پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشتماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطبترین رسانه ایران در زمینه فناوریهای مالی، بانکداری و پرداخت و استارتآپهای فینتک است.
گزارش عصر ارتباط از حاشیه حرفهای وزیر اقتصاد: بانکداری الکترونیکی بدون سامانه متمرکـز بانکی
وزیر امور اقتصاد و دارایی یکی از مهمترین نقاط ضعف نظام بانکی کشور را عدم استقرار یک سامانه بانکداری متمرکز (core banking) در کشور میداند.
به گزارش عصر ارتباط وزیر امور اقتصادی و دارایی که این روزها پس از رای اعتماد مجدد مجلس به وی با اعتماد به نفس بیشتری سخن میگوید در همایش طرح تحول نظام بانکی کشور، گفت: «به جز یک تا دو بانک تردید دارم که کربنکینگ در بانکهای کشور پیاده شده باشد.»
شمسالدین حسینی که به نظر میرسد پس از مشخص شدن اختلاس سه هزار میلیارد تومانی در نظام بانکی بیش از پیش روی نظارت بانکی حساس شده است و چندین بار نیز در دفاعیاتش از خود در مجلس، بر نظارت بانکی تاکید کرد، یکی از ابزارهای نظارت را سیستمهای الکترونیکی و بانکهای اطلاعات مشتریان میداند. به نظر او در صورت اتصال این سامانهها به کربنکینگ سیستم نظارتی بانکها شکل کاملتری به خود میگیرد.
در شرایطی وزیر اقتصاد از مسوولان بانکها برای پیاده نکردن سامانه بانکداری متمرکز گله میکند که ایجاد این سامانه تقریبا از اوایل دهه ۸۰ و سرعت گرفتن توسعه بانکداری الکترونیکی در کشور در دستور کاری بانکهای کشور قرار داشت. در آن زمان بانکهای کشور پیشبینی کردند که برای استقرار یک سامانه کامل بانکداری متمرکز یک دوره زمانی چهارساله لازم است، از همین رو اکثر آنان امیدوار بودند بتوانند تا نیمههای دهه ۸۰ این سامانه را در زیرمجموعه خود پیاده کنند.
اما زمانی که بانک مرکزی در سال ۸۷ پی برد بانکها و مسوولانشان به وعدههای خود برای استقرار سامانه بانکداری متمرکز اقدام عملی انجام ندادهاند، در بسته سیاستی و نظارتی خود در آن سال بانکها را ملزم به ایجاد این سامانه تا پایان برنامه چهارم توسعه کرد.
در بند ۲ ماده ۴۵ بسته سیاستی و نظارتی بانک مرکزی در سال ۸۷ آمده است: «بانکهای تجاری و تخصصی با رعایت حفظ یکپارچگی و سازگار بودن سیستم بانکداری بر اساس استانداردهای ابلاغی بانک مرکزی، لازم است توسعه بانکداری الکترونیکی را به صورت Core banking شبکهای برای کلیه خدمات بانکی تا پایان برنامه چهارم توسعه اقدام و عملیاتی کنند.»
رئیس کل بانک مرکزی نیز در آذرماه سال ۸۸ در گفتوگویی اعلام کرده بود: «صد درصد بانکها تا پایان سال به طور کامل به کربنکینگ متصل خواهند شد.»
اما این الزام قانونی نیز کاری از پیش نبرد و بار دیگر بر ایجاد سیستم بانکداری متمرکز در قانون برنامه پنجم توسعه تاکید شد.
در بند الف ماده ۴۹ قانون برنامه پنجم توسعه بانکها ملزم به استقرار کربنکینگ در سیستم خود شدهاند، در این بند آمده است: «به منظور توسعه و تقویت نظام بانکداری اقدامات زیر انجام میشود؛ استقرار کامل سامانه (سیستم) بانکداری متمرکز (Core Banking) و تبدیل کلیه حسابها اعم از سپرده اشخاص و تسهیلات به حسابهای متمرکز توسط بانکها با رعایت استانداردها و دستورالعملهای بانک مرکزی.»
هستها شبیه بایدها نیست
معاون وزیر اقتصاد و سخنگوی طرح تحول اقتصادی در گفتوگو با عصر ارتباط در خصوص بررسیهای صورتگرفته در طرح تحول بانکی در خصوص سامانه بانکداری متمرکز گفت: «آن چیزی که ما از کربنکینگ میخواهیم که بتوانیم تمام اطلاعات را از طریق آن رصد کنیم و سیستم نظارتی کاملی را روی آن پیاده کنیم فعلا هیچ بانکی ندارد.»
محمد رضا فرزین گفت: «بخشی از نظارتهای بانکی کشور از طریق سامانههای اعتبارسنجی و بانکهای اطلاعات مشتریان و اتصال آنان به کربنکینگ شکل میگیرد اما متاسفانه هیچکدام از این سامانهها هنوز در کشور به صورت کامل شکل نگرفته است.»
او ادامه داد: «البته برخی از بانکها ادعا میکنند کربنکینگ دارند، تعداد این بانکها هم زیاد نیست اما همچنان معضل عمده ما نبود کربنکینگ متحدالشکل در کل سیستم بانکی است. این پروژه باید در زمان مشخصی به اجرا برسد.»
او افزود: «اطلاعات کربنکینگ میتواند مبنای بسیاری از نظارتهای ما قرار گیرد.»
کدام بانک کر ندارد؟
هر چند مسوولان اعتقاد دارند معدودی از بانکها هستند که کربنکینگ خود را پیاده کردهاند اما در میان بانکها بانکی پیدا نمیشود که بگوید هنوز کربنکینگ ندارد.
بانکهای کوچکتر که معتقدند از همان زمان شکلگیری بانک خود را مبتنی بر سامانه متمرکز بانکی ایجاد کردهاند و بانکهای بزرگتر نیز معتقدند که یا کربنکیگ را به صورت کامل در زیرمجموعه خود پیاده کردهاند یا در حال نهایی کردن آن هستند.
معاون فناوری اطلاعات بانک ملت پیش از این به عصر ارتباط گفته بود تا نیمه سال ۹۰ کربنکینگ این بانک کامل میشود.
علیرضا لکزایی گفت: «تنها بخشی که هنوز به کر متصل نشده است بخش ارزی بانک است که آن نیز تا نیمه سال ۹۰ اجرایی خواهد شد.»
اما به نظر میرسد دیدگاه مشترکی میان مدیران بانکی در خصوص کربنکینگ وجود ندارد و هر کدام از آنها تعریف خود را برای کربنکینگ دارند.
برات قنبری در زمان تصدیاش به عنوان معاون فناوری اطلاعات بانک ملی و پیش از بازنشسته شدنش به این موضوع اذعان کرده بود.
او معتقد بود باید ابتدا یک تعریف واحد میان مدیران بانکی از کربنکینگ به وجود آید.
معاون فناوری اطلاعات بانک سامان نیز پیشتر به عصر ارتباط گفته بود: «اگر میخواهیم هر کس بانکدار خودش باشد و اشخاص حقیقی و حقوقی بتوانند از سرویسهای بانکی استفاده کنند با استفاده از سیستمهای Core که هماکنون در بازار وجود دارد و بانکها از آن استفاده میکنند امکانپذیر نیست، باید مدیریت کانال ایجاد شود چرا که سیستمهایCore موجود در بازار مبتنی بر وب نیستند.»
به نظر میرسد در شرایط فعلی کارگروه طرح تحول بانکی هیچ راهی جز مشخص کردن استانداردهای کربنکینگ ندارد و این کارگروه به تدریج به همین سمت حرکت خواهد کرد.