پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
مردانه بازی کنید، زنانه پیروز باشید / بررسی مشکلات زنان در صنعت فین‌تک در رویداد فیناپ
در رویداد فیناپ که چهارشنبه هفته گذشته، ششم تیرماه در دانشگاه امیرکبیر برگزار شد، پنلی با عنوان «FinUp Women» تشکیل شد که در آن بانوان موفق این صنعت ازجمله مینا والی مدیر مسئول پایگاه خبری راه پرداخت و ماهنامه عصر تراکنش، فاطمه جعفری مدیرعامل سهام‌یاب، ساره سادات غفوریان هم‌بنیان‌گذار مانیار و حمیده حبیبی بنیان‌گذار رانگو حضور داشتند.
پنلی که برای اولین‌بار زنان این حوزه را هدف قرار داده بود در آن به موضوعات بسیاری ازجمله مزایا و معایب کار کردن در کنار همسر و داشتن کسب‌وکار خانوادگی، مردانه بودن فضای فناوری، نگاه سنتی به زنان و مشکلات و معضلات فرهنگی، اجتماعی و تربیتی موجود و تاثیر مردان و حتی خود خانم‌ها در کمرنگ بودن حضور زنان در این فضا پرداخته و صحبت‌های جالب و شنیدنی انجام شد.
.
بدی‌ها و خوبی‌های کسب‌وکار خانوادگی
بعد از اینکه هر کدام از مهمانان پنل، خودشان را معرفی و از سابقه کاری که در این عرصه داشتند صحبت کردند، مجری برنامه از ویژگی مشترک مینا والی، فاطمه جعفری و ساره غفوریان گفت که هر سه نفر متاهل و با همسرانشان در کسب‌وکاری که دارند همکار هستند و همین موضوع باعث شد تا اولین سوال از اعضای پنل این باشد که کار کردن در کنار همسر مزیت محسوب می‌شود یا نه؟
مینا والی چنین موقعیتی را هم خوب می‌دانست و هم بد. خوب از آن نظر که زن و شوهر قبل از اینکه وارد کسب‌وکارشان شوند همدیگر را می‌شناسند و پشت هم هستند و منافع مشترک دارند و در ادامه به بدی‌های چنین همکاری‌هایی اشاره کرد که به گفته خودش برای خانم‌ها به‌مراتب بیشتر از آقایون هم هست و گفت:
«یکی از بدی‌ها این است که تصور می‌شود شما همیشه زیر سایه یک آقا هستید. خودم اعتراف می‌کنم که در زندگی خانم‌های موفقی که می‌بینیم به دنبال ردپای آقایی هستم تا بدانم که در کدام مرحله به آن خانم کمک کرده است. برای مثال من در حال حاضر کتابی می‌خوانم با عنوان «زنانی که کار می‌کنند» و نویسنده‌اش ایوانکا ترامپ است. من خودم به‌خوبی حس می‌کنم که ایوانکا ترامپ یک زن موفق و محکم و با اعتماد به نفس است ولی همیشه در ذهنم به این فکر می‌کنم که ایوانکا دختر دونالد ترامپ است و به همین دلیل توانسته در این جایگاه قرار بگیرد. البته منکر این نمی‌شوم که همسرم در این راهی که دنبال می‌کنم کمکم کرده است ولی به نظرم بیش از آن چیزی که واقعیت دارد از آن برداشت می‌شود و فکر می‌کنم این معضل وجود دارد و نمی‌شود از آن فرار کرد.»
فاطمه جعفری هم صحبت‌های مینا والی را تایید کرد و گفت که چنین دغدغه‌هایی همیشه وجود داشته و حتی در سازمان‌های بزرگ دنیا هم اجازه همکاری زن و شوهر در یک مکان را به دلیل مشکلاتی که به همراه دارد، نمی‌دهند؛ اما به گفته خود جعفری، دلیل موفقیتش در کار و زندگی این بوده که توانسته دغدغه‌های کار و زندگی را از هم جدا کند و توضیح داد: «فکر می‌کنم در محل کار یک آدم متفاوت با یک شخصیت متفاوت هستم و در خانه یک آدم متفاوت و به همین دلیل توانستم در برابر مشکلات بایستم.»
ساره غفوریان هم به‌عنوان سومین عضو حاضر در پنل که هم متاهل است و هم با همسرش در این فضا همکاری دارد، منکر تاثیرگذاری این نوع همکاری در زندگی خصوصی و کاری نشد و ابتدا از تاثیرات مثبتی که به‌همراه دارد شروع کرد و در ادامه نسبت به خطری که می‌تواند گریبان‌گیر زندگی افراد شود هشدار داد و گفت:
«از مزایاش اگر بخواهم شروع کنم می‌توانم به ایجاد هم‌کلامی و علایق مشترک اشاره کنم. ولی خطری که وجود دارد این است که کار کمکم به تمام زندگی شما تبدیل شود به طور غیرقابل کنترلی تمام زندگی را در بر بگیرد و شما باید بتوانید این موضوع را کنترل کنید. کار کردن با همدیگر یک بلوغ و درک بالایی می‌خواهد و نباید انتظارات زندگی خانوادگی را در کار وارد کرد. ولی در مجموع فکر می‌کنم همکاری با همسر برای من خیلی خوب بوده و موجب پیشرفت من شده و فکر می‌کنم برای همسرم هم خوب بوده است.»
مجری هم با تایید بر اینکه همکاری و انجام کار مشترک با همسر می‌تواند حرف‌ها و علایق مشترک بسیاری برای افراد به‌وجود آورد، حمیده حبیبی را مخاطب قرار داد و از او پرسید که نظرش درباره چنین همکاری‌هایی چیست.
حبیبی هم عشق و علاقه زیاد به کار و شلوغ بودنش را مانع فکر کردن به ازدواج می‌دانست و با اینکه به انجام کار زیاد علاقه داشت ولی منکر این واقعیت هم نشد که چنین شرایطی، فکر کردن به تشکیل خانواده را برایش سخت کرده است.
مردانه بودن فضای فناوری در تمام دنیا
در ادامه مجری برنامه، جهت صحبت‌ها را به سمت موضوع اصلی پنل برد و به سخت بودن کار کردن در این محیط و اینکه شرکت‌های آی‌تی محور ادبیات و برخورد خاصی دارند که شاید مناسب خانم‌ها نباشد اشاره کرد و پرسید که آیا زن بودن مانع پیش رفتن کاری شده است یا نه.
با اینکه مینا والی در پاسخ به این سوال گفت که این موضوع هیچ‌وقت برایش دردسرساز نشده ولی بر این نکته هم تاکید کرد که شرایط چندان مساعد خانم‌ها نیست و توضیح داد: «از آنجایی که بنیان‌گذاران کسب‌وکار ما به جز من دو آقای دیگر هستند، این موضوع مشکل چندانی برای من به وجود نیاورده است ولی قبول دارم حتی در کشورهای توسعه‌یافته هم خانم‌ها این چالش را دارند. برای مثال از سرمایه‌های جذب‌شده در جایی مانند سیلیکون ولی، فقط دو درصدش را خانم‌ها توانستند جذب کنند و فکر می‌کنم وقتی در سیلیکون ولی که به نوعی آرمان شهر به حساب می‌آید، وضعیت اینطور است، درنتیجه در جایی مانند ایران شرایط به‌مراتب بدتر است.»
مدیر مسئول پایگاه خبری راه پرداخت در ادامه صحبت‌هایش از مردانه بودن فضای فناوری گفت که در همه‌جای دنیا از معضلات اساسی به شمار می‌آید که حتی خبرنگار بلومبرگ به نام امیلی چانگ هم در کتاب جدیدش به نام «بروتوپیا» به این موضوع اشاره کرده است که جایی مانند سیلیکون ولی، برخلاف تصور عموم، برای خانم‌ها یک آرمان‌شهر به حساب نمی‌آید و بیشتر شبیه به یک بروتوپیا است.
هرچند که والی امیدوار است با گذشت زمان اوضاع و شرایط بهتر شود ولی معتقد است که سرعت این تغییر خیلی کند است و هر سال درصد کمی به نفع خانم‌ها تغییر می‌کند که از آن به‌عنوان یکی از معضلات مردانه بودن فضای فناوری یاد کرد.
او در ادامه صحبت‌هایش به یکی از دلایل عقب‌تر بودن زن‌ها نسبت به مردها در فضای فناوری، که همان نگاه سنتی و تقسیم کار میان مردها و زن‌ها است، اشاره کرد و گفت:
«تا یک جایی انگیزه دخترها و پسرها با هم یکسان و برابر است و در دوران مدرسه و دانشگاه یک بلندپروازی‌های مشابهی دارند. اما به محض ورود به دنیای کار تمام می‌شوند؛ چون در کار به خانم‌ها زیاد اعتماد نمی‌شود. درست است که خودشان هم در برخی جاها ضعف دارند ولی بخشی از آن هم مربوط به چالش‌های بیرونی است. خانم‌ها خودشان نمی‌خواهند کارهای پرریسک را قبول کنند و از طرف دیگر کارهای پرریسک هم خیلی به آنها سپرده نمی‌شود. چون انتظاری که از یک خانم در محیط خانواده می‌رود این است که آرامش ایجاد کند و خانواده را به دردسر نیندازد. به همین دلیل هم خانم‌ها کمتر به سراغ استارت‌آپ و راه‌اندازی چنین کسب‌وکارهایی می‌روند.»
به گفته والی، خانم‌ها در انجام کارهای روتین که ابهام کمتری هم دارند موفق‌ترند ولی زمانی که تشکیل خانواده می‌دهند و درگیر بچه‌داری و دیگر مسائل می‌شوند، فرصت کمتری برای مطالعه بیشتر برایشان فراهم می‌شود و چون در این فضا افراد همیشه باید خودشان را به‌روز نگه دارند، در نتیجه شاید نتوانند پابه‌پای مردها پیش بروند.
اما فاطمه جعفری که به قول خودش از منظر آسیب‌شناسی به این مسائل نگاه می‌کند، نوک پیکان را بیشتر به سمت خود خانم‌ها برد و گفت: «خیلی‌وقت‌ها خود ما خانم‌ها یک سری تلاش‌ها را نمی‌کنیم آن هم به صرف اینکه خانم هستیم و باید کمتر کار کنیم و باید دغدغه‌های دیگری داشته باشیم و به این ترتیب کار را جدی نمی‌گیریم. همین موضوع باعث می‌شود تا خیلی‌های دیگر هم ما را جدی نگیرند. اینکه می‌گویند حقوق برابر در ازای کار برابر برای خانم‌ها و آقایان در ایران وجود ندارد را من قبول ندارم. به نظر من خیلی از مسائلی که خانم‌ها برای خودشان ایجاد می‌کنند مانع پیشرفتشان می‌شود.»
حبیبی هم از فرمایشی بودن حمایت از خانم‌ها در این فضا گله کرد و از سختی‌هایی که در فضای بانکی کشیده صحبت کرد و اینکه کارها و تلاش‌هایی انجام می‌داده که نتیجه‌اش نصیب آقایون می‌شد و در ادامه گفت: «شاید یکی از اشکالات ما خانم‌ها این است که با تمام قوا وارد انجام کاری می‌شویم و با تمام وجود پیش رویم و به این ترتیب توقعمان هم از اطرافیانمان بیشتر می‌شود و وقتی آن همراهی و همکاری لازم را نمی‌بینم، برایمان سخت‌تر می‌شود.»
.
مردها مقصر اصلی نیستند
اما پاسخ غفوریان در رابطه با این سوال، به‌کارگیری یک سری سیاست‌های لازم در پیشبرد کارها بود و به کتابی که چند سال پیش به نام «مردانه بازی کن، زنانه پیروز باش» اشاره کرد که به او یاد داده بود به جای تمرکز روی مشکلی که در جامعه حکمفرما است، تغییراتی درون خودش ایجاد کند و گفت:
«به هر حال یک سری قوانین مردانه در محیط کار وجود دارد چون که آنها اول وارد محیط شدند و آن قوانین را ایجاد کردند و زمانی که شما می‌خواهید وارد این محیط شوید باید این زبان و قوانین را یاد بگیرید تا بتوانید برنده شوید. نیازی به تغییر عمده روی خودتان نیست فقط کافی است که این قوانین را بلد باشید و همچنین از مزایای زن بودن خودتان هم در کنارش استفاده کنید.»
در ادامه برنامه، مهدی عبادی از شرکت تسکا، که از حامیان برگزاری این رویداد هم بود، سوال جالبی از اعضای پنل پرسید که باعث شد جواب‌های جالبی هم بشنویم. سوال عبادی از اعضا این بود که آنها چقدر مردها را در حضور کمرنگ زنان در این صنعت مقصر می‌دانستند.
وجه مشترک پاسخ تمامی زنانی که در این پنل حضور داشتند این بود که هیچ‌کدامشان مردها را مقصر محض این قضیه نمی‌دانستند و حتی تقصیر کار را بیشتر به گردن خود زن‌ها انداختند.
مینا والی از آن جهت خانم‌ها را مقصر می‌دانست که تلاش کمتری برای از بین بردن این شکاف انجام دادند و از خانم‌ها و آقایونی از جمله مکس لوچین، بنیان‌گذار FM گفت که تلاش می‌کنند تا خانم‌ها را بیشتر وارد این محیط کنند و توضیح داد: «ما خانم‌ها نباید انتظار داشته باشیم که مردها دست ما را بگیرند و به ما کمک کنند. باید به خانم‌ها اعتماد بیشتری کنیم و به هم‌نوعان خودمان کمک کنیم تا بتوانند در رده‌های بالاتر قرار بگیرند.»
البته غفوریان به‌هیچ‌وجه تقصیر را سمت خانم‌ها نمی‌دانست و بیشتر نوع تربیتی که دخترها از بچگی تا بزرگسالی داشتند را علت این وضعیت عنوان کرد و گفت: «هنگام بزرگ شدن دخترها، خصوصیاتی که باعث موفقیت برای کارآفرینی است؛ مانند جسارت، جنگندگی و بحث کردن درونشان تشویق نمی‌شود. چرا که چنین خصوصیاتی که در حال حاضر برای چنین فضای کسب‌وکاری خوب و لازم است، را در سن‌های پایین مناسب یک دختر نمی‌دانند.»
جعفری اجحافی که خود خانم‌ها در حق یکدیگر می‌کنند را مقصر حضور کمرنگ زنان در این عرصه می‌دانست و عدم پشتیبانی خانم‌ها از یکدیگر را، در کنار تمام مسائل و مشکلات تربیتی و فرهنگی موجود، علت اصلی این مشکل معرفی کرد که اجازه و فرصت رشد و همکاری را خود زن‌ها به یکدیگر نمی‌دهند.
مریم فریدافشار، از هم‌بنیان‌گذاران فیناپ که اواسط برنامه به جمع اعضای پنل اضافه شده بود، در پاسخ به سوال عبادی گفت نمی‌شود منکر این قضیه شد که خانم‌ها به‌خاطر عدم امنیت یک سری کارها را نمی‌توانند انجام دهند و در یک سری جاها حضور داشته باشند ولی درکل معتقد بود که همه‌چیز به خود فرد و همکارهایش بستگی دارد و حضور مردها را نه‌تنها محدودکننده نمی‌دانست بلکه به نظرش کمک‌کننده هم می‌تواند باشد.
بعد از نزدیک به یک ساعت تعامل و صحبت درباره مشکلات و مسائل این‌چنینی، پنل FinUp Women با صحبت‌های نهایی اعضای پنل به پایان رسید.
در پایان مینا والی از خانم‌های این صنعت و کسانی که تازه می‌خواهند وارد این فضا بشوند خواست تا اولویت‌هایشان را مشخص کنند و بدانند که نمی‌توانند و قرار هم نیست همه‌چیز را با هم داشته باشند. فاطمه جعفری امیدوار بود که دیگر برنامه‌های این‌چنینی، که نشان از حداقل بودن زنان است، نداشته باشیم و حمیده حبیبی هم به همه افراد توصیه کرد تا آن انگیزه لازم برای شکست خوردن‌های پیاپی و بلند شدن و ادامه دادن کار را درون خودشان پیدا کنند.
