پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
بخشنامه کارمزد کارت‌به‌کارت در اپلیکیشن‌های پرداختی ابلاغ شد / هزینه کارمزد کاربر برای هر تراکنش زیر یک میلیون تومان؛ ۷۲۰ تومان
بخشنامه اصلاح نظام کارمزد 21 خردادماه عملیاتی می‌شود. بر اساس تصمیم بانک مرکزی با اجرای بخشنامه، بانک صادرکننده کارت، بانک پذیرنده و خود پذیرنده به ازای هر تراکنش مشمول کارمزد می‌شوند و مدل کارمزد کارت‌به‌کارت از طریق اپلیکیشن‌های پرداختی که با نام هاب فناوران شناخته می‌شود، هم تغییر می‌کند. تا قبل از این بخشنامه، هزینه کارمزد کاربر برای تراکنش (انتقال وجه) زیر یک میلیون‌تومان ۶۰۰ تومان بود و حالا بر اساس این بخشنامه باید به ازای هر تراکنش زیر یک میلیون تومان ۷۲۰ تومان کارمزد پرداخت شود.
بر اساس بخشنامه‌ای که به بانک‌ها ابلاغ شده، دارنده کارت یا همان کاربر اپلیکیشن پرداختی باید 7.200 ریال کارمزد برای هر تراکنش زیر یک میلیون تومان پرداخت کند. این کارمزد دریافتی میان دریافت‌کنندگان کارمزد کارت‌به‌کارت یعنی شبکه شتاب، هاب فناوران مستقر در شاپرک، بانک مبدأ یا همان صادرکننده، بانک مقصد تقسیم می‌شود. همچنین با توجه به قرارداد پرداخت‌ساز با بانک مبدأ، سهم کارمزد بانک پذیرنده به بانک مبدأ اضافه می‌شود.
نحوه تقسیم مبلغ ۷۲۰ تومان دریافتی از دارنده کارت برای هر تراکنش زیر یک میلیون تومان به این صورت بین دریافت‌کنندگان کارمزد تقسیم می‌شود: کارمزد دریافتی هاب 50 ریال، سهم شبکه شتاب 1050ریال، بانک پذیرنده 4.300 ریال، بانک پذیرنده 4.300 بانک مبدأ و مقصد 900 ریال تا مبلغ 10 میلیون ریال، به‌عنوان دریافت‌کنندگان کارمزد تعیین شده است. دارنده کارت هم تا 7.200 ریال تا مبلغ 10 میلیون ریال مشمول کارمزد است که البته این مقادیر به ازای هر 10 میلیون تومان ریال مازاد 2.800 ریال تا 300 ریال اضافه خواهد شد.
بانک مبدأ و بانک مقصد هم به‌عنوان دریافت‌کنندگان کارمزد به ازای هر 10 میلیون ریال به ترتیب 300 ریال و 2.500 ریال کارمزد دریافت خواهند کرد. بنابراین در این میان سهم بستری که در آن کارت به کارت انجام می‌شود یا به تعبیر دیگر سهم پرداخت‌ساز از کارمزد صفر است.
| پرداخت‌کننده کارمزد | دریافت‌کننده کارمزد | دریافت‌کننده کارمزد | دریافت‌کننده کارمزد | دریافت‌کننده کارمزد | دریافت‌کننده کارمزد |
| دارنده کارت/ پرداخت‌کننده | بانک مبدأ (صادرکننده) | بانک مقصد | بانک پذیرنده | شاپرک (هاب) | شتاب |
| حداقل 7.200 ریال تا مبلغ 10 میلیون ریال و به ازای هر 10 میلیون ریال مازاد، 2.800 ریال اضافه می‌شود. | حداقل 900 ریال تا مبلغ 10 میلیون ریال و به ازای هر 10 میلیون ریال مازاد، 300 ریال اضافه می‌شود. | حداقل 900 ریال تا مبلغ 10 میلیون ریال و به ازای هر 10 میلیون ریال مازاد،2.500 ریال اضافه می‌شود. | 4.300 ریال | 50 ریال | 1.050 ریال |
سهم کارمزد شاپرک باید حذف شود
نکته مهم جدول کارمزد کارت‌به‌کارت پرداختی‌ها این است که شاپرک (هاب) برای اولین‌بار قرار است کارمزد دریافت کند. اما به اعتقاد فرهاد اینالوئی، معاون فناوری اطلاعات بانک ایران‌زمین، سهم شاپرک باید از مدل کارمزد کارت‌به‌کارت حذف شود. او معتقد است سرویس کارت‌به‌کارت خدمت پایه بانکی است نه یک ارزش افزوده از سمت هاب فناوران: «سهم شاپرک در میان دریافت‌کنندگان ناچیز است؛ اما آن هم باید حذف شود، تقسیم سهم کارمزد میان سایر عناصر قابل قبول است.»
او با تأکید بر اینکه نباید اپلیکیشن پرداخت در سهم کارمزد سهم بانک شریک شود، توضیح داد: «اپلیکیشن در صورت تمایل باید خودش سهمی را به‌عنوان کارمزد در نظر بگیرد. پرداخت سهم از کارمزد بانک به اپلیکیشن باعث می‌شود بانک به‌مرور از ارائه خدمت به اپلیکیشن‌های پرداختی ممانعت کند.»
سهم 88درصدی شرکت‌های پرداختی
بیش از 10 سال بود که نحوه دریافت کارمزد ثابت و بر عهده ارائه‌دهندگان سرویس بود. در واقع سرویس‌گیرنده اصلی کارمزد و ذی‌نفع تراکنش یعنی صاحب کسب‌وکار اصلی تراکنش سهمی در پرداخت کارمزد نداشتند. بر اساس آیین‌نامه اصلاح نظام کارمزد، از دو هفته دیگر صاحب کسب‌وکار هم مشمول کارمزد می‌شود. آن‌طور که اینالوئی می‌گوید اجرای طرح اصلاح نظام کارمزد از 21 خردادماه در سه فاز آغاز خواهد شد. در فاز اول اجرای نظم جدید کارمزد، اصنافی مانند نانوایی‌ها و سوپرمارکت‌ها از شمولیت کارمزد حذف شده‌اند، در فاز دوم این اصناف هم به ساختار کارمزد اضافه خواهند شد و در مرحله پایانی تمام اصناف و طرفین تراکنش جز مشتری سهم کارمزد دارند: «اصناف مشمول به ازای تراکنش‌های کمتر از ۶۰۰ هزار تومان مبلغ ثابت ۱۲۰ تومان کارمزد پرداخت خواهند کرد و به ازای تراکنش‌های بیش از ۶۰۰ هزار تومان ۰.۰۰۰۲ (دو ده‌هزارم) مبلغ تراکنش تا سقف چهار هزار تومان کارمزد باید پرداخت کنند. بانک صادرکننده کارت یا همان بانک مبدأ هم به ازای هر تراکنش باید مبلغ ثابت ۲۴ تومان کارمزد پرداخت کند. حساب پذیرنده دو و نیم‌برابر صاحب کسب‌وکار کارمزد می‌دهد و مشتری یا همان صاحب کارت هم هیچ کارمزدی پرداخت نمی‌کند.»
اینالوئی می‌گوید: «سنگینی کارمزد بر دوش بانک پذیرنده است.»
به گفته او، حدود 88 درصد تجمیع کارمزدها به شرکت پرداختی اختصاص دارد و برای شاپرک سهمی 12درصدی در نظر گرفته شده است. شبکه شتاب هم از 24 هزار تومان بانک صادرکننده و یک درصد از سهم پذیرنده، کارمزد دریافت می‌کند.
معافیت اصناف و چالش‌های بانک پذیرنده
به اعتقاد معاون فناوری اطلاعات بانک ایران‌زمین، مفاد آیین‌نامه جدید نسبت به نظام پیشین کارمزد وضعیت بهتری دارد اما افزایش مبلغی کارمزدها ناچیز بوده و ایراداتی هم به نحوه اجرای آن وارد است: «در فاز اول اجرای اصلاح نظام کارمزد برخی اصناف از پرداخت کارمزد معاف هستند و بانک پذیرنده علاوه بر سهم کارمزدی تعیین‌شده، باید تا زمان اضافه‌شدن تمام اصناف به نظام کارمزد سهم 120 تومانی کارمزد اصناف مذکور را پرداخت کند و در مجموع 620 تومان سهم بدهد. بهتر بود که جز نانوایی‌ها تمام اصناف در فاز اول اجرای اصلاحات حضور داشتند. ضمن اینکه برخلاف نظام کارمزد جهانی از دارنده کارت هیچ کارمزدی دریافت نمی‌شود و خریدار در ازای خرید و دریافت محصول و خدمت مبلغی پرداخت نمی‌کند. لازم بود که حتی به میزانی جزئی بخش کوچکی از کارمزد متوجه صاحب کارت می‌شد.»