راه پرداخت
رسانه فناوری‌های مالی ایران

مرور رسانه‌ها و مهم‌ترین مطالب آنها در روز سه‌شنبه ۳۰ اردیبهشت‌ماه

تب بورس کم‌کم دارد پایین می‌آید و روزنامه‌ها هم سوژه داغ‌تری پیدا کرده‌اند؛ حالا بیشتر روزنامه‌های اقتصادی، طلایی شده‌اند! سکه مرز ۷ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان را هم رد کرده و نوسانات در بازار ارز افزایش یافته است. رئیس کل بانک مرکزی اما دیروز در یادداشت اینستاگرامی خود گفته است که «ثبات لازم به بازار بر می‌گردد و وضعیت امروز بازارها سخت‌تر از تابستان ۹۷ نیست.»

روزنامه جهان صنعت اما این گفته را وعده تکراری همتی برای کنترل بازار ارز دانسته و با تیتر «امید واهی» اینگونه توضیح داده است:

آنطور که عبدالناصر همتی، رئیس کل بانک مرکزی می‌گوید، عوامل موثری همچون تحریم‌ها و بحران ناشی از شیوع کرونا انتظارات تورمی را افزایش داده است اما برآوردهای بانک مرکزی نشان می‌دهد که نرخ تورم به رقمی بسیار پایین‌تر از آنچه پیش‌بینی شده خواهد رسید.
ابراز امیدواری سیاستگذار پولی نسبت به آینده بازار اقتصادی آن هم با نرخ‌های تازه‌ثبت‌شده در بازار ارز چند پرسش اساسی را ایجاد می‌کند؛ نخست آنکه اگر بانک مرکزی قیمت‌گذاری بازار ارز را در دست دارد و خود تعیین‌کننده مسیر قیمتی بازار است، چرا از اعمال نظارت بیشتر و تزریق ارز به منظور حفظ تعادل این بازار امتناع می‌ورزد.

پرسش دوم برخاسته از سیاست‌های سلیقه‌ای سیاستگذار در برهه‌های مختلف تاریخی است. تجربه نشان می‌دهد که هر گاه سیاستگذار با چالش تامین مالی مواجه می‌شود، بازار ارز را به حال خود رها می‌کند و از اعمال نظارت جدی بر روند قیمت‌گذاری آن خودداری می‌ورزد. به نظر می‌رسد پاسخ این دو پرسش ریشه در یک موضوع اساسی یعنی کاهش درآمدهای ارزی کشور دارد.

دنیای اقتصاد جزو روزنامه‌هایی بود که به التهاب بازار ارز و سکه در ایران نپرداخته و از عقب‌نشینی بهای اونس طلا و سبزپوشی بازارهای جهانی بورس خبر داده است. اگر رشد غیر طبیعی شاخص بورس تهران و چند کشور عجیب دیگر را در روزهایی که کرونا شیوع پیدا کرده بود نادیده بگیریم، در دوران شیوع این ویروس همه بازارهای جهانی بورس با ریزش مواجه شدند.

حالا یک خبر کافی بود که دوباره بازارهای جهانی سبزپوش شوند. طبق این گزارش شرکت داروسازی Moderna اعلام کرده که نتایج اولیه واکسن کرونا مثبت بوده و همین حرف آینده اقتصاد را با امیدواری روبه‌رو کرده است. موضوعی که دنیای اقتصاد با تیتر «شوک واکسن به بازارها» منتشر کرده:

گزارش شرکت داروسازی Moderna از نتایج اولیه واکسن کرونا، مثبت اعلام شد. خبری که به‌نظر بازارهای جهانی مدت‌ها انتظارش را می‌کشیدند.
طلا در عرض ۹۰ دقیقه، ۲۰ دلار ریزش کرد و شاخص داوجونز بیش از ۷۰۰ واحد رشد را ثبت کرد. واکنش در دیگر بازارهای سهام نیز چشمگیر و قابل‌توجه بود و با نگاه کردن به شاخص‌ها، می‌شد حدس زد که خبر مهمی منتشر شده است.
خبر مهم مانند هفته‌های اخیر مربوط به کرونا بود. واکنش یکدست بازارها نشان داد که فعلا مهم‌ترین مساله و دغدغه، زمان بازگشایی اقتصادها است. هر عاملی که زمان بازگشایی را تسریع کند، واکنش بازارها مثبت و هر عاملی که تاخیر در بازگشایی را موجب شود، بازارها همگی قرمزپوش می‌شوند.
گزارش شرکت مدرنا نشان می‌داد که آزمایش اولیه انسانی واکسن بر ۴۵ داوطلب، موجب تولید آنتی‌بادی، حداقل به میزان افراد بهبودیافته شده است. همچنین، نشانه دیگر گزارش مذکور آن بود که حداقل واکسن جدید برای بدن بی‌خطر است و انسان توان تحمل آن را در دوزهای معمول دارد.

با این حال در گزارشی دیگر از دنیای اقتصاد جی پاول، رئیس فدرال رزرو [بانک مرکزی آمریکا]، هشدار داده است تا زمانی که واکسنی برای کووید-۱۹ و احتمالا تا پایان سال ۲۰۲۱ میلادی وجود نداشته باشد، اقتصاد آمریکا به‌طور کامل بهبود نخواهد یافت. او گفته است: «اقتصاد در نهایت بهبود می‌یابد، اما ممکن است مدتی طول بکشد… زمان موعود می‌تواند تا پایان سال آینده افزایش یابد، ما واقعا در این خصوص اطلاعات کافی نداریم.»

دیروز دوشنبه، شاخص سهام پس از چهار افت متوالی، مثبت شد. دنیای اقتصاد در گزارشی «تبادل تقاضا بین بورس و مسکن» را بررسی کرده است. اینکه «دسته‌ای از خانه‌اولی‌ها که سال گذشته و به‌خصوص اواخر پارسال و اوایل امسال – با مشاهده صعود ممتد بازدهی سهام – برای «تقویت بودجه خرید مسکن»، وارد بورس شده بودند، در حال حاضر به فکر خروج از بورس و ورود به بازار مسکن هستند. تقاضای مسکن نه تنها در تهران که در شهرهای بزرگ از اهرم سود بازار سرمایه برای جبران نسبی قدرت خرید بر اثر جهش قیمت‌ها، استفاده می‌کند.»

در سرمقاله این روزنامه به ساختار نا‌متقارن و سیاست‌زده در صنعت خودرو اشاره شده و محمد ارباب افضلی توضیح داده است:

طی سال‌های اخیر «صنعت سیاسی خود‌رو‌سازی» در ایران با در اختیار گرفتن سهم ۸۷ تا ۹۶ درصدی از تولید و عرضه خودرو در کشور برای دو شرکت خودروساز دولتی و به یمن بهره‌مندی از وجود تعرفه‌های سنگین و نیز ممنوعیت کامل واردات خودروهای خارجی از سال ۹۷ به بعد، حیاط خلوتی اختصاصی در اقتصاد ایران برای خود شکل داده است.
این در حالی است که خروجی حاصل از چنین فضایی نه‌تنها منجر به رشد و بالندگی خود‌رو‌سازی ملی و سودآوری در این صنعت نشده، بلکه وابستگی بالا به منابع دولتی و نظام بانکی، استمرار وابستگی به واردات قطعه و ارزبری، شناسایی زیان‌های انباشته هنگفت، کاهش بهره‌وری و افت کیفی محصولات و از همه مهم‌تر تحمیل قیمت‌های بالا به مصرف‌کنندگان را در پی داشته است.

محمد ارباب افضلی

هر چند بارها تاکید شده که افت و خیز، صعود و نزول و در واقع نوسان در ذات بازار سرمایه بوده و بازار در کنار روزهای مثبت، قرمزپوشی را نیز تجربه خواهد کرد، ولی این ریزش‌ها نگرانی شدید برای سهامداران به دنبال داشت. در این راستا دنیای اقتصاد در گفت‌وگو با شش صاحب‌نظر بازار سرمایه به بررسی وضعیت معاملات سهام در ۶ ماه نخست سال ۹۹ پرداخت.

اکثر فعالان بورسی ریزش‌های اخیر را یک اصلاح منطقی عنوان کرده و معتقدند که در انتظار چنین ریزشی بودند.
همچنین عمده اصلاح قیمتی را مربوط به آن دسته از شرکت‌هایی می‌دانند که بیش از ارزش ذاتی و پیش‌بینی منطقی در وضعیت عملیاتی، رشد داشته‌اند. ضمن اینکه عنوان کرده‌اند با فرض ثابت بودن کلیات عوامل اثرگذار بر وضعیت اقتصادی
در نیمه نخست سال جاری، بازار سرمایه روندی مثبت خواهد داشت. به‌طوری‌که انتظار می‌رود رشد بازار سهام حداقل دو برابر میزان نرخ تورم قابل محاسبه برای ۶ماه اول سال باشد. ضمن اینکه بررسی‌های صورت گرفته با نمودارها و از منظر تکنیکال نیز رسیدن شاخص کل بورس تا محدوده یک میلیون و ۵۰۰هزار واحد را تا پایان سال جاری نوید می‌دهد.

روزنامه ایران در گزارش خود از سناریوهای مختلف تأثیر کرونا بر بازار کار ایران گفته است. در این گزارش آمده که «سازمان بین‌المللی کار» ماه گذشته خیلی خوش‌بینانه بیکاری 25 میلیون نفر در جهان بر اثر شیوع ویروس «کووید 19» را تخمین زده بود که حالا طبق تازه‌ترین آمارها تنها در امریکا تاکنون 36 میلیون نفر تقاضای بیمه بیکاری داده‌اند.

آنطور که در این گزارش آمده است، در ایران نیز همین رویه حاکم است، بخش خدمات که حدود 50 درصد از تولید ناخالص داخلی و بالاترین سهم اشتغال (50.3 درصد) را دراختیار دارد، سنگین‌ترین ضربه را از کرونا خورده است. درواقع بخش اشتغال کشور هم از طرف عرضه و هم تقاضا با آسیب مواجه شده است. در بخش تقاضا به‌دلیل رکود و تعطیلی بسیاری از کسب و کارها، با بیکاری قابل توجهی روبه‌رو هستیم و در بخش عرضه نیز به‌دلیل ابتلای بخشی از شاغلان و قرنطینه اختیاری بخشی دیگر ساعات کار کاهش یافته است. با این حال دوره ماندگاری این ویروس در کشور و سایر کشورها تأثیر مستقیمی بر تعداد افرادی که شغل خود را از دست می‌دهند دارد. به این معنا که هرچه این دوره کوتاه‌تر باشد علاوه بر کاهش تعداد بیکاران امکان بازگشت به کار افراد بیکار شده نیز زودتر فراهم می‌شود. دراین میان برخی از کسب و کارها نظیر فعالیت‌های بخش گردشگری، تأمین جا و رستوران این قابلیت را دارند تا به سرعت به شرایط عادی البته از نظر اشتغال بازگردند.

روزنامه ایران در گزارش دیگر خود در گفت‌وگو با کارشناسان حوزه فاوا بررسی کرده که «کرونا» دیجیتالی شدن سبک زندگی مردم را تقویت کرده و در گزارشی دیگر آورده که چگونه «کرونا» مردم جهان را شیفته فناوری کرده است؟

پذیره‌نویسی سهام دولتی از طریق ETF تا فردا پایان می‌یابد، هرچند اما و اگر و ابهامات زیادی تاکنون داشته و رسانه‌ها هنوز بیخیال این طرح پر رمز و راز نشده‌اند. روزنامه هفت صبح هم در گزارشی آخرین جزئیات طرح پذیره‌نویسی سهام دولت از طریق ETF را بررسی کرده است.

«به‌زودی اقتصاد دیجیتال جایگزین اقتصاد نفتی خواهد شد.» این را وزیر ارتباطات گفته و روزنامه آسیا به نقل از او نوشته است: «اقتصاد دیجیتال در سه سال اخیر، به اندازه معادل هر چه این اقتصاد در طول تاریخ سهم کسب کرده بود، رشد کرد. صداوسیما این دستاوردها را سانسور می‌کند. به‌زودی اقتصاد دیجیتال جایگزین اقتصاد نفتی خواهد شد.»

روزنامه تجارت از «مالیات گریزی چالش بزرگ اقتصاد» گفته و در این باره نوشته است:

یکی از چالش‌های کشور اقتصاد ایران نبود آمار دقیق است و در مورد فرار مالیاتی رقم‌هایی بین ۲۵ تا ۱۰۰ هزار میلیارد تومان اعلام می‌شود.
به نوعی که دژپسند وزیر اقتصاد، فرارهای مالیاتی را ۲۵ تا ۴۰ هزار میلیارد تومان، محمد مسیحی معاون درآمدهای مالیاتی سازمان ۳۵ هزار تا ۴۰ هزار میلیارد تومان و امیدعلی پارسا رئیس سازمان ۴۰ هزار میلیارد تومان اعلام کردند. همچنین ابراهیم رییسی رییس قوه قضاییه گفته که تصور من این بود که فرار مالیاتی حدود ۱۰۰ هزار میلیارد تومان است.
محمدرضا پورابراهیمی عضو کمیسیون اقتصادی مجلس نیز فرار مالیاتی را بیش از ۵۰ تا ۶۰ هزار میلیارد تومان اعلام کرد. البته این تناقض گویی‌ها ادامه دارد و بدتر اینکه مسوولان وزارت اقتصاد که متولی اصلی فرار مالیاتی هستند، به عدد قطعی نرسیده‌اند.

مرتضی عزتی هم در یادداشت خود در روزنامه اسکناس از دلایل آشفتگی بازار ارز و معتقد است که دولت توان کنترل بازار را دارد:

عده‌ای در ایران به اشتباه ارز را به عنوان یک دارایی برای سرمایه گذاری و سوددهی خریداری می‌کنند که این اقدام در تمام دنیا غیر معقول است. احتمالا با اقدامات دولتی، روند افزایش قیمت ارز مهار می‌شود، در آینده نرخ ارز بالا نخواهد بود و معتقدم افرادی که به دنبال بازدهی از محل نرخ ارز هستند، اشتباه می‌کنند، چراکه دولت حداقل در یک سال اخیر نشان داده که توان کنترل بازار را دارد.

مرتضی عزتی کارشناس اقتصادی
ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.