پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
علی صالح‌آبادی با تأکید بر اهمیت تحول دیجیتال در نظام بانکی مطرح کرد / به دنبال حکمرانی ریال از طریق حکمرانی داده هستیم
علی صالح‌آبادی، رئیس کل بانک مرکزی ایران بر لزوم تسریع روند تحول دیجیتال در حوزه سیاست‌گذاری و نظارت نظام مالی کشور تأکید کرد. او که در افتتاحیه «اولین کنفرانس ملی تحول دیجیتال، بانک و بیمه» در میان جمعی از مدیران ارشد حوزه بیمه و بانک صحبت می‌کرد، اهمیت تحول دیجیتال در نظام بانکی کشور را موضوعی بسیار مهم و اجتناب‌ناپذیر عنوان کرد و گفت: «زمانی که از تحول دیجیتال صحبت می‌کنیم، منظورمان صرفاً مکانیزه کردن فرایندهای موجود نیست. تحول دیجیتال هم تحول در ابزارها و هم تحول در فرایندهاست.»
او با اشاره به این موضوع که بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران در حوزه تحول دیجیتال در بخش‌های مختلف نقشه راه دارد و در حوزه سیاست‌گذاری، نظارت و عملیات، برنامه‌ها و پروژه‌های مختلفی در نظر گرفته عنوان کرد: «در حوزه کسب‌وکاری، بحث نظام‌های پرداخت، در حوزه سیاست پولی، نظارت بر بانک‌ها و نهادهای دیگر، در حوزه خدمات بانکی به دولت، در حوزه فناوری‌های زیرساختی و در بخش‌های مختلف، بانک مرکزی پروژه‌های مختلف را پیش می‌برد: هم تحول در فرایندها و هم تحول در ابزارها.»
رئیس کل بانک مرکزی در ادامه صحبت‌هایش به قانون جدید چک اشاره کرد و افزود: «یکی از اتفاقاتی که در یک سال گذشته افتاد، اجرای قانون چک در سیستم بانکی کشور بود. قانون جدید چک با تغییر در فرایندها، زیرساخت‌هایی در این قانون ایجاد کرد و ابزار فناوری با سازوکارهایی که داشت آن را در شبکه بانکی کشور پیاده‌سازی کرد و امروز خوشبختانه شاهد این هستیم که میزان چک‌های برگشتی در حال کاهش است. امروز قانون چک در کشور ما به‌طور کامل عملیاتی شده است. سامان‌دهی پایانه‌های فروشگاهی در تعاملی که با سایر دستگاه‌ها باید انجام می‌دادیم، کار سختی بود که روی زمین مانده بود و عملیاتی شد.»
تأکید بر اهمیت نظارت هوشمند
امروز حوزه نظارت یکی از مهم‌ترین محورهای بانک مرکزی است که به گفته صالح‌آبادی قرار است نظارت هوشمند مبتنی بر نظارت‌های پیشینی در این نهاد تعریف شود. رئیس بانک مرکزی در این رابطه گفت: «خیلی از اتفاقات در عمل می‌افتد و نهاد ناظری مثل بانک مرکزی بعداً باید بررسی و نظارت کند؛ نظارت پسینی. این نظارت‌های پسینی، نظارت‌های خوب و کاملی نیستند. یکی از ایرادات نهادهای ناظر می‌تواند همین نظارت‌های پسینی باشد. ما به دنبال ایجاد سازوکارهای نظارت هوشمند پیشینی هستیم.»
صالح‌آبادی با اشاره به موضوع پرداخت تسهیلات عنوان کرد: «امروز سامانه‌های پرداخت تسهیلات در بانک مرکزی وجود دارد و هر روز هم در حال گسترش است و حتی در ماه‌های اخیر از این سامانه‌ها استفاده شده است. ما موارد نظارتی خودمان را در این سامانه‌ها تهیه می‌کنیم و زمانی که قرار است تسهیلاتی پرداخت شود، آن سامانه کنترل‌هایی را اعمال می‌کند و در صورت تأیید آن سامانه، تسهیلات امکان پرداخت دارد. اگر آن قواعد رعایت نشود، سیستم امکان و اجازه اهدای تسهیلات را نمی‌دهد.»
آمار ۳.۵ میلیارد تراکنش بانکی ماهانه در کشور
نظارت بر تسهیلات بانکی. این عبارت دیگری بود که صالح‌آبادی روز گذشته در همایش ملی تحول دیجیتال بر آن تأکید کرد. به گفته او، امروز یکی از ایرادات وارد به نظام بانکی، خرج کردن تسهیلات در جریانی است که نباید مصرف شود. او استفاده از فناوری‌های تازه را در حل این چالش بزرگ کارگشا دانست که با جدیت و تلاش زیاد با استفاده از روند تحول دیجیتال در حکمرانی دولت به آن توجه می‌شود.
صالح‌آبادی تصریح کرد که بانک مرکزی سعی دارد با استفاده از فناوری‌های نوین بر داده‌های اجزای صورت‌های مالی بانک‌ها اشراف پیدا کند.
به گفته او یکی از محورهای حائز اهمیت، توسعه شمولیت مالی است که طبق آن آحاد مردم بتوانند از تسهیلات بانکی به نحو مطلوب استفاده کنند و یک شمولیت گسترش پیدا کند. او در این باره آمار حائز اهمیتی ارائه داد: «در حوزه خدمات بانکی، می‌توانیم ادعا کنیم که بیش از 90 درصد افراد بالای 18 سال حساب بانکی دارند و از ابزارهای پرداخت الکترونیکی استفاده می‌کنند؛ بنابراین اگر ما در این شاخص خودمان را با کشورهای منطقه مقایسه کنیم، وضعیت خوبی داریم و دسترسی‌هایمان نسبت به کشورهای منطقه بالاتر است. سطح دسترسی‌پذیری شبکه بانکی کشور هم 99.99 درصد است. شبکه بانکی کشور ماهانه بیش از 3.5 میلیارد تراکنش را پردازش می‌کند و از این حیث وضعیت مناسبی داریم.»
صالح‌آبادی در ادامه با اشاره به موضوع تبادل دیجیتال و سندباکس رگولاتوری، از نوآوری و حمایت از فناوری‌های مالی صحبت کرد و در این زمینه گفت: «ما از شرکت‌های فناوری مالی که در نظام پولی و بانکی کشور فعالیت می‌کنند، حمایت می‌کنیم و از چند ماه گذشته هم سندباکس رگولاتوری و بانکداری باز را در شرکت ملی انفورماتیک وابسته به بانک مرکزی فعال کردیم.»
حکمرانی ریال در ورای حکمرانی داده
حکمرانی داده از دیگر موضوعاتی است که امروز در روند تحول دیجیتال نظام مالی کشور اهمیت دارد. در این میان بانک مرکزی با گردآوری حجم انبوهی از داده‌ها و اطلاعات از طریق زیرساخت‌های پولی و بانکی، حکمرانی دیجیتال را می‌تواند امکان‌پذیر کند. صالح‌آبادی در این رابطه افزود: «امروز ما انبوهی از داده‌ها و اطلاعات را در اختیار داریم. هر چیزی که در شبکه بانکی در حال وقوع است اطلاعاتش وجود دارد. آنچه مهم است، استفاده از این فناوری‌هاست. هوشمند کردن آنها و استفاده مناسب در جهت سیاست‌گذاری و نظارت حائز اهمیت است. یکی از اهمیت‌های بحث حکمرانی داده این است که حکمرانی در حوزه ریال است. تحریم و رعایت آن توسط کشورهای مختلف، به دلیل اشرافی است که آن نهادها در حکمرانی ارز جهانی دارند مثل دلار. یک دلار در آمریکا جابه‌جا شود، نهادهای ذی‌ربط متوجه می‌شوند. اگر حکمرانی ریال به درستی انجام شود، هم شفافیت در مبادلات بانکی افزایش پیدا می‌کند و هم پول‌شویی و تقلب کاهش می‌یابد. فناوری‌هایی مثل هوش مصنوعی و بلاکچین و موارد دیگر، حوزه‌هایی هستند که به ما در تحقق بانکداری دیجیتال کمک می‌کنند.»
نیاز به بسترسازی فرهنگی برای بانکداری دیجیتال
صالح‌آبادی در پایان با اشاره دوباره به اهمیت روند تحول دیجیتال در نظام بانکی کشور، بانکداری دیجیتال را در زمینه‌های مختلف مهم شمرد. به گفته او، رابطه بانک مرکزی با بانک‌ها باید یک رابطه شفاف و مبتنی بر حکمرانی دیجیتال باشد. از سوی دیگر رابطه بانک‌ها و مشتریان و کیفیت خدماتی که افراد از بانک‌ها دریافت می‌کنند، مثل احراز هویت غیرحضوری و امضای الکترونیک می‌تواند با استفاده از فناوری روند توسعه در پیش داشته باشد.
به گفته صالح‌آبادی امروز حدود 20هزار شعبه بانکی در کشور وجود دارد که این تعداد همچنان قابلیت کاهش دارد. رئیس کل بانک مرکزی کاهش تعداد شعب بانک‌ها را منوط به اصلاح زیرساخت‌ها و بسترهای فرهنگی دانست که با تکیه بر فناوری می‌توان به آن امید داشت.
