پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
مردی که جربزه عذرخواهی داشت
اولین قربانی بزرگترین اختلاس تاریخ ایران برخلاف انتظار جهرمی صادرات نبود. بلکه مردی بود که بر کرسی ریاست بزرگترین بانک جهان اسلام نشسته بود. او کسی نبود جز محمود رضا خاوری. برخی او را دکتر صدا می‌کنند. اما او هنوز دانشجوی دکتری است و آن طور که در سایت بانک ملی آمده او هنوز مدرکش را نگرفته است. البته شاید فراغت از راهبری بزرگترین بانک جهان اسلام فرصتی باشد برای او تا با خیالی راحت‌تر به درس و مشق‌هایش بپردازد. هر چه که هست او جزو معدود مدیران ایرانی است که به خاطر اشتباهی که در سیستم تحت مدیریت او انجام شده از مردم و رهبر انقلاب عذرخواهی کرده است. رسمی که شاید دیگر مدیران هم آن را الگو قرار دهند.
قصه از کجا شروع شد؟
اختلاس بزرگ وابسته به امیر منصور آریا که در اقتصاد ایران زلزله به پا کرده، هنوز پس‌لرزه‌هایش تمام نشده است. خاوری اولین قربانی بزرگترین اختلاس تاریخ اقتصادی بود که در ادامه آن فعلا قرار است تا سه مدیر دیگر هم از کار خود اخراج شوند. پیش از این رسانه‌ها پیشنهاد کرده بودند که مدیران ارشد نظام بانکی درگیر اختلاس بزرگ، ضمن عذرخواهی از مردم، از سمت‌های خود استعفا کنند.
اما مدیران بانکها محکم به صندلی‌هایشان چسبیده بودند تا این که خاوری دومینوی استعفا و اخراج را آغاز کرد. خاوری استعفایش را به حسینی وزیر اقتصاد داد، کسی که خاوری را بر صندلی ریاست نشانده بود. حسینی هم نگذاشت تا سفرش به سازمان ملل تمام شود و هنوز پایش به خاک ایران نرسیده بود که با استعفای او موافقت کرد تا خاوری وسایلش را جمع کند و با همه افتخاراتش در بانک ملی خداخافظی کند.
خاوری رفت و دفاع از شخصیت حقیقی خود را موکول به فرصتی مناسب نمود و از خداوند بزرگ توفیق و عزت همه خدمتگزاران امین و دلسوز نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران را طلب کرد. او رفت تا آغازگر دومینویی باشد که معلوم نیست آخرین مهره آن چه کسی است و چه زمان به زمین می‌افتد.
او در بانک ملی چه کرد؟
خاوری دو ماه قبل از دهمین انتخابات ریاست جمهوری ایران و با دستور حسینی بر صندلی ریاست بانک ملی نشست. روزهایی که در تاریخ ایران بعد از انقلاب روزهایی حساس بود و طوفانی. او ناخدای کشتی بانک ملی بود. در روزهایی که آشوب‌طلبان خودپردازها را آتش می‌زدند و شیشه بانکها را با سنگ می‌شکستند، او صحبت از بازاریابی خدمات بانکی کرد. او به همراه افشار مدیر روابط عمومی وقت بانک ملی صحبت از رفاقت بانکها کرد. رفاقتی که به نظر می‌رسد در ماجرای اختلاس کار دست همه داده است. او به دنبال بازاریابی برای خدمات بانکی بود و ایمان داشت که گره کور بانکداری در ایران در ارتباطات نهفته است. او زمانی مدیر عامل بانک ملی شد که سه سال از شبکه بانکی کشور دور بود. قبل از آن او مدیرعامل بانک سپه بود؛ همچنین عضو هیات مدیره بانک سپه و بورس اوراق بهادار، تدریس علوم بانکداری اسلامی، کارشناس بانک صنعت و معدن و حضور در بازار سرمایه در کارنامه او دیده می‌شود.
او زمانی به این پرسش که به رفاقت بانک ها معتقیدید یا به رقابت چنین پاسخ داده بود:
بستگی دارد که از چه منظری به این بحث بنگریم. اگر از بعد خدمت‌رسانی به مردم نگاه کنیم، بنده به رفاقت معتقدم و جلوه اصلی آن را در قالب شبکه شتاب می‌توانم ذکر کنم. ممکن است از این همه کارت، این همه خودپرداز، این همه خدمات الکترونیکی، آن سود مورد انتظار نصیب بانکها نشود، ولی چون هدف خدمتگذاری صادقانه به مردم است، مؤثر و اثربخش است و دقیقا به همین خاطر است که با کارت یک بانک می‌توان از امکانات همه بانکها، برخوردار شد. اما اگر رفاقت به معنای همدست شدن برای رسیدن به مقاصد خاص و ایجاد انحصار و محدودیت برای مشتری باشد، به آن اعتقادی ندارم و اصولا آن را در هر صنعتی مضر می‌دانم، زیرا موجب افت کیفیت خدمات و محصولات شده و در نهایت نارضایتی مشتریان را در پی خواهد داشت.
و رفاقت بانکی‌ها به همان جایی رسید که خاوری فکرش را هم نمی‌کرد. شاید آن روز از انحصار نگران بود اما امروز به عددی فکر می‌کند که تن کوروش را هم در گور می‌لرزاند. گفته می‌شود اگر از زمان کوروش دولت ایران سالی یک میلیارد تومان ذخیره می‌کرد هنوز به پولی که در اختلاس جابجا شده نمی‌رسید.
او زمانی گفته بود قطعا بانک ملی ایران لیدر بازار است. گذشته از کاستی‌هایی که ممکن است داشته باشد و نقدهایی که در این زمینه وجود دارد، بانک ملی ایران به دلیل قدمت، حجم دارایی‌ها و تاثیرگذاری در تصمیمات و دستورالعمل‌های بانکی، گستردگی شعب، منابع مالی و اعتماد عمیق عمومی، لیدری بازار را بر عهده دارد.
اما اکنون که اعتماد مردم به این بزرگترین بانک جهان اسلام خدشه دار شده شاید باید گفت وای به روزی که بگندد نمک. او به دنبال جا انداختن مفهوم بازاریابی بانکی بود و در مورد این که آیا دیگر دیر نشده گفته بود ماهی را هر وقت از آب بگیری تازه است. فقط لازم است سریع و حساب شده اقدام کنیم.
خاوری مهم‌ترین مزیت رقابتی بانک ملی ایران را قدمت آن می‌دانست که بیانگر تجربه و تخصص قابل اتکا آن است. اعتماد ملت به این بانک نیز مزیت دیگر آن است. رازداری، دولتی بودن، صحت عملیات بانکی و گستردگی شبکه شعب از جمله مزیت‌های رقابتی بانک ملی ایران است که به تازگی با ارائه بهترین خدمات انفورماتیکی، مزیت دیگری را نیز ارائه خواهد داد. اما نه خبری از آن بهترین خدمات انفورماتیکی شد و نه آن مزیت که گویی روی یخ نوشته شده بود. اعتماد به او به عنوان مدیر بزرگترین بانک جهان اسلام به حدی بود که او چندی پیش شده بود رئیس شورای هماهنگی بانکها.
او که بود؟
محمود رضا خاوری، یک سال قبل از کودتای آمریکا علیه دولت مصدق و در پنجم خرداد ماه متولد شد. در دانشگاه تهران حقوق خواند و فوق لیسانسش را هم در بهشتی گرفت. اکنون هم دانشجوی حقوق تجارت بین‌المللی دیوان داوری لاه در مرکز مدیریت سوئیس است. رزوومه او هنوز در سایت بانک ملی ایران وجود دارد و می‌توانید آن را از اینجا ببینید. در این سایت هنوز هم پیام‌های او دیده می‌شود. باید ماند و دید تا چه زمانی پیام‌های دیگری از مدیر جدید در این سایت حک خواهد شد.