چکاوک شفافمان می‌کند

چکاوک این روزها نامی آشنا میان مردم است. طرحی که جهت مکانیزاسیون تبادلات چکی طراحی و اجرا شده است. مدیرکل فناوری اطلاعات بانک مرکزی، چندی پیش در گزارشی گفت طرح چکاوک تا پایان سال ۹۱ در جلسه شورای پول و اعتبار به تصویب رسید و ظرف یک سال و سه ماه سامانه آن پیاده‌سازی و از مهر تا خرداد، یعنی در مدت هشت ماه کل سامانه در سراسر کشور راه‌اندازی شد. البته قطعاً بسیاری از دوستانی که حوالی سال‌های ۸۹ در حوزه تولید سامانه‌های بانکی مشغول بودند، یادشان هست که طرح تبادل تصویر به‌جای فیزیک در آن زمان، دو بار آن‌هم هر بار از استان قم آغاز شد و به شکست انجامید. اگرچه برای من به‌هیچ‌وجه قابل‌درک نیست که این طرح در همان سال‌ها باوجود آن‌همه فشار به شرکت‌های تولیدکننده محصولات بانکی چرا شکست خورد؛ درحالی‌که از منظر بانک‌ها‌ و تولیدکنندگان مشکلی وجود نداشت.

با همه این‌ها و تمامیت‌خواهی افرادی که همیشه به علت منافع خود مانع از پیشرفت کشور در زمان خود هستند، این طرح در صورت اجرای درست، منشأ صرفه‌جویی بسیاری در هزینه‌ها خواهد بود. چکاوک با توجه به وسعت طرح و ملموس بودن آن در تمامی کسب‌وکارها، شاید مهم‌ترین تصمیم سالیان اخیر بانک مرکزی در حوزه نظارتی باشد و بسیار تأثیرگذارتر از بخشنامه‌های پول‌شویی عمل کند.

همچنین نمی‌توان تأثیرگذاری این طرح را در سهولت و دقت استعلام‌ها و درنتیجه اعتبارسنجی مناسب‌تر نادیده گرفت. بدیهی است طرحی به این وسعت در ابتدای کار خود باکمی و کاستی‌هایی روبه‌رو شود و مشکلاتی را نیز برای مردم ایجاد کند اما به علت صحت ذاتی تصمیم گرفته‌شده به‌مرورزمان، با حل مشکلات فنی طرح به‌تدریج مردم نیز نتایج آن را مشاهده خواهند کرد.

شاید مهم‌ترین چالش این طرح را باید مسئله انتقال تصاویر چک در بسترهای ارتباطی دانست. در این خصوص امید می‌رود گام بعدی، پیاده‌سازی چک‌های الکترونیکی باشد تا ضمن حل این چالش، حتی فیزیک چک هم به‌مرورزمان حذف شود. اگرچه همواره شائبه‌ خروج بانک مرکزی از حوزه نظارتی وارد بوده است اما ادامه مستمر مسیر هدایت ساختار مالی کشور به سمت شفافیت و کنترل‌پذیری می‌تواند نتایج مناسبی برای کشور داشته باشد. پیاده‌سازی طرح‌های چک الکترونیکی و کیف پول الکترونیکی قطعاً نشانه‌های مهمی از قرار گرفتن در این مسیر خواهند بود.

حمیدرضا آموزگار

منبع: پیوست