پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
در دنیای امروز برای بقا در جامعه مدرن و مقاومت در مقابل تنوع و پیچیدگی بالای خدمات مالی، سواد مالی ضرورت بسیاری پیداکرده است. درنتیجه این ضرورت، افراد به‌طور چشمگیری به سمت بازارهای مالی تمایل پیداکرده‌اند که به همین دلیل، نیاز به افزایش آگاهی و سواد مالی در افراد شکل‌گرفته است. زیرا به‌ویژه افراد تازه‌کار برای موفقیت در بازار مالیِ پیچیدۀ امروز به اطلاعات اولیه برای شروع کار و ارزیابی تصمیمات خود نیاز دارند. از بازارهای مالی امروز که موردتوجه عموم قرارگرفته است، بازار سهام و سرمایه‌گذاری است که سواد مالی بر تصمیم به ورود و سرمایه‌گذاریِ موفق افراد در این بازار و درنتیجه وضعیت مالی آن‌ها بسیار مؤثر است.
سواد مالی چیست؟
آگاهی فرد نسبت به مسائل مادی و توانایی آن برای تصمیم‌گیری درست در این زمینه را سواد مالی می‌نامند. بنابراین به‌واسطه سواد مالی، افراد به سطح مناسبی از درک امور مالی مانند قوانین و مقررات موجود در این زمینه، پدیده‌های مالی و ماهیت آن‌ها دست پیدا می‌کنند.
موسسه رسمی حسابداران امریکا، سواد مالی را بدین گونه تعریف کرده است: «توانایی ارزیابی و مدیریت مؤثر امور مالی شخصی برای تصمیم‌گیری‌های مؤثر در راستای رسیدن به اهداف زندگی و دستیابی به سطح رفاه اقتصادی نسبی»
با توجه به اهمیت سواد مالی در سطح اقتصادی زندگی افراد، پژوهش‌های مختلفی در این زمینه انجام‌شده است. در پژوهشی الگویی مفهومی برای اندازه‌گیری سواد مالی افراد ارائه‌شده است. بر اساس این الگو می‌توان سواد مالی را با چهار مؤلفه رفتار، نگرش، مهارت و دانش اندازه‌گیری کرد.
با توجه به اینکه سواد مالی بر مدیریت پول بسیار تأثیرگذار است، لازم دانستیم در این بخش تعریفی ساده از مدیریت پول را نیز ارائه دهیم.
مدیریت پول: همان مطالعه منابع با‌اهمیتی است که منجر به موفقیت مالی شخص و خانواده می‌شود. به همین دلیل چهار فاکتور اعتبار، وجه نقد، بیمه و پس‌انداز برای اندازه‌گیری مدیریت پول معرفی‌شده‌اند.
مدیریت مالی شخصی: فرد یا خانواده برای تأمین مخارج زندگی به منابع مالی نیاز دارد. به تصمیماتی که توسط خانواده یا فرد برای فراهم کردن بودجه، پس‌انداز و منابع مالی موردنیاز گرفته می‌شود، مدیریت مالی شخصی می‌گویند. در این برنامه‌ریزی مالی اغلب خدمات بانکی همچون حساب پس‌انداز و وام، محصولات سرمایه‌گذاری مانند بازار سهام و اوراق مشارکت، خدمات بیمه و یا طرح‌های بازنشستگی مدنظر قرار می‌گیرند.
مصرف‌کنندگان منابع مالی به سه بخش «خانوارها»، «بنگاه‌های اقتصادی کوچک و متوسط» و نیز «بنگاه اقتصادی بزرگ» تقسیم می‌شوند که دراین‌بین خانوارها به دنبال منبع تأمین مالی برای مخارج زندگی هستند. حال در این میان، تأمین مالی و دانش مرتبط به آن از مهارت‌های ضروری در زندگی هستند که می‌بایست آموزش آن از کودکی شروع شود. این مهارت‌ها ازنظر رفتار اجتماعی به‌قدری مهم هستند که هم بر زندگی فرد و هم بر اجتماع تأثیر دارد.
متأسفانه دانش مالی افراد در کشور ما بسیار ضعیف است، به‌گونه‌ای که حتی افراد تحصیل‌کرده در رشته‌های مالی و حسابداری، شناخت کاملی از دانش تأمین مالی شخصی ندارند. این در حالی است که به همان اندازه که مهارت‌های تحصیلی اهمیت دارد، آموختن مهارت‌های مالی و اقتصادی نیز برای افراد ضرورت دارد.
توانایی مالی به فرد کمک می‌کند، امور مالی خانه و زندگی خود را برعهده‌گرفته و دخل‌وخرج خانه را مدیریت کند؛ به بیانی دیگر، مدیریت مالی شخصی به کنترل حس خرید ناگهانی، پرداخت به‌موقع قبض‌ها و اقساط، هزینه کردن متناسب با میزان اعتبار و اداره منظم امور مالی شخصی منجر می‌شود.
بنابراین بر اساس نتایج تحقیقات مختلف می‌توان گفت سواد مالی و مدیریت پول بر مدیریت مالی شخصی تأثیر مستقیم دارد.
با توجه به اهمیت موضوع، پژوهش‌های متعددی تأثیر سواد مالی بر مدیریت مالی را بررسی کرده‌اند. دریکی از این پژوهش‌ها که جامعه هدف، سرمایه‌گذاران در بورس بودند؛ نتایج نشان داد سواد مالی تأثیر مستقیمی بر مدیریت مالی شخصی افراد دارد. به همین دلیل می‌توان از طریق بهبود دانش و سواد مالی، شناخت خود از ابزارها و محصولات مالی و درنتیجه شمولیت مالی را افزایش داد.
شمولیت مالی در تعریفی ساده فرایند توسعه دسترسی به هنگام و با هزینه پایین به خدمات و محصولات مالی است که هدف این فرایند، افزایش استفاده عموم جامعه از خدمات و محصولات مالی موجود در جامعه است. به همین دلیل گفته می‌شود سواد مالی فاکتوری مؤثر بر شمولیت مالی است.
در بالا مدیریت پول را تعریف و مؤلفه‌هایی برای اندازه‌گیری آن تعریف کردیم. بر اساس پژوهش‌ها این مؤلفه‌های مدیریت پول تأثیری مستقیم و معنادار بر سواد مالی فرد دارند.
لازم به ذکر است در تحقیقات انجام‌شده در زمینه سواد مالی، موضوعات مختلفی برای سنجش سطح سواد افراد جامعه بررسی‌شده‌اند که می‌توان گفت ارزش زمانی پول، مالیات، سرمایه‌گذاری در سهام و اوراق مشارکت، تورم و بانکداری الکترونیک از مفاهیم مؤثر بر سواد مالی افراد هستند.
اهمیت سواد مالی بر زندگی اقتصادی سرمایه‌گذاران
در عصر حاضر تحولات اقتصادی و مالی جدیدی شکل‌گرفته است و این نیاز در افراد به وجود آورده است که برای توان مواجه با پیچیدگی‌های پیشرو، آگاهی و دانش خود را در زمینه مالی افزایش دهند. ازآنجاکه در امور مالی شخصی، کیفیت تصمیمات اتخاذشده تأثیری بلندمدت بر بقای مالی افراد دارد؛ ممکن است تصمیمات نامناسب تأثیرات منفی و جبران‌ناپذیری را به همراه داشته. بنابراین می‌توان ادعا کرد سواد مالی مناسب که ترکیبی از آگاهی، دانش، مهارت و رفتارهای ضروری است؛ رفاه مالی شخصی را برای فرد به همراه دارد.
بحث سواد مالی برای سرمایه‌گذاران در بازار سهام اهمیتی مضاعف دارد. زیرا سرمایه‌گذاری که آگاهی و سواد مالی مطلوب ندارد، نمی‌تواند به‌طور مطلوب از بازار مالی و ظرفیت آن استفاده کرده و درنتیجه سرمایه‌گذاری کارآمدی داشته. درنتیجه می‌توان گفت سواد مالی ناکافی برای این افراد علت اصلی در از دست دادن رفاه اقتصادی، عدم مشارکت در بازار سرمایه و عامل بازدارنده برای مالکیت سهام آن‌ها به شمار می‌رود.
منبع
پارمیس