پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
اولین دوره از سلسله رویدادهای «گپ ناب» با موضوع استارت‌آپ‌ها، شکست‌ها و پیروزی‌های آنها، سه‌شنبه 15 بهمن‌ماه در پژوهشکده انرژی شریف برگزار شد. این رویداد سه سخنران داشت که از تجربیات و فعالیت‌های خود در کسب‌وکارها گفتند. اینکه چه راه‌هایی رفتند که منجر به موفقیت آنها و بعضاً هم منجر به شکست آنها شده است. روح‌الله رحمانی، رئیس هیات مدیره دیجی‌کالا نکست، محی‌الدین سنیسل، بنیانگذار دونیت و شهاب جوانمردی، مدیرعامل فناپ در این رویداد سخنرانی داشتند که در ادامه بخشی از صحبت‌های آنها را می‌خوانید.
موفقیت یک استارت‌آپ یا کسب‌وکار در شناسایی و رفع نیاز مردم است
اولین سخنران این رویداد روح‌الله رحمانی، رئیس هیات مدیره دیجی‌کالا نکست در ابتدا از بیوگرافی خود گفت و توضیح داد: «من دانش‌آموخته رشته هوش مصنوعی هستم و فعالیت خود را از شرکت‌ها مایکروسافت و آمازون شروع کردم. وقتی پس از فارغ‌التحصیلی در مقطع دکتری به شرکت مایکروسافت دعوت شدم هیچ تجربه‌ای از این صنعت نداشتم. این را می‌دانیم که پس از اینکه شرکتی بعد از چند سال رشد می‌کند از مهم‌ترین چالش‌های آن نیروی انسانی است و آن شرکت باید افراد را به‌درستی انتخاب کند. شما که استارت‌آپ را راه‌اندازی کرده‌اید ممکن است در ابتدا با دوستان خود کار را شروع کرده باشید، اما در ادامه به مرحله‌ای می‌رسید که باید فردی را استخدام کنید.»
او با ذکر این نکات به سه تجربه خود در زمان استخدام در شرکت مایکروسافت اشاره کرد و توضیح داد: «اولین درس من از مایکروسافت در زمان استخدام این بود که آنها به این موضوع توجه می‌کردند که فرد چگونه فکر می‌کند. آنها این سؤال را از من کردند که یک آسانسور را چگونه طراحی می‌کنید؟ اگر می‌گفتید آسانسور باید مثلاً بدین شکل طراحی شود همان لحظه رد می‌شدید. اما ذات آسانسور این است که در چه ساختمانی قرار است ساخته شود. ما باید موضوعی را که در ذات آن ابهام وجود دارد از طریق سؤال پرسیدن رفع کنیم و به معنای حقیقی برسیم. این چیزی بود که مصاحبه‌کنندگان می‌خواستند.»
دومین درس او از استخدام شدن در مایکروسافت توجه به مفهوم اندازه‌گیری بود. او توضیح داد: «اندازه‌گیری از مهم‌ترین کارهایی است که باید استارت‌آپ‌ها انجام دهند. اندازه‌گیری‌های خوب و بد ما باعث می‌شود که موفق شویم یا شکست بخوریم. به‌عنوان مثال اگر پول خود را در یک استارت‌آپ در جای درستی خرج نکنیم، اندازه‌گیری خوبی انجام نداده‌ایم. در اندازه‌گیری باید بدانیم که چه تاثیری بر مخاطب و کاربر می‌گذاریم. بهترین جمله‌ای که یک کسب‌وکار در ارائه محصول خود می‌گوید این است که به کاربر بگوید قبلاً بدون این محصول چگونه زندگی می‌کرد؟ محصول شما باید بخشی از زندگی کاربر باشد.»
سومین تجربه او درباره فهمیدن بازار و مشتری است. او ادامه داد که باید این سؤال را ازخود بپرسید که چند نفر در دنیا هستند که از محصول شما استفاده نمی‌کنند و چرا به محصول شما نیازی ندارند؟ او ادامه داد که مردم در دنیا هرکدام نیازی دارند که اگر آن را رفع نکنید موفق نمی‌شوید. باید قدرتمند کار کرد و اسم‌های بین‌المللی را انتخاب کنیم تا کشوری تاثیرگذار در کل دنیا شناخته شویم.
می‌خواستیم شبیه به کیک‌استارتر در ایران شویم، اما موفق نشدیم
محی‌الدین سنیسل، بنیانگذار دونیت در رویداد گپ ناب طی یک مصاحبه ویدئویی از تجربیات راه‌اندازی دونیت و علت شکست آن گفت. او با توضیح اینکه زمینه کاری او در حوزه فنی بوده گفت: «سال 13۹۳ وقتی مشغول به کار شدم کسب‌وکار یا بهتر بگویم وب‌سایت خود را به نام دونیت راه اندازی کردم. خداروشکر آن زمان در یک موقع خوب و در جای خوبی قرار داشتم. هر چند شکست خوردم.»
او در ادامه از اینکه چرا این استارت‌آپ رشد کرد و پس از آن تعطیل شد، گفت: «فکر می‌کنم آن زمان دونیت در حوزه کرادفاندینگ تأثیر خوبی داشت. دونیت پلتفرم مالی جمعی بود که زیر مجموعه فین‌تک‌ها محسوب می‌شد. مدل کار این بود که افراد نیازمند به سرمایه را شناسایی کنیم. می‌خواستیم شبیه به کیک‌استارتر در ایران شویم، اما موفق نشدیم، چراکه ریسک حوزه کرادفاندینگ بالا بود و دلایل دیگر هم وجود داشت که نتوانستیم وارد تأمین مالی استارت‌آپ‌ها شویم.»
به‌گفته سنیسل بزرگ‌ترین مانع ما این بود که درک درستی از کرادفاندینگ به آن شکلی که ما مورد نظر داشتیم وجود نداشت. هرچند ما خود هم در حال آزمون و خطا بودیم. همچنین در مسائل قانونی زیرساخت آن وجود نداشت.
در این باره بخوانید: آیا کرادفاندینگ یا تأمین سرمایه جمعی می‌تواند دوای درد تأمین مالی در کسب‌وکارهای ایرانی شود؟
او ادامه داد: «اکنون در کشور کرادفاندینگ اوضاع خیلی بهتری دارد، اما چون سیستم اقتصادی ما کمی مشکل دارد این حوزه به سخت‌ترین روش‌ها تبدیل شده و افرادی باید این مشکل را راحت‌تر کنند. مطمئنم پلتفرمی که بتواند موفق شود و تلاش کند پاداش بزرگی نصیب او می‌شود، چراکه این حوزه در دنیا هم درحال رشد است.»
در حوزه کرادفاندینگ منابع زیادی نداشتیم
بناینگذار دونیت اضافه کرد که استارت‌آپ‌های ما تا به امروز بسیار رشد کرده‌اند، اما آن زمان منبع زیادی وجود نداشت و حتی خودم به واسطه آواتک با واژه استارت‌آپ آشنا شدم. اما الان برای ورود به استارت‌آپ صرفاً نیاز به شتابدهنده نیست و یک استارت‌آپ از طریق فیلم‌های آموزشی هم می‌تواند خود را بالا ببرد.
به‌عقیده او ما باید شکرگذار باشیم که در ایران خیلی چیزها را دارا هستیم. اینکه فکر کنیم خارج از ایران خیلی ایده‌آل است و برای ما همه چیز فراهم شده، درست نیست. تا زمانی‌که برای خودمان اهمیتی قائل نشویم کسی به ما اهمیت نمی‌دهد. انتظار داشتن از دولت و سرمایه‌گذار، بیهوده است و به‌جای آن باید روحیه کارآفرینی داشته باشیم.
مدیریت بر مبنای ارزش‌ها، مساله‌ای است که کسب‌وکارها به آن توجهی ندارند
شهاب جوانمردی، مدیرعامل فناپ سومین و آخرین سخنران رویداد گپ ناب بیان کرد که وقتی سال 1386 وارد مجمع عمومی فناپ شدم تازه متوجه شدم که از مجمع و نظارت قانون چیزی نمی‌دانم. آن روز متوجه شدم که اگر به شما برچسب مدیریت بزنند وتجربه مدیرعاملی هم داشته باشید، برای اینکه مسئولیتی را بپذیریم کافی نیست.
او در ادامه تجربیات کاری خود در گذشته را توضیح داد و گفت: «پس از فارغ‌التحصیلی از دانشگاه به‌واسطه اینکه به ما می‌گفتند شما نخبه هستید و از دانشگاه‌های معتبر فارغ‌التحصیل شده‌اید، ما را از کسب‌وکار دور کردند و سال 1376 شرکتی را تأسیس کردیم که بعدها شکست خورد. در واقع به‌جای اینکه درگیر کسب‌وکار شویم، درگیر مسائلی شدیم که هرکدام از آنها داستانی داشتند.»
جوانمردی توضیح داد که پس از آن پروژه‌ای از خارج کشور قبول کردیم و برای آن تیمی 30 نفره تشکیل دادیم. آن زمان 10 میلیون تومان دادیم تا تیم را مستقر کنیم، ولی هزینه ما به اندازه 15 میلیون تومان شد. به این دلیل که مجبور بودیم در جایی دیگر مشغول به کار باشیم تا شرکتی که هویت ما شده حفظ شود.
به‌گفته او بسیاری فکر می‌کنند که باید استارت‌آپ داشته باشند چراکه هویت آنهاست و باعث افتخار است. به‌همین دلیل شکست می‌خورند. استارت‌آپ‌ها هم نوعی از کسب‌وکار هستند و باید ذات کسب‌وکاری در آنها نهفته باشد.
مدیرعامل فناپ با اشاره به اینکه متوجه شدم باید در حوزه کسب‌وکاری خود را بهتر بشناسم، گفت: «باید توانمندی خود را ارتقا می‌دادم و باز هم تحصیل می‌کردم، اما این بار با سؤال کردن و اینکه تحصیل کنم تا جواب سؤال خود را پیدا کنم.»
یکپارچگی در سازمان خود را فراموش نکنیم
جوانمردی تاکید کرد که سازماندهی یک دانش است و من فهمیدم که باید مدام یاد بگیرم و بدانم که هرچه یاد گرفتم راجع‌به گذشته من است و باید قابلیتی برای یادگیری مسائل آینده بدست آورم.
او با بیان به اینکه در مسیر یادگیری تعداد زیادی تله وجود دارد که اگر قبلاً به آن فکر نکرده باشیم، ما را گرفتار می‌کنند، توضیح داد: «بسیاری اوقات در علم مدیریت به ما مواردی که کارکرد ندارند، یاد می‌دهند و بر مفاهیم اصلی و کلیدی پافشاری نمی‌شود. به‌عنوان مثال در بسیاری از سازمان‌ها یکپارچگی وجود ندارد. در رده‌های سازمانی هیچ لایه‌ای از لایه بالاتر و پایین‌تر خود مطلع نیست.»
طبق گفته جوانمردی برای اینکه مدیر خوبی باشیم باید بدانیم که مدیریت امری نیست که از بالا به ما امر شود و باید برای رسیدن به آن در راستای ایجاد یک سیستم یکپارچه تلاش کنیم. البته این مورد هم پیش آمده که گاهی مجبور شدم فیتیله فعالیتی را در سازمانم هرچند که موفق هم پیش می‌رود، پایین بکشم، چراکه اگر بخش‌های دیگر نتوانند در آن راستا حرکت کنند، یکپارچگی از بین می‌رود.
او در پایان اشاره کرد که هیچکس مدیر زاده نمی‌شود و بخش مهم با تمرین، آموختن و تجربه کردن کسب می‌شود. جدی‌ترین مساله‌ای که این روزها خلأ آن بیشتر احساس می‌شود، مدیریت بر مبنای ارزش است. ارزش‌هاست که آینده یک کسب‌وکار را مشخص می‌کند. ما باید به دنبال این موضوع باشیم که چه ارزشی را به مشتری‌هایمان می‌دهیم. مساله‌ای که در بیشتر کسب‌وکارها به آن توجه نمی‌شود.
