پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
قرار است ایرانی‌ها پس از 91 سال از ریال خداحافظی کنند. طبق این مصوبه هر ۱۰ هزار ریال فعلی تبدیل به یک تومان می‌شود. واحد پول خرد هم «قران» تعیین شده که هر یک تومان، معادل ۱۰۰ قران خواهد بود. برای اینکه متوجه شوید این صفرها و رفت‌وآمدهایش چگونه محاسبه می‌شود خیلی لازم نیست خودتان را به دردسر بیندازید؛ اسکناس هزار تومانی فعلی را یک تومان جدید فرض کنید. اما تصویب این لایحه در مجلس، به معنای پایان خداحافظی با ریال نیست. بعد از تأیید این طرح در شورای نگهبان، بانک مرکزی سه ماه وقت دارد تا آیین‌نامه اجرایی اصلاح واحد پول ملی را به دولت ارائه دهد و اقدامات اجرایی را آغاز کند.
البته اگر ایراداتی از سوی شورای نگهبان مطرح شود و مجلس نتواند تا قبل از هفتم خرداد، ایرادات را مرتفع کند، مجلس بعدی مسئولیت نهایی کردن این لایحه را عهده‌دار خواهد شد. پس از آن هم بانک مرکزی دو تا پنج سال فرصت دارد تا این تغییرات را در واحد پول ملی ایجاد کند. با وجود اتفاقات روز گذشته و برنامه‌های پیش رو، این تغییر بزرگ نتوانسته همه را با خود همسو کند و منتقدانی دارد. واضح است که استدلال برخی موافقان افزایش ارزش پول با حذف صفر از پول ملی است و استدلال برخی مخالفان، پاک کردن صورت مساله با حذف اعداد است.
دلایل رئیس کل برای موافقت
با وجود مخالفت عده‌ای از منتقدان مبنی بر اینکه تومان و ریال کلمات فارسی نیستند، عبدالناصر همتی، رییس کل بانک مرکزی تسهیل‌گری نظام پرداخت و حفظ ارزش پول ملی را از جمله مزایای این تغییر خواند و گفت: «با توجه به تورم مزمن پنج دهه گذشته کارایی ریال و دینار عملاً از بین رفته و در جامعه عرف اصلی تومان است و افراد جامعه در مبادلات خود از این واحد استفاده می‌کنند و حتی به جای ۵۰ هزار تومان از لفظ ۵۰ تومان استفاده می‌کنند. از سوی دیگر در حال حاضر پول ملی با دلار و یورو بسیار اختلاف دارد و رابطه پول ملی با دلار 000006/ 0 است که رابطه بسیار ضعیفی در دنیا محسوب می‌شود.»
انتشار اسکناس‌های جدید و ضرب مسکوکات دیگر استدلالی بود که روز گذشته همتی در مجلس مطرح کرد. او گفت: «ما 8 میلیارد اسکناس در گردش داریم که 5 میلیارد از آن کمتر از 2 هزار تومان است و با این تغییر سکه‌های یک و دو تومانی را به جریان می‌اندازیم؛ در حال حاضر سالانه یک میلیارد اسکناس امحا می‌کنیم که هزینه سالیانه آن 400 میلیارد تومان است. در حال حاضر سرانه اسکناس 102 است و این سرانه درباره مسکوکات به 26 می‌رسد؛ در حالیکه در کشورهای دیگر سرانه مسکوکات حتی سه رقمی است. تعویض اسکناس‌ها امری تدریجی خواهد بود و هر دو واحد پول به موازات هم در جامعه استفاده می‌شوند تا بهتر مورد پذیرش مردم قرار گیرد.»
استدلال موافقان؛ حفظ ارزش
واحد پول ما ریال و واحد پول ریز ما دینار است که این واحدها مربوط به ۵۰ سال قبل است، امروز کسی از دینار و ریال استفاده نمی‌کند و آنها عملاً از گردونه خارج شده‌اند. از سوی دیگر در این سال‌ها به دلیل تورم و تصمیم‌های نادرست اقتصادی ارزش پول ملی به شدت کاهش یافته اما اسکناس ما متناسب با این موضوع افزایش نیافته بنابراین لازم است این لایحه رو تصویب و برای پول خود واحدی را تعیین کنیم. با وجود تحولات این چند سال اصلاح اقتصادی، امری ضروری است و اصلاح پولی و بانکی گام نخست در این مسیر است.
با وجود مساله تورم در کشور، موافقان اذعان دارند که حذف صفر از پول ملی، تأثیری روی قیمت‌ها نخواهد داشت و صرفاً باعث تسهیل محاسبات می‌شود. همچنین کاهش ارزش پول ملی باعث شده که هزینه‌های چاپ پول ارزش بیشتری از خود پول داشته باشد و با توجه به چاپ اسکناس‌های جدید هزینه‌های بیشتر را نیز در بر داشته باشد.
مخالفت منتقدان؛ بازی با اعداد
از آنجا که سال‌هاست موضوع جذف صفر از پول ملی مطرح می‌شود منتقدان می‌گویند در شرایط فعلی این کار موضوعی ضروری نیست و تغییر واحد پول، اولویت اصلی کشور نیست. دولت قبل هم این لایحه را ارائه داده و زمانی باید این لایحه به تصویب برسد که کشور ثبات اقتصادی داشته باشد و معلوم نیست که حذف چهار صفر از پول ملی، اوضاع اقتصادی را بهتر کند یا بدتر.
از سوی دیگر چاپ اسکناس و سکه جدید و تغییر در نرم‌افزارهای کلیه سیستم‌های بانکی و مالی، هزینه زیادی به دنبال خواهد داشت و با وضعیت بودجه کشور و فروش نفت نباید هزینه اضافی روی دوش دولت گذاشته شود.
استدلال دیگر منتقدان این است که حذف چهار صفر از پول ملی به حل تورم و مشکلات اقتصادی کشور کمکی نمی‌کند و این کار بازی با اعداد است.
