پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشتماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطبترین رسانه ایران در زمینه فناوریهای مالی، بانکداری و پرداخت و استارتآپهای فینتک است.
اگرچه اکنون مهمترین اولویت رئیسکل بانک مرکزی نجات بازار ارز است، اما تأکیدات بسیار مهم مقام معظم رهبری در حوزه بنگاهداری بانکها، وظیفه سنگین دیگری را بر دوش عبدالناصر همتی گذاشته است.
به گزارش خبرگزاری مهر، بیشتر از یک ماهی میشود که عبدالناصر همتی، رئیسکل بانک مرکزی شده است. رئیسی که به گفته خود رویای تکیه زدن بر این مسند را داشت و البته با انتخاب ولیالله سیف، رئیسکل پیشین بانک مرکزی از سوی رئیسجمهور، این رؤیا حداقل برای او ۵ سال به تعویق افتاده بود.
اکنون اما او بهعنوان فرد اول ساختمان لاجوردی میرداماد انتخابشده و اتفاقاً در شرایطی سکاندار آن شده است که اوضاع بازار ارز همچنان نابسامان است و اگرچه از التهابش کم شده است، اما هنوز به گفته بسیاری از صاحبنظران و اقتصاددانان، قیمتش واقعی نیست و حباب دارد.
مهر سکوت دولت بر اجرای دستورات مهم مقام معظم رهبری برای نظام بانکی
از سوی دیگر، بخشنامههایی که همتی در این چند وقت صادر کرده است، موافقان و مخالفانی هم داشته است؛ هرچند که این تصمیمات، برخاسته از تصمیم جمعی است که هر هفته حداقل دو بار گرد میزی در پاستور جمع میآیند و اشتباهات تصمیمگیریشان حداقل ۵ ماه تجارت و بازار ارز را تحتالشعاع خود قرارداد؛ اما بااینوجود، اینهمه آن چیزی نیست که عبدالناصر همتی، سیاستهای خود را تماماً مصروف آن کند، بلکه بهطورقطع موضوعات مهمتری همچون بهمن مخرب نقدینگی و اصلاح نظام بانکی نیز باید موردتوجه قرار گیرد.
تمام اینها در شرایطی است که حداقل طی یکماهه گذشته، رهبر انقلاب دو بار تذکرات جدی نسبت به موج نقدینگی و بنگاهداری بانکها بهعنوان دو اتفاق نامیمون در بانک مرکزی داشتهاند. اولین آن، اواسط مردادماه امسال بود که ایشان در مورد وضعیت کنونی نقدینگی هشدار جدی داده و اعلام کردند که بانک مرکزی باید برای هدایت این رقم عظیم، دستبهکار شده و وضعیت را سامان دهد.
حال حدود یک ماهی از دستور ایشان برای تشکیل کارگروهی که بهصورت شبانهروزی برای حل مشکلات و مسائل نظام بانکی چارهاندیشی کند، میگذرد، اما خبری از آن نیست؛ شاید هم نظام بانکی آنقدر مشکل دارد که کسی جرت این را در خود نمیبیند که این جراحی بزرگ اقتصادی را آغاز کند.
ایشان در سخنان خود بهصراحت دستور داده بودند که دولت کارگروهی قوی، پرکار، دانا، خطرپذیر و شجاع جهت بررسی مشکل بانکها و نقدینگی تشکیل دهد.
رهبر انقلاب تأکید کردند: «به مشکل نظام بانکی بهطورجدی باید رسیدگی بشود؛ این حرفی است که همه میزنند.»
در نظام بانکی و مشکل نقدینگیای که الآن در کشور وجود دارد، اگر چنانچه ما میتوانستیم باهنر هدایت این نقدینگی به کارهای سازنده و مفید، کشور را پیش میبردیم، این نقدینگی نعمت بزرگی بود؛ الآن یک بلای بزرگ و عامل خیلی خطرناکی است.
رهبر معظم انقلاب فرمودند: «این رقم نقدینگی خیلی رقم فوقالعادهای است؛ هم رقمش خیلی بالا است، هم رشدش زیاد است؛ ۱۵۰۰ هزار میلیارد یکچیز افسانهای است و به نظر من مسئله بانکها و بخصوص تکیه روی مسئله نقدینگی احتیاج دارد به یک کارگروه دانا، حسّاس، پرکار، خطرپذیر و شجاع؛ دولت یک کارگروهی تشکیل بدهد. یک کارگروه قوی فعال شب و روز کار، معین بشوند فقط برای اینکه فکر کنند ببینند با مسئلهٔ بانکها و با مسئله نقدینگی چه جوری بایستی برخورد کنند.»
مقام معظم رهبری ادامه داد: «بخشهای جذابی را برای جذب نقدینگی در نظر بگیرند که البته یک فهرستی به من دادهشده؛ نگذاریم که این نقدینگی سرازیر بشود بهطرف ارز و بهطرف طلا و بهطرف مسکن و بهطرف کالاها که خب طبعاً به هر جا که این نقدینگی رو کند و هجوم بیاورد، پدر آن منطقه درمیآید.»
رهبر به این نکته هم اشارهکردهاند که البته کارگروهی که بخواهند بنشینند و هفتهای یک جلسه داشته باشند، فایده ندارد؛ باید یک کارگروه دائم شبانهروزی از آدمهای فعال تشکیل بشود، بنشینند واقعاً کار کنند، فکر کنند، سرِ یک ماه، دو ماه، سه ماه یک برنامهٔ کاری روشنی مشخص کنند و بیاورند بدهند به آقای رئیسجمهور، دستور اقدام داده بشود و بلافاصله مشغول عمل بشوند؛ یعنی یک چنین چیزی لازم است.
بنگاهداری بانکها راه به کجا خواهد برد؟
اما دومین موضوعی که بهتازگی مقام معظم رهبری به آن اشارهکردهاند، بنگاهداری بانکها است؛ همان موضوعی که در حوزه اتفاقات بازار سکه و ارز، آنها را بیش از هر زمان دیگری در مظان اتهام قرار داده است. بسیاری درست یا نادرست خبر از حضور بیسابقه بانکها در خریدوفروش ارز میدانند و البته برخی از شواهد نیز این فرضیه را تائید میکند؛ بهخصوص اینکه صرافی برخی از بانکها با دستور مقامات قضایی پلمپ شد.
حال اما مقام معظم رهبری نیز بهصراحت از شیوه کارکرد بانکها و نحوه بنگاهداری آنها، ساختن ساختمانهای غولپیکر و حتی مراکز تجاری که بر تابلوی پیمانکاران آن، نام بانک بهعنوان کارفرما به چشم میخورد، سخن به میان آوردهاند. ایشان در جلسه اخیری که با اعضای هیئت دولت بعد از مراسم سؤال مجلس از رئیسجمهور داشتهاند، از این وضعیت انتقاد کرده و فرمودهاند: «بانکها غلط میکنند با پول مردم برای خودشان امکانات درست کنند.»
ایشان، مدیریت و کنترل قوی بانک مرکزی بر دیگر بانکها را تکلیف کرده و با انتقاد از ادامه بنگاهداری بانکها و کارهای هزینه آور دیگر نظیر افزایش شعبههای بانکی، فرمودند: «بانک مرکزی باید با نظارت کامل و دقیق مانع بروز مشکلاتی نظیر مسائل سپردهگذاران برخی بانکها و مؤسسات مالی شود.»
همتی برنامه بدهد
آنچه رهبر انقلاب بر لزوم اجرای آن تأکید کردهاند، مواردی است که پیشازاین، طی سالهای اخیر بارها از سوی کارشناسان اقتصادی به دولت هشدار و درباره لزوم اجرای آنها، تذکر دادهشده بود اما متأسفانه به دلایل مختلف، دولت نسبت به آنها دچار غفلت شد.
بر این اساس به نظر میرسد که تکلیف و نقشه راه اصلی بانک مرکزی و دستور کار جدی عبدالناصر همتی، رئیسکل تازهنفس بانک مرکزی مشخص است.
همتی است که باید حداقل بعد از گذشت یک دوره ششماهه تا یکساله، گزارش کار خود از به اجرایی رساندن این سیاستهای اصلاحی را ارائه داده و البته پیش از آن، در همین روزهای جاری اعلام کند که چه برنامهای برای این موضوع خواهد داشت.