پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
«معاونت عملیات و خدمت» در شرکت پرداخت الکترونیک سداد، یکی از پنج معاونت شرکت است؛ اما با زیرشاخه‌های گسترده و وظایف متنوعی که برعهده دارد، از بزرگ‌ترین معاونت‌های این شرکت محسوب می‌شود.
پاموره بابان سابقه بیش از بیست سال فعالیت در صنعت IT را داشته است و نزدیک به 10 سال از این زمان را در حوزه پرداخت الکترونیک بوده است. او اکنون معاون عملیات و خدمت این شرکت است و چیزی حدود 120 نفر از کارکنان پرداخت الکترونیک سداد زیرنظر بابان در این معاونت فعالیت می‌کنند.
معاونت عملیات و خدمت از ابتدای آبان ماه سال 93، هم زمان با شکل‌گیری شرکت، کار خود را آغاز کرد و اکنون شش واحد مدیریت زیرساخت و مرکز داده، مدیریت شبکه و امنیت، مدیریت عملیات نرم‌افزار، مدیریت مانیتورینگ و رفع مغایرت، مدیریت امور پذیرندگان و مدیریت مرکز تماس پذیرندگان در این معاونت مستقر هستند.
اما معاونت عملیات و خدمات چه وظایفی به عهده دارد؟ در فرآیند عملیاتی شدن محصولات و سرویس‌ها چه نقشی در پرداخت الکترونیک سداد ایفا می‌کند و در این راه با چه چالش‌هایی مواجه است؟ در این گزارش تلاش شده است به این پرسش‌ها پاسخ داده شود.
معاونت عملیات و خدمت، بازوی اجرایی سداد
به گفته بابان هدف اصلی این است که با استفاده از آخرین دستاوردهای صنعت پرداخت، سبدی از انواع خدمات، محصولات و سرویس‌های جدید ارائه شود و مشتریان به مشترکان و درنهایت به شرکای ماندگار تبدیل شوند.
او مسئولیت‌هایی را که به عهده این معاونت است، این‌گونه توصیف می‌کند: «در یک جمله ساده، معاونت عملیات و خدمت، بخش عملیاتی شرکت پرداخت الکترونیک سداد است. هرآنچه در معاونت توسعه کسب‌وکار این شرکت ایده‌پردازی می‌شود، به معاونت فناوری اطلاعات برای تولید می‌رود و بعد برای اجرا و پیاده‌سازی تحویل معاونت عملیات و خدمت داده می‌شود. تمام محصولات و سرویس‌ها قبل از عملیاتی شدن، ابتدا در پروسه پیش‌عملیات، نصب می‌شوند و تست‌های مختلفی روی آن‌ها انجام می‌شود. پس از اطمینان از صحت عملکرد و آماده‌سازی زیرساخت مناسب و امن، سرویس عملیاتی می‌شود. پس از عملیاتی شدن نیز در مرحله پایش، نگهداری و پشتیبانی آن آغاز می‌شود. پایش و نظارت بر صحت عملکرد سرویس از دیگر وظایف همکاران این معاونت است.»
بابان درخصوص نحوه جذب نیرو در این معاونت می‌گوید: «دقت و نکته‌سنجی ویژه‌ای در جذب نیروهای این معاونت وجود دارد و سعی ما بر این است تا افراد باانگیزه و تخصص بالا و مسئولیت‌پذیر را جذب کنیم. چراکه سرمایه انسانی عامل ایجاد تغییر مثبت در هر سازمانی است. ما در این معاونت می‌کوشیم تا از همه توانایی همکاران در ایده‌پردازی کمک بگیریم تا درنهایت بتوانیم مزیت‌های رقابتی تازه‌ای برای شرکت ایجاد کنیم.»
سایت اضطراری برای حفاظت از داده‌ها
او می‌گوید: «بخش زیرساخت و شبکه، حوزه‌ای است که در دنیا و کشور ما تغییرات زیادی را تجربه می‌کند. تأمین و تقویت زیرساخت مناسب مطابق با استانداردهای کیفیت و امنیت این صنعت، از اهمیت بالایی برخوردار است. میزان دسترس‌پذیری سرویس ارتباطات زمینی و حتی سرویس‌های ماهواره‌ای شرکت‌های تأمین‌کننده ارتباط درگذشته وضعیت قابل قبولی نداشتند، اما در حال حاضر وضعیت بهتر شده است. درحال حاضر خطوط Data در کشور گسترش پیداکرده و شبکه MPLS نیز از وضعیت نسبتاً مناسبی برخوردار است. در شرایط فعلی این دسترس‌پذیری حدود 97 درصد است. البته هنوز ازنظر شبکه پرداخت، وضعیت قابل قبولی نیست، اما به‌مرور فضای ارائه سرویس مناسب جهت ارائه خدمات بهتر در کشور فراهم می‌شود و به‌تبع آن برای ما و سایر شرکت‌های حوزه پرداخت نیز ارائه سرویس مناسب‌تر با میزان دسترس‌پذیری بیشتر به مشتریان وجود خواهد داشت.»
بابان می‌افزاید: «داده‌های تولیدشده توسط شرکت‌ها و سازمان‌ها هرروز در حال افزایش است. افزون بر این، با توسعه شبکه‌های داخلی و جهانی نیز حرکت پرسرعت سازمان‌ها به‌سوی اطلاعات یکپارچه، نیاز به فضایی برای ذخیره‌سازی، طبقه‌بندی، مدیریت، توزیع، برقراری ارتباط پرسرعت و تأمین امنیت داده‌ها به‌شدت احساس می‌شود. به دلیل اهمیت موضوع جغرافیایی و همچنین اهمیت حفظ اطلاعات در مکانی دیگر در صورت بروز حادثه، سایت اضطراری Disaster در دستور کار این معاونت قرار گرفت.»
به گفته او، درحال حاضر کل داده‌های حوزه پرداخت به‌صورت متمرکز در مرکز داده اصلی شرکت نگهداری می‌شود. مرکز داده پشتیبان (Disaster Recovery) به این منظور طراحی‌شده که اگر اتفاقی به هر دلیل اعم از وقایع طبیعی یا غیرطبیعی برای مرکز داده اصلی این شرکت به وقوع پیوست، امکان ادامه ارائه سرویس به مشتریان وجود داشته باشد. لذا اقدامات لازم برای تجهیز و راه‌اندازی سایت Disaster انجام‌شده و به‌زودی مورد بهره‌برداری قرار خواهد گرفت.
معاون عملیات و خدمت می‌گوید: «از نکات مهم دیگر رعایت الزامات بین‌المللی و استقرار استانداردها در حوزه PCI، AML، EMV و… است. این موارد از اولین الزاماتی است که باید موردتوجه بازیگران این صنعت قرار گیرد. زیرا با توجه به شرایط کنونی و امکان اتصال به سوئیچ‌های بین‌المللی، ضرورت ایجاد و رعایت استانداردهای بین‌المللی و حاکمیتی غیرقابل‌چشم‌پوشی است.»
پاسخگویی به مشتریان متوقف نمی‌شود
بابان درباره مشتریان معاونت عملیات و خدمت می‌گوید: «این معاونت دو طیف مشتری دارد. مشتریان داخلی یعنی سایر معاونت‌های شرکت پرداخت الکترونیک سداد که با ما ارتباط مستمر دارند و دیگری هم مشتریان خارجی که همه پذیرندگان ابزارهای پذیرش و همچنین دارندگان کلیه کارت‌های بانک‌های عضو شبکه شتاب را شامل می‌شود. ما مشتری را ولی‌نعمت خود می‌دانیم و همیشه به دنبال جلب رضایت آن‌ها هستیم.»
مرکز تماس پذیرندگان شرکت پرداخت الکترونیک سداد به‌عنوان اولین نقطه تماس مشتری با شرکت، باهدف ارائه خدمات و پاسخگویی مناسب به کلیه پذیرندگان و استفاده‌کنندگان از ابزارهای پذیرش این شرکت در سراسر کشور به‌صورت 24*7 آماده پاسخگویی به مشکلات است. مأموریت کارشناسان این مرکز، در کوتاه‌ترین زمان ممکن پاسخگوی مشتریان هستند در جهت رفع مشکلات آن‌ها تلاش می‌کنند. در این مرکز، پاسخگویی، ارتباط و مدیریت ارتباط با مشتریان صورت می‌گیرد.»
به گفته بابان چشم معاونت عملیات، لقبی است که به واحد NOC (Network Operations Center) داده می‌شود. او توضیح می‌دهد: «یک واحد کارشناسی با کمک انواع سخت‌افزارها و نرم‌افزارهای مدرن کنترلی، همه شریان‌های ارتباطی و سایر دستگاه‌های وابسته به فناوری ارتباطات و اطلاعات حوزه پرداخت شرکت را به‌صورت شبانه‌روزی و بدون وقفه رصد می‌کند تا به‌محض برخورد با اختلال در سیستم یا هر نوع مشکل دیگری به‌سرعت وارد عمل شده و در حد امکان به رفع آن بپردازد. مانیتورینگ تمام شبکه، خطوط ارتباطی و بسترهای موجود، سوئیچ‌ها و تجهیزات شبکه پرداخت و پایش مراکز داده شرکت در این واحد صورت می‌پذیرد.»
مرکز عملیات امنیت، سدی در برابر حملات امنیتی
بابان درباره این مرکز می‌گوید: «مرکز عملیات امنیت یا SOC (Security Operations Center) واحدی متمرکز برای رسیدگی به حوادث و وقایع امنیتی، تشخیص و واکنش سریع در برابر آن است. این مرکز با پایش 24 ساعته شبکه‌های ارتباطی و رایانه‌ها، جمع‌آوری و آنالیز ترافیک شبکه، تولید گزارش‌ها امنیتی در سطوح مختلف مدیریتی و پایش لحظه‌ای تهدیدات امنیتی، نقش مهمی در جلوگیری از بروز مشکلات و حملات امنیتی دارد.»
درنهایت شاخص‌ترین و برجسته‌ترین محصول شرکت، سوئیچ پذیرندگی کارت است که توسط گروه فنی این شرکت تولیدشده است. بابان دراین‌باره می‌گوید: «در پرداخت الکترونیک سداد محصولات زیادی مانند درگاه پرداخت اینترنتی، نرم‌افزار دستگاه‌های کارت‌خوان فروشگاهی، سامانه‌های ایوا، پالس و باشگاه مشتریان تولید و عملیاتی شده است. ما همچنین به برخی از مشتریان خود سرویس‌های خاصی در بستر دستگاه‌های کارت‌خوان ارائه می‌دهیم که شرایط و ویژگی‌های خاص خودش را دارد. اما سوئیچ پذیرندگی کارت مهم‌ترین محصول ماست. این محصول سال 93 راه‌اندازی شده است و سرویس‌ها و امکانات خاصی روی آن وجود دارد.»
نظارت رگولاتور روی اجرای قانون حیاتی است
به عقیده بابان، علیرغم هماهنگی کامل در داخل مجموعه بین معاونت‌ها و مدیریت ارشد، وجود چالش‌های بیرونی مشکلات بسیاری را ایجاد می‌کند. بابان از فضای ناسالم بازار گله‌مند است و می‌گوید: «قوانین موجود در این حوزه با آنچه در صنعت پرداخت در حال اتفاق است، همخوانی کافی ندارد و کاربرد بسیاری از این قوانین مشخص نیست. مشکل دیگر و مهم‌تر ضمانت اجرایی قوانین است. رگولاتور نظارت درست و مشخصی در حوزه اجرای قوانین ندارد.»
او ادامه می‌دهد: «ما از تمام دستورالعمل‌های ابلاغی شاپرک و بانک مرکزی پیروی می‌کنیم و به‌صورت مستمر در تلاش هستیم از قوانین تخطی نکنیم. اما این مسئله در مورد همه شرکت‌ها صدق نمی‌کند و برخی برای به دست آوردن سهم بیشتری از بازار، خود را مقید به رعایت آن نمی‌دانند و همین مسئله، فضای این صنعت را تا حدی غیرحرفه‌ای کرده و منجر به رقابت‌های ناسالم و ویرانگر شده است. عدم شفافیت وظایف قانون‌گذار، نامشخص بودن قوانین و عدم نظارت دقیق بر اجرای آن‌ها باعث شده شرکت‌های پرداخت امکان برنامه‌ریزی صحیح نداشته باشند.»
اما آیا شرکت‌هایی مانند شرکت پرداخت الکترونیک سداد که در حوزه پرداخت فعال هستند، می‌توانند با تجمیع و همفکری یکدیگر به نتیجه مطلوبی دست پیدا کنند؟ بابان پاسخ می‌دهد: «وضعیت امروز ما مشابه یک کشتی اقیانوس‌پیماست که برای رسیدن به هدفش نیازمند تلاش و رفتار مدبرانه تک‌تک سرنشینان و کارکنان کشتی است. باید بدانیم زمانی سرنشینان این کشتی به مقصد می‌رسند که خود کشتی به مقصد رسیده است. بدون این کشتی نیز نمی‌توان به ساحل افتخار پا گذاشت. هدف از ایجاد شرکت شبکه الکترونیکی پرداخت کارت (شاپرک) پس از تصویب تأسیس آن توسط شورای پول و اعتبار در اسفند 1389، استقرار یک نظام جامع در شبکه پرداخت الکترونیکی کشور بود اما متأسفانه به دلیل عدم شفاف بودن وظایف رگولاتور، به نظر هنوز در به مقصد رسیدن کشتی راه درازی در پیش رو داریم.»
بااین‌حال شرکت پرداخت الکترونیک سداد با شرکت شاپرک و مراجع قانون‌گذار رابطه مناسبی دارد و اعتقاد دارد باید از دستورالعمل‌های مصوب و ابلاغ‌شده تبعیت کرد.
آینده برای معاونت عملیات و خدمت روشن است. به گفته بابان، مهم‌ترین برنامه شرکت در این حوزه راه‌اندازی یک شبکه اختصاصی برای تراکنش‌ها در سراسر کشور است که بتوان آن را به سایر شرکت‌ها نیز واگذار کرد. او می‌گوید: «سخن آخر اینکه امروز با همه تنگناها و چالش‌هایش می‌گذرد. مهم این است که چه تدبیری داشته باشیم تا در مسیر رسیدن به ایده‌آل سازمان حرکت کنیم. باید از دستاوردهایی که تا امروز به‌دست‌آمده است، صیانت کنیم. ما برای دستیابی به این اهداف، متعهد و ملزم به رعایت قوانین و مقررات، اعتبار و اخلاق حرفه‌ای، تعهد سازمانی و حفظ منافع همه ذینفعان هستیم. یقیناً دستیابی به این نتایج با اعتقادی که در همه همکارانم سراغ دارم، میسر خواهد بود و انتظار می‌رود با تلاش و همت جمعی کلیه همکاران شرکت، رکورد جدیدی در شاخص‌های حوزه پرداخت کشور به ثبت برسانیم.»
حضور چنین افراد با تجربه ای در صنعت پرداخت الکترونیک کشور ستودنی است. امید که قدر چنین اشخاص توانمند و باتجربه ای را بدانیم.
مدتي سعادت شاگردي در محضر اين مدير زحمتكش و دلسوز را در مجموعه پرداخت الكترونيك سداد داشته ام. اغراق نكرده ام اگر بگويم جز معدود مديران شجاع و سخت كوشي بودند كه هميشه مسووليت كارهايشان را مي پذيرفتند و بهترين دوست و حامي نيروهاي زيرمجموعه و تحت مديريتشان بودند. از ايشان بسيار آموختم. برايشان آرزوي موفقيت و سربلندي مي كنم.
اين روزها جاي خاليشان در شركت پرداخت الكترونيك سداد بيشتر از هر زمان ديگري احساس مي شود. اميدوارم هركجا كه هستند موفق و پيروز باشند.
جای خالی ایشان در شرکت پرداخت الکترونیک سداد همیشه احساس می شود چرا که همه شرکت سداد را با نام این بانوی زحمتکش و دلسوز می شناسند. درستکاری و تلاش این مدیر خستگی ناپذیر همیشه سرلوحه همه ما خواهد بود.
يكي از بنيانگذاران شركت پرداخت الكترونيك سداد كه هميشه به نيكي از خدماتشان ياد مي شود، ايشان هستند. جايشان هميشه در سداد خالي است.
“تقدیم به او که آموخت مرا تا بیاموزم”
آثار و نتایج خدماتی که در شرکت پرداخت الکترونیک سداد بجا گذاشته اند تا سال‌ها باقی و جاری می‌ماند. دشوار است که در چند سطر بگویم چه خدمات ارزنده ای در شرکت پرداخت الکترونیک سداد بواسطه حضور آن بزرگوار صورت گرفته است.
سرسختی و تلاش شبانه روزی شان همیشه سرلوحه ما خواهد بود. هر روز بیشتر از قبل جای خالی شان را در شرکت حس می کنیم.
بیشتر از دو سال از رفتن ایشان از مجموعه سداد می گذرد، اما هرآنچه ساختند یادگاری است بزرگ و قابل ستایش از کارها و اندیشه های این مدیر توانا. به همت و پشتوانه آن بزرگوار، یاد گرفتیم درست کارکردن و درست زندگی کردن را.
همیشه جای خالی حضورشان در سداد حس خواهد شد، بخصوص روزهای پایانی سال که همیشه همراه همیشگی تک تک همکاران مجموعه بودند.