لندتک، آینده پرداخت است

مینا حاجی، سردبیر ماهنامه عصر تراکنش / اولین دستگاه‌های کارت‌خوان را به خاطر دارید؟ مقاومت‌های اصناف برای تجهیز به این ابزار را چطور؟ سال‌های ۱۳۸۸ تا ۱۳۹۲ را می‌توان طلایی‌ترین سال‌ها برای پذیرش دستگاه کارت‌خوان در اصناف دانست؛ سال‌هایی که کسبه و اصناف دیر یا زود متوجه شدند دیگر بدون کارت‌خوان نمی‌توانند در بازار جایی داشته باشند. جلوتر که آمدیم و هم‌زمان با توسعه انواع ابزارهای پرداخت در حوزه فیزیکی و بعدتر در حوزه آنلاین و تجارت الکترونیکی، کم‌کم مفهومی مطرح شد به نام امبدد فاینسس که شاید معادل فارسی درستی برایش نتوان یافت، ولی درنهایت منظور از آن، یکپارچه شدن راهکارهای پرداخت و مالی با فرایندهای غیرمالی و تسویه کسب‌وکارهای کوچک و بزرگ بود؛ طوری که کاربر دیگر در روند خرید، پرداخت را یک فرایند جدا نبیند. این مفهوم در سایر حوزه‌های مالی و مفهوم سفر مشتری نیز توسعه یافت و حالا در نقطه خرید مشتری یک بار دیگر با سروشکلی دیگر تحت عنوان لندتک نمایان شده است.

لندتک دیگر یک روند یا جریان نوآورانه استارتاپی در صنعت فناوری‌های مالی ایران نیست. لندتک حالا پیشران همان امبدد فایننس است که در نقطه خرید، سعی در رفع نیاز مشتریان دارد. ارائه وام‌های کلان به تولیدکنندگان و واردکنندگان کالاهای اساسی و روزمره مردم، برای نظام بانکی تجربه ناموفقی بود، زیرا این منابع عموماً توسط صاحبان صنایع در محلی غیر از مصرف واقعی خود، صرف می‌شدند یا اینکه منجر به پر شدن انبارهای تولیدکنندگان از کالاهایی می‌شد که مصرف‌کننده نهایی توان خریدش را نداشت، اما حالا با پوست‌اندازی لندتک‌ها طی چند سال گذشته، قرار است جای آن وام‌های کلان به تولیدکنندگان، در نقطه فروش محصول نهایی به داد مردم رسیده شود و در عین حال چرخ اقتصاد صنایع تولیدی و اصناف به چرخش درآید.

گواه این اتفاق نیز بیلبوردهای سطح شهر و تبلیغات تلویزیون و مطبوعات است که پر شده است از گروه‌های بزرگ صنعتی و تولیدی یا حتی فروشگاه‌های زنجیره‌ای که مردم را به خرید اقساطی یا اعتباری دعوت می‌کنند.

دیگر بازی عوض شده است. این روزها، مردم به دلیل شرایط اقتصادی و متنوعی که دارند، شاید اسمش را ندانند، ولی کم و زیاد طعم استفاده از انواع لندتک‌ها را چشیده‌اند؛ از دریافت اعتبار یا تسهیلات گرفته تا BNPL. همان‌طور که سال‌های ۱۳۸۸ تا ۱۳۹۲ را در توسعه و فراگیری دستگاه کارت‌خوان نمی‌توان نادیده گرفت، سال ۱۴۰۳ و احتمالاً سه سال آینده را در توسعه و فراگیری لندتک‌ها در عمق کسب‌وکارهای خرده‌فروشی ایران نتوان انکار کرد.

دیگر کسب‌وکارهای کوچک و بزرگ نمی‌توانند بدون لندتک‌ها ادامه مسیر دهند و در صنعت خرده‌فروشی هر کسب‌وکار آنلاین یا فیزیکی که در پنج سال آینده خود را به ابزارهای پذیرش لندتکی مجهز نکند، قطع به یقین از بین خواهد رفت. با پررنگ شدن نسل زد در جامعه خریداران، توسعه ابزارها و زیرساخت‌های لازم برای اعتبارسنجی، تورم و کاهش قدرت خرید مردم و ده‌ها عامل دیگر، صنعت خرده‌فروشی برای برون‌رفت از رکود فعلی، مسیری جز توسعه لندتک‌ها را پیش روی خود نمی‌بیند.

کارشناسان و متخصصان صنعت پرداخت کشور در طول سال‌های گذشته از نبود کارت اعتباری و جای خالی‌اش در صنعت پرداخت کشور گله داشتند و معتقد بودند این فقدان، باعث معیوب شدن صنعت پرداخت ایران شده است. حالا به نظر می‌رسد، لندتک‌ها، احتمالاً معادل امروزی کارت اعتباری، برای جامعه ایرانی خواهند بود که البته پیچیدگی‌های متعددی نیز با خود به همراه خواهد داشت؛ از مسائل رگولاتوری گرفته تا مسائل فرهنگی. از همین رو، ۱۴۰۳ سال استراتژیکی برای این کسب‌وکارها و این صنعت است و در این سال مشخص می‌شود که آیا لندتک کشور در مسیر درست رگولاتوری، رشد، توسعه و بلوغ قرار می‌گیرد یا به سمت نابودی پیش می‌رود. موضوعی که شاید تا حد زیادی داشتن یک صنف قدرتمند برای لندتک را بیش از هر زمان دیگری برای آن مهم و حیاتی می‌کند، زیرا به نظر می‌رسد در سطح کلان، بازیگران بزرگی وارد این صنعت شده‌اند و در صورت نداشتن یک صنف اختصاصی قدرتمند برای لندتک، چالش‌ها و تنش‌های بزرگی را شاهد خواهیم بود.

لندتک‌ها خیلی زودتر از آن چیزی که فکر کنید در تمام حوزه‌ها به بخش جدایی‌ناپذیری از الگوی رفتاری مردم در خرید تبدیل خواهند شد. برای پی بردن به سرعت این اتفاق، به یاد آورید که اسنپ چگونه الگوی پرداخت کرایه تاکسی را در کشور با سرویس BNPL خود تغییر داد.

مردم دیگر از این سرویس فقط به دلیل نداشتن پول استفاده نمی‌کنند، بلکه بخش عمده‌ای به خاطر تجربه دلپذیر و یکپارچه‌ای که در فرایند گرفتن تاکسی ایجاد کرده از آن استفاده می‌کنند. امروز می‌توانید استفاده از اسنپ را بدون اعتبار تصور کنید؟ احتمالاً نه. یادمان باشد که درباره بیست یا حتی ۱۰ سال پیش صحبت نمی‌کنیم. ۲۹ آبان‌ماه ۱۴۰۰ بود که مجید حسامی، مدیر ارشد اجرایی وقت اسنپ‌پی، در گفت‌وگو با راه پرداخت برای اولین بار از توسعه و ارائه این سرویس خبر داد و گفت: «در ابتدا کاربران اعتبار محدودی دریافت می‌کنند که فقط برای سرویس درخواست خودرو قابل استفاده است و…» بله، لندتک، آینده پرداخت است.