نگاه اجمالی به اینترنت اشیاء، نمونه‌ها و ارتباط آن با بانکداری

مریم نجاتی؛ کارشناس حوزه پرداخت / اینترنت اشیاء یا همان IOT ازجمله موضوعات داغ این روزهای عرصه فناوری است که می‌توان آن را به‌عنوان یکی از منابع مهم تولید داده در نظر گرفت. حجم، سرعت و تنوع اشیاء تولیدکننده داده به‌گونه‌ای است که می‌توان داده تولیدشده را در زمره داده‌های عظیم دانست که تحلیل صحیح آن مستلزم وجود زیرساخت‌های مناسب است.

.

چگونگی این فرایند در اینترنت اشیاء

می‌توان این‌گونه بیان کرد که بستر اینترنت اشیا بر پایه امواج بی‎سیم (Wireless) است و به ابزارها و دستگاه‌های مختلف این امکان را می‌دهد که بتواند از طریق اینترنت ارتباط برقرار کند. این بسترها شامل wife، Bluetooth، RFID و … است. در بعضی از نمونه‌ها علاوه بر موارد یادشده از دستگاه‌های هاب مرکزی برای برقراری ارتباط نیز استفاده می‌کند. اینترنت اشیاء یک شبکه پیچیده از اشیاء و افراد است که به‌طور یکپارچه از طریق اینترنت به یکدیگر متصل می‌شوند. هر چیزی که دارای پتانسیل اتصال باشد را می‌توان به شبکه متصل کرد تا از طریق حسگرهای بدون سیم و تگ‌های RFID اقدام به مبادله داده کند. پس از اتصال اشیاء به شبکه، امکان ارسال داده و تعامل با سایر اشیاء و افراد فراهم می‌شود. تمامی این اتفاقات به‌صورت بلادرنگ انجام خواهد شد. حسگرها قادر به تولید حجم بالایی از داده هستند.

.

ابزارها و نمونه‌های اینترنت اشیاء

ترموستات‌های هوشمند یکی از اولین و معروف‌ترین نمونه‌هایی که است که از طریق فنّاوری اینترنت اشیا ساخته و بکار گرفته‌شده است و این امکان را فراهم می‌آورد که با استفاده از داده‌های ارسالی از طریق گوشی‌های تلفن هوشمند و ریموت‌های هوشمند به تنظیم دمای محیط بپردازد که می‌توان مهم‌ترین هدف آن را صرفه‌جویی در مصرف انرژی دانست. در این خصوص شرکت‌های مطرح و بنامی در حال فعالیت هستند.

کمک دستیارها، خانه‌های هوشمند، اتومبیل‌های هوشمند، ماشین لباسشویی هوشمند، دستگاه سنجش قند و گلوکز هوشمند، لیوان هوشمند، سیستم پرورش گیاه هوشمند هیدروپونیک، دستگاه‌های امنیتی خانه هوشمند، سیستم کنترل تهویه هوشمند، از دیگر نمونه‌های تولیدشده این موضوع  هستند که هر یک با توجه به کاربرد خاصی تهیه و تولیدشده است.

و حتی شهرهای هوشمند عناوینی هستند که اینترنت اشیا در آن نقش اصلی را ایفا کرده و اهداف تمامی این‌ها تحول در شیوه کسب‌وکار زمان‌بندی مناسب و صرفه‌جویی در هزینه و … و درنهایت بهره‌وری بسیار بهتر و بالاتر را به همراه دارد.

.

امنیت در اینترنت اشیاء

اگر بخواهیم خلاصه عنوان کنیم امنیت در اینترنت اشیاء هنوز به‌صورت کامل برقرار نیست باید توجه داشت که موضوع حفظ امنیت و حریم شخصی از مهم‌ترین اهداف اینترنت اشیاء هست چراکه اگر تا امروز وسایل هوشمند ما فقط به تلفن‌های همراه و رایانه‌ها و… محدود می‌شد ازاین‌پس وسایل بیشتری در محل کار و منزل و حتی خودروی شخصی ما به دلیل اتصال به شبکه‌های اینترنتی در معرض نفوذ و حملات سایبری است.

در نمونه‌ای دیگر، برخلاف تصور مصرف‌کنندگان، درصد قابل‌توجهی از دستگاه‌های متصل به اینترنت اشیاء نمونه‌های صنعتی هستند. درحالی‌که دستگاه‌های مدرن اغلب با اقدامات امنیتی مجهزتر هستند، موضوع امنیت در دستگاه‌های قدیمی کمتر مطرح بوده است. دستگاه‌های قدیمی درزمینهٔ امنیت اینترنت اشیاء دچار ضعف هستند و این مسئله می‌تواند به مشکلات جدی منجر شود.

ازاین‌رو تولیدکنندگان باید به این امر توجه نمایند و فنّاوری‌هایی را بکار گیرند که هر چه بیشتر در حفظ امنیت بپردازد.

.

اینترنت اشیاء و بانکداری

شاید ساده‌ترین مثال برای ارتباط این دو موضوع مثال زیر باشد:

مشتری بانک با استفاده از حس‌گرهای Proximity شناسایی‌شده و خدمات مختلفی ازجمله پیشنهاد تخفیف، نوبت‌دهی در صف بانک، ارسال اطلاعات از نزدیک‌ترین ATM و … به موبایل وی ارائه می‌شود. نمونه‌ای که در deniz bank نیز در حال انجام است. GFT بانک نمونه‌ای دیگر از بانک‌هایی هست که در این حوزه فعالیت کرده و با ارتباط بین ابزارهای پوشیدنی و ارتباط آن با اینترنت اشیاء سعی در ارائه خدمات بانکداری نوین کرده است.

هر خدمتی که توسط بانک و یا شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات پرداخت صورت می‌گیرد بستگی به زمان ارائه آن در طبقه‌بندی سنتی یا مدرن قرار می‌گیرد. به‌عنوان‌مثال پرداخت قبض در شعب در حال حاضر به‌عنوان بانکداری سنتی یاد می‌شود ولی همین مهم در 10 سال گذشته به‌عنوان یک خدمت نوین ارائه خدمات الکترونیکی مورداستفاده قرار می‌گرفت. بهترین فرصت برای بانک‌ها و شرکت‌های پیشرو فراهم‌شده است. نیاز مشتریان برای انجام یک خرید معمولی بر روی دستگاه کارت‌خوان و یا پس‌انداز کردن و دریافت وجه نقد از بانک تغییر کرده است و این تغییرات در نسل‌های جدید بیشتر شده است. برای موفقیت و فرار از شکست و همچنین استفاده بهینه از فرصت‌های نوآوری باید تغییر کرد. در حال حاضر خود گردانندگان سازمان و ارگان‌ها هستند که مشخص می‌کنند در این نوآوری‌های جدید پیشرو باشند یا تعقیب‌کننده.

.

آینده و اینترنت اشیاء

پتانسیل اینترنت اشیا بسیار زیاد است و با این روند پیش‌بینی می‌گردد که تقریباً تا 4 سال آینده چیزی در حدود 24 میلیارد ابزار از طریق اینترنت اشیاء بکار گرفته شود و این انقلاب به‌سرعت در حال رشد بوده و شروع به نفوذ و اثرگذاری در زندگی روزمره افراد، سفرها، سرگرمی‌ها و… کرده است. شاید اگرچند سال قبل در مورد این موضوعات صحبت می‌شد بیشتر جنبه fun داشت تا واقعیت. ولی پیشرفت روزافزون فنّاوری از غیرممکن‌ها به ممکن‌ها، فرصت‌های بسیاری ایجاد کرده است. تغییر شاه‌راه سازمان‌ها از مالی و مالیچی گری به it و it man ها نمونه همین تغییرات هست.

همین امروز هم برای تغییر دیر است.