اثرگذاری بانکداری الکترونیکی

تعامل میان فناوری اطلاعات و فرآیند کسب و کار، کلید شناخت اثراتی است که از طریق آن بانکداری الکترونیکی می‌تواند بر کل اقتصاد تاثیرگذار باشد. آنچه بانکداری الکترونیکی را از بانکداری سنتی متمایز می‌کند، روش یا مسیری است که از طریق آن اطلاعات، میان خریداران و فروشندگان کالا یا بین بانک و مشتری پردازش می‌شود. داده‌های مربوط به بانکداری الکترونیکی ساختار یافته‌اند و برخورد با آنها از متدولوژی‌های ساختاریافته تبعیت می‌کند؛ این در حالی است که رفتار کاربران و ارائه‌کنندگان خدمات ساختاریافته نیست. از این منظر، حجم وسیع و فزاینده‌ای از اطلاعات در حال تولید است که نیازمند ثبت، نگهداری، کنترل و پایش مستمر است که باید از متدولوژی‌های ساختارنیافته در این زمینه بهره جست. داده‌های ساختارنیافته دارای سه ویژگی سرعت بالای تغییر، حجم بالای تولید و تنوع زیاد هستند که تحلیل درست آنها قدرت پیش‌بینی و توضیح‌دهندگی را افزایش می‌دهد. البته باید توجه داشت اگر چه قدرت پیش‌بینی و توضیح‌دهندگی مهم است اما اهمیت آن زمانی بیشتر خواهد شد که به بهینگی در تمام زمینه‌ها منجر شود.

به طور کلی می‌توان گفت بانکداری الکترونیکی از دو طریق می‌تواند بر بازار پول و سیاست‌های پولی در سطح کلان اثرگذار باشد: کانال اول از طریق تاثیر بر بازارهای مالی و کانال دوم از طریق گسترش پول الکترونیکی

بازارهای مالی به این دلیل که اطلاعات‌محور هستند، می‌توانند تحت تاثیر گسترش بانکداری الکترونیکی دستخوش تغییرات مهمی قرار گیرند. گرچه استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات در بازارهای مالی، تاثیری بر ماهیت وظایف اصلی صنعت مالی نظیر تامین مالی، خدمات تسویه، واسطه‌گری ریسک و غیره ندارد، اما انتظار می‌رود در نحوه ارائه برخی از خدمات مالی و ساختار موسسات مالی ارائه‌دهنده خدمات مذکور تغییرات اساسی ایجاد کند.

کانال دیگری که بانکداری الکترونیکی می‌تواند متغیرهای پولی و در نتیجه کل اقتصاد را تحت تاثیر قرار دهد، گسترش کاربرد پول الکترونیکی به دلیل گسترش مبادلات الکترونیکی است. پول الکترونیکی به عنوان ارزش پولی ذخیره‌شده بر روی رسانه‌های فیزیکی معرفی می‌شود که مستقلا دارنده را دارای توان پرداخت خواهد کرد. بنابراین انتظار می‌رود استفاده از اسکناس و مسکوک را در پرداخت‌های مستقیم کاهش دهد. بیشترین تاثیری که می‌توان انتظار داشت، تاثیر پول الکترونیکی بر عرضه یا حجم پول در گردش است که شناخت اثرات آن اهمیت زیادی در سیاستگذاری پولی کشورها خواهد داشت. علاوه بر اثراتی که پول الکترونیکی از نقطه نظر سیاستگذاری می‌تواند داشته باشد، هزینه‌های انتشار، نگهداری و جابه‌جایی نسبتا زیاد پول کاغذی است که با گسترش پول الکترونیکی کاسته خواهد شد؛ به نحوی که هزینه‌های جانبی پول الکترونیکی در حدود یک‌سوم پول کاغذی برآورد شده است.

کوروش پرویزیان، مدیرعامل وقت بانک سینا

منبع: ماهنامه پیوست، ویژه‌نامه اختصاصی چهارمین همایش سالانه بانکداری الکترونیک و نظام‌های پرداخت