پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
سیمین عزیزمحمدی / انقلاب «فین‌تک» یا ادغام خدمات مالی با فناوری ارتباطات، یک پدید نوظهور در دنیای IT است که تغییر شکل امور مالی با کاهش هزینه‌ها و بهبود کیفیت خدمات مالی و ایجاد یک چشم‌انداز مالی متنوع‌تر و با ثبات‌تری را وعده می‌دهد. این در حالی است که تسهیل امور مالی برای افراد آن‌چنان جذاب بوده که تنها در فاصله زمانی از سال 2013 تا 2014، صنعت فین‌تک حدود 400 درصد رشد کرده و از سه میلیارد دلار به 12 میلیارد دلار رسیده است.
به گزارش دنیای اقتصاد، کل سرمایه‌گذاری جهانی از سال 2010 تا 2015 حدود 7/ 49 میلیارد دلار بوده که یک‌چهارم این سرمایه‌گذاری در نیمه نخست سال 2015 انجام گرفته است. به‌طورکلی سرمایه‌گذاری جهانی در فین‌تک در سال 2015 حدود 75 درصد معادل 6/ 9 میلیارد دلار رشد کرده و به 3/ 22 میلیارد رسیده است.
این میزان از رشد در آمریکا به‌عنوان دارنده بزرگ‌ترین بازار و صنعت فین‌تک به دست آمده، به‌طوری‌که در این کشور خاستگاه استارت‌آپ‌ها سرمایه‌گذاری حدود 44 درصد افزایش یافته و معادل 5/ 4 میلیارد بوده است. رشد این صنعت در ابعاد بین‌المللی بدون شک تحت تأثیر سریع و نزدیک به 445 درصد معادل دو میلیارد دلار آن در چین بوده و در این میان، سرمایه‌گذاری 65/ 1 میلیارد دلاری در هند، 770 میلیون دلاری در آلمان و 631 میلیون دلاری در ایرلند در پیشرفت این صنعت نقشی داشته است.
سرمایه‌گذاری بخش فین‌تک در اروپا بین سال‌های 2014 و 2015 بیش از دو برابر حدود 120 درصد رشد کرده و این رقم در آلمان بالغ‌بر رشد 843 درصد است. در منطقه آسیا و اقیانوس آرام، سرمایه‌گذاری بخش فین‌تک در سال 2015 بیش از چهار برابر شده و معادل 3/ 4 میلیارد دلار بوده که بیشترین سهم در این منطقه مربوط به چین با 97/ 1 میلیارد دلار و هند با 65/ 1 میلیارد دلار است. در سه ماه اول سال 2016، سرمایه‌گذاری در این منطقه در مقایسه با مدت مشابه در سال گذشته 517 درصد رشد کرد تا از 445 میلیون دلار به 7/ 2 میلیارد دلار برسد که بخش قابل‌توجهی از آن توسط چینی‌ها انجام گرفته است.
سرمایه‌گذاری در آمریکای شمالی با نرخ 44 درصد تا 8/ 14 میلیارد دلار در سال 2015 رشد کرد، البته سلطه آمریکا بر بازار این تکنولوژی در این منطقه همچنان با رشد 16 درصدی ادامه دارد. در حال حاضر جذاب‌ترین اکوسیستم‌ها برای شروع به کار استارت‌آپ‌های مربوط به این صنعت در سیلیکون‌ولی شهرهای نیویورک، لس‌آنجلس و بوستون است. به این ترتیب، آمریکا بیشترین استارت‌آپ در این حوزه را دارد و پس از آن در کشورهای بریتانیا، هند، چین و سوئیس می‌توان بیشترین استارت‌آپ‌های فین‌تک را یافت.
.
فین‌تک در ایران
هر چند پدیده «فین‌تک» نوظهور است و از فعالیت آن در ایران کمتر از چهار سال می‌گذرد، اما تعامل آن با سیستم بانکی و دسترسی به حساب‌های بانکی اشخاص باعث شده همواره در کانون حساسیت‌ها قرار بگیرد و محل چالش و بحث مقامات بخش الکترونیکی بانک‌ها و مدیران IT کشور باشد. در برخی موارد، این چالش‌ها آن‌قدر جدی شده است که برخی از این «فین‌تک»ها تا مرز تعطیلی کشیده شوند. به‌هرحال نیاز شهروندان به خدمات به روز دنیا و آن هم از جنس تکنولوژی مانع از آن شد که مقامات دولتی و نهادهای نظارتی بتوانند به راحتی با مسدود کردن این سرویس‌ها، خط قرمزی برای توسعه و فراگیری اپلیکیشن‌های مالی تعیین کنند.
اگرچه فینتکهای تعطیل شده مجدداً به میدان رقابت استارت‌آپ‌های مالی بازگشتند، با این حال، این کوتاه آمدن واحدهای نظارتی مبتنی بر توسعه عرصه و تسهیل شرایط برای فعالیت فین‌تک‌ها در خدمات مالی کشور نبود. مؤسس یکی از فینتکهای داخلی در این باره گفت: «در حال حاضر بزرگ‌ترین چالش تولیدکنندگان اپلیکیشن‌های مالی، نبود چارچوب نظارتی و قوانین شفاف و روشن است، به‌طوری که اخیراً تعیین متصدی ارائه مجوز به این نوع اپلیکیشن‌ها مشکل آفرین شده بود. تا زمانی‌که مقررات و نهادهای نظارتی در حوزه فین‌تک‌ها تعریف و تعیین نشود، خلاقیت و ایده پردازی در این حوزه کمرنگ می‌شود.»
با توجه به نفوذ تلفن همراه در زندگی‌های امروزی انتظار می‌رود، سازندگان اپلیکیشن و نرم‌افزار برای توسعه بازار خود و جذب مشتری مشکلات گذشته را نداشته باشند، با این حال، نظام بانکی کشور همچنان به خاطر مسائل امنیتی و حفظ داده‌های شخصی افراد، فضای بسته‌ای دارد و همین اعمال محدودیت‌ها و نبود زیرساخت‌های لازم، شرایط را برای همکاری با فعالان حوزه نرم‌افزارها و برنامه‌های موبایلی سخت می‌کند.
میلاد جهاندار درباره استقبال بانک‌ها برای پذیرش اپلیکیشن‌های خارج از سیستم خود، بیان کرد: «بانک‌ها، سازمان‌های بزرگی هستند و تغییرات در آن‌ها به‌کندی صورت می‌گیرد و این روند در بانک‌های قدیمی‌تر، کندتر است. به‌هرحال اجرای برنامه‌هایی از این دست نیاز به یک سرویس عام دارد که باید از سوی نهادهای مختلف مانند سیستم شاپرک یا رگولاتوری حمایت شود. در واقع، باید از سوی دست اندرکاران دولتی ابزارهای لازم برای توسعه و رشد این برنامه‌ها فراهم شود. متأسفانه در شرایط فعلی ایده‌ها ساخته و پردازش می‌شود، اما به دلیل نبود ابزار و زیرساخت‌های کافی، بسیاری از ایده استارت‌آپ‌هایی از جنس «فین‌تک» اجرایی نشده و از بین می‌روند.»
در حال حاضر که بیش از سه سال از فعالیت نخستین فین‌تک شناخته شده در کشور می‌گذرد، حدود 50 تکنولوژی مالی فعالیت می‌کنند که بالغ‌بر 15 مورد از این استارت‌آپ‌ها در سطح قابل قبولی خدمات ارائه می‌کنند و میزان تراکنش‌های آن‌ها در همین فرصت زمانی کم قابل‌توجه است. برای مثال، در هر یک از «فین‌تک»های مربوط به سرمایه‌گذاری جمعی (Crowdfunding) میزان تراکنش‌ها بالغ‌بر 300 میلیون تومان بوده و این رقم درباره «فین‌تک»های پرداخت (Payment) به مبالغ بیشتری اشاره دارد.
اگرچه با توجه به استقبال افراد از به‌کارگیری اپلیکیشن‌های مختلف در کارهای روزمره انتظار می‌رود آینده‌ای روشن پیش‌روی استارت‌آپ‌های فناورانه باشد، با این حال، همچنان ابزارهای لازم برای توسعه آن‌ها مهیا نیست. در این رابطه، این مؤسس فین‌تک گفت: «ایجاد ابزار و زیرساخت‌های لازم زمان‌بر است و نمی‌توان توقع داشت که دولت بتواند سیاست‌های توسعه‌ای از این دست را در کوتاه‌مدت عملیاتی کند. تنها راهکاری که انتظار می‌رود دولت در شرایط فعلی به کار بگیرد که گام بزرگی در حمایت از فین‌تک‌ها است، اعتماد از سوی رگولاتورهای دیگر نهادهای نظارتی به آن‌ها است. به‌هرحال نیاز به تولید اپلیکیشن‌های مالی محسوس است، پس بهتر است پیش از فراگیری، بسترهای پذیرش آن از سوی افراد فراهم شود. برای نمونه، در حال حاضر، فین‌تک‌ها مشکل دریافت اعتماد الکترونیکی دارند، در حالی که نهادهای مربوطه در ارائه این نماد تعلل می‌کنند، نباید انتظار داشت اعتماد اجتماعی به این استارت‌آپ‌ها برآورده شود. به هر ترتیب، بی‌اعتمادی در بین نهادهای دولتی ناگزیر به بی‌اعتمادی در مصرف‌کنندگان تسری پیدا می‌کند که مانع از رشد و شکوفایی فین‌تک‌ها می‌شود.»
