ویروس کرونا چطور صنعت پرداخت در دنیا را تغییر داده است؟

ویروس کرونا تاثیرات نامطلوب زیادی بر بازار سهام داشته است و حوزه‌های مسافرت و جهانگردی بیشترین آسیب را از این بیماری دیده‌اند. همچنین با فراگیر شدن این ویروس، عادات پرداخت مردم دستخوش تغییر شده است، به طوری که مصرف‌کنندگان خدمات مالی، استفاده از پول نقد را به حداقل رسانده و به کانال‌های دیجیتال روی آورده‌اند.

پول‌ها و چک‌های کاغذی، منشا انتقال ویروس کرونا محسوب می‌شوند، ولی در تراکنش‌های غیرتماسی، احتمال سرایت بیماری از فردی به فرد دیگر بسیار اندک است، از این رو در بسیاری از مناطق جهان، شاهد رشد آمار استفاده از تراکنش‌های غیرتماسی هستیم. همچنین اخطارهایی که با موضوع منع سفر منتشر می‌شوند، موجب شده میزان گردش مالی صنعت گردشگری با کاهشی چشمگیر روبرو شود. سیستم‌های پرداخت جهانی برای رشد و بقای خود به سفرهای خارجی وابسته هستند و این امر به آنها صدمه وارد می‌کند.

در اغلب نوآوری‌های جدید دنیای پرداخت، تعاملات انسانی حذف شده‌اند و احتمال انتقال ویروس به کمترین مقدار ممکن کاهش پیدا کرده است؛ بدین ترتیب، در شرایط حاضر، آن دسته از شرکت‌هایی که تحول دیجیتال را پذیرفته‌اند و تکنولوژی‌های جدیدی از قبیل پرداخت بدون نیاز به صندوقدار را در کسب‌وکار خود پیاده‌سازی کرده‌اند، با استقبال بالایی از سوی مردم روبرو خواهند شد.

گردشگران خارجی که به ایالات متحده سفر می‌کنند و برای خرید کالا و خدمات پول خرج می‌کنند، جزو اصلی‌ترین نیروهای پیشران بسیاری از بازارهای عمودی هستند. شاید اوضاع بیماری در ایالات متحده به حالت بحرانی نرسد، ولی میزان سفر از کشورهای پرریسک به این کشور با کاهش معناداری روبرو خواهد بود؛ بنابراین ویروس کرونا برای اقتصاد ایالات متحده آمریکا تهدید جدی به حساب می‌آید.

بر اساس گزارش سال 2017 سازمان جهانی گردشگری ایالات متحده، گردشگران خارجی در سال 2017، بیش از 210 میلیارد دلار در این کشور خرج کرده‌اند. جالب است بدانید ایالات متحده محبوب‌ترین مقصد گردشگری جهان به شمار نمی‌رود، ولی در کسب درآمد از طریق گردشگران خارجی، رکورددار است. فرانسه، کشوری است که بیشترین آمار جذب گردشگر را در سراسر جهان دارد و تعداد بازدیدکنندگان آن به 86.9 میلیون نفر می‌رسد. در رتبه‌های بعدی به ترتیب اسپانیا با 86.8 میلیون گردشگر، ایالات متحده با 76.9 میلیون گردشگر و چین با 60.7 میلیون گردشگر قرار دارند.

گردشگران جهان در سال 2020 کشورهایی را برای سفر انتخاب خواهند کرد که از امنیت بالایی برخوردار باشند، به همین دلیل، پیش‌بینی می‌شود جایگاه چین در فهرست محبوب‌ترین مقاصد گردشگری جهان تنزل پیدا کند و یکی از کشورهای مکزیک، آلمان یا تایلند که در حال حاضر رتبه‌های ششم، هفتم و دهم جهان را در اختیار دارند، جای چین را بگیرند.

وزارت امور خارجه آمریکا، چهار سطح مختلف را برای سفر به برخی کشورها در نظر گرفته و به مسافران پیشنهاد می‌دهد که سطح چهارم پیشنهاد عدم سفر به یک سری کشورهای به خصوص است. دوم فوریه، این وزارت خانه کشور چین را در سطح چهارم خود قرار داد و آمریکایی‌ها را از سفر به این کشور منع کرد. اخطار سطح چهار، عموما در مورد کشورهای جنگ‌زده به کار می‌رود. سوریه، سومالی، افغانستان و یمن نمونه‌هایی از این کشورها هستند. همچنین در 29 فوریه هم، کشورهای کره جنوبی و ایتالیا به فهرست سطح سه وزارت خارجه ایالات متحده آمریکا افزوده شدند. فهرست سطح سه، شامل کشورهایی است که مسافران باید در مورد سفر به آن‌ها تجدیدنظر کنند. کنگو، مغولستان، چاد، سودان و لبنان جزو این کشورها هستند.

چینی‌ها در خرج کردن پول و بازدید از مناطقی مانند منهتن، دیزنی‌لند و هالیوود دست بقیه گردشگران خارجی را از پشت بسته‌اند.

طبق اعلام اداره سفر و گردشگری ایالات متحده، طی سال 2018، 3.2 میلیون چینی از ایالات متحده بازدید کرده‌ و حدود 35 میلیارد دلار برای خرید کالا و خدمات خرج کرده‌اند. در مقابل، 21.5 میلیون کانادایی که در سال 2018 از مرزهای ایالات متحده رد شده‌اند، تنها 22.8 میلیارد دلار برای این کشور ارزآوری داشته‌اند. مکزیکی‌ها، با 18.4 میلیون نفر، رتبه سوم را از نظر بازدید از ایالات متحده دارند و مبلغی برابر با 21 میلیارد دلار در این کشور خرج کرده‌اند.

یکی از دلایلی که کانادایی‌ها و مکزیکی‌ها هنگام سفر به ایالات متحده کمتر از چینی‌ها پول خرج می‌کنند، این است که تعداد بالایی از مردم این دو کشور، برای کار کردن یا تحصیل به ایالات متحده می‌روند نه تفریح. علاوه بر آن، کانادا و مکزیک با ایالات متحده آمریکا مرز مشترک دارند، به همین دلیل، هزینه‌های سفر آن‌ها کمتر است.

علاوه بر چین، ساکنان کشورهای ژاپن و کره جنوبی نیز در حال دست و پنجه نرم کردن با ویروس کرونا هستند، در نتیجه از ورود به ایالات متحده منع خواهند شد و برای این کشور ارزآوری نخواهند داشت. گردشگران ژاپنی از نظر خرج کردن پول در ایالات متحده، رتبه چهارم را دارند. کره جنوبی نیز در رتبه هشتم قرار دارد.

امریکن اکسپرس یک شرکت نیویورکی پیشگام در ارائه کارت برای پرداخت هزینه‌های سفرهای کاری به شمار می‌رود و استیو اسکوئری، سمت مدیر عاملی این شرکت را به عهده دارد. او به تازگی در گفتگو با تحلیل‌گران عنوان کرده در بخش‌های مشخصی از آسیا، اعم از هنگ‌کنگ، تایوان و سنگاپور، رقم پرداخت با استفاده از کارت‌های «امکس» کاهش چشمگیری داشته است؛ این در حالی است که 8 الی 9 درصد از کل درآمد امریکن اکسپرس از منطقه آسیا-اقیانوسیه تامین می‌شود.

یکی از احتمالاتی که در صورت عملی شدن، می‌تواند تا حدودی این فقدان را جبران کند، روی آوردن هر چه بیشتر مصرف‌کنندگان چینی به خریدهای بین مرزی از جنس تجارت الکترونیکی است.

طبق اعلام شرکت پی‌پی‌آراو، بخش عظیمی از تجارت الکترونیکی بین مرزی چین، شامل 65 درصد از کل فروش اینترنتی بین مرزی این کشور، تنها با سه کشور انجام می‌شود. خرید از خطوط هوایی و هتل‌ها، با 15 درصد، بیشترین سهم را در خریدهای تجارت الکترونیک مردم چین دارد. رتبه دوم و سوم به ترتیب به لباس و کفش با 13.2 درصد و کالاهای الکتریکی با 12.7 درصد اختصاص می‌یابد.

شرکت‌ها در تولید و ارسال کالا به مشتریان چینی با چالش روبرو خواهند شد. به عنوان نمونه، کمپانی اپل تمامی کارخانه‌هایش را در چین تعطیل کرده بود و همین تازگی‌ها نسبت به بازگشایی مجدد آن‌ها اقدام کرده است. این امر می‌تواند به کاهش موجودی گوشی‌های آیفون و آی‌پدها منجر شود.

به احتمال زیاد، فعالان صنعت سفر و مخصوصا شرکت‌های مرتبط با کشتی‌های بزرگ تفریحی، بیشترین آسیب را متحمل شده‌اند. از همان ابتدای سال، تعداد بسیار بالایی از مسافران سفرهایشان را لغو کرده‌اند و ارزش سهام شرکت‌های مذکور با افت روبرو شده است.

در اوایل سال جاری میلادی، وزارت امور خارجه ایالات متحده آمریکا، برای سفر با کشتی تفریحی به آسیا محدودیت سطح سه اعمال کرد، به این معنا که مسافران قبل از اقدام به مسافرت، باید در سفر خود بازنگری کنند. یواس‌ای تودی در ماه فوریه اعلام کرد سه اپراتور بزرگ کشتی‌های تفریحی، به کسانی که گذرنامه چین، هنگ‌ کنگ و ماکائو را داشته باشند، اجازه سوار شدن نمی‌دهند.

شاید اصلی‌ترین دلیل که باعث می‌شود مردم از سفر با کشتی تفریحی هراس داشته باشند، ماجرای مربوط به کشتی دایموند پرینسس باشد که در یوکوهامای ژاپن پهلو گرفت. زمانی‌که یکی از مسافران کشتی دایموند پرینسس متوجه شد به ویروس کرونا مبتلا است، به مدت دو هفته به هیچ‌یک از مسافران اجازه خروج از کشتی داده نشد. در واقع مسافران کشتی در جایی که ویروس به شکل مهلکی در حال انتشار بود، زندانی شده بودند. طبق اعلام سی‌ان‌ان، پیش از تخلیه مسافران از کشتی، 705 تن به ویروس مبتلا شده و پنج تن نیز جان خود را از دست داده بودند.

نیروی هوایی ایالات متحده آمریکا در سال 2002 روی اسکناس‌های کاغذی ایالت اوهایو تحقیق کرده بود. بر اساس نتایج این تحقیق که در نشریه «ساینتیفیک آمریکن» به چاپ رسید، 94 درصد از اسکناس‌ها به باکتری آلوده بودند. همچنین ردپای باکتری‌های بیماری‌زایی مانند اشریشیا کلی، سالمونلا و استافیلوکوکوس اورئوس روی اسکناس‌ها دیده می‌شد.

طبق اعلام فدرال رزرو، در دسامبر سال 2018، 43.4 میلیارد اسکناس کاغذی آمریکایی در حال گردش بوده که در بین آن‌ها، اسکناس 100 دلاری بیشتر از همه مورد استفاده قرار گرفته است. اسکناس یک دلاری نیز از نظر آمار استفاده، رتبه دوم را داشته است. ارزش کل ارزهای در گردش، حدود 1.67 تریلیون دلار تخمین زده شده است.

با توجه به این که تمامی اسکناس‌های کاغذی کثیف هستند، جای تعجب ندارد که نهادهای دولتی چین تمرکز خود را روی به حداقل رساندن استفاده از پول نقد گذاشته‌‌اند تا جلوی پیشروی فزاینده ویروس را در کل کشور و مخصوصا شهر ووهان بگیرند. در 15 فوریه امسال، دولت چین یک کنفرانس خبری برگزار کرد و در آن، از بانک‌ها خواست الزامات جدیدی را در مورد پول نقد رعایت کنند.

الزامات مذکور در سریع‌ترین زمان ممکن به اجرا درآمدند. طبق این الزامات، بانک‌های چین باید تمامی پول‌های نقد دریافت شده از مشتریان را با استفاده از نور فرابنفش یا دمای بالا ضدعفونی کنند و آن‌ها را به مدت هفت روز در مکان مشخص نگهداری کنند. در بخش‌هایی از کشور که به شکل گسترده توسط ویروس آلوده شده‌اند، از جمله استان هوبئی، مدت زمان تعیین‌شده برای قرنطینه پول‌های نقد 14 روز است. یکی دیگر از اقداماتی که دولت چین انجام داده، چاپ چهار میلیارد یوآن جدید است که ارزش آن برابر است با 572 میلیون دلار. این اسکناس‌ها در مرکز استان هوبئی و کانون انتشار ویروس کرونا، یعنی شهر ووهان توزیع می‌شوند.