پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
امروزه فعالیت‌های اقتصادی مردم پیوند محکمی با بانک‌ها پیدا کرده و یکی از اهدافی که همواره از گذشته تا به امروز مد نظر بانک‌ها قرار داشته یافتن جایگزینی برای معاملات نقدی بوده است. هم‌اکنون کارت‌های بانکی در این خصوص از جایگاه قابل‌توجهی پس از سپری شدن حدود دو دهه برخوردار شده‌اند. با اندکی تامل درمی‌یابیم که مسیر گذر فناوری در حوزه صنعت بانکی پس از تلفیق ویژگی‌های بومی با توجه به‌ضرورت آن، پس از مدتی به داخل کشور ورود و گسترش پیدا می‌نماید. فناوری تلفن‌های همراه نیز یکی از آن پدیده‌هایی است که مشاهده سیر گسترش آن در داخل و خارج در مقایسه با کارت‌ها از شتاب نفوذ و دامنه بهره‌گیری بسیار بالاتری برخوردار بوده، و سرویس‌های متنوعی را به ارمغان آورده است. با نیم‌نگاهی به آمار تلفن‌های همراه در کشور، هم‌اکنون بالغ‌بر نودوشش میلیون تلفن همراه در حال بهره‌برداری است، به‌سادگی می‌توان فهمید که این فناوری جایگاه ویژه‌ای در عرضه بسیاری از خدمات داراست.
با فراگیر شدن تلفن‌های همراه و به‌ویژه ظهور نسل هوشمند آن‌ها که قابلیت‌ها و امکانات فراوانی را در اختیار ما قرار می‌دهند، فرصت جدیدی برای ارائه خدمات مبتنی بر تلفن همراه در نظام بانکداری به وجود آمده است. برای بسیاری از افراد، تلفن همراه مهم‌ترین وسیله‌ای است که در تمام مدت شبانه‌روز آن را به همراه خود دارند. ازاین‌رو با ظهور چنین پدیده‌ای مجتمع سازی و گنجاندن خدمات بانکداری با این فناوری منطقی به نظر می‌رسد.
با بررسی مطالعات جهانی در خصوص روند رو به گسترش این فناوری مطابق گزارش گارتنر (June ۴، ۲۰۱۳) ارزش تراکنش‌های موبایلی در سال ۲۰۱۳ از مبلغ ۲۳۵ بیلیون دلار فرا‌تر رفته و نسبت به سال ۲۰۱۲ بیش از ۴۴ درصد رشد داشته است. تعداد تراکنش‌ها در سال ۲۰۱۳ به عدد۲۴۵. ۲ میلیون رسیده که نسبت به سال ۲۰۱۲ که ۲۰۰. ۸ میلیون تراکنش بوده، افزایش قابل‌توجهی داشته است. همچنین درصورتی‌که میزان رشد پرداخت موبایلی بین سال‌های ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۷ هرساله به‌طور متوسط ۳۵ درصد رشد داشته باشد آن مرکز انتظار بازار پرداخت موبایلی با حجم مبادله ۷۲۱ بیلیون دلاری با بیش از ۴۵۰ میلیون نفر کاربر برای سال ۲۰۱۷ را دارد. به‌علاوه تعداد تراکنش‌ها بر پایه NFC در مدت پیش‌بینی، بیش از ۴۰ درصد کاهش پیدا کرده است که به خاطر سازگار ناپذیر بودن دستگاه‌ها با این تکنولوژی در سال ۲۰۱۲ بوده است. بااین‌حال بر اساس پیش‌بینی گارتنر سهم NFC در تراکنش‌های موبایل در سال ۲۰۱۳ حدود ۲ % و برای سال ۲۰۱۷ حدود ۵% خواهد بود، اگرچه از سال ۲۰۱۶ طبق پیش‌بینی‌ها، گوشی‌های بر پایه NFC رشد چشمگیری خواهند داشت.
از همین رو در حال حاضر راه‌حل‌های مختلفی به‌منظور پرداخت همراه از طریق گوشی موبایل وجود دارد و هرروزه فناوری‌های جدیدی به آن‌ها افزوده می‌گردد. همچنین به دلیل ساختار خاص نظام بانکی موجود در ایران، برخی مدل‌های خارجی در حال حاضر قابل به‌کارگیری در کشور نبوده و باید به دنبال راهکاری متناسب با نظام بانکداری کشور بود.
.
پرداخت همراه
پرداخت همراه، روش پرداختی است که در آن به‌جای پرداخت نقدی، چک یا کارت بانکی، افراد می‌توانند از تلفن همراه خود برای طیف متنوعی از خدمات استفاده کنند. تا به امروز راهکارهای بسیار متنوعی برای پرداخت همراه ارائه شده است که مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:
- (الف) پرداخت کد دوبعدی (QR Code Payments)
- (ب) صدور مستقیم صورت‌حساب موبایل (Direct Mobile Billing)
- (ج) پرداخت موبایلی وب (Mobile Web Payments)
- (د) بدون تماس – ارتباط میدان نزدیک (NFC)
- (ه) کارت‌های اعتباری
- (و) کیف پول آنلاین (Online Wallets)
- (ز) پرداخت بر مبنای اشتراک پیام کوتاه
طبق تحقیقات موسسه نیلسون، ۴۰ درصد افرادی که از موبایل والت استفاده می‌کنند اعلام داشته‌اند پرداخت موبایلی اصلیترین روش پرداخت این افراد است. طبق بررسی آن شرکت، نحوه استفاده از روش‌های مختلف پرداخت موبایل به‌صورت زیر است:
تحقیقات نیلسون نشان می‌دهد تقریبا نیمی از استفاده‌کنندگان از موبایل برای خرید از کد دوبعدی استفاده می‌کنند. اطلاعات نیلسون از ۳۷۸۴ شرکت کننده در نظر سنجی به دست آمده است که بیش از ۱۸ سال داشته‌اند و از تلفن همراه یا تبلت خود برای خرید، انجام خدمات بانکی و پرداخت در ۳۰ روز قبل از نظر سنجی استفاده کرده بودند. میزان درآمد استفاده کنندگان از این روش خرید برای افرادی که ۵۰۰۰۰$ درآمد داشته‌اند ۳۲% و برای کسانی که بیش از ۱۰۰۰۰۰$ درآمد داشته‌اند ۲۹% بوده است.
همچنین این مطالعه مبین این حقیقت است که کدهای دوبعدی محبوبیت زیادی در پرداخت‌های موبایل دارند. این تحقیقات نشان داد تقریبا ۴۵ % افرادی که در جامعه آماری مورد سوال قرار گرفتند از کد دوبعدی در تلفن‌های هوشمند خود استفاده می‌کنند.
با توجه به سیر فناوری و فراگیری استفاده از تلفن‌های همراه، نیاز ارائه راهکاری ساده، امن و فراگیر بسیار ضروری می‌نماید و در این راستا شرکت داده‌پردازی ایران نیز گام‌های اصولی را برداشته و محصولاتی را به شبکه بانکداری کشور معرفی نموده است.
فرامرز خالقی؛ مدیر عامل شرکت داده‌پردازی ایران
منبع: ماه‌نامه بانکداری و پرداخت عصر ارتباط؛ شماره 15