پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
نشست چالش‌های مالیاتی فروشگاه‌های آنلاین کوچک و خانگی برگزار شد / از تشکیل پرونده تا بن‌بست‌های فرار مالیاتی
این روزها نقش موضوعات مالیاتی در حیات کسب‌وکارها پررنگ‌تر شده و کسب‌وکارهای بزرگ و کوچک را با چالش‌های سختی مواجه کرده است. منشاء بسیاری از این چالش‌ها و درگیری‌ها، عدم آگاهی کسب‌وکارها از مسائل مالیاتی است. در همین راستا پی‌پینگ، کلاب‌هاوسی درباره چالش‌های مالیاتی کسب‌وکارهای خانگی، با هدف شفاف‌سازی، افزایش آگاهی و آموزش برگزار کرد تا مطالب مبهم عمومی برای کسب‌وکارها روشن شود. در این نشست احمدرضا منصوری، مدیرعامل پی‌پینگ و محمدحسین گنجی، مدیر بازاریابی و فروش پی‌پینگ حضور داشتند. مهدی منفرد، متخصص مالیات در حوزه کسب‌وکارهای آنلاین هم سخنران کلاب‌هاوس چالش‌های مالیاتی فروشگاه‌های آنلاین کوچک و خانگی بود.
منفرد با اشاره به ماده 1 قانون مالیات‌های مستقیم، صحبت‌هایش را آغاز کرد: «ماده 1 قانون مالیات می‌گوید هر شخصی که در داخل ایران درآمد کسب می‌کند، مشمول مالیات است. این تعریف ساده نشان می‌دهد هر نوعی از درآمد، اعم بزرگ و کوچک در زیرمجموعه قانون مالیات قرار می‌گیرد و مشمول پرداخت مالیات خواهد بود. با این نگاه عام، سوءبرداشت‌هایی که درباره معافیت مالیاتی به سبب اندازه و نوع فعالیت و… ایجاد شده، منقضی خواهد شد. باید بدانیم هر نوع درآمدی که کسب می‌کنیم، مشمول مالیات است و این شبهه را که چرا تاکنون موضوع مالیات مطرح نبوده، نباید ملاک قرار دهیم.»
به گفته او، پیش از این امکان دریافت مالیات ممکن نبوده، اما به‌تازگی سازمان امور مالیاتی توانسته همه فعالان اقتصادی کشور (بزرگ و کوچک) را تحت رصد خود قرار دهد. پیش از این از نظر نرم‌افزاری و سیستمی چنین امکانی فراهم نبوده است.
او با بیان اینکه مالیات بر درآمد، تنها نوع مالیات موجود در ایران نیست، توضیح داد: «مالیات بر درآمد تنها مالیات موجود در کشور ایران نیست، اما مهم‌ترین نوع مالیات است. مالیات بر ارزش‌افزوده به درآمد مربوط نیست. همان‌طور که بیان شد، مالیات بر درآمد شامل همه اشخاصی است که در ایران درآمد دارند. واژه شخص در این تعریف نشان می‌دهد که قانون میان شخص حقیقی و حقوقی تفکیکی قائل نیست. برای قانون‌گذار یک شرکت ثبت‌شده با یک فرد دارای کد ملی یکسان است.»
منفرد با اشاره به شناسایی مؤدیان مالیاتی ادامه داد: «تمام معاملات مالی در شبکه بانکی صورت می‌گیرد، در نتیجه افراد به وسیله حساب‌های بانکی‌شان شناخته می‌شوند. تا سال گذشته، سازمان امور مالیاتی به حساب‌های بانکی دسترسی نداشت و با روش‌های سنتی متوجه فعالیت اشخاص می‌شد.»
به گفته او، سازمان امور مالیاتی از روش واحدیابی و ردیابی پروانه کسب استفاده می‌کرد. هنوز هم روش‌های سنتی پابرجاست، اما روش‌های نوین هم به آن اضافه شده است. این روش‌ها بر اساس سیستم‌های اطلاعاتی پایه‌ریزی شده است.
حذف ابزار پرداخت راه چاره نیست
او با بیان اینکه حساب بانکی شاهراه اصلی شناسایی است، ادامه داد: «هر وجهی که به حساب بانکی واریز شود، به‌صورت پیش‌فرض یک درآمد است، اما سازمان امور مالیاتی این موضوع را اصل قرار نداده و برای درآمد شمردن وجوه چند ملاک تدوین کرده است. به عبارتی دیگر، سازمان امور مالیاتی برای تشخیص درآمد بودن مبالغ، فیلترهایی را در نظر گرفته است. تراکنش‌های بانکی، اولین فیلتر سازمان امور مالیاتی است، مثلاً اگر ورودی و خروجی چند حساب بانکی مربوط به یک فرد در یک سال شمسی بیشتر از پنج میلیارد تومان باشد، این حساب بانکی به‌عنوان یک حساب با تراکنش‌های مشکوک شناسایی و بررسی می‌شود. در جریان بررسی، سازمان امور مالیاتی برای فرد دعوت‌نامه می‌فرستد تا او درباره مبالغ ورودی و خروجی حسابش توضیح دهد تا مشخص شود این مبالغ جنبه درآمدی دارند یا خیر. فیلتر دوم، ابزار پرداخت است.»
منفرد افزود: «سازمان امور مالیاتی هر شخصی را که از ابزار پرداخت یعنی دستگاه کارت‌خوان و درگاه بانکی و پرداخت اینترنتی استفاده می‌کند، با احتمال صاحب درآمد می‌داند و او را تحت نظر می‌گیرد. سازمان امور مالیاتی در راستای تکامل این کانال شناسایی در بهمن سال گذشته اعلام کرد هر فردی که درگاه پرداخت جدید یا دستگاه کارت‌خوان جدید می‌خواهد، ابتدا باید پرونده مالیاتی تشکیل دهد، اما در دو ماه اخیر روش خود را تغییر داد و در اطلاعیه‌ای اعلام کرد هر شخصی که قبلاً درگاه پرداخت و دستگاه کارت‌خوان داشته نیز باید نسبت به تشکیل پرونده مالیاتی اقدام کند. در نتیجه تمام مشتریان پرداخت‌یارها، صادرکنندگان و ایجادکنندگان ارتباط میان دستگاه کارت‌خوان و حساب بانکی و… ملزم به تشکیل پرونده مالیاتی شدند.»
منفرد با اشاره به روش‌های نادرست اجتناب از مالیات توضیح داد: «افراد تصور می‌کنند که با کنار گذاشتن ابزارهای پرداخت می‌توانند از پرداخت مالیات شانه خالی کنند، اما همان‌طور که اشاره شد، سازمان امور مالیاتی در وهله اول، ورود و خروج حساب بانکی را مورد بررسی قرار می‌دهد. هیچ بعید نیست که سازمان امور مالیاتی سقف پنج میلیارد تومانی را به یکباره کاهش دهد.»
به گفته او، اشخاص حقیقی و حقوقی با این تصور که گردش حساب‌شان به پنج میلیارد تومان نمی‌رسد، اقدام به دریافت درگاه پرداخت نمی‌کنند. گردش بانکی فقط شامل عملکرد کسب‌وکار نیست و حساب‌وکتاب‌های شخصی مانند فروش ماشین هم در وضعیت حساب بانکی دخیل است. افراد جامعه نمی‌توانند قوانین را تغییر دهد. آنها فقط می‌توانند بهینه‌ترین راه را انتخاب کنند.
چگونه پرونده مالیاتی تشکیل دهیم؟
او با بیان اینکه سازمان امور مالیاتی مسیر فرایندهای مالیاتی را برای افراد آسان کرده، توضیح داد: «هر کسب‌وکاری با هر اندازه‌ای بدون نیاز به یک فرد متخصص می‌تواند پرونده مالیاتی خود را تشکیل دهد. تشکیل پرونده مالیاتی فقط با تکمیل دو فرم در سایت سازمان امور مالیاتی انجام می‌گیرد. شخص برای تشکیل پرونده خود باید به بخش ثبت‌نام الکترونیکی وب‌سایت سازمان امور مالیاتی مراجعه کند (عبارت ثبت‌نام الکترونیکی همان تشکیل پرونده مالیاتی است). محوریت ثبت‌نام الکترونیکی کد ملی است، نه نوع شغل و آدرس و غیره. در فرم‌های موجود باید مشخصات شناسنامه‌ای و نوع کسب‌وکار وارد شود. بعد از گذراندن این مراحل کدی به نام کد پیش‌ثبت‌نام یا کد پیگیری به شخص اختصاص پیدا می‌کند. این کد نشان می‌دهد که کسب‌وکار وظیفه خود را در رابطه با پرونده مالیاتی انجام داده است. کسب‌وکارها برای دریافت درگاه‌های پرداخت و دستگاه‌های کارت‌خوان فقط به کد مذکور نیاز دارند.»
منفرد در پاسخ به سؤال رایج افراد مبنی بر اینکه کسب‌وکار خود را در فرم‌های موجود چگونه شرح دهیم، توضیح داد: «اشخاص حقیقی و حقوقی، هنگام تکمیل فرم‌ها می‌خواهند کسب‌وکارشان را به نحوی شرح دهند که مشمول مالیات کمتری شوند. این دغدغه درستی است، اما اینکه فرد به چه کاری مشغول است، فقط یکی از مواردی است که توسط سازمان امور مالیاتی مورد بررسی قرار می‌گیرد. به عبارتی صرف بیان اینکه شغل افراد چیست، ملاک نیست و وجود مدارک، مجوز و فاکتورهای مربوطه نیز لازم است.»
مالیات از سود اخذ می‌شود، نه از درآمد
او درباره دغدغه کسب‌وکارهای نوپا گفت: «سازمان امور مالیاتی برای هر شغلی یک ضریب در نظر گرفته، اما محاسبه میزان مالیات فقط با فاکتور ضریب انجام نمی‌گیرد. نرخ تعیین‌شده در قانون، در سود کسب‌وکار ضرب می‌شود، نه در میزان درآمد کسب‌وکار. درآمد یعنی آنچه از یک فعالیت اقتصادی به دست آمده و سود یعنی درآمد کسرشده از هزینه‌ها. این رویکرد به‌خوبی شمول مالیاتی کسب‌وکارهای کوچک را توجیه می‌کند. در این شرایط اینکه کسب‌وکار بتواند ریزهزینه‌ها، پرداخت‌ها و نحوه کسب کل درآمدش را به سازمان امور مالیاتی توضیح دهد، بسیار مؤثر است.»
منفرد در ادامه درباره اظهارنامه مالیاتی توضیح داد: «ارسال اظهارنامه که اصلی‌ترین وظیفه هر مؤدی مالیاتی است، سالی یک بار و در یک ماه مشخص (خردادماه) انجام می‌گیرد. این بازه زمانی نشان می‌دهد که کسب‌وکار دائماً با اظهارنامه مالیاتی درگیر نیست. اظهارنامه مالیاتی هر سال شمسی، سال بعد ارسال می‌شود. اظهارنامه برای شرکت‌ها 32 صفحه است و بخش‌های مختلفی دارد، اما اشخاص حقیقی باید پاسخگوی دو سؤال درباره میزان درآمد و هزینه‌هایشان باشند. البته اظهارنامه، فاکتورهای دیگری دارد که پیش‌تر حین ثبت‌نام الکترونیکی ثبت شده است.»
منفرد در پایان در خصوص معافیت مالیاتی توضیح داد: «سازمان امور مالیاتی تصمیم گرفته از کسب‌وکارهای درآمدهای پایین، مالیات دریافت نکند. به همین منظور سالانه سقفی برای معافیت مالیاتی تعیین می‌شود. البته کسب‌وکار معاف هم باید تمام مراحل مالیاتی اعم از ثبت‌نام و اظهارنامه مالیاتی را انجام دهد.»