پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
بیمه دورکاری، بیمه‌ای منحصر به مشاغل آزاد فضای مجازی
با بیمه دورکاری فریلنسرها، رانندگان تاکسی‌های اینترنتی و در کل کسانی که به صورت خویش‌فرمایی در فضای مجازی مشغول به کار هستند، میتوانند از مزایای بیمه تامین اجتماعی بهره‌مند شوند.
بیمه دورکاری برای شاغلین فضای مجازی در نتیجه توافقی حاصل شده که بین سازمان تامین اجتماعی و اتحادیه کشوری کسب‌وکارهای مجازی به وجود آمده است. در نتیجه این توافق فریلنسرها، رانندگان تاکسی‌های اینترنتی و در کل کسانی که به صورت خویش‌فرمایی در فضای مجازی مشغول به کار هستند، میتوانند از مزایای بیمه تامین اجتماعی بهره‌مند شوند البته نه همه آن مزایا. همچنین این طرح مانند هر طرح نوپای دیگر با اماواگرها روبه‌روست. در این گزارش به این بیمه نوپا و انتقاداتی که به آن وارد آمده، می‌پردازیم.
سامانه‌ای برای بیمه دورکاری
دو ماهی می‌شود که سامانه بیمه دورکاری شاغلین فضای مجازی به راه افتاده، آدرس سامانه ecunion.ir/insurance_applicant است و متقاضیان بیمه دورکاری که در فضای مجازی اشتغال دارند، میتوانند به آن وارد شوند.
چه کسانی میتوانند دورکار باشند و بیمه شوند؟
بر اساس بخشنامه سازمان تامین اجتماعی آن دسته از شاغلین کسب‌وکارهای فضای مجازی که مزدبگیر به شمار نمی‌آیند میتوانند از این بیمه برخوردار شوند. همچنین کسب‌وکاری که این افراد با آن همکاری دارند، باید تاییدیه اتحادیه کشوری صنف کسب‌وکار مجازی را داشته باشد و در نهایت کسانی که از این شرایط برخوردارند باید از سوی اتحادیه و یا نمایندگی آن در استان‌ها به سازمان تامین اجتماعی معرفی شوند.
سن متقاضی در تاریخ شروع بیمه نباید از 50 سال بیشتر باشد و اگر متقاضی سابقه پرداخت حق بیمه سازمان تأمین اجتماعی را داشته باشد، این سابقه به سقف سنی یادشده اضافه می‌شود و در صورت احراز شرایط، بیمه تعلق می‌گیرد.
حق بیمه چقدر است؟
مبنای پرداخت حق بیمه متقاضیان بیمه دورکاری که ۵ سال و یا کمتر از ۵ سال سابقه پرداخت حق بیمه دارند، به انتخاب متقاضی می‌تواند یا حداقل دستمزد مصوب شورای عالی کار و یا حداکثر دستمزد در زمان پرداخت حق بیمه به هنگام ثبت معرفی‌نامه در واحد اجرائی باشد. مبنای پرداخت حق بیمه برای متقاضیانی که بیش از ۵سال سابقه پرداخت حق بیمه دارند نیز می‌تواند حداقل دستمزد مصوب شورای عالی کار یا حداکثر میانگین دستمزد آخرین ۳۶۰ روز قبل از ثبت معرفی‌نامه باشد. 27درصد رقم هر یک از این موارد به‌عنوان حق بیمه از متقاضی گرفته می‌شود و پرداخت حق بیمه برای بیمه دورکاری که از نوع بیمه‌های غیراجباری است، به صورت ماهانه است.
بیمه دورکاری، شامل بیمه بیکاری نمی‌شود
چون بیمه‌شدگان دورکار فضای مجازی رابطه مزدبگیری با اتحادیه کشوری کسب‌وکار مجازی و یا نمایندگی‌های مربوط را ندارند، بیمه بیکاری را شامل نمی‌شوند در نتیجه نسبت به بیمه‌شدگانی که از مزیت بیمه بیکاری هم برخوردارند 3درصد کمتر حق بیمه پرداخت می‌کنند، اما مانند دیگر بیمه‌شدگان سازمان از بیمه هزینه‌های درمانی و بازنشستگی برخوردارند و همه حمایت‌های قانون تامین اجتماعی به استثنای غرامت دستمزد ایام بیماری و بارداری به آنها تعلق خواهد گرفت.
مراحل بیمه‌شدگی چگونه است؟
متقاضی برای بیمه شدن وارد سامانه یادشده می‌شود، سابقه بیمه را وارد و شهر موردنظر خود را انتخاب می‌کند. پس از پر کردن فرم کد پیگیری برای متقاضی و کسب‌وکاری که در آن فعالیت می‌کند فرستاده می‌شود و کسب‌وکار تایید همکاری با آن شخص را به اتحادیه اعلام می‌کند. شخص متقاضی نامه اتحادیه را دانلود کرده و به دفتر بیمه تامین‌اجتماعی می‌رود و احراز هویت می‌شود، سپس شماره بیمه دریافت می‌کند، معاینه پزشکی می‌شود و احراز شرایط نهایی صورت می‌گیرد.
کارفرما رقمی برای بیمه پرداخت نمی‌کند
بااین‌حال این طرح ابهاماتی دارد که داده‌های کارشناسان مرتبط می‌تواند به رفع آنها بینجامد. رضا الفت‌نسب عضو هیات مدیره اتحادیه کشوری کسب‌وکارهای مجازی در تشریح بیشتر بیمه دورکاری به راه‌پرداخت گفت: «سامانه ثبت‌نام در بیمه دورکاری کسب‌وکارهای مجازی از تیر ماه برقرار است و با استفاده از آن فرد دورکاری که در یک کسب‌وکار مجازی مشغول است، تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی قرار می‌گیرد. حق بیمه را متقاضی به‌طور کامل خود پرداخت می‌کند و هیچ رقمی بر عهده صاحب کسب‌وکار نیست، در واقع صاحب کسب‌وکار تنها رابطه همکاری را تایید می‌کند.»
او در پاسخ به این سوال که چرا تنها کسب‌وکارهای مجازی میتوانند از بیمه دورکاری استفاده کنند، اظهار کرد: «در حال حاضر تنها اتحادیه کسب‌وکارهای مجازی بر سر ایجاد بیمه دورکاری با تامین اجتماعی به توافق رسیده و صنوف دیگر برای دستیابی به این امکان باید با تامین اجتماعی وارد مذاکره شوند.»
بیمه دورکاری ارتباطی به دورکاری شیوع کرونا ندارد
افشین کلاهی رئیس کمیسیون کسب‌وکارهای دانش‌بنیان اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران است. او در جواب این سوال که تفاوت دورکاری در فضای مجازی با دورکاری برآمده از شیوع کرونا چیست و آیا این بیمه ارتباطی با کرونا دارد، گفت: «تاکنون این گزینه برای فعالین کسب‌وکارهای مجازی مثل راننده‌های تاکسی‌های اینترنتی و فریلنسرها وجود داشت که خود را به صورت خویش‌فرمایی بیمه کنند، حالا این افراد میتوانند از خدمات بیمه تامین اجتماعی در پوشش شاغلان فضای مجازی استفاده کنند و چون در این نوع، بیمه بیکاری منظور نشده پس به یقین بیمه شونده هزینه کمتری نسبت به بیمه خویش‌فرمایی پرداخت می‌کند.»
وی افزود: «بااین‌حال بیمه دورکاری شاغلین فضای مجازی نباید با دورکاری که به سبب شیوع کرونا حادث شده، اختلاط پیدا کند. دورکاری برآمده از کرونا به کارکنانی اختصاص دارد که در استخدام شرکت‌ها هستند، اما وظایف حرفه‌ای خود را از خانه انجام می‌دهند. آنها در بازه زمانی معین حقوق می‌گیرند و بیمه آنها توسط شرکت‌ها رد می‌شود.»
کلاهی در ادامه با نقد عملکرد سازمان تامین اجتماعی، اجرای بیمه یادشده را توسط این سازمان آمیخته با چالش همراه دانست و دراین‌باره گفت: «بیمه تامین اجتماعی سازمانی درآمیخته با حجم عظیم و پیچیده‌ای از بروکراسی‌های اداری است که تا به الان همکاری مناسبی در ارتباط با بخش خصوصی نداشته و اگر با همین سیستم بخواهد این مدل بیمه را پیاده کند به یقین اجرای آن به مشکل برمی‌خورد، چون تامین اجتماعی در چهارچوبی سنتی فعالیت دارد و گاه حتی بخش‌نامه‌های داخلی خود را رعایت نمی‌کند.»
محدوده فعالیت کسب‌وکارهای مجازی تعیین می‌شود
بردیا جوادی فعال حوزه اکوسیستم استارتاپی بیمه و اینشورتک ایران هم درباره امتیازی که بیمه دورکاری مشاغل مجازی نسبت به بیمه مرسوم خویش‌فرمایی دارد به راه‌پرداخت توضیح داد: «برخورداری از بیمه خویش‌فرمایی به تنهایی نشان نمی‌دهد یک فرد در چه رسته‌ای فعالیت دارد.»
وی افزود: «به‌طور مثال خانم‌های خانه‌دار هم میتوانند از بیمه خویش‌فرمایی بهره‌مند شوند، اما در زمان وقوع یک بحران مانند شیوع ویروس کرونا موقعیت حرفه‌ای خانه‌داری به خطر نمی‌افتد ولی موقعیت حرفه‌ای فریلنسرهای فعال در کسب‌وکارهای مجازی ممکن است به خطر بیفتد.»
او تصریح کرد: «این بیمه محدوده فعالیت کسب‌وکارهای مجازی را شناسایی می‌کند و اگر در شرایط بحران تسهیلاتی به کسب‌وکارهای مجازی اختصاص پیدا می‌کند، از این طریق این رسته شناخته می‌شود.»
با سلام ،
این نوع بیمه چه فرقی بین بیمه حویش فرمایی دارد ؟
فقط زحمتی برای شماها ایجاد کرد ؛ وگرنه تمامی آحاد کشور میتوانند با مراجعه به تامین اجتماعی و تنظیم قرارداد خویش فرمایی از 12 درصد تا 27 درصد از مزایای بیمه بهره مند شوند