پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
سامانه پیام رسانی الکترونیکی مالی در شرایط تحریم جای سوئیفت را می گیرد. بانک مرکزی با طراحی سیستمی به نام سپام خود را در موقعیتی تثبیت شده قرار داده تا در شرایطی که سوئیفت، ایران را تحریم کرد سیستم جایگزینی برای ادامه مراودات تجاری بین المللی داشته باشد.
به گزارش راه پرداخت به نقل از عصر ارتباط، سپام، سامانه پیام‌رسانی الکترونیکی مالی است که کارکردی شبیه به سوئیفت دارد. این سیستم تبادلات ارزی کشور و همین‌طور تبادلات بین بانکی را مدیریت می‌کند و قرار است در شرایط تحریم احتمالی ایران توسط سوئیفت جایگزین این شبکه جهانی شود. طراحی سامانه سپام از طرف بانک مرکزی به شرکت خدمات انفورماتیک واگذار شده است.
ناصر حکیمی مدیر اداره نظام‌های پرداخت بانک مرکزی پیش از این از طراحی چنین سامانه‌ای در نظام پیام‌رسانی کشور خبر داده و گفته بود: «سامانه پیام‌رسانی الکترونیکی مالی با پروتکل سوئیفت تطابق کامل دارد و جایگزین سوئیفت در مراودات بین بانکی خواهد شد.»
او تکمیل زیرساخت‌های حیاتی را یکی از چالش‌هایی دانسته که در آینده گریبان نظام پرداخت را خواهد گرفت و یکی از این زیرساخت‌ها، زیرساخت پیام‌رسانی مالی است.
«انجمن ارتباطات میان‌بانکی جهانی» که با نام اختصاری سوئیفت شناخته می‌شود اواخر سال گذشته طی بیانیه‌ای اعلام کرد بود آماده قطع کلیه خدمات خود به شبکه بانکی ایران است.
به نظر می‌آید به دنبال این تهدید بوده که مسوولان بانک مرکزی پیش از اینکه در عمل انجام‌شده قرار گیرند دست به کار شده‌اند تا در صورت تحریم احتمالی سوئیفت، شبکه جایگزینی داشته باشند تا در مراودات بانکی‌شان با دیگر کشورها به مشکل برنخورند.
واکنش محمود احمدی دبیرکل بانک مرکزی نیز که پیش از این اعلام کرده بود: «شبکه بانکی کشور آمادگی لازم برای برخورد با این تهدیدات و تحریم‌ها را دارد و ما دغدغه جدی از قطع سوئیفت نداریم.» بی‌تاثیر از این تدارکی که بانک مرکزی دیده نیست.
اگرچه اعلام آمادگی سوئیفت برای قطع ارائه خدمات به شبکه بانکی ایران هنوز شکل اجرایی به خود نگرفته است اما پیش از این برخی از بانک‌های کشورهای اروپایی در پی تحریم‌های غیرمنطقی ارتباطات بانکی‌شان را با ایران قطع کرده بودند.
سوئیفت یک کد شناسایی ویژه برای بانک‌ها و موسسات مالی بین‌المللی است که از طریق آن می‌توانند نقل و انتقال پول برای خرید و فروش کالا و خدمات را انجام دهند. این کد بزرگ‌ترین و مهم‌ترین سیستم ارتباط الکترونیکی جهان برای بانک‌هاست و بايد گفت اولین ارتباطات الکترونیکی بانک‌ها با یکدیگر از طریق سوئیفت انجام شد.
استفاده از خدمات سوئیفت در اوایل دهه 70 در ایران آغاز شده است. در حال حاضر بیش از 9 هزار بانک یا موسسه مالی در 209 کشور دنیا عضو این شبکه هستند و از خدمات آن استفاده می‌کنند، اما سوالی که به وجود می‌آید این است که بانک‌های جهانی چگونه می‌خواهند عضو سپام شوند یا سپام چگونه می‌خواهد راهی به کانال‌های ارتباطی این بانک‌های بی‌شمار بگشاید؟
از آنجا که این موضوع جزو مسائل حساسیت‌برانگیز محسوب می‌شود، مسوولان بانک مرکزی و مجریان پروژه در شرکت خدمات انفورماتیک حاضر به پاسخگویی شفاف و باز کردن بیش از اندازه این مبحث نیستند.
درگاه‌های استفاده از خدمات سوئیفت پس از پایان یافتن جنگ تحمیلی برای بانک مرکزی، بانک ملی و بانک صادرات گشوده شد.
بانک مرکزی ایران و سایر بانک‌های کشور از جمله ملی، صادرات و… عضو این تعاونی بین‌المللی شدند. در آن زمان هنوز ارتباطات بین‌بانکی ایران دستی بود از همین رو بانک‌ها پا را فراتر نهادند و برای برخی از ارتباطات میان‌بانکی نیز از آن بهره بردند چرا که سوئیفت شبکه امنی را در اختیار آنان قرار می‌داد.
در این مدت همواره بانک‌ها برای ارتباطات امن میان‌بانکی داخلی همچنان از سوئیفت استفاده می‌کردند.
پس از نزدیک به دو دهه هم‌اکنون بانک‌های ایران با تهدید قطع ارتباطات بین‌المللی خود از طریق سوئیفت مواجه می‌شوند. سوئیفت را شاید بتوان به نوعی تمثیلی از شتاب بین‌المللی دانست که قطع آن فرآیندهای کاری بانک‌ها را با وقفه مواجه خواهد کرد.
هم‌اکنون اکثر بانک‌های کشورهای دنیا عضو این شبکه بین‌المللی بانکی هستند و مراودات بین‌المللی خود را از این طریق انجام می‌دهند، در شرایط فعلی نیز بسیاری از بانک‌ها و کشورهای اروپایی به خاطر تحریم‌هایی که دولت‌هایشان علیه ایران اعمال کرده‌اند در این شبکه با ایران همکاری نمی‌کنند، از همین رو می‌توان پیش‌بینی کرد که قطع این شبکه نیز چندان جدید نیست البته اعمال این تحریم تا حدودی ارتباط با کشورهای همکار را با مشکل مواجه می‌کند که به نظر می‌رسد بانک مرکزی در نظر دارد این بخش از مشکل را از طریق ارتباطات بین‌بانکی رفع کند.
سرنوشت سوئیفت در چنین شرایطی بی‌شباهت به سرنوشتی که کارت‌های اعتباری بین‌المللی دچارش شدند نیست. پس از انقلاب اسلامی در سال 1357 و اعمال تحریم‌ها استفاده از کارت‌های اعتباری ویزا و مستر به دلیل پشتیبانی آنها توسط دو شرکت آمریکایی در ایران امکان‌پذیر نبود تا اینکه طی یکی دو سال اخیر با تلاش‌هایی که بانک مرکزی انجام داده، کوشیده با میان‌بر زدن و بستن قرارداد با بانک‌های واسطه‌ای استفاده از این کار‌ت‌ها را در ایران امکان‌پذیر کند.
اکنون نیز مسوولان بانکی مجبورند در صورت تحریم سوئیفت، راه‌حل میان‌بری بیابند تا مراودات بانکی‌شان با دیگر کشورها قطع نشود.
منبع: عصر ارتباط