پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
فعالیت برخی شرکت‌های داخلی در زمینه بیت‌کوین و تبلیغات گوناگون آنها در فضای مجازی در حالی جریان دارد که بانک مرکزی هنوز این جریان را مهم نمی‌داند و به‌صورت جدی به آن ورود پیدا نکرده است.
به گزارش عصر ارتباط، با وجود بی‌تفاوتی بانک مرکزی به بحث بیت‌کوین، مرکز ملی فضای مجازی درنظر دارد پای رگولاتور مالی را به عرصه تدوین مقررات بیت‌کوین باز کند.
ناصر حکیمی، مدیر فناوری اطلاعات بانک مرکزی در نشست خبری این بانک در پاسخ به این سوال که بانک مرکزی برای فعالیت شرکت‌های داخلی که در زمینه بیت‌کوین فعالیت می‌کنند چه برنامه‌ای دارد، گفت :«از آنجا که ما به‌طور رسمی تسویه بین‌المللی نداریم، فعالیت بیت‌کوین در ایران، فعالیتی زیرزمینی محسوب می‌شود.»
او افزود: «چارچوب و مقرراتی نیز در این زمینه دیده نشده است. از سوی دیگر، ما تاکنون تهدیدی جدی در این خصوص در کشور نداشتیم که بانک مرکزی بخواهد به‌عنوان ناظر پولی وارد جریان شود، اما اگر قرار باشد روند به‌گونه‌ای پیش رود که اهمیت قضیه بیشتر شود، در این قضیه سیاست‌گذاری‌های لازم صورت خواهد گرفت.»
با وجود اینکه هنوز بانک مرکزی به‌عنوان رگولاتور مالی به‌صورت جدی در بحث بیت‌کوین‌ها ورود نکرده است، معاون مرکز ملی فضای مجازی به‌تازگی از تدوین ضوابط و مقررات برای استفاده از پول بیت‌کوین در فضای مجازی خبر داد و گفت: «به‌دلیل آثار منفی استفاده از این واحد پول در فضای مجازی برای اقتصاد جامعه، قوانین مالی و حقوقی برای استفاده از این واحد پول در سال ۹۳ تدوین می‌شود.»
سعید مهدیون به خبرنگاران گفته است: «بیت‌کوین واحد پول در فضای مجازی است که چندی است در دنیا رایج شده و به‌راحتی می‌تواند تمامی نظام‌های مالی دنیا را دور بزند. تدوین مقررات مالی و حقوقی برای استفاده از بیت‌کوین در فضای مجازی با همکاری دستگاه‌ها و نهادهای ذی‌ربط صورت می‌گیرد؛ چراکه برای مثال بانک مرکزی برای مقررات مالی و قوه قضاییه برای مقررات حقوقی به‌نوعی درگیر این موضوع هستند.»
او با تاکید بر اینکه این سرمایه مجازی در دنیای دیجیتالی به‌راحتی دست به دست می‌شود و تمام نظام‌های مالی دنیا را دور می‌زند، افزود: «این موضوع از دغدغه‌های کشورهای جهان است. براین اساس در ایران نیز مطالعات برای تدوین مقررات و ضوابط استفاده از آن در دستور کار قرار گرفته است. تدوین مقررات با تقسیم کار میان سازمان‌های مرتبط، در کمیسیون تنظیم مقررات فضای مجازی صورت می‌گیرد؛ به‌نحوی که برای مثال لوایح مربوط در حوزه مقررات مالی، تکلیف بانک مرکزی خواهد بود.»
مهدیون با بیان اینکه بیت‌کوین با پرداخت الکترونیکی متفاوت بوده و مقررات فیزیکی برآن حاکم نیست، افزود: «این واحد پول دیجیتالی با کارت بانک‌هایی که در جیب‌مان می‌گذاریم و در فضای فیزیکی مابه‌ازا دارد، متفاوت است. بیت‌کوین در فضای واقعی دیده نمی‌شود، اما فردی که صاحب آن است روز به روز بر ثروتش افزوده می‌شود.»
به گفته او، چه بخواهیم و چه نخواهیم کشور رو به این سمت خواهد رفت. پس بهتر است در این زمینه با تصمیم و برنامه‌ریزی جلو برویم تا آثار منفی استفاده از این پول در فضای مجازی برای اقتصاد جامعه کاهش یابد و مزایای آن نیز به‌کار گرفته شود.
.
از ریال تا بیت‌کوین
بیت‌کوین که از رمزنگاری کلید عمومی استفاده می‌کند، به کاربران امکان می‌دهد بدون هیچ واسطه‌ای انتقال پول غیرقابل بازگشت انجام دهند. تراکنش فوری و بدون واسطه، پرداخت جهانی و کارمزد بسیار پایین از ویژگی‌های این پول است.
گاردین در گزارش خود نوشته است که بیت‌کوین قصد دارد جایگزین پول‌های سنتی و رایج باشد، اما این روند می‌تواند با قوانین ضد پولشویی در تضاد باشد و دست بزهکاران و خلافکاران را باز بگذارد. مثلا کاربر می‌تواند بدون اینکه شناسایی شود بیت‌کوین جابه‌جا کند و در سیستم‌های خلافکارانه از جمله فروش مواد مخدر و… نقش داشته باشد.
بسیاری از اقتصاددانان در مورد بقا و دوام بیت کوین چندان خوش‌بین نیستند و رشد سریع اخیر بیت‌کوین را به حساب هیجان غیرعقلایی کاربران جدیدی گذاشته‌اند که به سراغ آن آمده‌اند. بری آیچنگرین، اقتصاددان در دانشگاه کالیفرنیا- برکلی، در مقاله‌اش در واشنگتن‌پست نوشته است: «وقتی بتوانیم یک واحد پولی الکترونیکی خصوصی داشته باشیم، یعنی می‌توانیم واحدهای پولی متعددی از این نوع را داشته باشیم. بر این اساس هیچ تضمینی وجود ندارد که دیگران همان واحد پولی را که شما استفاده می‌کنید، بپذیرند.»
با این حال، اکنون در تعدادی از مغازه‌ها در لندن از این واحد پولی نیز برای اولین بار استفاده می‌شود و نخستین دستگاه خودپرداز بیت‌کوین جهان نیز در ۲۹ سپتامبر در شهر ونکوور کانادا راه‌اندازی شده است. همچنین در ماه گذشته، مسئولان قانونی و وکلای دولت استرالیا اعلام کردند که بیت‌کوین در استرالیا به تایید قانونی رسید و آن را به‌عنوان یک واحد پول معتبر در این کشور پذیرفتند.
با وجود نظرات موافق و مخالف در خصوص بیت‌کوین و پیش‌بینی‌های مختلف در مورد آینده آن در سطح جهان، این واحد پولی مجازی از سال ۲۰۰۹ تا کنون با رشد وسیعی مواجه بوده است، به‌طوری‌که براساس آمارهای غیررسمی تا ماه دسامبر سال ۲۰۱۳، بالغ بر ۱۲ میلیون حساب در گردش بیت‌کوین در جهان ثبت شده است.
دامنه گستردگی بیت‌کوین، کاربران ایرانی را نیز در نوردیده است و با وجود آنکه آماری از کاربران ایرانی در این زمینه وجود ندارد، اما گسترش تبلیغات سایت‌ها و شرکت‌های فعال در این عرصه قابل توجه است، به‌طوری‌که به‌راحتی می‌توان از طریق سایت‌های ایرانی مدعی فعال در بیت‌کوین حساب کاربری ایجاد کرد و با واریز پول به صاحب سایت، به خرید و فروش بیت کوین اقدام کرد. در این میان سایت‌هایی نیز وجود دارند که در ظاهر قرار است به خرید و فروش بیت‌کوین اقدام کنند، اما در واقع پس از واریز پول به حساب دارنده، کلاهبرداری می‌کنند.
بر این اساس به‌نظر می‌رسد حضور رگولاتور مالی در این عرصه و وضع قوانین و فرهنگ‌سازی مناسب پیش از وقوع تهدیدهایی جدی موثرتر باشد.
منبع: هفته نامه عصر ارتباط