پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
امروزه خوشبختانه ارتباطات و فناوری اطلاعات زمینه‌ساز و بسترساز مناسبی جهت توانمندسازی زنان در حوزه‌های آموزشی و فرهنگی و اجتماعی گشته است. با ابتکار و خلاقیت اتحاديه بین‌المللی مخابرات روز 5 اردیبهشت‌ماه به‌عنوان روز جهاني زنان و ارتباطات و فناوری اطلاعات نام‌گذاری شده است. به همین دلیل، دولت‌ها، سازمان‌های مردم نهاد و نهادهای آموزشی در روز جهانی زنان و فناوری ارتباطات و اطلاعات، با برگزاری برنامه‌های ویژه و اختصاص صفحاتی از سایت یا نشریه خود، سعی در اطلاع‌رسانی در این زمینه و جنبه‌های مختلف آن؛ اعم از تأثیر حضور زنان در حوزه این فناوری، توسعه پایدار، زندگی خانوادگی و زندگی فردی دارند.
در حال حاضر، در میان 500 شرکت تراز اول جهان بر اساس انتخاب و فهرست معتبر فورچون، نام حداقل 23 زن در میان مدیران ارشد مشاهده می‌شود. از آیبیام، یاهو، اچپی، ایدیام و زیراکس تا جیام و پپسی، این فهرست را ایجاد كرده و بر اساس مدل تجاری حاکم بر این سازمان‌ها، توانمندی موجود در این زنان را به‌وضوح نشان می‌دهد. در صنعت بانکداری نیز حضور مدیران موفق در میان زنان قابل‌توجه است.
حوزه فناوری اطلاعات در مقایسه با سایر گرایش‌های مهندسی به دلیل روح متفاوتی که نسبت به سایر حوزه‌های مهندسی دارد جایگاه بسیار امن و مناسبی برای فعالیت زنان است، یکی از دلایل آن می‌تواند انجام امور از راه دور باشد که کمک می‌کند تا زنان در سایر نقش‌های خود نیز بتوانند موفقیت بیشتری داشته باشند.
در حوزه تجارت الکترونیکی فضای بسیار زیادی برای فعالیت زنان وجود دارد، حضور در حوزه‌های نرم‌افزاری برای زنان امکان‌پذیر و مناسب بوده، درنتیجه گروه قابل‌توجهی از زنان بسیار راحت می‌توانند در این بخش شروع به فعالیت کنند دقت و جزءنگری طبیعت زنان نیز از شاخص‌هایی است که در این حرفه می‌تواند به‌عنوان یک مزیت موردتوجه باشد.
به‌طورمعمول نیمی از فارغ‌التحصیلان از بین زنان بوده‌اند و ازآنجایی‌که مهندسی صنعتی و کارخانه‌ای برای حضور زنان بعضاً دشوار خواهد بود ازاین‌رو حوزه فناوری رشته‌ای است که زنان می‌توانند در آن حضور بیشتری داشته باشند و در ضمن با برنامه‌ریزی درست به سایر اموری که حسب جنسیت بر عهده ایشان گذاشته‌شده نیز فائق آیند.
بااین‌حال، زنان همچنان سهم ناچیزی از فناوری ارتباطات را در عصر موسوم به ارتباطات به خود اختصاص داده‌اند؛ به‌طوری‌که کمتر از یک‌سوم نیروی کار در بخش علوم رایانه، مهندسی و رشته‌های فیزیک را در سطح جهان زنان تشکیل می‌دهند. این حضور نامحسوس زنان در عرصه فناوری ارتباطات، صرف‌نظر از میزان توسعه صنعتی، در تمامی کشورهای جهان به چشم می‌خورد و حتی می‌تواند گفت با توجه به میزان توسعه‌یافتگی برخی کشورها در عرصه صنعت ارتباطات، حضور زنان در این کشورها کمتر از حدی است که از کشورهای توسعه‌یافته انتظار می‌رود. لذا این افراد ناچار خواهد شد برای اثبات توانایی خود انرژی بسیاری را صرف نمایند.
دلایل متعددی را می‌تواند برای حضور کمرنگ زنان و دختران در حوزه فناوری ارتباطات نام برد و نمی‌توان به‌طور مشخص این حوزه را از عرصه فناوری‌های اطلاعات بانکی و پرداخت جدا کرد. برخی از این دلایل عام بوده و ناظر به نگاه کلی جامعه به نقش‌های جنسیتی به صورتی است که از پذیرش زنان در نقش‌هایی که سابقاً مردانه تلقی می‌شده‌اند، اکراه دارد؛ اما برخی از این دلایل از جامعه‌ای به جامعه دیگر متغیر است. به نظر می‌رسد که هنوز در شرکت‌های حوزه فنّاوری چه مدیران و چه کارمندان بیشتر مرد هستند. زنان اگر هم در این شرکت‌ها حضور داشته باشند، حتی با داشتن مدارک مهندسی مرتبط، بیشتر شاغل به کارهای «غیرتخصصی» و «اداری» هستند و به همین دلیل پایه حقوقی پایین‌تری نیز دارند. به نظر نمی‌رسد که این نابرابری جنسیتی در آینده نزدیک به‌طور کامل از بین برود چراکه آمار جهانی کنونی نشان می‌دهد که تنها ۱۷ درصد از دانشجویان علوم کامپیوتر دختر هستند، درصورتی‌که بیش از نیمی از جمعیت دانشگاهی را دختران به خود اختصاص داده‌اند.
در ایران، افزایش حضور دختران در رشته‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات در سال‌های اخیر، با تردیدهایی نسبت به آینده شغلی این دسته و نگاه جامعه، به‌خصوص مدیران شرکت‌های ارتباطاتی به حضور زنان در سطوح بالای مدیریتی در این حوزه، همراه است.
مشکل نه به یک شرکت، یا یک آموزشگاه و دانشگاه، بلکه به‌کل سیستم و سازوکار آن برمی‌گردد. در فضای فنّاوری دور باطلی به وجود آمده است که زنان را از ورود و پیشرفت در این حوزه بازمی‌دارد، همین مسئله منجر به مردانه‌تر شدن فضا، کمتر شدن حضور زنان و تشدید شدن این نگاه می‌شود.
عملاً نتیجه خروجی به دلیل باورهای اشتباهی است که در کشور وجود دارد و باور نداشتن توانمندی‌های فنی زنان از یکسو و اعتماد پایین به زنان جامعه باعث شده تا بعضاً خود زنان هم به این باور برسند. آنچه مهم است این است که هر فرد چه زن و چه مرد باید به توانایی‌های خودباور داشته باشد؛ و با پشتکار و ممارست تلاش نماید تا اطرافیان نیز به این باور برسند. البته این اقدام برای زنان با توجه به موارد فوق‌الذکر با تلاش بیشتری همراه است.
متأسفانه به مدیران زن در حوزه فناوری اطلاعات که جزء مدیران زن برجسته باشند، فرصت حضور در مشاغل دولتی کمتر داده‌شده؛ درحالی‌که در حوزه‌های دیگر شغل‌های برجسته دولتی، زنان موفق بسیاری وجود دارند که ثابت کرده‌اند از عهده کار برمی‌آیند و متأسفانه این اتفاق هنوز در حوزه ما نیفتاده است، این فرهنگ بعضاً به سازمان‌های خصوصی هم منتقل‌شده و این مسئله نسبت به موضوعات دانش یا اقبال زنان بیشتر ریشه در بحث فرهنگ اجتماعی دارد.
اولین وظیفه دولت ایجاد فرصت برای حضور زنان در حوزه فناوری اطلاعات و بدنه دولت است تا بتواند از توانایی آنان استفاده نماید، شاید دلیل این درخواست این باشد که در بسیاری از دوره‌های آموزشی و دوره‌های عملیاتی که سازمان‌های دولتی برای این حوزه ایجاد کرده‌اند، زنان نفرات برتر هستند، اما در زمان انتخاب باز هم مردان انتخاب می‌شوند.
دومین موضوع مهم از سوی دولت، بحث توانمندسازی زنان و ارزش بخشیدن به توانمندی‌های فنی زنان است و از بحث تبلیغات فرهنگی گرفته تا کارهای عملیاتی مانند دوره‌هایی که برای این حوزه می‌تواند برگزار کند، به زنان اجازه می‌دهد تا در حوزه مهندسی بتوانند پیشرفت کنند.
نیاز این حوزه به نیروهای پرتوان و مستعد و خلاق، ظرفیت بالای این حوزه، متنوع بودن کار و فعالیت در این حوزه، سهیم شدن در تغییر و توسعه جهانی و تأمین مالی می‌تواند از دلایل عمده برای لزوم پررنگ شدن حضور زنان تحصیل‌کرده در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات باشد.
افسانه اوضاعی؛ مدیر امور سازمان و روش‌های بانک تجارت و مدیر اسبق امور فناوری اطلاعات بانک تجارت
منبع: ماهنامه بانکداری الکترونیکی عصر ارتباط؛ شماره ۱۷ و ۱۸
