پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
کارگزاری آگاه چگونه به بحث آموزش در بورس پرداخته است؟
مهدی افضلیان، مدیر آموزش کارگزاری آگاه در گفت‌وگو با راه پرداخت: «اکنون حدود ۱۰۰ مدرس در کارگزاری آگاه حضور دارند و تعداد نفراتی که به‌صورت سالانه به آنها آموزش داده می‌شود بین ۷۰۰ هزار تا یک میلیون نفر به خصوص در سال ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹ بوده است.»
وقتی حرف از آموزش در بورس می‌شود، دقیقا نمی‌دانیم درباره چه چیزی صحبت می‌کنیم یا باید از چه طریقی این یادگیری را انجام دهیم؟ آموزش در خریدوفروش سهام، انتخاب کارگزاری و پنل معاملاتی، سرمایه‌گذاری مستقیم یا غیرمستقیم، تحلیل نمادها و سهام شرکت‌ها و غیره مواردی هستند که بسیاری تمایل دارند از آنها اطلاع داشته باشند.
اما بیش از آنکه به ورود مردم برای سرمایه‌گذاری در بورس توجه نشان داده شده، به یادگیری این نوع سرمایه‌گذاری توجه نشده است. همین امر باعث شده که در بدو ورود به بازار سرمایه افراد به خریدوفروش‌های هیجانی دست بزنند و به دلیل ناآگاهی در مسیر غلط و در نهایت ضررده قرار بگیرند.
کارگزاری‌ها از جمله شرکت‌های هستند که مجوز آموزش به افراد در بورس را دارند. باتوجه به اینکه چند سالی است آموزش مجازی استقبال بیشتری پیدا کرده و در کنار آن بازار سرمایه نیز رشد پیدا کرده به سراغ برخی کارگزاری‌ها رفتیم تا بدانیم در زمینه آموزش به مشتریان و دیگر افراد تاکنون چه اقداماتی انجام داده‌اند؟
کارگزاری آگاه یکی از کارگزاری‌های مطرحی است که مشتریان قابل توجهی در میان دیگر کارگزاری‌ها دارد. به همین دلیل با مهدی افضلیان، مدیر آموزش کارگزاری آگاه در رابطه با بحث آموزش در این کارگزاری گفت‌وگو کرده‌ایم.
شروع آموزش از سال ۱۳۹۱
کارگزاری آگاه به‌صورت رسمی از سال ۱۳۹۱ کار خود را در حوزه آموزش شروع کرد. به عقیده افضلیان این کارگزاری از سال‌های قبل از ۱۳۹۱ هم در بحث آموزشی فعالیت داشته، اما در قالب همایش‌ها بوده و گستردگی زیادی هم نداشته است. بنابراین از سال ۱۳۹۱ با سه دوره آموزشی تحت عنوان مبانی بازار سرمایه، تحلیل تکنیکال مقدماتی و پیشرفته کار خود را شروع کرده است.
او با توضیح اینکه در ابتدا این کلاس‌ها به‌صورت حضوری بود و تعدادی از افرادی که در حوزه بازار سرمایه فعال بودند را آموزش می‌دادیم، گفت: «به مرور کار ما هم گسترش پیدا کرد و به سمت جذب رفتیم و تلاش کردیم افرادی‌که دید زیادی نسبت به سرمایه‌گذاری ندارند همراه با آموزش آنها را به سمت بازار سرمایه سوق دهیم و دید اقتصادی آنها را با سرمایه‌گذاری در بازارها تغییر دهیم. تا یکی دوسال به همین منوال پیش رفت و دوره‌های آموزشی ما هم بیشتر شد و تعداد دانش‌پذیرانی که در دوره‌های آموزشی آگاه شرکت می‌کردند رفته‌رفته بیشتر شد و به چندین برابر در سال ۱۳۹۱ رسید.»
ورود به آموزش آنلاین از سال ۱۳۹۵
این کارگزاری در سال ۱۳۹۵ یک نیاز جدی را در بحث آموزش احساس کرد. به‌گفته افضلیان پیش از آن گستره وسیعی از آموزش ما در کلان شهر تهران بود، اما در سال ۱۳۹۵ به سمت آموزش‌های آنلاین در حوزه بازار سرمایه رفتیم و می‌توان گفت اولین کارگزاری بودیم که در حوزه آموزش آنلاین در بازار سرمایه کار خود را شروع کرد و تقریباً پس از گذشت یک سال یعنی در سال ۱۳۹۶ گستره وسیعی را پوشش دادیم و در همه شهرستانها که نیاز به آموزش در بازار سرمایه وجود داشت، به آنها آموزش دادیم.
او در ادامه گفت: «کم‌کم به جایی رسیدیم که سطح آموزش آنلاین ما فراتر از آموزش‌های حضوری ما رفت و تعداد دوره‌های آموزشی ما نسبت به ابتدای سال به لحاظ تنوع افزایش چشمگیری پیدا کرد. هم‌زمان نیز آموزش‌های حضوری را در تهران و آموزش‌های آنلاین را در شهرستان برگزار می‌کردیم.»
شروع آموزش‌های حضوری در شهرستانها
افضلیان با اشاره به اینکه یکی از استراتژی‌های کارگزاری آگاه ایجاد شعبه‌های بیشتر در شهرهای مختلف بود، توضیح داد: «در اواخر سال ۱۳۹۶ باتوجه به گستردگی که در بازار سرمایه ایجاد شد و تعداد شعبه‌ها در کارگزاری‌ها افزایش پیدا کرد، این برنامه وجود داشت که اقدام به برگزاری کلاس‌های آموزشی در شهرستانها به‌صورت حضوری کنیم. بنابراین در بسیاری از شهرهای بزرگ کشور دفتر مجزا برای آموزش دایر کردیم. در داخل شعب نیز یک تا دو کلاس آموزشی را برای بحث آموزش مشتریان در نظر گرفتیم و این آموزش‌ها را شروع کردیم.»
به‌گفته مدیر آموزش کارگزاری آگاه در یک سال اول که آموزش حضوری در شهرستانها آغاز شد، در ۵۰ تا ۶۰ شعبه نیز هم‌زمان کلاس‌های آموزشی مبانی بازار سرمایه، تحلیل تکنیکال مقدماتی و پیشرفته و یکی دو دوره مهارتی در دفاتر شعبه‌ها برگزار کردیم. می‌توان گفت در این حوزه نیز ما اولین کارگزاری بودیم که اقدام به برگزاری کلاس‌های آموزشی در سطح شعب کردیم.
تاکنون یک میلیون نفر آموزش دیده‌اند
آنطور که افضلیان توضیح داد به‌مرور تعداد مدرسان افزایش پیدا کرد و اکنون حدود ۱۰۰ مدرس در کارگزاری آگاه حضور دارند و تعداد نفراتی که به‌صورت سالانه به آنها آموزش داده می‌شود بین ۷۰۰ هزار تا یک میلیون نفر به خصوص در سال ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹ بوده است.
او در این باره ادامه داد: «باتوجه به اینکه ویروس کرونا شیوع پیدا کرد، حجم کلاس‌های آنلاین ما هم افزایش پیدا کرد. بنابراین سعی کردیم زیرساخت‌هایی را ایجاد کنیم که کمترین آسیب را از بستر آنلاین مانند قطعی اینترنت، مشکلات صدا و تصویر داشته باشیم.
بنابراین با برخی شرکت‌ها به‌صورت اختصاصی کار کردیم تا این بسترها را در اختیار ما قرار دهند تا بتوانیم بدون مشکلات ساختاری کار خود را ادامه دهیم. در حال حاضر هم تلاش بر این است که تعداد نفراتی که به‌صورت سالانه افزایش می‌دهیم، به چند برابر برسانیم و این را به‌عنوان یک رسالت برای کارگزاری آگاه در حوزه آموزش و فرهنگ‌سازی پذیرفته‌ایم.»
مدیر آموزش کارگزاری آگاه بیان کرد که سیاست کلان این کارگزاری این است افرادی وارد بازار شوند که آموزش کامل دیده باشند و آموزش صرفا به صورت نمایشی نباشد. به همین ترتیب کارگزاری آگاه در قالب باشگاه مشتریان محتواهای ویدئویی و نوشتاری تهیه کرده که به لحاظ تعداد محتواهای ویدئویی هم جامع‌ترین محتواها را در بین کارگزاری‌های کشور دارد.
به‌گفته او اینها مجموعه اقداماتی بوده که در طول هشت سال گذشته در حوزه آموزش بازار سرمایه داشته‌ایم و در تلاش هستیم که این تعداد را مرحله به مرحله افزایش دهیم و مدرس‌هایی را انتخاب کنیم که به لحاظ علمی قابلیت تدریس در حوزه بازار سرمایه را داشته باشند.
خدمات آموزشی کارگزاری آگاه تنها برای مشتریان اوست؟
افضلیان در پاسخ به این سوال که آیا خدماتی که کارگزاری آگاه ارائه می‌دهد مختص به مشتریان آگاه است یا نه، توضیح داد: «ما امکانی را تحت عنوان صفحه آموزش در باشگاه مشتریان آگاه ایجاد کرده‌ایم. هر شخصی در هر کارگزاری که فعالیت می‌کند می‌تواند از این آموزش‌ها استفاده کند. یعنی کافی است که یک درصد تخفیف از افرادی که مشتری کارگزاری آگاه است وارد کنند و در سه ماه اول ۶۰ درصد تخفیف در دوره‌های آموزشی دریافت کند. این مورد تنها مختص به مشتریان کارگزاری آگاه هم نیست.
به دلیل اینکه اعتقاد داریم که یک مشتری سطح خدمات کارگزاری‌ها را می‌بیند و در نهایت یک کارگزاری را انتخاب می‌کند. با اینکه آموزش یکی از درگاه‌های جذب مشتری است ولی افراد را نمی‌توان محدود کرد تا تنها با افتتاح حساب در کارگزاری از خدمات آموزشی آگاه استفاده کنند. اکنون نیز بسیاری از افرادی که در کارگزاری‌های مختلف فعالیت دارند، آموزش‌های خود را در کارگزاری آگاه می‌گذرانند. بنابراین منعی مبنی بر اینکه تنها مشتریان آگاه از خدمات آموزشی استفاده کنند، نداریم.»
صندوق‌های سرمایه‌گذاری کارکرد شفافی ندارند
مدیر آموزش کارگزاری آگاه در رابطه با اینکه این کارگزاری برای ترویج مردم به سرمایه‌گذاری غیرمستقیم اقداماتی هم انجام داده یا نه، گفت: «به‌طور کلی بازار سرمایه ایران به گونه‌ای است که عموماً مردم سرمایه‌گذاری مستقیم را انتخاب می‌کنند. متولی این قضیه که سازمان بورس است شاید به‌صورت شفاف کارکرد صندوق‌های سرمایه‌گذاری توضیح نداده باشد. بنابراین عموماً افرادی که تازه‌وارد هستند به پیشنهاد یک دوست وارد بازار سرمایه می‌شوند. قاعدتاً اولین پیشنهادی هم که به آنها داده می‌شود این است که به‌صورت مستقیم سرمایه‌گذاری کنند.
بنابراین به علت کمی تعداد صندوق‌های سرمایه‌گذاری که وجود دارد یا اینکه آموزش و اطلاع‌رسانی عمومی درباره این صندوق‌ها به افراد داده نشده است، اغلب افراد سرمایه‌گذاری مستقیم را انتخاب می‌کنند، چراکه آنها با صندوق‌های سرمایه‌گذاری آشنایی ندارد و فکر می‌کنند که می‌توانند بازدهی بهتری نسبت به سرمایه‌گذاری غیرمستقیم بدست بیاورند، اما آماری که در حوزه صندوق‌ها وجود دارد این مطلب را تأیید نمی‌کند. افراد وقتی خودشان وارد بازار سرمایه می‌شوند بازدهی‌های بیشتری را بدست نمی‌آورند و آمار صندوق‌ها و بازدهی آنها بسیار بیشتر از بازدهی‌هایی است که افراد بدست می‌آورند.»
به‌گفته او کارگزاری آگاه یک دوره آموزشی تحت عنوان «آشنایی با صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک» هر هفته برگزار می‌کند تا فرهنگ‌سازی در بحث صندوق‌های سرمایه‌گذاری هم ایجاد شود.
بازار کم‌عمق ایران پاسخگوی سوشال تریدینگ‌ها نیست
بحث دیگری که وجود دارد استفاده از فناوری در حوزه آموزش است. افضلیان درباره اینکه تا چه میزان کارگزاری آگاه از فناوری‌های نوین مانند معاملات الگوریتمی و سوشال تریدنیگ‌ها در حوزه آموزش استفاده می‌کند، توضیح داد: «معاملات الگوریتمی و سوشال تریدینگ‌ها در دنیا رواج زیادی دارد. به این دلیل که عمق بازار سرمایه در کشورهایی که وضعیت بهتری دارند افزایش پیدا کرده و تعداد سرمایه‌گذارانی که در این بازارها فعال هستند بیشتر است. اگر بخواهیم با شرایط فعلی از این ابزارها در بازار سرمایه ایران استفاده کنیم، به مشکل کم‌عمقی بازار روبه‌رو می‌شویم و ممکن است که برخی مشکلات را در بازار به وجود بیاورد.»
او به این موضوع اشاره کرد که وقتی سرمایه‌گذاری بخواهد در بازار سرمایه فعالیت کند و فعالیت او هم بدون دانش و از نوع سرمایه‌گذاری مستقیم هم باشد کار اشتباهی انجام می‌دهد. ما نیز افراد را از این کار منع می‌کنیم. اگر افراد ریسک ورود به بازار را پذیرفته‌اند ولی زمان و دانش کافی برای فعالیت در بازار ندارند، می‌توانند از صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک استفاده کنند.
به‌گفته افضلیان نکته بعدی این است که از زمان رونق بازار تعداد افرادی که وارد بازار سرمایه می‌شود افزایش پیدا می‌کند و افراد فکر می‌کنند با سرمایه‌گذاری مستقیم می‌توانند بازدهی بهتری کسب کنند. به همین دلیل به فکر سودهای زودگذر و آنی هستند. بنابراین به سمت آموزش‌هایی که در شبکه‌های اجتماعی وجود دارد نزدیک می‌شوند که مجوز هم ندارند. اما ما به افراد این پیشنهاد را می‌دهیم که با آموزش وارد بازار سرمایه شوند و اگر فکر می‌کنند که قرار است در یک بازار که سودهای بادآورده دارد سرمایه‌گذاری کنند بهتر است اصلاً در این حوزه سرمایه‌گذاری نکنند.
