پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشتماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطبترین رسانه ایران در زمینه فناوریهای مالی، بانکداری و پرداخت و استارتآپهای فینتک است.
این روزها انافتی همهمه زیادی در جهان هنر به راه انداخته است. توکنهای غیر قابل معاوضه یا همان انافتیها شیوهای مبتکرانه برای پرداخت دستمزد هنرمندان است. انافتی نوعی سند مالکیت برای چیزهایی که بنا به تعریف، نامشهودند، محسوب میشود. انافتیها فضای کاملاً جدیدی از ریسکهای گوناگون را پدید آوردهاند و وقتی پای ریسک در میان باشد، موضوع بیمه هم مطرح میشود.
از برخی جهات، ریسکهایی که انافتیها به وجود میآورند کاملاً جدیدند، اما از جهات دیگر، این ریسکها به اندازه صنعت بیمه قدمت دارند. با اینکه هنوز سیاستگذاری چندانی برای پوشش انافتی انجام نشده، اما نوع جدیدی از سیاستها برای پوشش ریسک این بازار نوظهور در حال ایجاد است.
آیا بیمه برای انافتی معنا دارد؟
بیمهکردن انافتی بستگی به این دارد که دقیقاً میخواهید از چه چیزی محافظت کنید. بیمهنامه انافتی میتواند از دارایی دیجیتال محافظت کند، درست همانگونه که بیمهنامه خانه میتواند محافظ یک نقاشی رنگروغن باشد. اگر به هر دلیلی اثر هنری از بین برود، دارنده بیمهنامه خسارتش را دریافت میکند.
اما کاربرد بیمه انافتی به همین مورد محدود نمیشود. خود انافتی یا همان کد کامپیوتری را هم میشود در برابر بروز اشکال در نشانی وب یا دادههای آن بیمه کرد. وقتی یک انافتی ساخته میشود، یک کلید عمومی و یک کلید خصوصی نیز همراه آن ساخته میشود. کلید عمومی چیزی است که در دفترکل بلاکچین ثبت میشود و در اختیار همه قرار میگیرد. کلید خصوصی هم نقش سند مالکیت مالک را دارد و برای تأیید مالکیت یا فروش انافتی به شخص دیگر ضروری است. اگر کلید خصوصی از دست برود، مالکیت هم از بین میرود. برای پوشش چنین ریسکی، یک بیمهنامه میتواند مفید باشد. اگر این کلید خصوصی در اختیار هکرها قرار بگیرد، میتوانند مالکیت اثر هنری را به شخص دیگری منتقل کنند و عملاً آن را به سرقت ببرند. بیمهنامه میتواند این ریسک را نیز پوشش دهد. در نهایت اینکه میتوان امکان انتقال انافتی به وارث یا وارثان را هم بیمه کرد.
در حال حاضر، بیشتر شرکتهای بیمه برنامهای برای عرضه بیمهنامه انافتی ندارند. فقط استارتاپی به نام «کوینکاور» وجود دارد که کارش بیمه رمزارز است و بیمهنامه انافتی هم دارد.
انافتی ابتکار جدیدی است و به همین دلیل مشکلات و چالشهای منحصربهفردی دارد. اولین چالش ارزشگذاری انافتیهاست. از آنجا که اثر هنری یا داراییای که سند آن به شکل انافتی است، قابل معاوضه نیست، هیچ بازاری وجود ندارد که بتواند قیمت آن را کشف کند.
انافتیها در بحث کپیرایت نیز مشکلاتی دارند. همانطور که گفتیم، انافتی همان اثر هنری نیست، بلکه سندی است که مالکیت آن را مشخص میکند و اگر کسی انافتی تقلبی بسازد، دقیقاً مشخص نیست که قربانی جرم، چه کسی است. از نظر فنی، هنرمند خالق اثر نمیتواند ادعای کپیرایت داشته باشد، چون اثر هنری او بازتولید نشده است. البته کسی که انافتی تقلبی خریده، میتواند ادعا کند که از او کلاهبرداری کردهاند. اگر کسی برای خانه شخصی دیگر سند مالکیت جعل کند و با این سند آن خانه را بفروشد، مالکیت آن خانه به خریدار منتقل نمیشود و در نتیجه مالک واقعی خانه قربانی این کلاهبرداری نخواهد بود. در این حالت، آن کسی قربانی است که بر مبنای سند مالکیت جعلی اقدام به خرید کرده است. اکنون اگر کسی با تکیه بر سندی جعلی بخواهد وارد خانه شود، مالک واقعی خانه میتواند شکایت کند. این شکایت لزوماً علیه کسی که جعل سند کرده طرح نمیشود، بلکه علیه کسی مطرح میشود که اصرار بر مالکیت خانه دارد و میخواهد وارد خانه شود.
به این ترتیب، فراتر از بحث بیمه، خریدار باید هوشیار باشد که فروشنده حق فروش موضوع معامله را داشته باشد. مالکان انافتی هم باید از کیف پول دیجیتالشان بهخوبی محافظت کنند، مراقب کلیدهای خصوصی خودشان باشند و یک متصدی داشته باشند که اگر کلید خصوصیشان از دست رفت، بتوانند آن را بازیابی کنند. علاوه بر این، بهتر است دارایی دیجیتال به روشهای مختلف پشتیبانگیری شود تا در صورت آسیبدیدن نسخه اصلی، امکان بازیابی کامل آن وجود داشته باشد.
ممکن است انافتی چیزی غریب و مبهم به نظر برسد، اما موضوع محافظت از داراییهای هنری بهطور کامل در محدودههای بیمهنامههای معمولی قرار میگیرد. حتی برای محافظت از اسناد مالکیت معمولی هم میتوان از خدمات بیمه استفاده کرد. پس با اینکه خود انافتی فناوری جدیدی است، اما میشود برای مسائل آن از راهحلهای مرسوم استفاده کرد. انتظار میرود همراه با بلوغ بازار انافتی، میلیاردها دلار سرمایه وارد این بازار شده و در نتیجه بیمهنامههای بیشتری هم برای این بازار عرضه شود.
انافتی یک سند مالکیت دیجیتال است
انافتی یک توکن غیر قابل معاوضه است. اگر چیزی قابل معاوضه باشد، قطعاً میتوان آن را با چیزهای کاملاً مشابه تعویض کرد. برای نمونه، یک اسکناس ۲۰دلاری قابل معاوضه است، اما یک تابلو از پیکاسو چنین نیست.
انافتی کدی کامپیوتری و شامل یک نشانی وب است که به چیزی در جهان اشاره میکند؛ چیزی که معمولاً یک اثر هنری دیجیتال است و در سروری میزبانی میشود. علاوه بر این نشانی وب، انافتی توضیحاتی هم درباره چیزی که به آن اشاره میکند، در خود دارد.
اگر کسی در آیپد خودش چیزی بنویسد یا نقاشی کند و فایل آن را روی سروری ذخیره کند، آن شخص میتواند یک انافتی برای اثر هنری خودش بسازد و این انافتی را بفروشد و به این ترتیب، مالکیت اثر هنریاش را به روشی که قابلیت تأیید دارد، به خریدار منتقل کند. انافتیها را میشود از طریق یک دفترکل بلاکچین ردیابی کرد و این امکان ردیابی نوعی زنجیره مالکیت عمومی و معتبر ایجاد میکند. مالک انافتی نیز میتواند انافتی خودش را در کیف پول دیجیتالش ذخیره کند و حق دارد آن را به هر کسی که میخواهد، بفروشد.
یکی از متداولترین بدفهمیها در مورد انافتی این است که عدهای آن را با خود اثر هنری اشتباه میگیرند، در حالی که بهتر است آن را «سند مالکیت دیجیتال» بدانیم. همانطور که سند مالکیت خانه یا ماشین مشخصکننده مالکیت چیزی دیگر است، انافتی هم نشان میدهد که مالکیت چیزی مشخص در اختیار فردی مشخص است. در حال حاضر، انافتیها بیشتر برای آثار هنری دیجیتال استفاده میشوند، ولی میتوان از این کدهای کامپیوتری برای هر چیز دیگری، از جمله آثار هنری واقعی، کارت بیسبال و حتی املاک و مستغلات استفاده کرد.