پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
فراگیری بیماری کرونا یک جنبه خاص در پرداخت را بسیار پررنگ کرده است، جنبه‌ای که پیش‌تر کمتر به آن توجه می‌شد. درست است، این جنبه همان مراعات بهداشت در روش پرداخت است. شکی نیست که شبکه پرداخت الکترونیک ایران که مبتنی بر کارت‌خوان و کارت‌های مغناطیسی بانکی است با کاهش چشمگیر تبادل وجه نقد، نقش فراوانی در بهبود شاخص‌های بهداشتی گذاشته است، اما کسی نیست که امروزه حتی از دادن کارت خود به صاحب فروشگاه و یا واردکردن رمز کارت خود روی دستگاه کارت‌خوان نگران نباشد. جالب است که طبق مشاهده‌های میدانی بیشتر فروشندگان از مشتریان می‌خواهند خود کارت کشیده و رمز وارد کنند، این مشاهده قبلاً کمتر بود.
به گزارش روابط عمومی شرکت شاپ، اما حالا برای ارتقای شبکه پرداخت الکترونیک از منظر بهداشت جمعی چه راهی می‌توان پیشنهاد داد؟ این مسئله عملاً دو بعد دارد، جنبه فنی و وجه جامعه‌شناختی. قاعدتاً روش‌هایی که نیاز به مبادله کردن یک شیء بین دو نفر معامله را حذف کند، روشی مناسب است. کارت‌های بدون تماسی، تکنولوژی‌های NFC و BLE نیز از همین دسته‌اند. روش QR Code نیز روشی است که می‌تواند بدون کوچک‌ترین تعاملی بین دو شخص انجام گیرد. هرکدام از این روش‌ها در هنگام پیاده‌سازی نکات فنی و امنیتی خاص خود را دارند و در سمت عملیات تسویه و تصفیه نیز دارای ابعاد ویژه خود هستند. از میان این روش‌ها روش QR Payment با توجه به مزیت‌های خاص خود بسیار گسترده شده و به نظر میرسد می‌رود تا در بسیاری کشورها تبدیل به روشی غالب در بخش بزرگی از پرداخت‌های روزمره شود.
اما جنبه جامعه‌شناختی این تحول، (مهاجرت به روش‌های پرداخت مبتنی بر QR) خود مسئله‌ای پیچیده‌تر است. ما عادت کردیم بدون کوچک‌ترین تعللی برای هر تراکنش با هر مبلغ حتی کمتر از 1000 تومان از کارت‌بانکی خود استفاده کنیم. رایگان بودن این تراکنش از نگاه فروشنده و خریدار و سیستم قابل‌اعتماد و بالغ شبکه پرداخت الکترونیک کشور باعث شده همه شهروندان از این روش استفاده کنند. در نگاه اول این تحول غیرممکن به نظر میرسد.
یک تجربه اما نشان می‌دهد که با ارائه زیرساخت و امکانات باکیفیت و تشویق شهروندان و پشتکار و صبوری می‌توان این تحول را به‌خوبی طی کرد، شاید همین Seamless بودن این تحول باعث شده است که کمتر به این رویداد پرداخته شود. روش مبتنی بر QR توسط شرکت توسن‌سها وابسته به گروه توسن در شبکه حمل‌ونقل تهران از حدود سه سال پیش عملیاتی شد.
کاغذهای حاوی کد QR و گیت‌های مجهز به QR Reader باعث شد این روش جایگزین کارت‌های قدیمی مغناطیسی تک‌سفره و چند سفره در مترو شود. افزایش سریع نقاط فروش، توجه به تجربه کاربری و آسان بودن فرآیند باعث شد، شهروندان با یک شیب قابل توجه به استفاده از این روش روی آورند. با گسترش اپ‌های موبایل، این سرویس روی اپلیکیشن‌های Shopp و ezPay هم ارائه شد. در این میان Shopp با ارائه برنامه‌های تخفیفی جذاب تلاش می‌کند تا سهم خود در استفاده آسان‌تر حمل‌ونقل عمومی را بهتر انجام دهد. از این میان می‌توان به ارائه بلیت‌های نیم‌بها یا رایگان به هنگام آلودگی هوا اشاره کرد.
این شاید تنها تجربه جدی عملیاتی در ایران است که این روش پرداخت در ابعاد فنی به بلوغ کامل رسیده است و از سوی دیگر توسط شهروندان نیز پذیرفته شده است. بیش از 300 هزار تراکنش روزانه در این شبکه نشانه این همه پذیری است. حال که استفاده از این روش باز هم برای چندمین بار موردتوجه افراد درگیر این صنعت قرارگرفته است خوب است تجربیات موفق داخلی و خارجی مرور شود تا بهترین پاسخ برای این مسئله پیدا شود.
