پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
در اسلام با پول برخورد موضوعی نداریم و از جهت چگونگی پول اسلامی به اعتباری یا غیراعتباری بودن کاری نداریم اما برخورد معیاری داریم یعنی نباید تقلب صورت گیرد، همچنین اگر بتوانیم اثبات کنیم در خلق پول مفسده‌ای نیست و به مصلحت جامعه است، خلق پول ایرادی ندارد اما اگر مفسده آن اثبات شود، اشکال دارد.
به گزارش عطنا، نشست تخصصی «خلق پول اعتباری در نظام بانکی و بررسی مشروعیت فقهی آن» با حضور سیدعباس موسویان، عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و عضو کمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار و عضو شورای فقهی مشورتی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و همچنین حسن سبحانی، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران و نماینده سابق مجلس و محمداسماعیل توسلی و محمدمهدی مجاهدی‌مؤخر اعضای هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبائی اسفندماه در دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی برگزار شد.
شناسایی چیستی و حقیقت خلق پول اعتباری
محمداسماعیل توسلی محورهای این نشست را معرفی کرد و گفت که نشست حاضر شامل شناسایی چیستی و حقیقت خلق پول اعتباری از حیث اقتصادی و فلسفی و حقوقی؛ بررسی آثار مثبت و منفی اقتصادی و توزیعی آن در جامعه؛ بررسی مشروعیت فقهی آن با توجه به موضوع شناسی اقتصادی و فلسفی و عنوان حقوقی حاصله و بررسی مشروعیت فقهی آن با توجه به آثار اقتصادی و توزیعی که در جامعه برجا می‌گذارد می‌شود.
اعراب قبل از اسلام پول مستقلی نداشتند
سیدعباس موسویان در ادامه این نشست گفت: «اعراب قبل از اسلام پول مستقلی نداشتند. در آن زمان پول ایران درهم و پول رُم دینار بود و اعراب به سبب تجارت با این دو کشور پول رسمی‌شان درهم و دینار شد. پیامبر اسلام (ص) نیز این نوع پول را با ضوابطی پذیرفته بود مثل اینکه تقلب در سکه نباید باشد.»
به گفته او در اسلام با پول برخورد موضوعی نداریم مثلاً از جهت ارزش ماده، چگونگی پول اسلامی و اعتباری یا غیراعتباری بودن را نداریم، بلکه برخورد معیاری داریم مثل اینکه تقلب نباشد.
سپس موسویان به بحث خلق پول و مصلحت اقتصادی پرداخت و گفت: «آیا پدیده خلق پول توسط بانک مرکزی و بانک‌های تجاری به مصلحت اقتصاد است یا خیر؟ اگر بتوانیم اثبات کنیم در خلق پول مفسده‌ای نیست و به مصلحت جامعه است، خلق پول ایرادی ندارد اما اگر مفسده آن اثبات شود، اشکال دارد.»
به اعتقاد این عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی اگر منافع خلق پول قابل تدبیر باشد و به مردم و حاکمیت برگردد ایرادی ندارد ولی در غیر این صورت محل اشکال است.
نرخ بهره صفر، تنها راه از بین بردن ربا است
در ادامه نشست محمدمهدی مجاهدی دو موضوع نرخ بهره و مقدار بهینه پول را شرح داد و گفت که نرخ بهره را باید صفر کرد تا ربا را از بین برد و نیز مقدار بهینه پول را باید به دست آورد تا این مقدار بهینه پول ما را برساند به اینکه از همان میزان پولی که وجود دارد بیشترین استفاده را ببریم.
در ادامه دکتر نعمتی به ارائه نتیجه پژوهش رساله دکترا خود با عنوان خلق پول پرداخت و گفت: «سه مبنا در نظریه‌پردازی نظام پولی اسلامی داریم؛ اول، روش‌شناسی که شامل روبنا به زیربنا، روش برهانی و روش سیستمی می‌شود؛ دوم، فلسفه علوم اجتماعی که شامل واقع‌گرایی اجتماعی در مقابل ادراکات اعتباری و مسئله علیت می‌شود و آخرین مبنا کلامی است که شامل نظام احسن، نظم طبیعی و مکتب حقوق طبیعی می‌شود.»
دریافت مازاد قرض اشکال دارد
حسن سبحانی در ادامه بیان کرد که اجرا شدن احکام دینی نسبی است یعنی به‌طور مطلق نمی‌توانیم بگوییم که دینی رفتار می‌کنیم یا نه. ما پول را به‌عنوان مفهوم اعتبار کرده‌ایم که کارکردهایی داشته باشد. ابتدا پول را کالایی و سپس به‌صورت اسکناس به وجود آوردیم، بعد از آن پول اعتباری را به وجود آوردیم بنابراین پول اعتباری یک بحث و اعتبار پول بحث دیگری است. اولین هدف پول مبادله یا سنجش بوده است. بخشی از پول را بانک مرکزی و بخشی دیگر را نظام بانکی منتشر می‌کند.
به گفته او ما در اقتصاد به کارکرد پدیده‌ها کار داریم و به چگونگی آن کار نداریم. مازاد مشروط قرض یا ربا به لحاظ مفهوم با بهره یکی است. در ابتدا این‌گونه بود که تصمیم گرفتند پول‌های راکد را قرض دهند و مازاد قرض دریافت کنند که از ابتدا محل اشکال بوده است. حال خلق پول اگر با نیت گرفتن مازاد قرض اجرایی شود اشکال دارد.
