پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
شرکت «گسترش فناوری‌های نوین» رویداد گسترش تاک را برگزار کرد / نگاهی به چگونگی پیاده‌سازی بانکداری باز در ایران
آکادمی گسترش فناوری‌های نوین ۲۳ مردادماه در قسمت پنجم سلسله‌گفت‌و‌گوهای بانکداری دیجیتال، به موضوع بانکداری باز پرداخت. در این رویداد بانکداری باز از چند منظر مختلف بررسی شد. همچنین مقایسه‌هایی از بانکداری باز در ایران و جهان انجام و آماری در این خصوص ارائه شد. در پایان تجربه استفاده از بانکداری باز با استفاده از فعال‌سازی مجوز دایرکتدبیت در بانک کشاورزی با کاربران در میان گذاشته شد.
در رویداد گسترش تاک مصطفی امینی، مدیرعامل و عضو هیئت‌مدیره شرکت گسترش فناوری‌های نوین بانک کشاورزی به‌عنوان میزبان؛ سامان ذاکرزاده، معاون نوآوری بانکداری الکترونیک اداره فناوری اطلاعات بانک کشاورزی؛ مجید کیوان، مشاور بانکداری باز؛ مهدی شریفی، کارشناس ارشد کانال‌های ارتباطی و وحید فرجی، کارشناس ارشد تولید سیستم‌های بانکی شرکت گسترش فناوری‌های نوین به‌عنوان میهمانان در این رویداد حاضر شدند.
مصطفی امینی در ابتدا به پیشینه موضوع پرداخت و گفت که بانکداری باز یک موضوع مسبوق به سابقه در کشور است و از جمله صنایعی که در رویکرد باز (Openness) پیشرو بوده‌اند، صنایع بانکداری و تلکام بوده‌اند و در ادامه خواستار حرکت از بانکداری باز به Open Finance شد و به ترندهای جدیدی مثل تأمین مالی تعبیه‌شده اشاره کرد.
حضور ۵۰ درصد افراد جهان زیر چتر خدمات بانکداری باز
در ادامه این رویداد مجید کیوان به‌عنوان مشاور بانکداری باز درباره پنج موضوع مختلف در بانکداری باز توضیحاتی ارائه داد. او به تشریح بانکداری باز در بانک زراعت؛ بانک کشاورزی ترکیه و اقداماتی که در حوزه بانکداری باز انجام داده پرداخت و همچنین آماری از تعداد بانک‌های فعال در کشورهای مختلف اعلام کرد.
کیوان به ترندهای بانکداری باز در دنیا و به‌طور خاص انگلیس پرداخت و تشریح کرد: «بر اساس آمارها ۵۰ کشور در دنیا فریم‌ورک بانکداری باز را راه انداخته‌اند اما این موضوع هنوز در ایران پیاده‌سازی نشده است. کشور انگلیس یکی از پیشروترین‌ها در میان ۵۰ کشور در بانکداری باز است. طبق آمار ۵۰ درصد افراد جهان تحت پوشش خدمات بانکداری باز هستند و پیش‌بینی می‌شود که ۲۵۰ میلیارد یورو ارزش تراکنش‌هایی خواهد بود که روی بانکداری باز انجام می‌شود.»
کیوان با اشاره به اینکه انگلیس در بانکداری باز بسیار پیشرو است، گفت: «تعداد نهادهای ثالث رگوله‌شده در انگلیس اکنون ۵۰۰تاست که این رقم در سال ۲۰۱۸ به تعداد ۱۰۰ نهاد بوده است. این ارقام رشد جالب تعداد نهادهای ثالث رگوله‌شده را در انگلیس نشان می‌دهد. تعداد افرادی که در انگلیس از بانکداری باز استفاده می‌کنند اکنون هفت میلیون نفر است که این رقم در سال ۲۰۲۰ یک میلیون نفر بوده و نهاد OBIE پیش‌بینی می‌کند که این رقم در سال ۲۰۲۵ به ده میلیون نفر برسد. همچنین با استفاده از خدمات بانکداری باز دو میلیون نفر توانسته‌اند هزار میلیارد پوند وام دریافت کنند.»
خلق شغل‌های جدید در جهان به‌واسطه بانکداری باز
او درباره شغل‌هایی که در دنیا به‌واسطه بانکداری باز شکل گرفته، گفت: «بانکداری باز موجب شکل گرفتن شغل‌هایی شده و افراد با سمت‌های بسیار خردشده و تخصصی در این حوزه در جهان فعال هستند.»
کیوان در ادامه به بررسی قابلیت‌های بانکداری باز زراعت؛ بانک کشاورزی ترکیه پرداخت و گفت: «این بانک در توضیح خدمات بانکداری باز خود بیان کرده که افراد با بانکداری باز زراعت می‌توانند چالش داشتن حساب در بانک‌های گوناگون و به تبع آن، داشتن اپ‌های بانکی مختلف را مرتفع کنند. اکنون افراد با استفاده از زراعت می‌توانند خدمات بانکداری باز را به‌صورت یکپارچه و ادغام‌شده دریافت کنند.»
تجربه تولید پلتفرم بانکداری باز از نگاه برنامه‌نویسان
در ادامه این رویداد مهدی شریفی، تجربه تولید پلتفرم بانکداری باز را از نگاه برنامه‌نویسی برای برنامه‌نویسان بیان کرد و توضیحاتی تخصصی در این زمینه ارائه داد.
شریفی در این خصوص گفت: «تعریف API برای ما خیلی اهمیت داشت، زیرا هم باید ساده و هم طبق استانداردها پیاده می‌شد و همچنین قابلیت خوانده‌شدن توسط فیلترهای مختلفی که ما تعریف کرده بودیم را پیدا می‌کرد.»
سپس وحید فرجی با نگاهی عملیاتی اجزا و تاریخچه بانکداری باز را در بانک کشاورزی بررسی کرد و به بیان این موضوع پرداخت که بانکداری باز بانک کشاورزی از کجا آغاز شده و الان در چه جایگاهی قرار دارد.
او در خصوص پیاده‌سازی بانکداری باز در بانک کشاورزی گفت: «سال ۱۳۹۶ یا ۱۳۹۷ در شرکت گسترش فناوری‌های نوین بحث بانکداری باز توسط سامان ذاکرزاده مطرح شد و ما به این سو رفتیم که چگونه می‌توانیم روی این موضوع در ایران کار کنیم.»
فرجی ادامه داد: «با توجه به این موضوع که در بانک کشاورزی کربنکینگی وجود داشت و سرویس‌هایی از دهه ۹۰ به بعد به سازمان‌های دیگر ارائه داده می‌شد تا حدودی با این مباحث آشنا بودیم و فهمیدیم که با موجودیتی جدید طرف هستیم و در مرحله سوم فرایند را شناسایی کردیم و در این قسمت لازم بود مفاهیمی جدید خلق کنیم.»
او گفت: «ضمن اینکه بستری از گذشته داشتیم، تیم‌های مرتبطی را تشکیل دادیم و در گام بعدی به سوی طراحی و پیاده‌سازی موجودیت‌های اصلی رفتیم.»
به گفته فرجی، در ادامه این مسیر لازم بود برای اینکه اطلاعات و دیتاهای مشتریان با استانداردی در اختیار شرکت‌های بیرونی قرار بگیرد، پروتکلی ایجاد شود و همچنین لازم بود زیرساخت‌هایی قوی ایجاد و کربنکینگ توسعه داده شود.
او توضیحاتی درباره استانداردها و پروتکل‌هایی که برای امنیت اطلاعات به کار برده شده ارائه داد و شماتیکی عملیاتی از طراحی بانکداری باز در بانک کشاورزی نشان داد.
فرجی همچنین درباره پروتکل Oauth2 توضیحی داد و بیان کرد که چند روش برای تخصیص و اعطای دسترسی برای تعامل موجودیت‌ها وجود دارد که بانک کشاورزی از امن‌ترین آنها استفاده می‌کند.
او با نگاهی به فرایند عملیاتی اجرای بانکداری باز در بانک کشاورزی در خصوص سرویس‌های پیاده‌سازی‌شده با استفاده از دو مدل باتوکن و بی‌توکن توضیحاتی نیز ارائه داد.
بر اساس گفته‌های فرجی، سرویس دایرکتدبیت از سرویس‌های بانکداری باز مبتنی بر شماره حساب است و سرویس‌هایی که مربوط به احراز هویت، KYC است توکن ندارند.
مزایای بانکداری باز چیست؟
سامان ذاکرزاده در این رویداد در خصوص اینکه در ایران بانکداری باز چگونه در حال پیاده‌سازی است گفت: «به‌طور کلی در جریان بانکداری باز سه ذی‌‌نفع اصلی وجود دارد؛ بانک، مشتری، شرکت‌های فین‌تکی. برای این سه گروه بانکداری باز مزایایی دارد. برای مثال مشتری سهولت استفاده از خدمات را دارد و می‌تواند به‌صورت یکپارچه از خدمات بهره ببرد و خدمات نو دریافت کند. شرکت‌های فین‌تکی نیز فرصت جذب مشتریان جدید و افزایش فروش و کاهش هزینه را دارند. بانک نیز به این واسطه رضایت مشتری را جلب می‌کند و خدمات مختلفی به مشتریان ارائه می‌دهد. ضمناً در همه جا حضور بانک احساس می‌شود که این تجربه خوشایندی برای بانک است.»
ذاکرزاده در ادامه به طبقه‌بندی سرویس‌هایی که با استفاده از بانکداری باز می‌توان ارائه داد پرداخت و گفت: «KYC، اطلاع‌رسانی و گزارش، سرویس‌های پرداختی مثل دایرکتدبیت، سرویس‌های مالی که به‌صورت مستقیم خدمات پرداخت ارائه نمی‌دهند مثل چک و سفته از جمله سرویس‌هایی است که توسط بانکداری باز ارائه می‌شود.»
ذاکرزاده در پایان فرایند انجام فعال‌سازی مجوز دایرکتدبیت جهت استفاده در اپلیکیشن تپسی را در بانک کشاورزی انجام داد و گفت که این فرایند شفاف، سه‌سر برد است.
مصطفی امینی، مدیرعامل و عضو هیئت‌مدیره شرکت گسترش فناوری‌های نوین در پایان با جمع‌بندی این ارائه‌ها بیان کرد: «مجید کیوان در ارائه خود به بررسی ترندهای بانکداری باز در دنیا پرداخت و همچنین بانکداری باز بانک زراعت ترکیه را تشریح کرد. در ادامه مهدی شریفی و وحید فرجی با نگاهی عملیاتی به بررسی بانکداری باز پرداختند و در پایان سامان ذاکرزاده ضمن تکمیل صحبت‌های سایر میهمانان به بررسی بانکداری باز در ایران و مزایای آن پرداخت.»