پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
برای بررسی نقش اقتصاد دیجیتال در توسعه کشورها، باید ویژگی‌های این نوع اقتصاد را بشناسیم تا با رغبت بیش‌تری از ساختارهای سنتی اقتصاد گذر و به سمت به اقتصاد فناوری محور حرکت کنیم.
اقتصاد دیجیتال به معنای انجام فعالیت‌های اقتصادی و اجتماعی بر بستر فناوری‌های اطلاعات و ارتباطات است که به فعالیت بهتر و سریع‌تر کسب‌وکارها منجر می‌شود. اقتصاد دیجیتال بر پایه تعاملات اینترنتی است و سه مشخصه اصلی دارد. این نوع از اقتصاد بر فناوری‌های دیجیتالی مانند شبکه‌های ارتباطی، رایانه‌ای، نرم‌افزارها و سایر فناوری‌های اطلاعاتی استوار شده و خدمات دیجیتال، اقتصاد پلتفرمی و بخشی از اقتصاد اشتراکی و اقتصاد گیگی را در برمی‌گیرد. اجزای این نوع از اقتصاد متصل‌به‌هم و بدون مرز، مبتنی بر داده، اطلاعات توزیع‌شده، اطلاعات شخصی‌سازی شده هستند.
اقتصاد دیجیتال از سه لایه تشکیل شده:
- لایه اول: اینترنت، فناوری اطلاعات و ارتباطات و صنایع مرتبط به آن
- لایه دوم: اقتصاد پلتفرمی، اقتصاد اشتراکی یا پلتفرم‌ها؛ که سرعت و مقیاس ویژگی بارز آنهاست
- لایه سوم: دیجیتالی شدن دیگرحوزه‌ها مانند کشاورزی، توریسم، آموزش، انرژی و …
عدم ثبات، نوآوری، جهانی سازی، رویکرد اکوسیستمی، داده محوری، عدم تمرکز، اثرات شبکه‌ای، رویکرد پلتفرمی، ارزش‌آفرینی سرمایه‌های فکری و سرعت بالای انتشار فناوری ویژگی‌های اقتصاد دیجیتالند و هوش مصنوعی، اینترنت اشیا، دفتارکل توزیع شده، رایانش ابری،تحلیل داده کلان، رباتیک پیشران‌هایی هستند به تحقق سریع‌تر اقتصاد دیجیتال منجر می‌شوند.
بلاکچین چه تاثیری بر اقتصاد دیجیتال دارد؟
بلاکچین‌ها پروتکل‌های نرم‌افزاری هستند و این امکان را برای طرفین فراهم می کنند که بدون نیاز به اعتماد، تحت فرضیات و داده‌های مشترک فعالیت کنند. این داده‌ها هرچیزی می‌توانند باشند از اطلاعات مکانی و مقصد گرفته تا مانده حساب یک توکن. داده‌ها به صورت «بلوک‌ها» بسته‌بندی و به صورت «زنجیره‌ای» رمزنگاری می‌شوند تا امکان پیگیری سوابق فعالیت‌ها فراهم شود (به همین دلیل است که به آن زنجیره بلوکی یا بلاکچین می‌گویند).
این سیستم غیرمتمرکز که کاربردهای زیادی دارد، در پیشرفت اقتصاد دیجیتال نیز بسیار موثر است؛ یکی از کاربردهای بلاکچین در اقتصاد دیجیتال تامین سرمایه استارتاپ‌هاست، بلاکچین علاوه بر اینکه تامین مالی جمعی مبتنی بر قراردادهای هوشمند را تسهیل می‌کند. به کسب‌وکارهای کوچک و استارتاپ‌ها برای تامین مالی از طریق وثیقه‌گذاری رمزارزها یا سایر دارایی‌های دیجیتال در پلتفرم‌های وام‌دهی مبتنی بر بلاکچین هم کمک می‌کند.
بلاکچین که فناوری پشت رمزارزهاست، با توسعه رمزارزها معماری اقتصاد دیجیتال را تغییر خواهد داد و به تخصیص منابع کمیاب در پلتفرم‌های آنلاین کمک خواهد کرد.
دیفای یکی از همین تغییرات است که امکان انجام سپردهگذاری و دریافت وام بدون نیاز به بانک را فراهم و فایننس کنونی را دگرگون می‌کند. ناکارآمدی، دسترسی محدود، عدم شفافیت، کنترل متمرکز و عدم تعامل‌پذیری مسائل و نواقص سیستم مالی سنتی است که دیفای قادر است آنها را رفع کند. یکی از نقص‌های مهم امور مالی سنتی، کنترل قوی توسط دو‌لت‌ها و موسسه‌های بزرگی است که انحصار مجازی بر عناصری مانند عرضه پول، نرخ تورم و دسترسی به بهترین فرصت‌های سرمایه‌گذاری را دارند. دیفای این کنترل متمرکز را با واگذاری کنترل به پروتکل‌های باز و از طریق شفافیت و ویژگی‌های تغییر ناپذیر اصلاح می‌کند.(منبع: کتاب دیفای و آینده فایننس)
یکی دیگر ازکارکردهای بلاکچین در اقتصاد دیجیتال ایجاد تحول در سیستم‌های پرداخت و تسریع فرایندهای پرداخت با کم‌ترین کارمزد ممکن است. سند اثبات وجود دارایی‌های دیجیتال، استفاده از بلاکچین در صنعت املاک، استفاده از قراردادهای هوشمند در سیستم قضایی، ظهور NFTها و قابلیت ثبت، انتقال و فروش مالکیت، کاهش هزینه تایید داده‌های مختلف در مبادلات مالی، استفاده از دفاتر کل توزیع شده برای تسهیل ثبت وضعیت محصول در هر مرحله از زنجیره تامین، با توجه به پیچیده این زنجیره با گسترش اقتصاد دیجیتال، اجرای خودکار قراردادها به کمک قراردهای هوشمند و افزایش سرعت و شفافیت مبادلات مالی و حقوقی، تضمین امنیت داده‌های اقتصاد دیجیتال با استفاده از دفاتر کل توزیع شده غیرقابل تغییر بر خلاف پایگاه‌های داده سنتی، حفظ ایمنی داده‌ها و کمک به توسعه اقتصاد دیجیتال از این طریق نمونه‌ای از تاثیرات بلاکچین بر اقتصاد دیجیتال است که به لزوم حرکت به سمت فناوری تاکید می‌کند.
بنابر اعلام مجمع جهانی اقتصاد باتوسعه ارزهای دیجیتال در سراسر جهان شکل پرداخت‌های مالی در سراسر جهان تا سال ۲۰۲۷ تغییر خواهد کرد و با توسعه تکنولوژی وب 3 مبتنی بر بلاکچین ماهیت تجارت الکترونیک تا سال 2025 دگرگون خواهد شد.
پی‌نوشت: این یادداشت برگرفته از سخنرانی رئیس کمیته اقتصاد دیجیتال مجلس در کنفرانس بین‌المللی تکنوبلاک است که روز 13 مرداد باحضور نمایندگان روس و ترک برگزار شده است.