پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
علاج واقعه قبل از وقوع «دوباره»
در گفت‌وگو با ۹ نفر از کارشناسان و فعالان بازار سرمایه کشور، به مهم‌ترین اقداماتی که می‌توان در وضعیت کنونی بازار سرمایه انجام داد، پرداخته‌ایم؛ این افراد معتقدند تقویت زیرساخت‌های فنی، توسعه خدمات آنلاین و همچنین تمرکز بر مبحث آموزش در این حوزه از مهم‌ترین اقداماتی است که باید به آنها توجه شود.
عصر تراکنش 49 / استقبال زیاد مردم از بازار بورس در سال گذشته، به تمامی ارکان بازار سرمایه نشان داد که این بازار در بخش‌های گوناگون نیازمند توسعه و ترمیم است. افزایش تعداد کاربران و افزایش تراکنش‌ها فشار سنگینی را به سیستم‌های معاملاتی و زیرساخت‌های بازار سرمایه وارد کرده بود و همین امر باعث شد بازار سرمایه در خصوص توسعه زیرساخت‌ها و خدمات آنلاین و غیرحضوری، تغییرات زیادی را ایجاد کند؛ امکان احراز هویت آنلاین و ثبت‌نام غیرحضوری در سال ۱۳۹۹ از جمله این اقدامات بود. اکنون اما بازار سرمایه کشور از دوران هیجان و استقبال شدید مردم دور شده و در حالت پایدار و آرامی به سر می‌برد. تجربه نشان می‌دهد که این زمان‌های آرام، بهترین زمان برای توسعه زیرساخت‌های مورد نیاز بازار سرمایه است. در نتیجه اکنون که فرصت مناسبی برای توسعه نهادها و زیرساخت‌های فنی و نرم‌افزاری بازار سرمایه پیش آمده، بهتر است از این فرصت طلایی به بهترین نحو استفاده شود. اینکه در این زمان آرام بازار، چه اقدامات مهمی را می‌توان انجام داد تا از این فرصت بهینه‌ترین استفاده صورت گیرد، موضوعی بود که از ۹ نفر از کارشناسان و فعالان بازار سرمایه کشور آن را جویا شدیم. در ادامه پاسخ هر یک از این افراد را می‌خوانید.
رکود کنونی، فرصت طلایی برای اوج‌گیری‌های آتی
روح‌الله دهقان، مدیرعامل شرکت مدیریت فناوری بورس تهران، تجربه‌های گذشته نشان داده که حالت پایدار و آرام در بورس، بهترین زمان برای بهبود عملکرد سامانه‌ها و گسترش زیرساخت‌هاست، به عبارتی دیگر؛ این شرایط، فرصت طلایی آماده‌‌کردن بسترها برای اوج‌گیری‌های آتی است. توان تیم‌های فنی در شرایط مشابه شش ماه پایانی سال 1398 و شش ماه نخست سال 1399، صرف نگهداری از سامانه‌های موجود خواهد شد و عملاً فرصتی برای انجام اقدامات مؤثر در راستای توسعه سامانه‌ها باقی نمی‌ماند. بر همین اساس، شرکت مدیریت فناوری بورس در راستای توسعه زیرساخت‌های سخت‌افزاری، شبکه‌های ارتباطی و مراکز داده خود، برای پاسخگویی به نیاز مخاطبان در دوره رونق بعدی برنامه‌ریزی کرده است. این برنامه‌ریزی، شامل بهبود عملکرد بخش‌های سامانه معاملات، سامانه پس از معاملات و سامانه‌های نظارتی می‌شود. البته علاوه بر اقدام برای گسترش حوزه فنی در زمان ثبات بازار، پیشرفت حوزه کسب‌وکار در این مدت نیز باید مدنظر قرار گیرد.
یکی از اقدامات مؤثری که می‌توان در این دوره انجام داد، فرهنگ‌سازی برای سرمایه‌گذاری غیرمستقیم در بازار سرمایه است تا بر خلاف آنچه در سال‌های 1398 و 1399 رخ داد، افرادی که دانش کافی برای ورود مستقیم به بازار ندارند هم بتوانند از مزایای رونق بازار منتفع شده و از ضرر و زیان‌شان جلوگیری شود. هرچه فرایندهای سرمایه‌گذاری غیرمستقیم ساده‌تر باشد و افراد راحت‌تر بتوانند به ابزارهای این نوع سرمایه‌گذاری (صندوق‌ها، سبدگردانان و…) دسترسی داشته باشند، نوسانات بازار کنترل‌شده‌تر و عقلانی‌تر خواهد بود.
شرکت مدیریت فناوری بورس، از شرکت‌های ایجادکننده بسترهای مناسب برای سرمایه‌گذاری غیرمستقیم در بازار سرمایه است که انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری را به مردم معرفی و اطلاعات مورد نیازشان را به مراجعه‌کنندگان ارائه می‌دهد. بر کسی پوشیده نیست که بازار سرمایه ایران جای خود را در میان مردم پیدا کرده و هنوز یکی از مکان‌های سرمایه‌گذاری افراد محسوب می‌شود. مسلماً بورس بار دیگر مورد استقبال مردم قرار خواهد گرفت. امیدوارم آنچه در سال گذشته رخ داد و موجب تحمیل ضرر و زیان به سهام‌داران شد، مجدداً اتفاق نیفتد و بازار سرمایه بتواند این بار با ایجاد بسترهای مناسب و راهکارهای متنوع سرمایه‌گذاری، میزبان بهتری برای سرمایه‌های خرد مردم باشد و این سرمایه‌های خرد در توسعه اقتصاد کشور نقش مؤثرتری ایفا کند.
فرصتی مناسب برای حمایت سازمان بورس از شرکت‌های نرم‌افزاری
احمد زندی، بنیان‌گذار و مدیرعامل زانیس (شرکت فناوری اطلاعات بازار سرمایه)، فشارهای سنگینی که سال گذشته به‌واسطه افزایش تعداد کاربران و افزایش تراکنش‌ها به سیستم‌های معاملاتی و زیرساخت بازار سرمایه وارد شد، به تمام ارکان سازمان بورس نشان داد که این بخش به‌شدت نیازمند توسعه و ترمیم است. سازمان بورس، ارکان بازار سرمایه را حمایت می‌کند، در حالی که هیچ‌گونه حمایت و توجهی به شرکت‌های نرم‌افزاری ـ فقط به‌دلیل اینکه از چارچوب تعریف‌شده ارکان بورس تشکیل نشده‌اند ـ نشان نمی‌دهد.
بر همین اساس، انگیزه و تمایل افراد برای تلاش در راستای تقویت زیرساخت‌های بازار سرمایه و توسعه خدمات آنلاین و غیرحضوری از بین می‌رود. تداوم کم‌لطفی‌ها در نهایت افراد را با ناامیدی مجبور به مهاجرت به صنایع دیگر می‌کند و باعث می‌شود آنها آینده کسب‌وکار خود را خارج از مرزهای جمهوری اسلامی تصور کنند.
شرایط کنونی بازار سرمایه می‌تواند فرصت مناسبی برای سازمان بورس باشد تا شرکت‌های نرم‌افزاری را حمایت و ماهیت عملیاتی آنها را درک کند. سازمان بورس در حال حاضر زیرساخت و دیتاسنتر طراحی‌شده خود را با قیمت مناسب در اختیار شرکت‌ها نمی‌گذارد، در نتیجه آنها مجبورند خارج از این بستر و با صرف هزینه بیشتری سرویس‌های خود را ارائه دهند. در زمان فعلی توجه به حل چنین مسائلی می‌تواند راهگشا باشد. همچنین لازم است فضایی آماده شود تا زیرساخت فناوری اطلاعات و زیرساخت توسعه منابع انسانی سروسامان بگیرد و شرکت‌های مذکور با انگیزه بیشتری به کار خود ادامه دهند.
شکستن انحصار تنها راه خروج از بن‌بست
احمد سحرخیز، کارشناس فناوری اطلاعات بازار سرمایه، به‌روزرسانی زیرساخت‌های سامانه هسته معاملات و سامانه پس از معاملات از مهم‌ترین اقداماتی است که عدم توجه به آن، ممکن است باعث وقوع بحران‌های غیرقابل جبرانی شود. تغییرات مدیریتی سریع و طول عمر کوتاه مدیران تصمیم‌گیر در بازار سرمایه، اجازه به نتیجه رسیدن پروژه‌های کلان و زیرساختی را در موعد خودش نمی‌دهد. الکترونیکی‌کردن خدمات و ارتقای زیرساخت‌های سامانه‌های معاملاتی، از جهت به‌روزرسانی معماری سامانه‌ها و سخت‌افزارها و رعایت استانداردهای امنیتی از جمله زیرساخت‌های پشتیبان، از مواردی هستند که در پیک بعدی بازار سرمایه، سرنوشت کارگزاران پیشرو را تعیین خواهد کرد.
تجربیات گذشته نشان می‌دهد، ارائه خدمات آنلاین با استفاده از ابزارهای فناوری اطلاعات توسط کارگزاری‌ها امری دست‌نیافتنی نیست؛ گرچه هنوز برخی شرکت‌های کارگزاری به سامانه‌های احراز هویت غیرحضوری مناسبی مجهز نیستند. در این برهه زمانی لازم است مسیر سرمایه‌گذاری غیرمستقیم را تسهیل کرد تا در استقبال بعدی مردم از بازار سرمایه، ورود سرمایه به‌صورت غیرمستقیم، ساده‌تر، سریع‌تر و کم‌ریسک‌تر باشد. صدور مجوز برای نهادهای مالی سرمایه‌گذاری غیرمستقیم، ایجاد زیرساخت‌های مناسب توسط آنها و البته همکاری زیرساخت‌های نهاد ناظر و ارکان بورس در پذیرش و ورود سرمایه‌گذار غیرمستقیم و کاهش بوروکراسی‌های دشوار در سرمایه‌گذاری غیرمستقیم از دیگر اقداماتی است که به تحقق بی‌نقص این هدف در آینده کمک خواهد کرد.
در حال حاضر، تزریق پول از طریق سرمایه‌گذاری مستقیم ظرف کمتر از 24 ساعت و به‌طور کاملاً غیرحضوری ممکن است، در حالی که روش غیرمستقیم، مستلزم قراردادهای کاغذی مفصلی بین مشتری، سبدگردان، کارگزاری و حسابرس امین بوده و با وجود بهبودهایی که تاکنون رخ داده، از نظر زمانی حداقل یک هفته زمان می‌برد تا سرمایه‌گذاری غیرمستقیم فرد آغاز شود.
اگر تا پیک بعدی بازار سرمایه، زمینه ورود غیرمستقیم سرمایه‌گذاران به بورس را کاملاً تسهیل و روان نکنیم، پیک بعدی بازار به جای اینکه امیدوارکننده و خوشحال‌کننده باشد، از ابتدا هم برای بازار سرمایه و هم برای سرمایه‌گذاران، نگرانی‌های جدی‌ای را فراهم می‌کند.
نکته دیگر، توسعه ابزارهای مشتقه سهام است. این ابزارها می‌توانند هم به عمق‌بخشیدن به بازار کمک کنند و هم در شرایط گوناگون بازار، در بخش متعادل‌سازی و روان‌سازی بازار سرمایه مؤثر باشند. بدیهی است ورود حجم عظیم سرمایه‌گذارانی که تخصص معاملات سهام را ندارند، می‌تواند مجدداً دوره‌های بحران‌سازی را برای بازار سرمایه رقم بزند. اگر مدیران و متخصصان، زیرساخت‌ها و مسیرهای ورود خیل عظیم بعدی سرمایه‌ها را طراحی و فراهم نکنند، شرایط معکوس و سرمایه مدیریت‌نشده به مدیران جهت خواهد داد و این جهت‌دهی غیرهوشمند، بار دیگر تبعات نامناسبی را برای بازار سرمایه و سرمایه‌گذاران به بار خواهد آورد.
عمیقاً معتقدم اصلاح ساختار و وضعیت موجود تمام نهادهای مالی در بازار سرمایه و طراحی ساختاری که کاملاً بر مبنای توسعه رقابتی است، می‌تواند مشکلات مذکور را به‌طور خودکار حل کند. در کشورهای توسعه‌یافته، با اینکه دولت کوچک و بخش خصوصی بزرگ است، ساختار به گونه‌ای است که در آن سیستم، بخش خصوصی به‌طور خودکار توسعه کشور را رقم می‌زند. عقب‌ماندگی در توسعه زیرساخت، آموزش، سهولت، کیفیت، هزینه و کارمزد متناسب و غیره، حاصل دو رویکرد است؛ انحصار و رقابتی‌نبودن مدل و فضای کسب‌وکارها. غلبه بر انحصار و طراحی فضای رقابتی، به‌ویژه اگر ریشه‌دار شده باشد، بسیار دشوار است. استفاده از افکار متخصص و نو در طراحی فضای رقابتی، داشتن جسارت و هنر شکستن انحصار تنها راه‌های عبور از این بن‌بست‌ها هستند.
ضرورت تقویت زیرساخت‌های پشتیبان
حامد سنجری، رئیس مرکز نظارت بر امنیت اطلاعات بازار سرمایه، بازار سرمایه در همان زمان که استقبال فراوانی از بازار شده بود، در خصوص توسعه زیرساخت‌های بازار سرمایه و خدمات آنلاین و غیرحضوری تغییرات زیادی را ایجاد کرده بود. امکان احراز هویت آنلاین و ثبت‌نام غیرحضوری در سال 13۹۹ نمونه‌ای از اقدامات سازمان بورس در همین زمینه است. در حال حاضر، فرصت مناسبی به دست آمده که زیرساخت‌های پشتیبان را تقویت کنیم تا در نتیجه آن قطعی‌ها و کندی‌ها کاهش محسوسی پیدا کنند. ماهیت فعالیت بازار سرمایه مبتنی بر فناوری اطلاعات است؛ بنابراین لازم است زیرساخت‌ها به‌صورت مداوم تقویت و به‌روزرسانی شوند، نه فقط در مقاطع پایدار. در ممیزی‌های مرکز نظارت بر امنیت اطلاعات بازار سرمایه از کارگزاری‌ها و شرکت‌های نرم‌افزاری بازار سرمایه بر این موارد نیز تأکید شده است.
تاریخ نشان داده که همیشه فرازونشیب در بازار سرمایه وجود داشته است؛ بنابراین مردم مجدداً به سمت این بازار حرکت خواهند کرد. امیدوارم این بار افراد با دانش کافی و بررسی تمام جوانب، اقدام به سرمایه‌گذاری در این بازار کنند.
سرمایه افراد باید با تجارب متخصصان مدیریت شود
فرشاد شبانکاره، بنیان‌گذار پلتفرم صدتحلیل، دوران رکود بازار سرمایه آغاز شده است و استقبال مردم همانند رشد بورس مانند سال گذشته نیست. در پی این رکود، فرصتی فراهم شده تا خدمات مالی، به‌ویژه در بخش خدمات سرمایه‌گذاری غیرمستقیم گسترش پیدا کند. افراد چشم‌بسته وارد بورس شدند، اما سرمایه و پس‌اندازشان از بین رفت و متضرر شدند. آنها درس گرفتند که روند بازار سرمایه، با خرید سهام در هر قیمت و بازه زمانی هم‌خوانی ندارد. همچنین مردم فهمیدند که کسب سود و فعالیت در بورس نه‌تنها به پیام‌های تبلیغاتی کانال‌ها و شبکه‌های اجتماعی محدود نمی‌شود، بلکه به‌شدت به آگاهی و تخصص نیاز دارد. بر همین اساس، باید زیرساخت مدل‌های سرمایه‌گذاری غیرمستقیم مانند کشورهای خارجی مهیا شود. تا افراد درآمد و پس‌انداز خود را به‌واسطه مجموعه‌هایی که ارائه‌دهنده خدمات سرمایه‌گذاری هستند وارد بورس کنند.
مدل‌های اولیه روش سرمایه‌گذاری غیرمستقیم، صندوق‌های سرمایه‌گذاری و سبدگردانی‌ها هستند و مدل‌های پیشرفته این روش که اکنون در سراسر دنیا استفاده می‌شود، سوشال‌تریدینگ، کپی‌تریدینگ و سبدگردانی مشترک است. در این روش هیچ نیازی به حضور شخص سرمایه‌گذار نیست و سرمایه فرد به‌وسیله تجارب افراد حرفهای مدیریت می‌شود. این امر از درگیری ذهنی اشخاص می‌کاهد و از تباهی اموال‌شان جلوگیری می‌کند. سازمان بورس اکنون، در حال بررسی موارد گفته‌شده به‌منظور صدور مجوز است تا خدمات مالی غیرحضوری و آنلاین را در کشور تقویت کند.
پلتفرم صدتحلیل که پنج سال از فعالیتش می‌گذرد، همواره در تلاش است خدماتی را که در دنیا ارائه می‌شود، بومی‌سازی کند. صدتحلیل همچنین با سازمان بورس برای تهیه دستورالعمل‌‌های مورد نیاز همکاری می‌کند. بی‌شک وجود پلتفرم‌های این‌چنینی می‌تواند به نوبه خود نقش مؤثری در منفعت مردم داشته باشد. این پلتفرم، تحلیلگران و مشاوران حرفهای را به افراد معرفی می‌کند تا آنها به‌واسطه سیگنال‌های متخصصان، رفتار مالی هوشمندانه‌ای از خود بروز دهند.
صندوق‌های سرمایه‌گذاری جدید اعتماد مردم را بازیابی می‌کنند
علی رسولی‌زاده، مدیرعامل شرکت دانش‌بنیان پارت، معمولاً هر پنج تا هشت سال، بسته به شرایط اقتصادی و به‌خصوص تورم، قیمت‌های سهام با جهش مواجه می‌شوند و توجه مردم را به خود جلب می‌کنند. با توجه به همین اصل، با وجود انتظار برای صعود بورس و آشتی نسبی مردم با آن، امسال شاهد حضور گسترده افراد، مشابه آنچه در ماه‌های ابتدایی سال گذشته رخ داد، نخواهیم بود. تجربیات گذشته نشان می‌دهد زمان مناسب برای توسعه زیرساخت‌های اجرایی و نظارتی بازار سرمایه، پیش از ورود گسترده مردم به بورس است. عدم آمادگی زیرساخت‌ها، به بروز پیامدهایی مانند طولانی‌شدن صف‌های ثبت‌نام حضوری در کارگزاری‌ها منجر خواهد شد. بازار سرمایه برای آمادگی پذیرش سرمایه‌های مردم، نیازمند ایجاد پنج پیش‌نیاز اساسی است.
بخشی از هیجان مردم برای خرید سهام، با عرضه اولیه سهام فروکش می‌کند؛ بنابراین لازم است برای پذیرش شرکت‌های جدید و پرشمار در بورس زیرساخت‌های جدیدی فراهم شود. در سال‌های گذشته عرضه اولیه سهام شرکت‌های تازه‌وارد، به‌کندی انجام می‌شد و از این روش به‌خوبی استفاده نشد.
با گسترش بازار، تشخیص معاملات مشکوک و مقابله با دستکاری بازار و توسعه ابزارهای نظارتی برای جلوگیری از تقلب و کلاهبرداری از تازه‌واردان اقدامی ضروری محسوب می‌شود. این مهم که به آمادگی ناظر بازار برای تشخیص خودکار دستکاری در معاملات به‌صورت سیستمی وابسته است، نیازمند تغییر رویکرد از تشخیص فردی به تشخیص سیستمی است.
این بازه زمانی، فرصت مناسبی برای اقدام نسبت به آموزش صحیح سرمایه‌گذاری به تازه‌واردان است. تازه‌واردان معمولاً به‌دلیل مشغله یا آسان‌پنداشتن حوزه، توجهی به یادگیری در این زمینه نمی‌کنند. بنابراین باید تمهیداتی برای افزایش سواد سرمایه‌گذاران اندیشیده شود تا بر خلاف رشد قبلی شاخص بورس، شاهد اقبال مردم به سیگنال‌فروشان نباشیم. سامان‌دهی مشاوران سرمایه‌گذاری و تسهیل خدمات‌دهی آنها، در قالب اشخاص حقیقی و تنظیم روابط آنان با مشتریان، از دیگر اقداماتی است که می‌تواند عاملی مؤثر در برچیده‌شدن بازار سیگنال‌فروشی باشد.
بیش از یک دهه از آغاز فعالیت صندوق‌های سرمایه‌گذاری می‌گذرد، ولی در این مدت اصلاً شاهد پویایی و بالندگی آنها نبوده‌ایم. به نظر می‌رسد سخت‌گیری‌های انجام‌شده، اجازه نوآوری را به فعالان این حوزه نمی‌دهد. خلق صندوق با ویژگی‌های جدید، احتمالاً می‌تواند استقبال مردم به سرمایه‌گذاری در بورس را بازیابی کند.
سازمان بورس باید اهداف بنیادین خود را دنبال کند
حامد حدادی، بنیان‌گذار کوانت‌کن، همزمان‌شدن سه عامل با یکدیگر، دلیل تمایل مردم به بورس در دوره گذشته بود. دلیل اول وجود عرضه‌های اولیه با مدل جدید است. اگر تعداد افراد شرکت‌کننده و ارزش ریالی شرکت هر نفر در عرضه اولیه، از زمان عرضه اولیه آسان‌پرداخت پرشین به بعد را بررسی کنیم؛ روند رو‌به‌رشد افراد جدید واضح و مشخص است.
دلیل بعد که بر آتش این روند دمید، افزایش قیمت دلار و در پی آن افزایش قیمت سهام بود. توهم وارن بافتی در بازار موج می‌زد و تازه‌واردان گمان داشتند اگر با شیر یا خط سهام خریداری کنند، قیمت سهام‌شان افزایش پیدا می‌کند. دلیل سوم هم سیاسی‌شدن روند رشد بازار بود که حق بنیادی و قانونی فروشنده سهام در نظر گرفته نشد و همچنان هم می‌شنویم که از فروشندگان فهرست آماده کرده‌اند و… . رشد بازار در دو سال گذشته یک اتفاق نادر بود که دیگر تکرار نخواهد شد.
بهتر است در حال حاضر که بازار آرام‌تر است، سازمان بورس اندکی به این سؤال فکر کند که رسالت وجودی سازمان چیست؟ سازمان باید به‌دنبال اهداف بنیادین خود یعنی شفافیت، رقابت‌پذیری، سلامت و قانون‌زدایی باشد. از منظر من هر کار دیگری اتلاف وقت و نقش بازی‌کردن است.
افزایش ضریب نفوذ بازار سرمایه در کشور، با سرمایه‌گذاری در حوزه فناوری
امید موسوی، مدیرعامل گروه مالی امید،اقتصاد این روزهای ایران شبیه یک بیمار دیابتی دچار پارادوکس است. یک فرد دیابتی قند خون بالایی دارد که باعث افزایش اشتها و عطش او می‌شود، با این وجود سلول‌های او از کمبود قند به‌مرور ضعیف و بیمار در نهایت لاغر و بی‌حال می‌شود. وظیفه انسولین انتقال قند از خون به سلول‌هاست. این فرایند باعث التیام بیمار می‌شود؛ در حقیقت انسولین یک واسط درست بین خون و سلول‌هاست.
در جامعه نیز نقدینگی وجود دارد و روزبه‌روز در حال رشد است (مثل قند در خون)، با این وجود افراد ترجیح می‌دهند نقدینگی خود را به خریدوفروش سکه، ملک، خروج از کشور و… اختصاص دهند. از طرفی تولیدکنندگان (مانند سلول) از بی‌پولی حال‌وروز خوبی ندارند و روزبه‌روز ایران نحیف‌تر و ضعیف‌تر می‌شود.
سؤالی که در این میان پیش می‌آید، این است که چه عاملی می‌تواند نقش انسولین را برای ایران بازی کند؟ چه عاملی می‌تواند به‌درستی قند را به سمت سلول‌ها هدایت کند؟ نقدینگی با چه روشی به سمت تولید و خلق ارزش کانالیزه می‌شود؟ در دنیا معمولاً بازار سرمایه عهده‌دار این وظیفه است. با وجود هیجان و استقبال زیاد مردم از بورس ایران در سال‌های 13۹۸ و 13۹۹، کمتر از پنج درصد نقدینگی بازار سرمایه وارد بخش تولید شد. نگاه کوتاه‌مدت مردم به سرمایه‌گذاری به‌دلیل اقتصاد تورمی می‌تواند توجیه مناسبی برای این موضوع باشد، در حالی که دلایل بسیار مهم و قابل بررسی، پیشرفت کم دسترسی‌پذیری سرمایه‌گذاری بلندمدت، مولد و غیرمستقیم برای مردم است. به عبارت دیگر، مردم از هیچ مرجعی سرویس مدیریت ثروت یا مشاوره مالی باکیفیت و مقیاس‌پذیری دریافت نمی‌کنند و این امر باعث سرمایه‌گذاری مستقیم و دلالی آنها می‌شود.
فناوری‌های این حوزه در کشور بسیار جدید است و سرمایه‌گذاری در این بخش به جهات گوناگون اعم از علمی ـ تحقیقاتی و عملی به همه فعالان بازارهای مالی، خصوصاً بازیگران اصلی توصیه می‌شود؛ فناوری‌ها و زیرساخت‌هایی شبیه معاملات الگوریتمی، بازارگردانی الگوریتمی، سبدگردانی الگوریتمی، مشاوره مالی دیجیتال، اعتبارسنجی دیجیتال، کارگزاری دیجیتال، سیستم‌های مدیریت ریسک با هوش مصنوعی، سیستم‌های پیش‌بینی با هوش مصنوعی و روبوادوایزری، ثبت‌نام و احراز هویت غیرحضوری با هوش مصنوعی، قراردادهای دیجیتالی، سرویس‌های micro saving، micro investing، micro loan و ده‌ها فناوری جدید دیگری که در سال‌های اخیر پا به عرصه گذاشتند، ولی اخبار کمی در بازارهای مالی از آنها می‌شنویم.
وقت آن رسیده است که فعالان حوزه بازار سرمایه با سرمایه‌گذاری بخشی از درآمدهای نسبتاً جذاب سال‌های 13۹۸ و 13۹۹ خود در حوزه فناوری، دسترسی‌پذیری و سادگی حضور مردم را در بازار تضمین و بدین ترتیب ضریب نفوذ بازار سرمایه را در کشور بالا ببرند تا در حوزه فناوري‌های نوین و زیرساخت‌ها به دستاوردهایی مانند شفافیت بیشتر و عمق بیشتر بازار، افزایش کیفیت معاملات سرمایه‌گذاران، سرعت و دقت بیشتر، افزایش امنیت معاملاتی، کنترل ریسک بهتر و کاهش هزینه‌های معاملاتی دست پیدا کنند.
تمرکز بر آموزش و توسعه مشاوره آنلاین
علی نوروزی، مدیرعامل شرکت پردازش اطلاعات مالی نوآوران امین، همان‌طور که دوران هیجان‌های مثبت بازار سرمایه به پایان رسید، هیجان‌های منفی هم در انتهای مسیر خود قرار دارند. این روزها بهترین زمان برای توسعه زیرساخت‌های مورد نیاز جهت توسعه بازار سرمایه است. البته سازمان بورس در شش ماه اخیر، اقداماتی را در همین راستا انجام داده است. اعطای مجوزهای جدید به نهادهای مالی، اقدامات اولیه در خصوص مجوز کارگزاری‌ها، تسهیل تأسیس صندوق‌های سرمایه‌گذاری و تنوع‌بخشی به این صندوق‌ها نمونه‌هایی از فعالیت‌های صحیح سازمان هستند.
اکنون که فرصت مناسبی برای توسعه نهادها و زیرساخت‌های فنی و نرم‌افزاری بازار سرمایه پیش آمده، می‌توانیم بر مبحث آموزش تمرکز کنیم و حوزه خدمات غیرحضوری از جمله مشاوره آنلاین را توسعه دهیم. از آغاز فعالیت بازار سرمایه باید چنین اقداماتی انجام می‌شد. متأسفانه ما همیشه بعد از اتفاقات ناگوار به فکر حل مسائل می‌افتیم. شوکی که به بازار سرمایه وارد شد، مخرب اما لازم بود. امیدوارم سازمان از هیجان و استقبال‌های مردم درس گرفته باشد.
هر دولتی با هر خط‌مشی و تفکری، به شدت‌بخشیدن تأمین مالی در بازار سرمایه نیاز دارد. این بازار محلی است که در آن به‌آسانی می‌توان اقدام به تأمین مالی کرد، چراکه دردسرهای نظام بانکی را ندارد و فرصت‌های سرمایه‌گذاری را به‌آسانی برای افراد فراهم می‌کند. بازار سرمایه ظرفیت تولید دارد و سرمایه وارده به آن مستقیماً می‌تواند صرف تولید شود. عدم آگاهی و نبود زیرساخت‌ها در سال‌های اخیر، به‌ویژه در دوران طلایی بورس باعث شد پول در گردش مستقیم وارد شرکت‌ها نشود و در نتیجه نتواند تأثیری بر اوضاع شرکت‌ها بگذارد.
بر اساس وضعیت شاخص بورس، اکنون زمان مناسبی است که پول را از طریق پذیرش شرکت‌های جدید، افزایش سرمایه‌ها از سلب حق تقدم و تشکیل شرکت‌های سهامی عام مستقیم به شرکت‌ها منتقل کنیم. بدون شک، در آینده بورس مورد استقبال مردم قرار خواهد گرفت؛ گرچه امیدوارم این هجوم به شدت دوره‌های قبل نباشد و این بار برخورد مدیریت‌شده و صحیح اتفاق بیفتد.