پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
هفته گذشته فاجعه «متروپل» آبادان ما را داغدار کرد. این حادثه نه‌فقط برای مردم آبادان، بلکه برای همه ما فاجعه‌ای دردناک بود. درباره ابعاد این مصیبت در رسانه‌های عمومی صحبت کرده‌اند و می‌کنند. درباره موارد غیرقانونی و در نظر نگرفتن ریسک ها و بسیاری از موارد دیگر هم حتماً شنیده‌اید و امیدوارم در سریع‌ترین زمان ممکن مقصران واقعی این فاجعه مشخص و تنبیه شوند. هرچند تجربه نشان داده که در این‌گونه موارد در نهایت نه کسی تنبیه می‌شود، نه معلوم می‌شود که چگونه فرد یا گروهی همه مقررات و استانداردها را دور زده‌اند. آن هم در صنعتی که مجهز به انواع روش‌های کنترل کیفیت و انبوهی استاندارد است. تقریباً برای هر چیزی در صنعت ساختمان، استانداردی مشخص وجود دارد. پس چگونه کسی توانسته این‌چنین جلوی چشم همه در این ابعاد همه استانداردها را زیر پا بگذارد؟
آنچه متروپل بار دیگر برای ما زنده کرد، این بود که در برابر ریسک‌ها رویکرد مناسب را انتخاب نمی‌کنیم. ریسک بخش جدایی‌ناپذیر زندگی است و ما نمی‌توانیم بدون توجه به آن زندگی کنیم. گاهی اوقات تصور می‌کنیم اگر ریسک را نادیده بگیریم، مسئله را حل کرده‌ایم؛ غافل از اینکه مخاطره نتیجه طبیعی فعالیت‌های ماست و ریسک میزان تحقق‌پذیری مخاطره را نشان می‌دهد.
وقتی به همین چند سال اخیر نگاه می‌کنیم، متوجه می‌شویم که حوزه‌های زیادی بوده که در آن موفق به مدیریت ریسک نشده‌ایم؛ به‌عنوان نمونه پاندمی کرونا را ببینید؛ ببینید که چگونه در برابر این پدیده چه بالا و پایین‌هایی تا امروز داشته‌ایم. یا مثلاً حادثه پلاسکو را فراموش نکرده‌ایم که چگونه بی‌توجهی به ریسک در نهایت فاجعه خلق کرد. اگر در صنایعی که تا بن دندان مسلح به انواع استانداردهاست، این‌گونه است، تکلیف در صنعتی مانند دارایی دیجیتال که با انبوهی سؤال بی‌جواب روبه‌روست، چیست؟
در دنیای دارایی دیجیتال اگر به ریسک‌ها بی‌توجه باشیم، فاجعه رخ می‌دهد. ممکن است فاجعه‌هایی که در دنیای دارایی دیجیتال رخ می‌دهند مانند «متروپل» این‌چنین در کانون توجه قرار نگیرند، ولی دنیای دارایی دیجیتال عالم پرریسکی است که برای موفقیت در آن لازم است حتماً ریسک‌های آن را مدیریت کنیم. بخش مهمی از ریسک‌های این صنعت ریسک‌های سیستماتیک است که با پیاده‌سازی الگوها و روش‌های مناسب می‌توان آنها را مدیریت کرد.
ساده‌ترین راه مدیریت ریسک‌های این فضا پیاده‌سازی یکسری روش‌های حساب‌پس‌داده است. به‌عنوان نمونه بحث KYC را در نظر بگیرید که در سال‌های گذشته استانداردهای متنوعی برای آن خلق شده است. پلتفرم‌های معاملاتی در جهان چهارچوب‌هایی را رعایت می‌کنند تا ریسک‌ها از روی دوش آنها برداشته شود. هر کسی هم که وارد معاملات دارایی دیجیتال و به‌طور خاص رمزارزها می‌شود، باید بداند که وارد فعالیت‌هایی پرریسک شده و با علم به آن ریسک‌ها باید معاملاتش را انجام دهد. احراز هویت و تأیید هویت اولین گام و ساده‌ترین کاری است که می‌توان انجام داد. خوشبختانه کسب‌وکارهای شناخته‌شده دارایی دیجیتال در ایران این موضوع را جدی گرفته‌اند، ولی چیزی که جای آن خالی است، استانداردهاست. نهادهایی مانند FATF در زمینه هویت دیجیتال دستورالعمل‌هایی روشن دارند که تا حد خوبی مورد قبول جهان قرار گرفته است. یا مثلاً در زمینه ثبت اسناد حسابداری نهادهایی مانند IFRS دستورالعمل‌های روشنی دارند که می‌توانند بسیاری از ریسک‌ها را کاهش دهند.
متأسفانه تمرکز بسیاری از افراد و نهادها در زمینه رمزارزها و دارایی دیجیتال بر ماهیت آنهاست. برخی تصور می‌کنند تا زمانی که ماهیت یک پدیده، کاملاً برای ما روشن نشده باشد، به هیچ‌وجه نباید از آن استفاده کنیم. در حالی که پرسش‌های بی‌پاسخ زیادی وجود دارد و اگر بخواهیم بنشینیم که همه‌چیز روشن و شفاف شود، دیگر زمان ورود را از دست داده‌ایم. درباره رمزارزها و دارایی‌های دیجیتال مهم‌ترین کاری که نهادهای تنظیم‌گر باید انجام دهند، مدیریت ریسک و کاهش ریسک‌هاست. پاسخ سایر مسائل در طول زمان پیدا می‌شود.
منبع
هفته‌نامه کارنگ