پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشتماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطبترین رسانه ایران در زمینه فناوریهای مالی، بانکداری و پرداخت و استارتآپهای فینتک است.
کافه فینتک / یک روز کافهگردی در توسن، فناپ و ایرانارقام
پریناز قاسمی؛ ماهنامه عصر تراکنش / شرکتهای ایرانی غذاخوری دارند و سلف، جایی که ظهرها پرسنل شرکت آنجا جمع میشوند و غذا میخورند. مدتی است پای کافه و کافهداری نیز به شرکتهای ایرانی باز شده است. ایدهٔ فضاهای کاری متفاوت با اینکه همیشه ذهن کارآفرینان و صاحبان شرکتهای بزرگ را به خود مشغول کرده بود، اما استفاده از این فضاها به شکلهای غیررسمی و در فضایی راحتتر مسئلهای نسبتاً جدید در طراحی سازمانهای اداری است. اکنون همهٔ شرکتهای بزرگ دنیا بخشی از فضای کاری خود را به بخشی غیررسمی اختصاص دادهاند که از آن استفادهها و کاربریهای متفاوتی میشود.
در ایران نیز چنین فضاهایی در برخی از شرکتهای بزرگ در نظر گرفته شده است. بااینحال، اهداف این شرکتها از روی آوردن به چنین خلاقیتهایی با یکدیگر کاملاً متفاوت است و هرکدام هدفی مجزا را از برپایی چنین مکانی دنبال میکنند. در این گزارش به تحلیل کاربری متنوع سه کافهای میپردازیم که در سه شرکت فناپ، توسن و ایران ارقام شکل گرفتهاند.
[mks_pullquote align=”left” width=”600″ size=”18″ bg_color=”#444444″ txt_color=”#ffffff”]
کافه نشینی در ایران
طبق ادعای سازمان میراث فرهنگی ایران، اولین قهوهخانهها در ایران در دوره صفویه در زمان شاه طهماسب در شهر قزوین تاسیس شدهاند و در زمان شاه عباس اول در شهر اصفهان گسترش یافتند و این در حالی است که ترکیه درخواست ثبت قهوهخانه را به عنوان میراث فرهنگی آن کشور داده است.
[/mks_pullquote]
کافه نادری برای دوستداران IT
کافه IT، در طبقهٔ همکف ساختمان مرکزی شرکت فناپ قرار دارد. در نگاه اول، هیچ فرقی با کافههای دیگر سطح شهر ندارد. با همان کفپوشهای چوبی، همان میز و صندلیهای مربع شکل و دیوارهای آجری تزیینشده؛ اما با کمی دقت، میتوان تفاوتها را مشاهده کرد. رمز وایفای، بزرگ و مشخص روی تختهٔ چوبی نوشته شده است. جایی از دیوار، روبات سبز اندروید نقاشی شده و پلاکاردهایی با عنوان «عصرانه نوآوری» از سقف آویزان است.
فرزاد کمالی، مدیریت اجرایی کافه IT را به عهده دارد. او که خود فارغالتحصیل رشته IT است، در گفتوگو با عصر تراکنش از کاربریهای این کافه میگوید.
کافه IT از 9 صبح تا 7 عصر باز است و به مراجعان خود سرویس میدهد. سه نفر بهصورت ثابت در کافه مشغول به کار هستند. این کافه منوی کوچکی هم دارد که انواع نوشیدنیهای گرم و سرد در آن پیدا میشود، اما به گفتهٔ گردانندگان آن، این منو برای خالی نبودن عریضه است و استفاده از فضای کافه اهمیت خیلی بیشتری نسبت به بخش خوراکی آن دارد.
اما چه شد کافه IT شکل گرفت؟
به گفتهٔ کمالی همهچیز از یک ایده در مرکز نوآوری و فناوری فناپ به مدیریت مهندس مصطفی نقی پورفر شروع شد. او میگوید: «در حوزهٔ IT و ICT همیشه باید بهروز باشید و اینگونه نیست که با علم به یک دانش و مهارت محدود بتوان در این زمینه موفق بود.» شرکت فناپ که بهصورت غیرمتمرکز همیشه بهواسطهٔ نیروی انسانی خلاق و توانمندی که دارد، یا خود ایدههای درونسازمانی داشته و آنها را محقق کرده است یا در همکاری با سایر افراد نخبه و شرکتهای نوپا، ایدههای نوآورانه را بهصورت پروژههای عظیم اجرایی میکرد، حالا با ساختاری جدیدی برای رسیدن به این هدف اقدام میکند.
در نهایت اوایل سال 93 برای یکپارچهسازی بهتر این ایدهها، «مرکز نوآوری و فناوری فناپ» شکل گرفت. در این مرکز فعالیتهای مربوط به تحقیق، توسعه و تنظیم فرآیندهای مربوط به رشد و حمایت از ایدهها و کسبوکارهای نوپا انجام میشود. در یکی از همین جلسات مرکز نوآوری بود که جرقه تأسیس کافه IT زده شد.
کمالی میگوید: «در آن زمان گفته میشد همانطور که کافه نادری یک کافه و جایگاه مشخص برای هنرمندان و شاعران و نویسندگان است، ما هم میخواهیم برای فعالان حوزهٔ IT و دوستداران آن، فضای مشخصی داشته باشیم.»
[mks_pullquote align=”left” width=”600″ size=”18″ bg_color=”#444444″ txt_color=”#ffffff”]
فناپ
شرکت فناوری اطلاعات و ارتباطات پاسارگاد آریان (فناپ) در 24 دیماه سال 1384 با سرمایهگذاری گروه مالی پاسارگاد و همکاری جمعی از نخبگان و فارغالتحصیلان دانشگاههای برتر کشور، با فعالیت در زمینه بررسی دورنمای تکنولوژی و کسبوکار مبتنی بر فناوری اطلاعات مانند مدیریت ارزیابی و نظارت بر پروژههای فناوری اطلاعات و ارتباطات، فروش تولیدات و خدمات ICT، تحقق، تحلیل، طراحی، شبه سازی، تولید، پیادهسازی، توسعه راهبری و اجرای انواع سیستم های نرم افزاری و سخت افزاری، ایجاد و راهاندازی و اجرای شبکههای گسترده ارتباطی با بهرهگیری از انواع وسایل ارتباطی نظیر ارتباط تلفنی زمینی، ماهوارهای و … تاسیس شده است. در حال حاضر شرکت فناپ با تکیهبر تواناییهای سرمایه انسانی خود توانسته است در حوزههای دیگر فناوری اطلاعات و ارتباطات اقدام کند و با ارائه راه حلهای جامع در حوزههای مالی، بانکی و بیمه ای، خدمات ارزشافزوده، حملونقل هوشمند، مراکز داده، امنیت و تجهیز ساختمانها و شعبههای هوشمند، به یکی از بزرگترین هلدینگها در این حوزه تبدیل شود. رویکرد فناپ به عنوان هلدینگی دانش بنیان در خوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات، ارائه خدمات مبتنی بر هوشمندی است.
[/mks_pullquote]
به دنبال همین فعالیتها، فضای کنونی کافه IT انتخاب شد. یکی از کارکنان خود شرکت فناپ، طراحی داخلی و دکوراسیون کافه را عهدهدار شد و نام، حوزهٔ فعالیت، ظرفیتها و همهٔ برنامههای این کافه در اتاق فکر مرکز نوآوری و فناوری مورد بحث و بررسی قرار گرفت. در نهایت، در دیماه 93، کافه IT افتتاح شد و شروع به فعالیت کرد. بااینحال به گفتهٔ گردانندگان کافه، در سالهای 94 و 95 بیشترین فعالیت خود را داشت.
در ابتدا کافه IT برنامههای منظمی داشت. هر روز در یک ساعت خاص یک جلسه یا کارگاه برگزار میشد. برنامههایی با عنوان: شنبهها با غیرمتمرکزها (با موضوع معرفی بیتکوین)، آیندهپژوهی (showing the future)، جلسات عصرانههای نوآوری کافه IT که به مدت سه فصل هر هفته یکشنبهها برگزار میشد و همهٔ شرکتکنندگان با هدف خلاقیت و نوآوری دورهم جمع میشدند و کارهای عملی متنوعی انجام میدادند؛ اما بعد برای انعطاف بیشتر برنامهٔ کافه، برنامههای روتین حذف شد و اکنون معمولاً هر روز از هفته، برنامهٔ خاصی در این کافه برگزار میشود.
کافه IT سودآوری ندارد و هزینههای آن را نیز شرکت فناپ پرداخت میکند. درعینحال ورود به کافه برای عموم آزاد نیست و بهنوعی Private Club محسوب میشود. مخاطبان بهصورت رایگان میتوانند عضو شوند و سطح دسترسی و عضویت متفاوتی خواهند داشت. مخاطبان کافه IT، دو دسته هستند؛ کارکنان خود فناپ و علاقهمندان به حوزهٔ IT. کمالی در مورد مخاطبان میگوید: گاهی کارکنان فناپ جلسات خود را اینجا برگزار میکنند. این مسئله تأثیر خوبی بر خود جلسات هم میگذارد، چرا که از فضای اداری کمی بیرون کشیده میشوند و با روحیهٔ بهتری میتوانند فکر کنند.
اما عمدهٔ فعالیت اینجا برای دانشجویان، فارغالتحصیلان، صاحبان ایده و فعالان حوزهٔ IT است که این فضا را بهصورت رایگان در اختیار خود دارند. تیمهای تازه تأسیس استارتآپی میتوانند جلسات خود را در کافه IT برگزار کنند و از اینترنت کافه نیز استفاده کنند. در بسیاری از کارگاههای برگزارشده، همتیمیهای موردنیاز خود را پیدا میکنند و درعینحال برای دریافت مشاوره و راهنمایی با متخصصان و کارشناسان فناپ یا متخصصان دیگر آشنا میشوند. بهعبارتدیگر، کافه IT، فضایی برای دیدار و آشنایی فعالان این حوزه است. چرا که مرکز نوآوری و فناوری فناپ نیز به دنبال آشنایی، حمایت و جذب ایدهها و گروههای جوان و همکاری طولانیمدت با آنهاست.
کاربری کافه IT به اینجا ختم نمیشود. شش تا هفت ماه پس از افتتاح کافه IT بهعنوان بستر اولیهٔ آشنایی با فعالان حوزه فناوری، شتابدهنده تریگآپ فناپ نیز مانند کافه IT، زیر نظر مرکز نوآوری و فناوری آغاز به کار کرد. پذیرش، غربالگری، داوری و دوره پیششتابدهی در فضای کافه و دوره شتابدهی تیمهای استارتآپی در Trigup برگزار میشود. همانگونه که بسیاری از این تیمها در خود این فضا شکل گرفتند، با یکدیگر آشنا شدند و آموزش دیدند. به گفتهٔ کمالی در دوره پیششتابدهی، کافه به مدت یک ماه برای آموزشهای لازم تماموقت در اختیار تیمهاست. دکوراسیون نیز کمی تغییر میکند. میز و صندلیها بهصورت ردیفی چیده میشوند، ویدئو پروژکتور روشن میشود و تیمها هرکدام فضایی برای برنامهریزی و برگزاری جلسه برای خود دارند.
به عقیدهٔ کمالی، تأمین فضایی برای گردهمایی فعالان حوزهٔ IT کار دشواری نیست، آنچه اهمیت دارد، استفاده از تجربیات متخصصان است. او دراینباره میگوید: اینکه متخصصان حوزههای مختلف، چه در شرکت فناپ و چه خارج از این شرکت در یک مکان دورهم جمع شوند و با صاحبان ایده و فعالان جوان استارتآپی دیدار داشته باشند، اهمیت زیادی دارد. هدف اصلی مرکز نوآوری و فناوری فناپ نیز به وجود آوردن همین فضا بود. بسیاری از افرادی که برای حضور در کارگاه به اینجا مراجعه کردهاند، همتیمی خود را در کافه پیدا کردند، وارد دورهٔ شتابدهی شدند، آن را با موفقیت به پایان رساندند و اکنون نیز در قالب یک کسبوکار جدید با شرکت فناپ در حال همکاری هستند و جذب این هولدینگ شدهاند.
او ادامه میدهد: «با توجه به اینکه یکی از اقدامات و اهداف جاری و بلندمدت مرکز نوآوری و فناوری فناپ، تمرکز بر حمایت از ایدههای نوآورانه در حوزهٔ فینتک است، امیدواریم در کافه آیتی با برگزاری کارگاه و رویدادهای آموزشی تخصصی در حوزه فینتک بتوانیم خدمت کوچکی به مخاطبان و علاقهمندان به این حوزه انجام دهیم.»
جایی برای رفاه توسنیها
کافه توسن، واقع در طبقهٔ زیرهمکف ساختمان مرکزی شرکت توسن، فضایی کاملاً متفاوت دارد. در همان نگاه اول مشخص است کافه و رستوران با دکوراسیون و چینش خود از هم جدا هستند. مبلهای نارنجی و زرد برای کافیشاپ و میز و صندلیهای سبز و سفید برای رستوران. هدف کافه توسن مشخص است؛ رفاه کارکنان و تأمین نوشیدنیها و خوراک متفاوت برای آنها.
کافیشاپ از 8 صبح تا 7 عصر برای کارکنان باز است. ساعات اوج شلوغی برای رستوران، ظهر و برای کافیشاپ، بعدازظهر است. بهصورت کلی چهار نفر در این فضا مشغول به کار هستند و یک پیک مخصوصِ ارسال سفارشها به ساختمانهای دیگر شرکت توسن هم آمادهبهکار است.
محمدمهدی عابدینی، مسئول کافه توسن، از ابتدای شروع کار این کافه به استخدام شرکت توسن درآمد. عابدینی در گفتوگوی خود با عصر تراکنش در مورد آغاز فعالیت کافه توسن گفت: «از همان ابتدا، مدیریت در نظر داشت این مکان را برای کاربری کافه در نظر بگیرد. از بهمن 94 کار شروع شد. چندین دستگاه صنعتی خریدیم، تجهیزات موردنیاز و مواد اولیه را نیز تهیه کردیم و کافه توسن کار خودش را از ماه بعد شروع کرد.»
مخاطبان این کافه، خود کارکنان شرکت توسن هستند. مهمانان شخصی کارکنان نیز میتوانند به کافه مراجعه کنند، همچنین زمانی که کارگاه یا جلساتی در طبقات دیگر برگزار میشود، مهمانان در زمان استراحت میتوانند از این فضا استفاده کنند. کافه توسن کاربریهای دیگری هم دارد، کارکنان توسن جشنهای تولد و دورهمیهای غیررسمی خود را در این کافه برگزار میکنند یا گاهی اوقات برخی جلسات غیررسمی نیز در این محل برگزار میشود.
عابدینی در مورد استقبال کارکنان توسن از کافیشاپ این شرکت میگوید: «اوایل این نگرانی وجود داشت که با وجود کافیشاپ، بچههای توسن، زمان بیشتری از وقت خود را در اینجا بگذرانند و به ساعت کاری و بازدهی آنها ضربه وارد شود، اما فرهنگ کاری در اینجا بهقدری خوب است که هیچ ضربهای به راندمان کاری وارد نشد و همه توانستند زمان استراحت خود را در اینجا مدیریت کنند.»
شرکت توسن برای کارکنان خود، وعدهٔ ناهار نیز در نظر گرفته است؛ اما کارکنان علاوه بر این وعده، میتوانند از منوی رستوران که بیشتر شامل غذاهای فستفودی میشود نیز استفاده کنند. این فستفود صرفاً در رستوران ساختمان اسفندیار وجود دارد، ولی با دریافت سفارش تلفنی در کافیشاپ مستقر در ساختمان ارمغان، به سایر ساختمانهای دیگر توسن نیز از طریق پیک، سرویس ارائه میشود.
عابدینی در مورد مدیریت مالی این مجموعه میگوید: «ما هزینهٔ اجاره نداریم. به همین علت قیمت تمام محصولات ما از نصف قیمت معمول هم کمتر است. همچنین تمام درآمد حاصل از اینجا صرف خرید مواد اولیهٔ درجهیک میشود. مخاطبان و مشتریان ما افراد محدود و مشخصی هستند. به همین علت نمیتوانیم قیمتها را جابهجا کنیم یا کیفیت غذا و خوراکیها را تغییر دهیم. اگر طعم قهوه دیروز با امروز متفاوت باشد، منجر به شکایت میشود، به همین علت بیشترین دقت را روی کیفیت نوشیدنیها و غذاها داریم.»
[mks_pullquote align=”left” width=”600″ size=”18″ bg_color=”#444444″ txt_color=”#ffffff”]
توسن
شرکت توسعه سامانههای نرم افزاری نگین (توسن) در سال 1378 با هدف ایجاد بستری مستقل و بومی جهت طراحی و تولید محصولات و راهکارهای نوین در عرصههای مختلف فناوری اطلاعات کشور مانند بانکداری و دولت الکترونیک، تاسیس و تا سال 1387 تحت عنوان «کیش وِیر» و پسازآن با نام توسن به اراده محصولات متنوع فناوری اطلاعات در صنعت بانکداری کشور و ارگان های دولتی پرداخته است. در حال حاضر بیش از 800نفر پرسنل و کارشناس فنی، با تخصصهای متنوعی در راستای خلق ارزش در کسبوکار مشتریان توسن مشغول به فعالیت هستند. راهکارهای توسن در بسیاری از پروژههای مهم و راهبردی ملی مانند پروژه سبد کالا مورد استفاده قرار گرفته است. همچنین راهکارهای توسن در اغلب بانک های خصوصی و برخی بانکهای دولتی و اکثر موسسات مالی و اعتباری کشور عملیاتی شده و در حال بهرهبرداری هستند.
[/mks_pullquote]
تفاوت دیگری که کافه توسن را از سایر کافیشاپها متمایز میکند، نبود نقدینگی است. در این کافه بههیچعنوان وجه نقد قبول نمیشود و برای پرداخت هزینهٔ سفارشها همه از کارت بانکی خود استفاده میکنند. گردانندگان و مدیریت مجموعه این کافه در پی مستقل کردن این محیط نیستند و تمایل دارند آن را به همین صورت محدود برای رفاه کارکنان خود نگهدارند.
نوشیدن قهوه در کنار دستگاه ATM
کافه ATM در لابی طبقه همکف ساختمان شرکت ایران ارقام، یک میز پذیرایی مناسب برای برگزاری جلسات و فضایی برای نوشیدن چای و قهوه در کنار کافهبار و گفتوگو با دیگران است. در طراحی این فضا از ترکیب رنگهای کلاسیک استفاده شده است، اما فضای کافه ATM حالت رسمی ندارد. در ابتدای ورود به این فضا، چندین دستگاه ATM بهعنوان محصول نمونه در کنار هم قرار گرفتهاند. دستگاهها روشن (لابف) هستند و کار میکنند و به سوییچ بانکها و شبکه شتاب نیز متصل هستند. بخش پذیرایی کافه در این فضا در دید نیست و از مهمانان با نوشیدنیهای گرم و سرد و شیرینی پذیرایی میشود.
[mks_pullquote align=”left” width=”600″ size=”18″ bg_color=”#444444″ txt_color=”#ffffff”]
ایران ارقام
شرکت ایران ارقام با بیش از نیم قرن تجربه در ارائه محصولات و راهکارهای بانکی، همواره منشا خدمات موثر در بخش بانکی کشور بوده است و تلاش دارد تا با ارائه به روزترین محصولات و همگام با پیشگامان این صنعت در جهان، گامی در راستای پیشبرد اهداف نظام بانکی کشور بر دارد. خدمات و محصولات شرکت ایران ارقام در حوزه سخت افزاری شامل فروش تجهیزات بانکی از قبیل دستگاههای خودپرداز و CRS و همچنین ارائه خدمات پشتیبانی این محصولات توسط شبکه گسترده نمایندگی در سراسر کشور است. همچنین در کنار ارائه محصولات سخت افزاری، شرکت با ارائه راهکارهای نرم افزاری بانکی مثل سوییچ بانکی سبا با در اختیار داشتن یکی از بزرگترین تیم های توسعه و پشتیبانی نرم افزار در کشور به فعالیت میپردازد.
[/mks_pullquote]
بهرغم اینکه کافه ATM از اردیبهشتماه امسال افتتاح شده است و سابقهٔ طولانیمدتی ندارد، اما شرکت ایران ارقام، از باسابقهترین شرکتها در حوزهٔ صنعت بانکی و پرداخت کشور بهحساب میآید. شرکت ایران ارقام اکنون علاوه بر مدیریت سوییچ خودپردازهای بانکهای بزرگ و معتبر دولتی و خصوصی کشور، 94 شعبه پشتیبانی در سراسر کشور دارد. این شرکت اکنون واردکننده و تولیدکننده دستگاههای خودپرداز، خودپرداز-خودردیافت (ATM Recycler) و بسیاری از سختافزارها و نرم افزارهای بانکی در کشور است. اولین ATM کشور را نیز که در سال 1370 در بانک سپه شروع به فعالیت کرد، این شرکت وارد کرده بود.
مدیریت روابط عمومی شرکت ایران ارقام، مسئولیت اجرایی کافه ATM را نیز به عهده دارد. منصور ساعی، مدیر روابط عمومی این شرکت، در گفتوگوی خود با عصر تراکنش در مورد کاربری اصلی این فضا میگوید: «مخاطبان ما در کافه ATM، کارشناسان بانکی، مدیران بانکی، فعالان رسانههای حوزهٔ بانکی و مانند آنها هستند. اغلب برای تشکیل جلسات در این فضا گرد هم جمع میشوند و این فضا در اختیار جلسات خود شرکت و حتی خارج از شرکت و همچنین پذیرایی از مهمانان خارج از ایران ارقام در نظر گرفته میشود.»
اما اهداف بلندمدت کافه ATM کمی متفاوت است. برخلاف سایر کافهها در فضای سازمانی که علاقهای به عمومی کردن فضای خود ندارند، کافه ATM دیدگاه دیگری دارد و به عقیده صاحبان آن ایدهٔ جالبی است که بتوان فضایی عمومی در اختیار داشت که افراد مختلف بتوانند هم نوشیدنی و خوراکی مورد علاقه خود را سفارش دهند، هم جلسات رسمی و غیررسمی خود را در آن برگزار کنند و هم از دستگاهها و فناوریهای موجود در این فضا بازدید کنند و در صورت تمایل از آنها استفاده کنند.
در حال حاضر چند نوع دستگاه متنوع ATM در کافه ATM موجود است. دستگاه صراف، پول نقد را میگیرد و آن را تبدیل به ارز میکند. اسکناسهایی که این دستگاه دریافت میکند، میتواند بهصورت ریال باشد و ترکیبی از دلار و یورو به کاربر خود ارائه کند. همچنین آمار روز ارز نیز از طریق این دستگاه قابل مشاهده است. دستگاه Cashless، نوع دیگری از دستگاههای ATM است که خدمات خود را بدون استفاده از پول نقد (چه دریافت و چه ارائه)، انجام میدهد. دستگاه ATMrecycle مخصوص مکانهای عمومی مانند پاساژها و شرکتهاست و در نهایت هم دستگاه CRS در این کافه ارائه و معرفی میشود که وجه نقد را دریافت میکند و بهحساب شخص موردنظر واریز میکند. این دستگاه بیشتر در مکانهایی که علاقهای به نگهداری وجه نقد ندارند، استفاده میشود و در کلینیکهای پزشکی کاربرد دارد، چرا که اغلب وجه نقد زیادی در کلینیکها وجود دارد که امنیت اینگونه مکانها را به خطر میاندازد.
استفاده از این دستگاهها در یک کافه عمومی میتواند ایده خوبی باشد؛ اما در حال حاضر کافه ATM در دسترس عدهٔ محدودی از فعالان حوزه بانکی است. ساعی در مورد کاربران این فضا میگوید: حتی اگر افراد یک یا چند شرکت بخواهند جلسه برگزار کنند و چنین مکانی نداشته باشند، ما میتوانیم فضای کافه ATM را در اختیار آنها قرار دهیم. این مکان بهصورت اختصاصی برای برگزاری جلسات رسمی و غیررسمی در نظر گرفته شده است و در کنار آن، نمایشگاه نمونههایی از محصولات متنوع شرکت ایران ارقام نیز برپا است.