پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
مدیرعامل سحاب در گفت‌وگو با راه پرداخت مطرح کرد: طرح صیانت در بلندمدت اهداف خودش را نقض خواهد کرد
در ماه‌های گذشته موضوع طرح صیانت در اکوسیستم فناوری اطلاعات ایران بسیار پررنگ بوده است. نگرانی تمامی کسب‌وکارها و مردم این است که این طرح نه‌تنها به فیلترینگ پلتفرم‌های خارجی مورد استفاده عموم مردم منجر خواهد شد، بلکه فضایی را ایجاد خواهد کرد که کسب‌وکارهای داخلی که باید در آینده نزدیک به‌عنوان موتور محرک اقتصاد ایران نقش ایفا کنند هم نتوانند فعالیت مؤثر خود را ادامه دهند. درباره این طرح صحبتی با حسین کرامتی، مدیرعامل شرکت سامانه‌گستر سحاب‌پرداز داشته‌ایم.
مدیرعامل سحاب با تأکید بر اینکه مهم‌ترین مشکل طرح صیانت، شیوه حل مسئله آن است، می‌گوید حمایتی که قرار است طرح صیانت با کمک آن عملی شود، رخ نخواهد داد و طرح صیانت به‌طور سیستماتیک، در بلندمدت مانع تحقق اهداف خود خواهد شد.
حواشی طرح صیانت مدتی است که در فضای مجازی کشور مطرح می‌شود و نگرانی بابت اثرات آن، بر کسب‌وکارهای این حوزه سایه افکنده و نگرانی‌های زیادی را برای متخصصان و فعالان صنعت فناوری ایجاد کرده است. شرکت سحاب نیز یکی از هزاران کسب‌وکاری است که نگران اجرایی‌شدن طرح معروف به صیانت با محتوا و چارچوب فعلی منتشرشده است. این مجموعه با نزدیک به ۲۰۰ متخصص، جهت ارائه راهکارهایی برای پاسخ به نیازهای داده‌ای سازمان‌ها به‌عنوان شریک تجاری ایشان فعالیت می‌کند.
حسین کرامتی، مدیرعامل سحاب به بحث حکمرانی در فضای مجازی اشاره می‌کند و می‌گوید نیاز به سامان‌دهی بخش‌هایی از فضای مجازی که ضعف قانون‌گذاری دارند و حکمرانی در این فضا برای حل مشکلات مردم و کسب‌وکارها امری ضروری است، اما به اعتقاد او چیزی که به‌عنوان طرح صیانت با این شیوه و شتاب‌زدگی در تدوین و تصویب آن مطرح می‌شود، قابل دفاع نبوده و به چنین نتیجه‌ای منجر نخواهد شد.
کرامتی شیوه حل مسئله را مهم‌ترین مشکل این طرح می‌داند و می‌گوید: «مسئله‌ای که نمایندگان به‌دنبال آن هستند، به حد کافی شفاف‌سازی نشده و مشخص نیست دقیقاً به کدام مسئله از مجموعه مسائل حکمرانی فضای مجازی پرداخته‌اند. اما اگر این موضوع را کنار بگذاریم، با فرض اینکه هدف خیرخواهانه داشته‌اند تا یکسری از مسائل را حل کنند، طرح صیانت در نحوه حل مشکل، ایرادات جدی دارد.»
به اعتقاد او، جهت تدوین طرح، بایستی از متخصصان، کسب‌وکارها و مردم که با مسائل این حوزه درگیر هستند، مشاوره گرفته می‌شد. اگر این اشکال مهم وجود نداشت، مراحل بعدی آن که بحث محتوایی است، با روش درست و کیفیت بهتری پیاده‌سازی می‌شد و اگرچه رسیدن به اجماع مطلق، ممکن نیست، اما انتقاداتی که اکنون به محتوای طرح وارد است، به این وسعت وجود نداشت.
طرح صیانت اهداف خود را نقض می‌کند
مدیرعامل سحاب در ادامه به اثرات مختلف اجرای این طرح اشاره می‌کند و می‌گوید مطرح‌شدن طرح صیانت به شکل فعلی، به ناامیدی بسیاری از افراد جامعه متخصصان منجر شده و بسیاری از افراد، آرمان‌هایی را که احساس می‌کردند در شرایط اکوسیستم طبیعی و با رشد ارگانیک می‌توانند به وجود آورند، دیگر به‌روشنی قبل نمی‌بینند.
او با تأکید بر اینکه اگر در پی این ناامیدی، متخصصان از دسترس شرکت‌های فناوری اطلاعات خارج شوند، عملاً یکی از مهم‌ترین پایه‌های تحقق اهداف این طرح زیر سؤال می‌رود، می‌گوید: «یکی از مهم‌ترین آسیب‌هایی که به کسب‌وکارهای حوزه فناوری اطلاعات وارد می‌شود، همین ناامیدی و خروج سرمایه انسانی داخل کشور است که می‌تواند به مهاجرت آنها یا فعالیت برای پروژه‌های خارج از ایران منجر شود که این موضوع اتفاقی غیر قابل جبران است.»
به اعتقاد کرامتی، طرح صیانت در بلندمدت به‌طور سیستماتیک مانع تحقق اهداف خود خواهد شد و حمایتی که قرار بوده با این طرح اتفاق بیفتد، عملی نخواهد شد. او این اتفاق را مهم‌ترین اثر بلندمدت این طرح می‌داند که اگر با شتاب‌زدگی فعلی ادامه یابد، به نهادینه‌شدن همه آسیب‌هایی که در حال حاضر وجود دارد، منجر خواهد شد و دیگر نمی‌توان آنها را به‌راحتی و با روش‌های سیستماتیک حل کرد.
خبری از حمایت واقعاً مؤثر نیست
یکی از اهداف مطرح‌شده در رابطه با طرح صیانت، حمایت از کسب‌وکارها و پلتفرم‌های داخلی است، اما آیا چنین هدفی محقق خواهد شد؟ کرامتی در پاسخ به این سؤال می‌گوید اگر قرار به حمایت بود، بخش قابل قبولی از پلتفرم‌های داخلی که ادعای حمایت از آنها می‌شود، حامی طرح صیانت بودند، اما می‌بینیم اکثر قریب به اتفاق آنها از تریبون‌های مختلف اعلام کرده‌اند چنین طرحی به نفع ما نیست.
به گفته او تمام قدرت یک پلتفرم به کاربرانش است و کاربر را با زور و قانون نمی‌توان جذب یک پلتفرم کرد: «باید بسترهای این موضوع از جهات مختلف مانند بحث فنی دیده شود، اکوسیستم اقتصادی بتواند پاسخگوی آن باشد، مسئله اعتماد و امنیت پلتفرم دیده شود، به قابل اتکا بودن و محتوای تولیدی توجه شود و در انتها ممکن است برای این حمایت به قانون نیاز باشد، اما تا زمانی که این مقدمات فراهم نشود، با وضع یکسری قانون، آن هم با این شیوه، حمایت مؤثری صورت نمی‌گیرد.»
او معتقد است شاید با این شیوه یکسری پلتفرم شکل گرفته و دورانی را هم طی کنند، اما با چنین روشی، به موفقیتی که هدف این طرح است، نخواهند رسید و حتی طرح صیانت نیز به مانع تبدیل خواهد شد.
مدیرعامل سحاب با بیان اینکه شاید یکی از مهم‌ترین مواردی که می‌تواند در حمایت از پلتفرم‌ها رخ دهد، قوانین ضدانحصار باشد، امکان ایجاد انحصار در پی اجرای این طرح را رد نمی‌کند. اگرچه به گفته او در این طرح به انحصار اشاره نشده و درباره آن هدف‌گذاری نشده، اما بر اساس مفاد طرح صیانت، انحصار جزء لاینفک توانمندی اقتصادی و حجم کاربر مورد نیاز برای شکل‌گیری یک پلتفرم موفق در داخل خواهد بود.
لزوم تمرکز بر محتوا
کرامتی در رابطه با بررسی طرح صیانت ذیل اصل 85 قانون اساسی در شرایط فعلی و راهکار کنونی برای موضوع می‌گوید که فعالان فضای مجازی باید با افراد اثرگذار در این حوزه و نمایندگان مجلس در تعامل باشند تا آنها نسبت به ابعاد و اثرات طرح واقف شده و به‌سادگی از کنار آن نگذرند: «نمایندگان نباید با تفویض بررسی آن به کمیسیون ویژه، این حق را از خود بگیرند که این موضوع به‌سرعت و با این سطح از کارشناسی حل شود. در گام بعدی نیز باید در یافتن راه‌حل مشکلات این حوزه به‌صورت فعال مشارکت کنند.»
او ابراز امیدواری می‌کند که تلاش جمعی برای رسیدن به اجماع شکل گیرد تا هم نیازمندی‌های این حوزه به‌خوبی پوشش داده شود و هم با واقعیت‌های کسب‌وکارهای فضای مجازی سازگار باشد.
در ادامه به بحث محتوا در فضای مجازی اشاره و مطرح شد که اگر این طرح واقعاً می‌خواهد به تغییر در محتوا و فضای مجازی کمک کند، باید تمرکز ویژه خود را روی حمایت از تولیدکنندگان محتوا بگذارد.
او با تأکید بر اینکه فضای کنونی نه توسط پلتفرم‌ها، بلکه توسط محتوای موجود در پلتفرم‌ها ساخته شده، می‌گوید: «به جای صرفاً قانون‌گذاری برای پلتفرم‌ها، باید روی تولید محتوای مناسب تمرکز داشت، اما در طرح هیچ اشاره‌ای به این موضوع نشده است. هر طرحی که می‌خواهد در رابطه با این فضا به وجود آید، باید به‌صورت جدی به بحث محتوا ورود کند.»