پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
تولد در میان خون و دروغ! / سریال مدیچی تصویری از شروع بانکداری در ایتالیاست
خاندان مدیچی ابتدا در پایین‌ترین رتبه‌های اجتماعی ایتالیا قرار داشت اما طی یک قرن به مرتبه‌ای رسیدند که از میان آنها ۳ پاپ، ۷ حکمران توسکانی و دو ملکه فرانسه حاصل شد.
ماهنامه عصر تراکنش / سریال مدیچی روایتی است از روزهایی که بانکداری در فلورانس خلق شد؛ آن هم در خون، کثافت و دروغ! سازندگان سریال تلاش کرده‌اند نشان دهند همه ما جنبه‌هایی از شیطان را با خود داریم و هیچ کسی فرشته نیست؛ بنابراین آنها با این شیوه تلاش کرده‌اند پیشگامان بانکداری در جهان را تطهیر کنند.
همه ما دست‌هایمان آلوده است و هر کدام سهمی در دروغ‌های جهان داریم؛ بنابراین بانکدارها هم مانند باقی مردم هستند و این‌طور نیست که آنها نقش بیشتری در کثافت جهان داشته باشند. آن‌طور که از سریال برداشت می‌شود، احتمالاً حضور بانکدارها در شهرها بیشتر به نفع آنها بوده تا عدم حضورشان. فلورانس، ونیز و رم که رابطه خوبی با بانکدارها داشتند، امروز زیباترین شهرهای ایتالیا هستند و شهری مانند میلان که از ابتدا رابطه نامناسبی با بانکدارها و واتیکان داشته، امروز یک شهر صنعتی زمخت به دور از زیبایی‌های سه شهر دیگر است.
روایت، ریزه‌کاری‌های خلق بانکداری را نشان نمی‌دهد و بیشتر تصویری از مرارت‌ها و فشارهایی است که یک بانکدار تحمل می‌کند؛ چه در زندگی شخصی، چه در زندگی اجتماعی. بانکدارها از منظر سریال منشاء توسعه هستند، ولی مردم، دولت‌ها و جنگاوران معمولاً رابطه خوبی با آنها ندارند.
گاهی وقت‌ها هم مجبورند برای خیری بزرگ‌تر دسیسه کنند و این را باید قبول کنند! چون برای برپا ساختن خیری بزرگ‌تر اندکی شر لازم است. سریال پر است از دوراهی‌های اخلاقی. هرچند هیچ‌گاه به عمق نزدیک نمی‌شود و در سطح می‌ماند. با اینکه تصاویر سریال زیباست و رنگ‌های شهرهای هنردوست ایتالیا ما را جذب خود می‌کند، اما بازی‌ها و قصه به آن اندازه قوی نیست که سریالی را به سریالی عمیق تبدیل کند که ذهن را درگیر سازد. شاید اگر بانکداری برای ما جذاب نبود، ما هم اهمیتی به سریال نمی‌دادیم.
خلاصه سریال این است: «این سریال درباره خاندان مدیچی است. خاندان مدیچی که ابتدا بانکدار بودند، در مدت کوتاهی به جمع قدرت‌مداران بزرگ و نجیب‌زادگان پیوستند و نفوذشان نه‌تنها ایتالیا، بلکه کل اروپا را متحول کرد. صعود این خاندان از تاجرانی ساده به قدرتمندترین افراد ایتالیا موجب انقلاب فرهنگی و اقتصادی در اروپا شد. خاندان مدیچی با استفاده از قدرت و منابع گسترده، تفکرات سنتی را به چالش کشیدند و باعث طلوع عصر جدیدی در علم و هنر شدند و البته در این راه لیستی از دشمنان قدرتمند را برای خود درست کردند.» سریال نمایش تقابل این خاندان با دشمنان این خانواده است.
.
درباره خاندان مدیچی
خاندان مدیچی خانواده قدرتمند ایتالیایی دوران رنسانس بودند که از قرن پانزدهم تا قرن هجدهم در شهر فلورانس حکومت کردند. اعضای این خاندان که ابتدا بانکدار بودند، طی مدت کوتاهی به جمع سیاست‌مداران بزرگ، روحانیون و نجیب‌زادگان پیوستند و نفوذشان نه‌تنها ایتالیا، بلکه کل اروپا را متحول کرد. از این خاندان سه پاپ، هفت حکمران توسکانی و دو ملکه فرانسه حاصل شد. به‌علاوه، خاندان مدیچی در سرپرستی و حمایت از هنر و هنرمندان، سفارش‌دادن و گردآوری آثار هنری و دست‌نوشته‌ها و به این ترتیب ترویج رنسانس در ایتالیا و اروپا نقش مهمی ایفا کردند. آخرین باقی‌مانده این خاندان تمامی ارث و کلکسیون مدیچی‌ها را پس از مرگش به شهر فلورانس بخشید.
اصلیت خاندان مدیچی به منطقه‌ای در 30 کیلومتری شمال شهر فلورانس برمی‌گردد. پدران این خاندان در آنجا زمین‌های کشاورزی داشتند. به نظر می‌رسد که مدیچی‌ها در حدود قرن سیزدهم به جمهوری فلورانس مهاجرت کردند تا از توسعه اقتصاد در این دولت‌شهر بهره ببرند.
آنها در این شهر به بانکداری و مبادله پول و کالا مشغول شدند. پس از حدود یک سده تلاش، بانک خاندان مدیچی در سال 1397 توسط جیووانی دی بیچی مدیچی تأسیس شد. این بانک معروف یکی از مهم‌ترین بانک‌های اروپا در این دوره شد. جیووانی علاوه بر این به تجارت و دادوستد پشم نیز پرداخت.
[mks_pullquote align=”left” width=”740″ size=”18″ bg_color=”#444444″ txt_color=”#ffffff”]
خاندانی هم‌طراز پاپ و ملکه
خاندان مدیچی، خانواده قدرتمند ایتالیایی دوران رنسانس بودند که از قرن پانزدهم تا قرن هجدهم در شهر فلورانس حکومت کردند. اعضای این خاندان که ابتدا بانکدار بودند، طی مدت کوتاهی به جمع سیاست‌مداران بزرگ، روحانیون و نجیب‌زادگان پیوستند و نفوذشان نه تنها ایتالیا، بلکه کل اروپا را متحول کرد. از این خاندان 3 پاپ، 7 حکمران توسکانی و دو ملکه فرانسه حاصل شد.
[/mks_pullquote]
.
فعالیت‌های بانکی جیووانی به‌سرعت در ایتالیا و حتی در اروپا گسترش یافتند و سرمایه‌ای که او از این راه به دست آورد، امکان نفوذ جانشینان را در حکومت جمهوری فلورانس و ایتالیا فراهم کرد. همچنین، توسعه بانک او باعث شد که موقعیت اجتماعی او از رعیت پایین‌رتبه به دومین شهروند ثروتمند توسکانی انتقال یابد.
سریال داستان زندگی کازیمو است؛ کازیمو دی جیووانی دی مدیچی معروف به «بزرگ خاندان» و پس از مرگ معروف به «پدر ملت». او اولین حاکم سلسله خاندان مدیچی بود که بیشتر دوره رنسانس و سده پانزدهم را بر فلورانس حکم راندند. با وجود آنکه نفوذ و قدرت او مطلق نبود؛ به‌عنوان نمونه، شورای قانون‌گذاری فلورانس در زمان او توسط ویسکونتی از میلان تحمل نشد. منشاء قدرت او، ثروتش به‌عنوان یک بانکدار و فعالیتش به‌عنوان یک حامی یادگیری هنر و معماری بود.
[mks_pullquote align=”left” width=”740″ size=”18″ bg_color=”#444444″ txt_color=”#ffffff”]
یک سده تلاش
اصلیت خاندان مدیچی به منطقه‌ای در 30 کیلومتری شمال شهر فلورانس برمی‌گردد. پدران این خاندان در آنجا زمین‌های کشاورزی داشتند. به نظر می‌رسد که مدیچی‌ها در حدود قرن سیزدهم به جمهوری فلورانس مهاجرت کردند تا از توسعه اقتصاد در این دولت شهر بهره ببرند. آنها در این شهر به بانکداری و مبادله پول و کالا مشغول شدند. پس از حدود یک سده تلاش، بانک خاندان مدیچی در سال 1397 توسط جووانی دی بیچی مدیچی تأسیس شد.
[/mks_pullquote]
.
یکی دیگر از اعضای معروف این خاندان لورنزو بود. لورنزو مدیچی یکی از برجسته‌ترین حاکمان فلورانس طی رنسانس ایتالیا بود که با نام لورنزوی باشکوه نیز شناخته می‌شود. او در کنار برتری‌هایش در سیاست و دیپلماسی نسبت به حاکمان هم‌دوره خود، به همنشینی با عالمان، فیلسوفان، شعرا و هنرمندان می‌پرداخت و در بسیاری از شاخه‌ها چون ورزش، شکار و شعر استعداد داشت و به همین دلیل از بهترین الگوهای آرمان‌گرایانه انسان در دوره رنسانس به‌شمار می‌آمد. حکومت او با اوج رنسانس ایتالیایی همراه بود و مرگ او پایان عصر طلایی فلورانس را در پی داشت.
مدیچی‌ها در تاریخ بیشتر به‌خاطر حمایت از هنر شهرت دارند. حمایت مالی آنها از هنرهای گوناگون و کارهای انسان‌دوستانه به فلورانس کمک کرد تا به مرکز فرهنگی رنسانس تبدیل شود. فلورانس در آن زمان متفکران و هنرمندان زیادی را به‌خاطر اعتبار و شهرت حکمرانان سخاوتمندش به خود جذب کرد. همچنین در مدرسه‌هایی که با حمایت مالی مدیچی‌ها و سایرین فعالیت می‌کردند، انسان‌های توانمند و ارزشمندی تربیت شدند. فلورانس در این دوران، ایده‌آل‌ها و فلسفه‌هایی از سرزمین‌های دور را نیز پذیرا بود و آنها را در متون ادبی و آثار هنری‌اش وارد می‌کرد.
[mks_pullquote align=”left” width=”740″ size=”18″ bg_color=”#444444″ txt_color=”#ffffff”]
تجارت پشم در کنار بانکداری
جیووانی علاوه بر بانکداری به تجارت و دادوستد پشم نیز پرداخت. فعالیت‌های بانکی جیووانی به سرعت در ایتالیا و حتی در اروپا گسترش یافتند و سرمایه‌ای که او از این راه به دست آورد امکان نفوذ جانشینان را در حکومت جمهوری فلورانس و ایتالیا فراهم کرد. همچنین، توسعه بانک او باعث شد که موقعیت اجتماعی او از رعیت پایین‌رتبه به دومین شهروند ثروتمند توسکانی انتقال یابد.
[/mks_pullquote]
..
چرا مدیچی‌ها مهم هستند؟
بزرگ‌ترین موفقیت مدیچی‌ها در حمایت‌شان از هنر و معماری بود. آنها بانی بسیاری از آثار هنری فلورانسی در زمان حکومت‌شان بودند. «جیووانی دی بیچی» اولین حامی هنر در خانواده مدیچی بود و به «مازاتچو» کمک کرد و بازسازی کلیسای سن لورنزو را در سال ۱۴۱۹ به «برونلسکی» سپرد.
کوزیموی کوچک‌تر نیز سفارش ساخت گنبد کلیسای جامع «سانتا ماریا دل فیوره» را به «فیلیپو برونلسکی» داد. او همچنین سیستم آموزشی را بسیار حمایت کرد و تأسیس «آکادمی پلاتونیک» برای مطالعه آثار باستانی به دست او انجام شد. تخمین زده می‌شود که قبل از مرگ او در سال ۱۴۶۴، کوزیمو بیش از ۶۰۰ هزار فلورین طلا صرف حمایت از معماری، مطالعات دانشمندان و هنرهای مختلف کرده بود. از وابستگان هنری بزرگ کوزیموی کوچک‌تر می‌توان به «دوناتلو» و «فرا آنجلیکو» اشاره کرد. البته مهم‌ترین کسی که باید به این فهرست اضافه شود، «میکل آنژ» است که کارهای زیادی برای اعضای خاندان مدیچی ساخت و لورنزو از او دعوت کرد تا به مطالعه مجموعه مجسمه‌های عتیقه خانواده بپردازد. او همچنین مقبره خانوادگی مدیچی‌ها را ساخت.
لورنزو به مدت هفت سال حامی لئوناردو داوینچی هم بود. در واقع او به نوبه خود یک هنرمند محسوب می‌شد و شعر و ترانه می‌سرود. حمایت او از هنر و ادبیات نقطه اوج حمایت‌های خانواده مدیچی به حساب می‌آید. بعدها در رم، پاپ‌های مدیچی این سنت خانوادگی خود را دنبال کردند و به حمایت از هنرمندان شهر پرداختند. پاپ لئوی دهم کارهای زیادی به رافائل سفارش داده است.
پاپ کلمنت هفتم نیز به میکل آنژ سفارش نقاشی‌های معروف نمازخانه سیستین را داد. کوزیموی اول حامی «وازاری» بود که گالری اوفیتزی را در سال ۱۵۶۰ تأسیس کرد. ماریا مدیچی، بیوه هنری چهارم، پادشاه فرانسه و مادر لوئی سیزدهم، چرخه‌ای از نقاشی‌ها را که به چرخه ماری مدیچی
(Marie de’ Medici cycle) معروف است، به «پیتر پل روبنس» سفارش داد. این خاندان به حمایت از گالیله که نسل‌های زیادی از کودکان مدیچی را تعلیم می‌داد نیز شناخته شده است.
بدبین‌ها روایت منفی از تاریخ بانکداری دارند؛ بانکداری از نظر آنها چنین است: «واژه «بانک» در زبان انگلیسی میانه از زبان فرانسوی میانه (banque) و آن هم از واژه ایتالیایی قدیم banca و آن نیز از واژه آلمانی بسیار قدیمی bench.counter گرفته شده است. بانک (banco) یا بنچ (bench) از معنی صندلی گرفته شده است. در آیین یهود، ربا دادن حرام است، اما یک راهی برای ربا دادن وجود دارد و آن راه ربا دادن به فرد غیریهودی است.
[mks_pullquote align=”left” width=”740″ size=”18″ bg_color=”#444444″ txt_color=”#ffffff”]
برهم‌زننده نظم طبقاتی
سریال مدیچی در هشت قسمت سال 2016 تولید شد، Frank Spotnitz، Nicholas Meyer و Sergio Mimica Gezzan سازنده‌گان این سریال بودند. یکی از کارگردانان اثردرباره چرایی ساخت این سریال معتقد است: «مدیچی‌ها در زمان نابرابری اقتصادی و اجتماعی به قدرت رسیدند و به نوعی برهم زننده نظم طبقاتی آن دوره بودند، به طوری که بانک آنها در حال ساخت طبقه میانی بود و این کار به طرز شگفت‌آوری آنها را سرمایه‌دار کرد.»
[/mks_pullquote]
.
در آن زمان یهودیانی که شغل‌شان این بود (ربا دادن به غیریهودی‌ها)، برای این کار روی همان صندلی‌های معروف بنک (bank) می‌نشستد و نزول می‌دادند؛ بعدها که از این شغل درآمد خوبی کسب کردند، به جای اینکه در کنار خیابان روی آن صندلی‌هایشان بنشینند و ربا بدهند، برای خودشان ساختمانی درست کردند که همان نام صندلی را روی ساختمان‌شان گذاشتند، نامش بنک (bank) شد.»
.
چرا مدیچی برای ما جذاب نیست؟
اشارات تاریخی سریال احتمالاً چنان زیاد است که برای کسی که بانکداری یا ایتالیا و رنسانس را نشناسد، این سریال جذاب نخواهد بود. این سریال به‌خوبی نشان می‌دهد که پول و بانکداری چگونه باعث تغییر در اروپا می‌شوند؛ مانند روایتی که چند خط بالاتر نقل شد، می‌توان بانکداری را سراسر اشتباه دانست و می‌توان آن را بخشی از تمدن دانست. در هر حال چه منفی چه مثبت نگاه کنیم، قرن ۱۷ زمانی بود که تغییر آغاز شد و بانکداری بخشی از این تغییر بود. حالا در قرن ۲۱ هم پول و بانکداری نقش بسیار مهمی در تمدن دارد و قطعاً نمی‌توان انتظار داشت که بدون توجه به ریشه‌ها، پول و بانکداری در جهان امروز را درک کرد.