. طی این خدمات مبلغ نزد یک طرف ثالث (شرکت خدمات دهنده/تضمین‌کننده) در حسابی به امانت باقی می‌ماند تا شرایطی که از پیش تعیین شده، محقق و مبلغ قابل برداشت شود.
به این حساب‌ها در اصطلاح Escrow Accounts یا حساب‌های امانی می‌گویند. افراد به عنوان کاربر یا مشتری، پس از واریز مبلغ به این حساب‌ها سایر کارها را به شرکت مربوطه می‌سپارند تا سایر پی‌گیری‌ها از جمله انتقال مبلغ را پس از حصول شرایط توافق، به حساب فروشنده انجام دهند. به بیان دیگر این شرکت‌ها نقش واسطه در خریدوفروش‌ها را بازی می‌کنند تا خیال طرفین از هر بابت راحت باشد.
طراحی این خدمات برای این است که منابع مالی برای مدت‌زمان معین در یک حساب امن باقی بماند تا شرایط دادوستد، معامله یا مبادله بین طرفین محقق شود. به‌طورکلی از حساب‌های امانی برای چهار هدف استفاده می‌شود که هر یک در ادامه به صورت جداگانه توضیح داده می‌شود؛ اما ابتدا باید با چهار مورد آشنا شد:
۱- برای خرید یا فروش خانه: زمانی که فردی می‌خواهد خانه‌ای بخرد یا بفروشد مبلغ بیعانه باید در حسابی به امانت گذاشته شود تا خیال خریدار و فروشنده راحت باشد.
۲- پرداخت‌های ماهانه: مالک خانه ممکن است از مستأجر بخواهد تا مبالغی را به عنوان ودیعه جهت اجاره ماهانه یا برای هزینه‌های احتمالی، از قبل به‌حساب امانی واریز کند تا از پرداخت آن در آینده اطمینان حاصل کرده و بتواند برای هزینه‌های آتی برنامه‌ریزی کند.
۳- موجران و صاحبان املاک ممکن است بخواهند برای پوشش هزینه‌های احتمالی از مستاجران بخواهند مبالغی را به حساب‌های امانی واریز کنند تا در زمان نیاز بر اساس توافقاتی که از قبل انجام‌شده، هزینه‌ها را از آن محل وصول کنند.
۴- خرید هر کالا و خدماتی که خریدار و فروشنده یا هر دو خواهان انتقال مبلغ آن به حسابی امن هستند تا شرایط توافق بین آن‌ها فراهم شود. زمانی که کالا یا خدمات مورد نظر، به‌درستی و منطبق بر توافق انجام‌شده به خریدار تحویل داده شد، مبلغ در حساب فروشنده آزاد می‌شود که تضمین‌چی در حال حاضر این خدمات را به متقاضیان ارائه می‌کند.
حال در ادامه هر یک از این موارد بیشتر توضیح داده می‌شود اما همانطور که بیان شد به‌طورکلی این خدمات مبتنی بر واریز و نگهداریِ مبلغی مشخص در حسابی امن، برای مدت زمانی معین است.
۱- برای خریدوفروش املاک و مستغلات
خیلی از افراد در کشورهای مختلف اولین باری که با خدمات حساب امانی روبه‌رو می‌شوند، زمانی است که می‌خواهند خانه‌ای یا ملکی را بخرند یا بفروشند. وقتی افراد می‌خواهند خانه‌ای بخرند، پیشنهاد پرداخت بیعانه را مطرح می‌کنند تا عزم جدی خود را برای خرید به فروشنده (مالک) نشان دهند. از طرفی خریدار نمی‌خواهد پول را مستقیماً برای فروشنده واریز کند و از طرفی می‌خواهد مطمئن باشد که فروشنده از صداقت و امنیت مالی کافی برخوردار است تا اگر به هر دلیلی معامله انجام نشد، مبلغ را از وی پس بگیرد.
از طرف دیگر زمانیکه مبلغ بیعانه در حسابی امن بلوکه یا مسدود شود، فروشنده خیالش راحت می‌شود که اگر خریدار بی‌دلیل از معامله منصرف شد، مبلغ بیعانه را دریافت می‌کند. از طرف دیگر خریدار نیز می‌تواند مطمئن باشد که اگر هر موردی خلاف انتظار پیش آید، مبلغ بیعانه را پس خواهد گرفت. برای مثال خریدار در بازدید از خانه متوجه موضوعی شود که خلاف میل او است لذا می‌تواند براین اساس معامله را لغو کند و مبلغ بیعانه را پس بگیرد. این روند فقط زمانی میسر است که پول در حسابی باشد که نه متعلق به خریدار است و نه فروشنده لذا این حساب نزد شرکت خدمات دهنده یا تضمین‌کننده است.
برای شرکت تضمین‌کننده مهم است که معامله طبق توافق انجام شود و کارمزد خود را دریافت کند، بنابراین شرکت وظیفه دارد ابتدا احراز هویت لازم را انجام دهد و در ادامه، جزئیات معامله را بررسی کند و پس از تطبیق روند معامله با توافق از پیش انجام‌شده، مشخص کند که مبلغ بیعانه متعلق به کدام طرف معامله است.
۲- برای پرداخت‌های ماهانه و منظم
زمانی که فرد مبلغی را برای خرید خانه یا هر مورد دیگری قرض می‌گیرد ممکن است قرض‌دهنده از فرد بخواهد تا از یک حساب امانی برای واریز اقساط قرض استفاده کند یا مبلغی را برای هزینه‌های احتمالی بیمه و مالیات به آن واریز کند تا در مواقع لزوم مورد استفاده قرار گیرد و یا اینکه موجر از مستأجر بخواهد تا مبلغ اجاره ماه‌های آتی را به‌حساب امانی واریز کند تا در زمان‌هایی که موعد پرداخت اجاره است، مبلغ برای موجر قابل برداشت شود.
۳- برای اجاره کردن منازل و …
حساب‌های امانی به دو شیوه به کمک موجران و مستاجران (اجاره دهندگان) می‌آید.
الف) ممکن است موجر از مستأجر بخواهد که مبلغی را به عنوان ودیعه در یک حساب امانی قرار دهد تا مثلاً اگر خسارتی به منزل وارد شد و یا هر موردی پیش آمد، هزینه مذکور را از این محل وصول کند. شرایط برداشت از این حساب قبلاً به توافق دو طرف می‌رسد. از طرفی این اقدام انجام می‌شود تا مالک مبلغ ودیعه را در جای دیگری هزینه نکند و این مبلغ تنها برای موارد مشخص‌شده، استفاده شود.
ب) زمانی که احتمال دارد اختلافی بین موجر و مستأجر پیش آید مثلاً موجر برق و آب را تأمین نکند، مستأجر می‌تواند از موجر بخواهد مبلغی را در یک حساب امانی قرار دهد تا در مواقع لزوم از آن استفاده شود.
۴- برای خرید کالا و خدمات
حساب‌های امانی تقریباً برای هر نقل‌وانتقال مالی مجاز می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد. زمانی که یک طرف سوم وجود داشته باشد تا پول را برای مدت زمان معین نزد خود نگه دارد، خیال خریدار و فروشنده برای انجام دادوستد راحت می‌شود و احتمال هرگونه کلاه‌برداری نیز به شدت کاهش پیدا می‌کند. زمانی که کالایی را در اینترنت مشاهده می‌شود؛ برای مثال فردی از پیجِ فروشگاهی در اینستاگرام قصد خرید دارد و فروشنده را نمی‌شناسد، بهترین راه استفاده از خدمات شرکت ارائه‌کننده حساب‌های امانی است.
در آخر…
این خدمات بیش از دو دهه است در کشورهای مختلف جهان ارائه می‌شود ولی در کشور ما مفهومی تازه و خدماتی جدید است که تضمین‌چی به عنوان یکی از پیشروانِ ارائه این خدمات در ایران، کار خود را آغاز کرده و نه تنها در زمینه ارائه خدمات حساب امانی برای انواع خریدوفروش‌های آنلاین مشغول به فعالیت است بلکه قصد دارد گستره خدمات خود را به مرور زمان بیشتر و متنوع‌تر کند.
برای مثال شخصی کالایی را در اینستاگرام مشاهده می‌کند ولی فروشنده را نمی‌شناسد و اعتماد کافی برای انجام معامله را ندارد. پس چه‌کار می‌کند؟ با تضمین‌چی تماس می‌گیرد و درخواست خود را مطرح می‌کند، پیج مربوطه را معرفی کرده و کالای موردنظر را اعلام می‌کند. سپس تضمین‌چی یک حساب کاربری برای شخص ایجاد می‌کند. زمانی که فروشنده انجام معامله را تأیید کرد، خریدار مبلغ را به‌حساب امانیِ فروشنده در تضمین‌چی واریز می‌کند.
وقتی که کالا بر اساس توافق انجام‌شده به دست مشتری رسید، پول در حساب فروشنده آزاد می‌شود. در صورتی که هر موردی خلاف توافق باشد، کالا برگشت می‌خورد و پول به حساب خریدار بازمی‌گردد؛ بنابراین ریسک از دست رفتن سرمایه به هر شکلی از بین می‌رود.
