پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
گفت‌وشنود مفصل با احمد میردامادی، درباره پرداخت الکترونیکی در ایران / در تغییر، فرهنگ را جدی بگیریم
در صنعت بانکداری و پرداخت الکترونیکی ایران، پیدا کردن آدم‌هایی که اهل کتاب و موسیقی و فیلم و مشتاق گپ و گفت هنری باشند و آن‌ها را در کنسرت‌های موسیقی بتوان ملاقات کرد، سخت و دشوار است. صنعت پرداخت پر از مهندسانی است که ارتباط حداقلی بافرهنگ دارند و تا جایی که ممکن است در همان عالم مهندسی سیر می‌کنند. پیدا کردن آدمی که آن‌قدر با فضای فرهنگ دمخور باشد که برای هدیه دادن هم کتابی مانند «چهار میثاق» را انتخاب کند، سخت و دشوار است. اگر چنین آدم‌هایی هستند باید چراغ‌قوه برداشت و در روز روشن دنبال آن‌ها گشت. احمد میردامادی یکی از این شخصیت‌هاست که بی‌سروصدا سال‌هاست در بطن و حاشیه صنعت بانکداری و پرداخت الکترونیک ایران فعال بوده و هنوز هم به فعالیت‌هایش ادامه می‌دهد.
میردامادی، متولد دهه ۱۳۴۸ در شهر زیبای اصفهان است. او دوره ابتدایی و راهنمایی را در زادگاهش گذرانده و بعدازآن دانش‌آموز ریاضی فیزیک مدرسه البرز تهران در چهارراه کالج و سپس مدرسه مفید شده است. سپس وارد دانشگاه صنعتی اصفهان شد که مهندسی الکترونیک و بعد مهندسی کامپیوتر–سخت‌افزار را بخواند. در دانشگاه صنعتی امیرکبیر ارشد مهندسی کامپیوتر در شاخه نرم‌افزار را پشت سر گذاشت. میردامادی دوره‌های مختلف فنی در شرکت داده‌پردازی ایران، انستیتو ایزایران را گذرانده است. از سوابق تدریس او اگر بگذریم، در حد یک اشاره می‌توان گفت که در دوران تحصیلش دست به مقاله‌اش هم خوب بوده و در زمینه‌های مختلف فنی به‌ویژه مکانیزاسیون و امنیت، مقاله‌های متعددی ارائه کرده است. کلیدواژه بسیاری از فعالیت‌های او مکانیزاسیون بوده است. فعالیت حرفه‌ای او از همان زمان تحصیل در قالب یک شرکت خصوصی با فعالیت‌های برنامه‌سازی شروع شد و با حضور در شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی، هما به‌عنوان مشاور امور انفورماتیک ادامه یافت اما شاید نقطه عطف فعالیت‌های اجرائی او را بتوان آذرماه ۱۲ سال پیش در نظر گرفت که مدیرعامل شرکت فناوری اطلاعات هما شد و راه‌اندازی و راهبری شبکه رزرواسیون بین‌المللی آمادئوس را انجام داد که به نظر خودش حرکت زیرساختی بسیار موثری در مکانیزاسیون صنعت هوائی کشور بوده است. وی بعد مشاور ارشد فناوری اطلاعات در بانک پارسیان شد و از آغاز شکل‌گیری و در ادامه مسیر با شرکت تجارت الکترونیک پارسیان همراهی پررنگی داشت. بعد از هما او به شکل جدی‌تری وارد فضای فناوری اطلاعات بانکی شد. یکی از مهم‌ترین پروژه‌های بین بخشی که او راهبری کرد، پروژه بلیت الکترونیکی تهران در شرکت سامانه‌های هوشمند اطلاعاتی «س‌ها» بود که شاید بزرگ‌ترین شبکه پرداخت خرد و آفلاین کشور باشد. او از سال گذشته مدیرعامل و عضو هیئت‌مدیره شرکت پرداخت نوین است. با او گفت‌وگوی مفصلی انجام دادیم که کلیدواژه‌هایی که در آن ردوبدل شد بسیار متنوع بود: آمادگی تغییر، پرداخت همراه، شبکه‌های اجتماعی و تأثیرش بر پرداخت، کیف پول و پرداخت خرد و آفلاین، پرداخت الکترونیکی در حوزه حمل‌ونقل مانند بلیت الکترونیکی، پرداخت الکترونیکی عوارض ETC، پرداخت‌های شهروندی و کیوسک خدمات الکترونیک، کارت اعتباری و نقش اساسی آن در چرخه‌های پرداخت، سامانه‌های وفاداری، امنیت و زیرساخت و چیزهای دیگر.
.
فرهنگ‌سازی مهم‌ترین عامل توسعه صنعت پرداخت الکترونیک
اگرچه موضوع پرداخت الکترونیکی و نقل‌وانتقال الکترونیکی پول، بحث تازه‌ای در سطح بین‌الملل به شمار نمی‌رود، اما چند سالی هست که موردتوجه ویژه دست‌اندرکاران صنعت بانکداری الکترونیک کشور قرارگرفته است.
شرکت پرداخت نوین که میردامادی مدیرعامل آن است در سال ۱۳۸۵ توسط بانک اقتصاد نوین به‌منظور توسعه زیرساخت‌های پرداخت الکترونیکی تأسیس شد و اکنون یکی از ۱۲ شرکتی است که مجوز شاپرک به‌عنوان ارائه‌دهنده خدمات پرداخت الکترونیک را دارد. امنیت یکی از کلیدواژه‌هایی است که در همه بحث‌هایی که یک سرش به پرداخت الکترونیکی وصل است، مطرح می‌شود. به نظر او اگر آرامش در این حوزه حاکم باشد، یعنی شهروندان بتوانند با اعتماد و بدون دغدغه، به ابزارهای پرداخت الکترونیک دسترسی داشته باشند و به آن اعتماد کنند طبعا در همه زوایای این بازار تأثیرگذار خواهد بود و درنتیجه صرفه‌جویی در منابع و تسهیل در روابط مالی را به دنبال دارد. میردامادی در تشریح صنعت پرداخت الکترونیک ابزارهای پایه و مدرن را به‌عنوان بخش‌های متفاوت صنعت پرداخت الکترونیکی دانسته و میگوید این دو حوزه زمینه اصلی فعالیت شرکت را تشکیل می‌دهند و درواقع ابزارهای پایه، برای گذر امروز و ابزارهای مدرن، مسیر توسعه آتی این صنعت هستند. پرداخت الکترونیکی، حوزه جوان و نوینی است و باید به نماد اعتماد تبدیل شود؛ یعنی اینکه مردم بتوانند درحالی‌که به سهولت به آن دسترسی مطمئن دارند، با خیال راحت از این ابزار‌ها استفاده کنند و همواره نگاه باید گسترش خدمات و همزمان افزایش امنیت در این حوزه باشد.
اما فراهم شدن سریع خدمات موضوع دیگری است که در گفت‌وگو با میردامادی به آن می‌رسیم. او میگوید در دسترس بودن خدمات و اطلاعات از نقطه‌های شاخص در ارائه خدمات به مردم است. کما اینکه در مجموعه متبوع ما کار‌شناسان مرکز ارتباط نوین در ۲۴ ساعت شبانه‌روز پاسخ‌گوی مردم در حوزه‌های مختلف پرداخت الکترونیک هستند و این از وظایفی است که غالبا مغفول می‌ماند.
این روز‌ها کمتر محفلی هست که درباره تلفن همراه و تأثیرش بر صنایع مختلف شاهد گفت‌وگوهایی نباشد. میردامادی میگوید که یکی از رویکردهای جدی، توسعه موضوع پرداخت همراه است که با گسترش کسب‌وکار همراه (Mobile Business) از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و در شرکت متبوعش به‌طور جدی به آن توجه می‌شود. باید توجه کرد وقتی صبحت از پرداخت همراه به میان می‌آید، تنها منظورمان پرداخت از طریق نرم‌افزارهای موبایل بانک و یا دیگر برنامه‌های تلفن همراه نیست. بلکه موضوع پرداخت همراه موضوع بسیار گسترده‌ای است. بخشی از مقوله پرداخت همراه در گستره تلفن همراه و بخشی دیگر در گستره دیگر ابزار‌ها و زیرساخت‌های پرداخت همراه به‌ویژه رایانش ابری تعریف می‌شود که به نظر او توجه درخور به آن نشده است. در این حوزه یواس‌اس‌دی و کارت‌خوان‌های موبایلی از مواردی است که به‌عنوان ابزارهای دوره گذار از وضعیت کنونی به استفاده از ابزارهای مدرن موردتوجه پرداخت نوین قرارگرفته است.
اگرچه هنوز تا رسیدن به مرحله‌ای که تمامی تراکنش‌های پرداختی به‌صورت الکترونیک انجام شود، راه درازی داریم ولی نگاه جدی این است که حداقل نیمی از تراکنش‌هایی را که پوشش می‌دهیم در حوزه‌های مدرن مثل اینترنت و بخصوص تلفن همراه باشد و خوشبختانه در شرایط فعلی هم این تناسب در شبکه ما قابل‌مشاهده است.
او معتقد است از مواردی که نیاز به تغییر نگاه و سیاست جدی دارد ابزار پرداخت است که در همان کارت‌های مغناطیسی قدیمی گیر کرده و درجا می‌زند و ما هر ساله میلیون‌ها از این کارت‌های پلاستیکی را وارد محیط‌زیست خود می‌کنیم. درحالی‌که شایسته است با پتانسیلی که در جامعه جوان ایران وجود دارد به سمت استفاده از ابزارهای نو برویم که امن‌تر و به‌صرفه‌تر هم است.
تأمین زیرساخت‌های مطمئن و در دسترس از مهم‌ترین الزامات گسترش کاربرد ابزارهای نوین پرداخت است. بدیهی است که تأمین و اصلاح بخشی از زیرساخت‌های موردنیاز به عهده بانک مرکزی و متولیان اصلی بانکداری الکترونیک نظیر شرکت شاپرک است که اقدامات خوبی نیز در این زمینه صورت گرفته است. اگرچه نباید این نکته را ازنظر دور داشت که شرایط کنونی بانکداری و پرداخت الکترونیک در کشور با ایده آل فاصله دارد و نیاز به بهبود دارد، اما اقدامات انجام شده درخور قدردانی است.
.
بومی‌سازی و فرهنگ
اول‌ازهمه باید این پرسش مطرح شود وقتی موضوع بومی‌سازی در ارائه پرداخت الکترونیک مطرح می‌شود، چه هدفی را دنبال می‌کند.
نباید فراموش کرد که هدف از ارائه خدمات پرداخت الکترونیک، تسهیل زندگی پرمشغله امروز انسان‌ها است. در میان آنچه اجتناب‌ناپذیر می‌نماید، بهره‌گیری از تجارب خوب کشورهای پیشرو در این زمینه و استفاده بهینه از ابزار و امکاناتی است تاکنون به دست متخصصان داخلی و خارجی ساخته‌شده است و هماهنگ‌سازی آن‌ها با فرهنگ جامعه امروز ایران.
بهتر است به‌جای اینکه کوشش‌های مفید صورت گرفته را نادیده بگیریم، در جهت گسترش فرهنگ استفاده از ابزارهای نوین و موثر پرداخت الکترونیک بکوشیم.
فرهنگ‌سازی مهم‌ترین عامل در گسترش استفاده از ابزارهای پرداخت الکترونیک است. هدف از فرهنگ‌سازی در این حوزه این است که به‌جای اینکه بر طبل بی‌اعتمادی بکوبیم روش‌هایی را انتخاب کنیم که شهروند بداند چگونه باید از این ابزار‌ها به‌صورت امن استفاده کند و توانمندی‌هایی که در این مدل ابزار وجود دارد را بشناسد تا بتواند به‌صورت بهینه و آسوده از آن استفاده کند.
عامل مهم دیگر در گسترش فرنگ کاربرد پرداخت الکترونیک، آموزش‌های پایه‌ای است که شاید باید از مدارس آغاز شود و در دانشگاه‌ها مجال رشد و تعالی پیدا کند. البته نقش رسانه‌ها و به‌ویژه رسانه ملی در توسعه ایجاد، توسعه و پویایی این فرهنگ انکارناپذیر است. برگزاری نمایشگاه‌ها و کارگاه‌های آموزشی نیز ازجمله راهکارهای دیگری است که در دوره‌های اخیر موردتوجه قرارگرفته است.
دراین‌باره حضور در نمایشگاه‌های مختلف ملی و بین‌المللی ازجمله همایش‌های سالانه بانکداری الکترونیک و نظام‌های پرداخت، نمایشگاه بین‌المللی بورس و بانک و بیمه و حمایت از برگزاری نمایشگاه‌های دانشجویی نظیر همکاری‌های صورت گرفته با دانشگاه امیرکبیر و شرکت‌های دانش‌بنیان، بخشی از تلاش‌هایی است که او معتقد است در جهت توسعه فرهنگ گسترش صنعت بانکداری الکترونیک در کشور نقش تاثیرگذاری دارد.
میردامادی در ادامه خاطرنشان کرد عامل دیگری که می‌تواند در فرهنگ‌سازی نقش مؤثری داشته باشد، راهکارهای تشویقی است. به نظر می‌رسد اگر هم مراجع قانون‌گذار و هم نهادهای توسعه‌دهنده و تبلیغ‌کننده به‌جای تبلیغات صرف و مستقیم به سمت تشویق روی بیاورند یعنی برای شهروندانی که از ابزارهای نوین پرداخت الکترونیک بهره می‌برند، امکانات خاصی را در نظر بگیرند بسیار مؤثر باشد. درواقع با توجه به تاثیر جدی توسعه تبادلات الکترونیکی بر جامعه، صنعت و محیط‌زیست، باید این بخش را به شکلی جدی از بخش پرداخت‌های سنتی متمایز کنیم و برای آن امتیازاتی شاخص در نظر بگیریم.
میردامادی به توجه ویژه به مقوله کارآفرینی و بهره‌مندی از نخبگان اشاره کرد و گفت در این زمینه به سهم خود تلاش کرده‌ایم که دانش‌محوری و تولید دانش جزو اهداف مدام ما باشد. وی همکاری‌های صورت گرفته با دانشگاه امیرکبیر و حمایت از نخبگان جوان کشور را از پایه‌ای‌ترین اقدامات فرهنگی پرداخت نوین دانست و اشاره کرد: با همکاری دانشگاه یک مرکز رشد در حال راه‌اندازی است که بتوانیم ایده‌های جوان را حمایت کنیم و این ایده‌ها را در جهت کاربردی شدن، هدایت کنیم.
در بخشی از گفت‌وگویمان از مهندس میردامادی می‌پرسیم با توجه به اینکه شما از فعالین این حوزه هستید نظر شما درباره اخذ کارمزد چیست؟ پاسخ او این است: «واقعیت این است که ایجاد، نگهداری و ارتقاء مداوم شبکه پرداخت مستلزم صرف هزینه‌های هنگفت و مداومی است. این هزینه‌ها شامل خرید پایانه‌های فروش، شبکه‌های ارتباطی، برقراری و حفظ امنیت مبادلات الکترونیک، تسویه دقیق و نگهداری حساب‌های پذیرندگان است و توجه کنید که این فرآیند مداومی است و شبکه مدام باید حفظ شود، ارتقاء یابد و هزینه‌های سنگین آن پرداخت گردد. در عمل، عمده این منافع به پذیرنده آن می‌رسد و درواقع دریافت و انتقال الکترونیکی در عین امنیت کامل هزینه‌های فراوانی ایجاد می‌کند. توجه کنید که اگر این هزینه‌ها تامین نشود شبکه پرداخت الکترونیک به‌تدریج دچار افت کیفیت می‌شود و عملاً یک بازگشت به عقب رخ می‌دهد که برای همه عناصر درگیر در این حوزه اعم از شرکت‌های ارائه‌کننده خدمات پرداخت، پذیرندگان و استفاده‌کنندگان از شبکه پرداخت الکترونیک زیان‌بار است و هزینه‌های سنگینی را در سطح ملی ایجاد می‌کند.»
دراین‌باره یکی از حوزه‌های موردعلاقه میردامادی پرداخت‌های آفلاین است. او میگوید: «با توجه به افزایش شدید کاربرد کارت‌های آفلاین و بلیت الکترونیک، در‌‌نهایت کیف پول خرد شهروندی و توجه به این بخش تأثیر جدی بر افزایش کاربرد کارهای بانک و افزایش گردش پول خواهد داشت. و یک راهکار مشخص در حال حاضر برای دوره گذار از ابزارهای سنتی به مدرن، استـفاده از کارت‌های هایبـرید (ترکیب کارت بانکی و تراشـه پرداخت آفلاین) است. دراین‌باره ابتدا در کلان‌شهر‌ها و سپس در شهرهای دیگر امکان استفاده از این کارت وجود دارد و با توجه به موقعیت ویژه زمانی و نیاز بازار باید با استفاده بهینه از ارتباطات موجود به‌سرعت در این زمینه اقدام نمود. در این حوزه همچنین استفاده از تجهیزات موجود (کیوسک و ای‌تی‌ام) و همچنین انتخاب پایانه‌های دارای قابلیت شارژ آفلاین به‌عنوان درگاه‌های ارائه‌کننده خدمات شارژ و جذب جریان نقدینگی باید در دستور کار قرار گیرد و استراتژی دوسویه لازم جهت سوق دادن کاربران به استفاده مداوم از این ابزار‌ها موردتوجه قرار گیرد. اما او معتقد است راه اصلی و نهایی استفاده از NFC باشد و نگاه در توسعه زیرساخت‌ها و طراحی راه‌حل‌ها باید به این سمت‌وسو باشد. همچنین شاید راهکارهای جدید نظیر اپل‌پی بتواند نمونه خوبی برای الگوبرداری و حرکت به سمت توسعه کاربرد ابزارهای جدید باشد و پیش از همه نهادهای قانون‌گذار و رگولاتور‌ها باید به این مسئله توجه کنند.
در پایان از میردامادی می‌پرسیم که در سازمان متبوعش چه هدفی را دنبال می‌کند. او میگوید ارتقاء جایگاه شرکت به‌عنوان یک بازوی اصلی در حوزه پرداخت الکترونیک و تجارت‌های وابسته و کمک به تقویت جایگاه بانکداری مجازی و الکترونیکی در عین نوآوری و استفاده از ابزارهای مدرن هدف اصلی اوست. او می‌خواهد پرداخت نوین را از یک شرکت خدمات محور به یک شرکت توسعه‌گرا، چابک و پیشرو با نیازهای بازار و استفاده از پتانسیل بازار درحال‌توسعه ملی با در نظر گرفتن فرصت‌ها و تهدید‌ها و نقاط قوت و ضعف، موردتوجه تبدیل کند که در صف اول ارائه خدمات مدرن باشد با نگاه ویژه به پرداخت همراه، امنیت و رایانش ابری.
منبع: ماه‌نامه بانکداری و پرداخت عصر ارتباط؛ شماره 15