پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
هلوینگ (Halving) یا نصف شدن پاداش استخراج بیت‌کوین، فرآیندی برنامه ریزی شده برای سازماندهی استخراج بیت‌کوین است. این موضوع برای سرمایه‌گذاران و استخراج‌کنندگان بیت‌کوین اهمیت زیادی دارد چراکه علاوه بر استخراج، بر قیمت بیت کوین نیز تاثیرگذار است. اما هلوینگ بیت کوین چیست و چه تأثیری بر این رمزارز دارد؟ در این مقاله به‌طور مختصر به این موضوع می‌پردازیم.
استخراج بیت کوین
خرید و فروش بیت‌کوین، انجام دورکاری و همچنین استخراج، از راه‌های به دست آوردن بیت‌کوین است. شاید با شنیدن کلمه استخراج چیزی مثل استخراج طلا و گنج در ذهن شکل بگیرد. اما برای استخراج بیت‌کوین لزومی ندارد در دل خاک جست‌وجو کنید. تعداد 21 میلیون بیت‌کوین موجود است که تاکنون حدود 17.6 میلیون آن استخراج شده است.
شاید در نگاه اول چنین به نظر برسد که با استخراج بیت‌کوین، بدون صرف هزینه افراد می‌توانند صاحب بیت‌کوین شوند. استخراج هر بلاک بیت‌کوین به‌طور تقریبی 10 دقیقه زمان می‌برد و ابزاری که برای استخراج بیت‌کوین استفاده می‌شود دستگاه‌های پردازشی پرقدرتی هستند که طبیعتاً برق بسیار زیادی نیز استفاده می‌کنند و استفاده از این دستگاه‌ها شاید برای افراد یا شرکت‌های کوچک چندان مناسب و مقرونبهصرفه نباشد.
هلوینگ بیت‌کوین چیست؟
9 سال پیش با ظهور بیت‌کوین اتفاقی افتاد که نگرش اکثر افراد به پول تغییر کرد. بیت‌کوین نشان داد که با وجود نامرئی بودنش، می‌توان به آن اعتماد کرد و از آن در پرداخت هزینه‌ها استفاده کرد. برای آنکه بیت‌کوین ارزش خود را حفظ کند، یک سری ویژگی‌ها از طریق مؤسسان آن ایجاد شد که از آن جمله می‌توان به گواه اثبات کار (PoW) اشاره کرد. یکی دیگر از این ویژگی‌ها هلوینگ است.
برای کنترل عرضه و تقاضای بیت‌کوین، این پروتکل فرایندی به نام هلوینگ (Halving) ایجاد کرده که در این فرایند پاداش‌های حاصل از بیت‌کوین نصف می‌شوند. این اتفاق تقریبا هر چهار سال یک بار رخ می‌دهد.
درواقع هدف ساتوشی ناکاموتو از هلوینگ بیت‌کوین را می‌توان با مثال استخراج طلا بیان کرد. در فرایند استخراج طلا، هرچه استخراج‌کنندگان، طلای بیشتری از دل زمین بیرون می‌آورند، طلای کمتری در زمین باقی می‌ماند و از طرفی ارزش طلا در بازار نیز بیشتر می‌شود. پس به همان نسبت مقدار طلایی که به عنوان حق الزحمه استخراج پرداخت می شود باید کاهش یابد.
در همین راستا در مورد علت کاهش تعداد بیت‌کوین یک تئوری وجود دارد که معتقد است برای آنکه اشتیاق استخراج‌کنندگان نسبت به عملیات استخراج حفظ شود، باید از اصل محدودیت منابع استفاده کرد و منابع را محدودتر کرد. برای آنکه تجارت این ارز پابرجا بماند، باید سرعت معاملات نیز حفظ شود که این موضوع در حالت هلوینگ محقق می‌شود.
برنامه‌نویسان این برنامه در ابتدا کمی نگران این امر بودند که مبادا این موضوع تأثیر معکوس بگذارد و این انگیزه منفی با کاهش استخراج ترکیب شود و استخراج‌کنندگان زیادی را از میدان خارج کند. مشخصاً چنین اتفاقی رخ نداد و استخراج‌کنندگان بدون هیچ ضعفی در کار، به فعالیت خود ادامه دادند.
هلوینگ بیت‌کوین از چه زمانی شروع شد؟
اولین هلوینگ در سال 2012 رخ داد. استخراج‌کنندگان بعد از استخراج هر بلاک، 50 عدد بیت‌کوین به‌عنوان پاداش دریافت می‌کردند. در نوامبر سال 2012 تعداد بلاک‌های بیت‌کوین به 210.000 رسیده بود و بعد از آن، بر اساس فرایند هلوینگ، پاداش‌ها نصف و به 25 بیت‌کوین رسیدند.
دومین هلوینگ در جولای سال 2016 اتفاق افتاد که میزان پاداش را به 12.5 بیت‌کوین رساند که این موضوع باعث شد ارزش قیمت بیت‌کوین بسیار افزایش پیدا کند.
هلوینگ بعد در سال 2020 اتفاق خواهد افتاد که بر اساس آن، میزان پاداش حاصل از استخراج هر بلاک به 6.25 بیت‌کوین خواهد رسید و انتظار می‌رود این رمز ارز یک بار دیگر شاهد افزایش ارزش باشد.
هلوینگ بیت‌کوین چه زمانی رخ می‌دهد و زمان آن چگونه محاسبه می‌شود؟
کدهایی که برای هلوینگ بیت‌کوین نوشته شده‌اند، به‌صورت آزاد در دسترس عموم قرار دارند و هر فردی می‌تواند آنها را ببیند. بخشی از این کد در زیر آمده است.
در این کد به این موضوع اشاره شده که بعد از هر 210.000 بلاک، 50 درصد از میزان پاداش بیت‌کوین کاهش پیدا کند که زمان تقریبی آن را می‌توان هر چهار سال یک‌بار تخمین زد.
در خط 1574 این کد نوشته شده:
(If (halvings >= 64
;return 0
با توجه به این عبارت و از آنجا که 21 میلیون بیت‌کوین وجود دارد، می‌توان گفت که بعد از وقوع شصت‌وچهارمین هلوینگ بیت‌کوین، دیگر هیچ بیت‌کوینی در زنجیره بلوکی وجود نخواهد داشت که آن را استخراج کنند.
هلوینگ چه تأثیری بر استخراج بیت‌کوین دارد؟
قبل از آنکه بدانیم هلوینگ چه تأثیری بر استخراج بیت‌کوین خواهد گذاشت، می‌خواهیم به‌طور مختصر به شما بگوییم که بیت‌کوین چگونه وارد بازار می‌شود. در اغلب کشورها این وظیفه بانک مرکزی است که پول مورد نیاز را چاپ و به بازار عرضه کند. اما از آنجا که بیت‌کوین نامتمرکز است، هیچ منبع قدرتی وجود ندارد که بیتکوینها را به بازار تزریق کند. در استخراج بیت‌کوین، ماشین‌های قدرتمند به حل یک سری معما می‌پردازند و با حل آنها پاداش دریافت می‌کنند که این پاداش‌ها بیت‌کوین هستند. این پاداش‌ها عاملی هستند که باعث می‌شوند استخراج‌کنندگان انگیزه استخراج بیشتر را پیدا کنند. البته شبکه بیت‌کوین نیز در اینجا دخالت می‌کند و هم‌زمان با افزایش استخراج بیتکوینها، مسائل و معماها را نیز پیچیده‌تر می‌کند.
در حال حاضر، استخراج بیت‌کوین به مرحله‌ای از سختی رسیده که باعث شده استخراج‌کنندگان با همکاری یکدیگر یا به‌اصطلاح با تشکیل استخر استخراج (mining pool) دست به عملیات استخراج بزنند و شانس حل معماها و مسائل را بیشتر کنند.
چنین برآورد می‌شود که آخرین بیت‌کوین در سال 2140 استخراج شود و در آن زمان استخراج‌کنندگان به‌جای استفاده از بلاک‌ها به‌عنوان منبع درآمد، باید به کارمزد تراکنش‌ها بسنده کنند. به بیانی راحت‌تر، افراد برای آنکه بتوانند در شبکه تراکنش انجام دهند، باید برای فضایی از بلاک که می‌خواهند استفاده کنند، مبلغی پرداخت نمایند تا فرد استخراج‌کننده بتواند در این فضا تراکنش را به‌سرانجام برساند.
هلوینگ چه تأثیری بر قیمت بیت کوین دارد؟
شاید مهم‌ترین و بحث‌برانگیزترین موضوع در اینجا، بحث تأثیر هلوینگ بر قیمت بیت‌کوین باشد. تغییرات ارزش بیت‌کوین از سال 2012 تا 2016 بسیار زیاد بوده است.
برخی معتقدند که ارزش بیت‌کوین به میزان عرضه و تقاضای آن بستگی دارد و نوسان قیمت نیز بر این اساس شکل می‌گیرد. از همین‌رو این افراد چنین برداشت می‌کنند که کاهش عرضه به افزایش قیمتی چند برابری منجر خواهد شد. همانطور که پیشتر به این موضوع اشاره شد، در هلوینگ گذشته، بیت‌کوین شاهد افزایش قیمت چشم‌گیری بود. بااین‌حال برخی از افراد میان این افزایش قیمت و کم شدن عرضه بیت‌کوین ارتباطی نمی‌بینند و فرضیه دیگری دارند. به باور آنها، عموم جامعه معتقد است که با کاهش عرضه، قیمت افزایش می‌یابد و با توجه به این اصل، این خود مردم بوده‌اند که با تأثیر از محیط، قیمت بیتکوینها را افزایش داده‌اند، درحالی‌که دیگران فکر می‌کرده‌اند این افزایش قیمت تحت تأثیر هلوینگ بوده است.
اگر این فرضیه درست باشد، چندان جای تعجب نیست که در هلوینگ بعدی نیز این اتفاق برای ارزش بیت‌کوین رخ دهد. ازآنجاکه هلوینگ 2020 نزدیک است، خبرهای بسیاری در این مورد در حال انتشار است و این موضوع باعث شده تا بازار با هر رخداد محتملی، قیمت بیت‌کوین را تغییر دهد.
از طرفی، با فرض این موضوع که پاداش حاصل از بلاک‌ها، منبع درآمدی برای استخراج‌کنندگان است، ممکن است برخی چنین تصور کنند که با وجود هلوینگ، نرخ هش کاهش پیدا کند. باید به این نکته توجه داشت که نرخ هش به سختی سقوط یا کاهش پیدا می‌کند. این اتفاق در هلوینگ گذشته رخ نداد و می‌توان انتظار داشت که در هلوینگ بعدی نیز چنین اتفاقی رخ ندهد.
سخن پایانی
بر اساس گفته‌های پیشین می‌توان نتیجه گرفت که هلوینگ نقش اقتصادی مهمی در ثابت نگاه‌داشتن اهمیت بیت‌کوین بازی می‌کند. برخلاف سیاست بانک‌های مرکزی که می‌توانند پول چاپ و عرضه کنند، هلوینگ به‌دنبال حفظ ویژگی ضدتورمی بیت‌کوین است. درواقع این سیاست بانک‌های مرکزی در زمینه عرضه پول است که گاهی به تورم منجر می‌شود و از ارزش پول کشوری کم می‌کند.
ساتوشی ناکاموتو مخترع بیت‌کوین، مشخصاً خواهان خلاف این موضوع و افزایش عرضه بیت‌کوین بوده است و به همین دلیل فرایند هلوینگ بیت‌کوین را در وهله اول ایجاد کرد. اگرچه به‌طورقطع، زمانی وجود خواهد داشت که دیگر هیچ بیت‌کوینی به بازار عرضه نخواهد شد، ولی این سیستم راهی برای ادامه حیاتش پیدا خواهد کرد.
استخراج‌کنندگانی که مسئول انجام تراکنش‌ها هستند و در ازای کار خود بیت‌کوین به‌عنوان پاداش دریافت می‌کنند، جزو افرادی هستند که می‌توانند در این عرصه همچنان به نقش خود ادامه دهند. البته باید به این موضوع اشاره کرد که تمام این‌ها به این امر بستگی دارند که بیت‌کوین قبل از هر چیز، به‌عنوان یک دارایی دیجیتال باقی بماند و ارزش خود را حفظ کند.
